Symbolen van een moderne bedrijfsvoering
ZEEUWSCH LANDBOUWBLAD
I
Met de in de laatste jaren sterk doorgevoerde mechanisatie van onze landbouw heeft ook de
maaidorsmachine haar intrede gedaan. Vooral in het Zuid-Westelijk kleigebied werden, mede door
het tekort aan arbeidskrachten, veel maaidorsers aangeschaft. In 1950 telde alleen Zeeland er reeds
263 en dit aantal is inmiddels nog belangrijk toegenomen. Het maaidorsen brengt met zich mee,
dat een grote hoeveelheid graan in zeer korte tijd uit het stro komt. Een belangrijk deel hiervan is
bestemd voor de verkoop, maar door het terstond aan te bieden, kan gemakkelijk een gevoelige prijs
daling ontstaan. Dit bleek duidelijk in 1949, toen er tussen de hoogste en laagste prijzen, die voor
gerst werden gemaakt, een verschil bestond van circa 18,per 100 kg. Het is te begrijpen, dat
de telers er weinig voor voelen om de voordelen van de mechanisatie op deze wijze weer grotendeels
te verliezen.
DE SILO IN WEMELDINGE NADERT DE VOLTOOIING.
Aan een groep Noord-Bevelandse boeren komt
de eer toe, dat zij als eersten dit vraagstuk kordaat
hebben aangepakt door gezamenlijk een silo te bou
wen met een inhoud van 2000 ton, waarin het graan
tijdelijk kan worden bewaard. Op 27 Juli 1950
werd het gebouw in gebruik genomen en vanaf die
tijd ligt het opslagprobleem in dit gebied heel wat
eenvoudiger dan vóórdien het geval was.
Het initiatief van de Noord-Bevelanders heeft er
ongetwijfeld toe bijgedragen, dat men ook in an
dere delen van de provincie met spoed aan het
onderhavige vraagstuk is gaan werken. Twee jaar
later immers verrees er een silo in Oost Zeeuws-
Vlaanderen als resultaat van een belangengemeen
schap tussen het Centraal Brouwerij Kantoor, de
inkooporganisatie van de bierbrouwerijen, en een
aldaar gevestigde afdeling van een der standsorga
nisaties. Ook van deze silo is de inhoud 2000 ton.
En nu, anno 1953, wordt er in Zeeland weer hard
gewerkt aan een drietal silo's, om straks daarin de
producten van de groeiende oogst te kunnen ber
gen. Verheugend mag het worden genoemd, dat ze
alle drie in handen zijn van de boeren zelf, die
daardoor hun positie als producent ongetwijfeld
zullen versterken. Niet alleen de opslagruimte
wordt er door vergroot, ook de droogcapaciteit van
de bestaande installaties kan met behulp van de
silo's beter worden benut, hetgeen onder de huidige
omstandigheden van veel belang moet worden ge*J
acht.
Alvorens daarop verder in te gaan, willen wij eerst
iets vertellen over de organisatorische en financiële
opzet van de drie gebouwen, welke respectievelijk
tot stand komen in Breskens, Wemeldinge en Mid
delburg.
De silo te Breskens wordt gebouwd door de
coöperatieve aankoopvereniging „Landbouwbelang
voor West Zeeuwsch-Vlaanderen" G. A„ welke ver
eniging ook de exploitatie verzorgt. Er is geen
sprake van een bepaalde leveringsplicht, noch van
een opslagrecht voor de leden, zoals men dat bij
een coöperatie op aandelen meestal wèl kent. Het
benodigde geld is voor ongeveer 43 bijeenge
bracht door de leden van de aankoopvereniging in
de vorm van een obligatielening, terwijl circa 57
werd verschaft door de Coöperatieve Boerenleen
bank te Oostburg. Jaarlijks moet van de eerste
lening 4 en van de tweede 5 worden afgelost.
Op Zuid-Beveland is een andere methode gevolgd,
want daar werd voor de bouw van de silo een
aparte coöperatie in het leven geroepen, waarvan
belanghebbenden lid-aandeelhouder zijn, terwijl elk
aandeel recht geeft op een bepaalde opslagruimte.
De bouwsom wordt gedeeltelij^ door de aandeel
houders bijeengebracht en voor de rest geleend bij
de Boerenleenbank.
Voor de silo te Middelburg, een bestaand gebouw,
dat wordt vernieuwd, is óók een aparte coöperatie
in het leven geroepen. Hiervan berust het meren
deel van de aandelen bij een aantal boeren op
Noord-Beveland, terwijl verder de coöperatieve
landbouwvereniging „Eiland Walcheren" en het
Centraal Bureau als aandeelhouders optreden. Op
basis van deze verdeling werden ook het bestuur
en de commissie van toezicht samengesteld, terwijl
de financiering op dezelfde wijze geschiedt als bij
de silo te Wemeldinge.
Na deze uiteenzetting over de organisatorische
opzet, willen wij thans stil staan bij de silo's zelf
en de inrichting daarvan.
Het gebouw te Breskens krijgt 26 cellen, onder
verdeeld in 12 hele en 10 halve een 4 kwart cellen
met een totale inhoud van 2500 ton. Verder wor
den er in het z.g.n. voorhuis graanbunkers aange
bracht met een gezamenlijke inhoud van 150 ton,
terwijl de kelders nog ruimte laten voor 350 ton,
zodat er in totaal ongeveer 3000 ton graan kan wor
den opgeslagen. De machinale installatie krijgt een
ontvangcapaciteit van 40 ton per uur, de droog
capaciteit is 5 ton per uur en de schoningscapaci-
teit 4 ton.
De silo te Middelburg bevat 16 cellen van onge
veer 130 ton, zodat de totale opslagruimte daar
ruim 2000 ton bedraagt.
In de silo te Wemeldinge kan eveneens 2000 ton
graan worden opgeslagen, verdeeld over 20 ceïlén,
te weten 8 van 50 ton, 8 van 100 ton en 4 van 200
ton. Speciaal de kleinere cellen zullen worden ge
bruikt bij de voormonstering en het opbouwen van
uniforme kwaliteiten, terwijl in de grote cellen de
meer langdurige opslag plaats heeft. Aangezien de
silo in nauwe samenwerking met de aan- en ver
koopcoöperatie wordt geëxploiteerd en deze laatste
goed geoutilleerd is, kan de machinale installatie
vrij eenvoudig worden gehouden.
Een belangrijke bijzonderheid van deze silo en
die te Breskens is, dat alle cellen voorzien zijn van
buitenluchtkoeling, waarbij gebruik wordt ge
maakt van een zware ventilatorpomp, welke de
lucht gemakkelijk tot een hoogte van 27 m, zoals
dat te Wemeldinge o.a. nodig is, door het graan
kan stuwen. Met deze buitenluchtkoeling wordt
bereikt dat het graan fris blijft, terwijl van nog
grotere betekenis moet worden geacht de mogelijk
heid om op deze wijze vochtig graan, dat niet direct
gedroogd kan worden, toch tijdelijk in grote hoeveel
heden te bewaren zonder dat broei optreedt. Het
drogen kan op deze wijze beter worden verdeeld,
waardoor o.a. in Wemeldinge de capaciteit van de
bestaande installatie belangrijk stijgt. Verwacht
wordt, dat deze straks voor granen, waaraan 5
vocht moet worden onttrokken, circa 150 ton per
etmaal zal zijn.
Overigens mag gezegd worden dat de drie in
aanbouw zijnde silo's van een moderne machinale
installatie worden voorzien. De bediening van de
verschillende electromotoren, ook die welke boven
staan, kan beneden vanuit een centraal punt ge
schieden. In de silo te Wemaldinge wordt boven
dien nog een proefinstallatie aangebracht voor het
centraal bedienen van schuiven en kleppen waar
mee men zowel tijdsbesparing als een grotere be
drijfszekerheid hoopt te bereiken.
Uiteraard zal het velen interesseren of de silo's
tijdig voor de oogst gereed kunnen zijn. We mogen
in verband daarmee mededelen dat Wemeldinge
verwacht omstreeks 15 Juli a.s. het eerste graan
te kunnen ontvangen. In Middelburg wordt er
naar gestreefd tegen 1 Augustus klaar te komen,
terwijl men ook in Breskens goede hoop heeft de
silo tijdig in gebruik te kunnen nemen.
Alles wijst er dus op, dat, wanneer straks met
behulp van de maaidorsers het graan weer in
korte tijd bij grote hoeveelheden uit het stro komt,
het vraagstuk van het drogen en de opslag heel
wat eenvoudiger zal liggen dan voorheen. Het
stemt tot voldoening dat de boeren dit zelf hebben
bereikt door de handen inéén te slaan. De hoge
gebouwen, welke straks in wijde omtrek het land
schap zullen beheersen, zijn dan ook niet alleen de
symbolen van een moderne bedrijfsvoering maar
tevens de zichtbare bewijzen van wat samenwer
king vermag.
J. HOF.