De vergelingsziekte en de boer
Ir A. W. v. d. Plassche
voor Zeeland
M I D D E T. P TT 7
ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1952.
WAARIN OPGENOMEN HET NOORD-BRABANTSCH LANDBOUWBLAD
Officiee! Orgaan van de Zeeuwsche Landbouw Maatsc happij (Z. L. M.)
de Noord-Brabantsche Maatschappij van Landbouw en andere Verenigingen
benoemd tot Directeur-Generaal
van de Landbouw
D. VAN DER HAVE
Koopt Uw Zaaizaad
bij de Zaadhande!!
3ch-TechnoIogisch uisütuui
No. 2141. Frankering by abonnement: Terneuzen
40e Jaargang.
ZEEUWSCH LANDBOUWBLAD
Dit blad verschijnt elke ZATERDAG. Overname van arti
kelen slechts geoorloofd met duidelijke bronvermelding.
Leden van de Z.LM. en N.-Br. Mij van Landbouw ont
vangen het blad gratis.
ABONNEMENTSGELD: voor niet-leden van deze orga
nisaties bedraagt 10,per jaar.
BedacUe:
Secretariaat der Z. L. M.
Landbouwhuis, Goes - Tel. 2345.
ADVERTENTIETARIEF: Per mm 15 cent; minimum per
advertentie ƒ2,Incassokosten ƒ0,15.
Regelabonnementen tegen speciaal tarief.
Inzending van advertentiën aan de Uitgeefster N.V. v/h
Firma P. J. VAN DE SANDE te Terneuzen of aan het
Landbouwhuis te Goes.
Ieder jaar kleuren de bietenvelden min of meer
geel en ieder jaar vormt de vergelingskziekte een
onderwerp van gesprek tussen de boeren.
Er zijn dan van die jaren wanneer de ziekte
zich reeds vroeg in ernstige mate openbaart dat
de boer zich bezorgd afvraagt wat de gevolgen zul
len zijn voor opbrengst en gehalte. In een dergelijk
jaar voelt de boer sterker dan ooit de behoefte iets
te ondernemen, om aan de voortdurende bedreiging,
waaraan één van zijn belangrijkste gewassen jaar
voor jaar is blootgesteld, paal en perk te stellen. En
niet ten onrechte, want èn de suikerbiet èn de ver
gelingsziekte zijn van uitermate groot economisch
belang, de biet in positieve, de vergeling in nega
tieve zin.
In het geheugen van de Zeeuwse boer zal het jaar
1952 genoteerd blijven als een met veel vergelings
ziekte. Wanneer 't weers eens zo erg is, zullen zijn
gedachten teruggaan naar dit jaar, zoals zij nu
teruggaan naar 1947.
Wanneer het weer eens zo erg isMaar vormt
dan die vergelingsziekte inderdaad een onafwend
bare bedreiging van de bieten teler? Ontbreken de
boer de middelen in de strijd? Zijn ook op hem
Churchill's beroemde woorden uit de donkere oor
logsjaren van toepassing? Ons antwoord zij neen,
maar tot dusver beseft de boer nog onvoldoende
dat hij de middelen bezit en gebruikt hij ze bijge
volg niet.
De vergelingsziekte wordt veroorzaakt door een
virus, dat wordt overgebracht door bladluizen,
waarbij de voor telers van aardappelpootgoed zo
bekende perzikbladluis en de zwarte bonenluis een
grote rol spelen. Opdat het virus evenwel kan
worden overgebracht moeten daarmede de luizen
zijn geïnfecteerd of anders gezegd moeten zij de
gelegenheid hebben gehad zich van vergelings-
zieke plantendelen te voeden.
Theoretisch gesproken is het vraagstuk van de
vergelingsziekte opgelost met het wegnemen van
de infectiebronnen voor de luizen. Nu zal het niet
spoedig gelukken alle infectiebronnen weg te ne
men, maar voor de voornaamste bron in Zeeland is
dit zeer wel mogelijk. Wij hebben hier op het oog
de voederbietenkuil, die in het voorjaar openlig
gend, de grote infectiebron vormt. Van daaruit ver
spreidt zich de vergelingsziekte, doordat de vaak in
groten getale voorkomende luizen zich voeden van
vergelingszieke uitlopende delen der voederbieten.
Door het Instituut voor Rationele Suikerproduc-
Dezer dagen werd Ir A. W. v. d. Plassche,
die tengevolge van het ministerschap van
Ir C. Staf reeds enige tijd plaatsvervangend
Directeur-Generaal van de Landbouw was,
benoemd tot Directeur-Generaal van de Land
bouw.
Vanaf deze plaats willen wij Ir v. d. Plas
sche, die tot de ere-leden van onze maatschap
pij behoort, gaarne met deze eervolle benoe
ming gelukwensen.
Wij vertrouwen dat deze bij uitstek tuin-
bouwdeskundige met voorzichtigheid en be
leid de zaken van de landbouw zal behartigen.
tie zijn in samenwerking met het Rijkslandbouw-
consulentschap voor Zuidelijk Zuid-Holland de laat
ste jaren interessante proeven genomen, waarbij
ondermeer de voederbietenkuilen op het eilandje
Tiengemeten vroegtijdig werden geruimd. Deze
maatregel leidde tot een aanzienlijke beperking van
de vergelingsziekte op Tiengemeten, die voor zover
zij voorkwam dient te worden toegeschreven aan
buurbesmetting vooral vanuit het Zuidelijk gelegen
Flakkee. Het gemiddelde percentage' vergelings
ziekte bedroeg in 1950 namelijk voor Tiengemeten
8.71, daarentegen voor Flakkee 18.57 en voor het
Noordelijk van Tiengemeten gelegen Zuid-Beijer-
land 15.6.
Het middel in de strijd tegen de vergelingsziekte
is het vóór 1 April opruimen der voederbieten-
kuilen.
De boer heeft de zorg voor een rationele bedrijfs
voering. Dat is zijn grote taak, die het waard maakt
om boer te zijn. Hij moet de onderdelen tot een
sluitend ge-heel maken. De boer, die daarin het
beste slaagt verkrijgt ook het beste bedrijfsresul
taat bij vergelijking van gelijksoortige bedrijven.
In dit licht bezien is het vroegtijdig opruimen van
de voederbietenkuilen ook maar een onderdeel, dat
evenwel dient te passen in de bedrijfsvoering. Daar
om is het noodzakelijk dieper in te gaan op de ge
volgen, waartoe deze maatregel bedrijfseconomisch
gezien zal leiden.
Voor het akkerbouwbedrijf zijn de consequenties
weinig ingrijpend. Hier heeft de boer immers alleen
voor zijn paarden nog behoefte aan voederbieten.
Maar deze voederbieten kunnen na 1 April zonder
overwegend bezwaar vervangen worden door goed
silovoer van bietenkoppen en -blad al of niet ge-
hakseld.
Wij zien hier uit overwegingen van een doel
matige veevoeding zelfs een voordeel in, omdat de
eiwit-zetmeelverhouding bij koppen en blad gunsti
ger is dan bij voederbieten. Voor gehakselde kop
pen en blad ligt in de zandvrije droge stof (ds) het.
gehalte verteerbaar ruw eiwit (vre) tussen 6,5 en 8
bij een zetmeelwaarde (zw) van omstreeks 60. Hier
mede benadert dit voeder krachtvoer, wat de
samenstelling in de ds betreft. Bij dit alles be
hoort echter wel bedacht te worden, dat het voeder
èn van prima hoedanigheid èn goed bereid moet
zijn. Alleen dan zal vermeden worden, dat de paar
den het slecht opnemen in het voorjaar, vooral
wanneer de temperatuur wat oploopt.
Wat ingewikkelder ligt de zaak voor het ge
mengde bedrijf. Ook hier kan voor de voedering
van rundvee en paarden zonder overwegend be
zwaar na 1 April gebruik gemaakt worden van
goed bereid gehakseld of ongehakseld silovoer van
bietenkoppen en -blad. Maar ook hier gelden in
onverminderde mate de hoge eisen, die aan het
silovoer gesteld moeten worden. Anders zullen
kwaliteitverminderende invloeden op de melk zeker
niet uitblijven.
De boer op het gemendge bedrijf stelt evenwel
prijs op enige voederbieten omstreeks half Mei voor
inkuilen van jong gras volgens de Hardeland-
methode. Daarvoor kan weliswaar ook met even
goed resutlaat melasse gebruikt worden, die voor
dit doel tegen billijke prijs door de Nederlandse
Suikerindustrie beschikbaar wordt gesteld. Het
komt ons echter niet reëel voor van de boer te ver
langen zich uitgaven te getroosten, wanneer het
beoogde doel ook bereikt kan worden met een pro
duct, dat het eigen bedrijf normaal oplevert. Indien
enige voorzorg wordt in acht genomen, kan immers
zonder groot gevaar de kleine hoeveelheid voeder
bieten voor inkuildoeleinden benodigd, ook na 1
April wel worden bewaard. De hoop moet daartoe
gesloten blijven tot de datum waarop hij wordt ver
werkt en in één keer geheel worden verwerkt.
Voor het conserveren van een ton jong gras is
tenminste V* ton voederbieten nodig. Stellen wij
INHOUD: De vergelingsziekte en de boer Ir. A.
W. v. d. Plassche Directeur-Generaal van de Land
bouw In Memoriam C. Bakker Wolinname
1952 Afdeling Zeeland Nederlandse Wolfederatie
Programma Ontwikkelingsdag van de Zeeuwse
Agrarische Raad Graanregeling oogst 1953
Zitdagen Boekhoudbureau en Secretariaat van de
Z. L. M. Zitdagen Z. V. V. en Adviesbureau voor
Oorlogsschade Staring's Almanak 1953 Paar-
denfokdag te Oss Emigratie Zitdagen A. L.
E. C. Vrijstelling areaalheffing consumptie-aard
appelen Garantieprijs olievlasoogst 1953 Melk
veehouders op Zuid-Beveland stichtten Coöp. Afzet
organisatie Landelijke ploegdemonstratie te Her-
veld De Nationale Tentoonstelling in Den Bosch
Pachtovereenkomsten Sluiting varkensmark-
ten Internationaal Congres te Kopenhagen
Mededeling R. L. V. D.: Silokapje De Boeren-
jeugd Rundveefokdag Walcheren Uit de oude
Chronycken Centrum paardenbelangen Mede
deling P. V. C. Kort Bericht Stekels op den
Bleik Voor de Plattelandsvrouw Grondverzet-
machinesin actie De Geiten op de Veefokdag
Walcheren Noord-Brabantsche Mij van Land
bouw Marktberichten Bram uit de Slikhoek
Cursus Plantenziekten en hun bestrijding te
Oud-V ossemeer.
de opbrengst aan jong gras op 15 ton per ha, dan
dient tenminste over 4 ton voederbieten beschikt te
worden. Met de nodige reserve in verband met de
grootte van de grasopbrengst en uitval van voeder
bieten menen wij de inhoud van de voederbietenkuil
voor inkuildoeleinden te mogen stellen op 8 ton per
ha jongvoorjaarsgras. Een beperkte hoeveelheid,
die gemakkelijk voor dit doel afzonderlijk in een
blijvend gesloten hoop bewaard kan worden.
In beginsel kunnen ons inziens zowel voor het
akkerbouwbedrijf als het gemengde bedrijf, zonder
schade voor '11 rationele bedrijfsvoering de voeder
bietenkuilen vóór 1 April worden geruimd.
Afgezien van hetgeen ons in de eerste plaats
voor ogen staat met name de bestrijding van de
vergelingsziekte zal de maatregel leiden tot in
krimping van de verbouw van voederbieten en uit
breiding van het aantal groenvoedersilo's. De waar
devolle bijproducten koppen en blad zullen beter
worden benut ten bate van een doelmatiger veevoe
ding.
De vergelingsziekte en de boer zijn oorzakelijk
verbonden, maar de banden zijn niet onverbrekelijk.
Verbreek die banden!
De vergelingsziekte is een millioenenzaak. Voor
dit jaar wordt de schade landelijk op 7 millioen ge
raamd en voor Zeeland op bijna 2 millioen.
Churchill sprak: „Geef ons de (middelen en wij
zullen het karweitje opknappen". Welnu de boer
heeft de middelen. Knap dan ook het karweitje op.
Geen voederbietenkuilen meer n& 1 April zal voor
Zeeland leiden tot een aanzienlijke beperking van
de vergelingsziekte, omdat de voornaamste infee-
tiebron wordt weggenomen.
De Rijksveeteeltconsulent in Zeeland,
Ir. W. L. HARMSEN.
De Rijkslandbouwconsulenten in Zeeland,
Dr. Ir. C. W. C. VAN BEEKOM.
Ir. P. R. BOUMAN.
KONINKLIJK KWEEKBEDRIJF
ZAADHANDEL
KAPELLE-BIEZELINGE
