KENT GE UW EIGEN PROVINCIE?
ORGAAN VAN DE LANDBOUW JONGEREN GEMEENSCHAP ZEELAND
Na de eindles
BLOEIEND LAND
Nationale Laanddg
Uitnodiging tot een bezoek aan Schouwen en Duiveland
Zeeuwse vlag gevraagd
Redactie: Ad. Doeleman, N. Filius, M. Kosten,
J. J. de Putter. Redactie-adres:
L. de Jager, Z. Poppe, M. Poissonnier en
Secretariaat L. J. G- Landbouwhuis, Goes.
De landbouwscholen hebben weer
vele jongeren aan de praktijk, af
geleverd. De veelal mooi uitgevoerde
diploma's worden met of zonder
zucht in de kast opgeborgen, of
voorzien van een lijstje in één van
de kamers opgehangen.
De vele wijze woorden en raad
gevingen van leerkrachten en auto
riteiten gaan zo licht verloren in de
vreugde van het ogenblik, omdat
immers op de inspanning het di
ploma volgde. En omdat de aarde
haar jaarlijkse lokroep van groei en
belofte doet uitgaan naar allen die
oog hebben voor de schoonheid van
de schepping. Dit laatste wordt door
de nuchtere naam praktijk slechts
ten dele en gebrekkig weergegeven.
Het nut van uitwisseling en het ver
zamelen van meerdere kennis zijn
op ruime schaal aan de ex-leerlin-
len voorgehouden en wij hopen van
harte dat deze wenken door de be
trokkenen zullen worden opgevolgd.
De meesten zijn lid geworden van
één der verenigingen van oud-leer
lingen, die hen zo nu en dan nog
eens bijeen zullen roepen om de
vriendschapsbanden, op de school
banken gesmeed, nog eens aan te
halen en nog eens wat kennis, als
aanvulling op het reeds verworvene,
op te doen.
Onze vereniging is bij deze gang
van zaken nauw betrokken. De af-
gezwaaiden zijn soms tot nog toe
geen lid geweest van een organisatie,
omdat ze de vereiste leeftijd bij het
begin van hun schoolperiode nog
niet hadden bereikt en tijdens deze
schooljaren teveel door andere za
ken in beslag werden genomen.
De afdelingen zullen deze perso
nen, die nu ongetwijfeld wel tijd
hebben om actief aan het vereni
gingsleven mee te doen, tijdig in
hun gelederen op moeten nemen,
althans in de gelegenheid moeten
stellen om lid te worden. Hun vor
ming tot zelfstandig lid van onze
maatschappij vraagt er om, ook al
beseffen zij dit zelf nog niet direct.
Naast deze categorie is ook een
aantal jongeren, dat reeds lid was
van de L. J. G., speciaal zij die een
school op grote afstand bezochten,
weer in de gelegenheid gekomen om
de beste krachten aan dit werk te
gaan wijden.
In vele gevallen hebben zij ook
nog tijdens hun gedeeltelijke af
wezigheid, functies in het vereni
gingsleven vervuld, zo goed en zo
kwaad als dit ging. Dat zij een be
langrijke categorie uitmaken toont
wel het grote aantal bijeenkomsten,
dat 's winters op Vrijdagavond
wordt uitgeschreven.
We wensen allen geluk met het
bereiken van de eindstreep, en ho
pen dat zowel de samenleving als
zijzelf zullen kunnen bemerken dat
ze een diploma hebben verworven.
B.
Wie kan ons helpen aan een Zeeuw
se vlag te gebruiken op de a.s. Land
bouwtentoonstelling te Axel?
Gaarne bericht aan D. Dekker,
Zaamslag, B 10.
Men kan Schouwen en Duiveland
vanuit St. Philipsland bereiken door
over te varen met de veerpont van
Anna Jacobapolder naar Zijpe. Over
gevaren staat men in de polder Brui-
nisse. Hier ligt het nieuwe mooie
proefbedrijf „De Scheldemonden",
waar tal van interessante rassen en
bemestingsproeven zijn te bezich
tigen.
Het dorp Bruinisse is een typische
vissersplaats, waarbij de mossel
vangst de hoofdrol speelt.
De nieuwe weg naar Zierikzee leidt
langs het dorp en door de polder
Oosterland. Hier ligt Noordelijk ook
het dorpje Sir Jansland. De weg
loopt verder door de polder De Vier
bannen, waar men druk aan het werk
is met een groot ruilverkavelings
programma. Overal ziet men grote
bergen grond, die uit de nieuwe
waterkanalen worden gegraven.
In De Vierbannen liggen 2 dorpen,
n.l. Ouwerkerk, het oudste dorpje
van Duiveland. Hier is veel van het
dorpskarakter verloren gegaan door
het verlies van de toren. Ook Nieu-
werkerk verloor zijn bijzondere zes-
kantige toren door de oorlog.
Bij Nieuwerkerk staat de enige zui
velfabriek van het eiland, terwijl tus
sen Nieuwerkerk en Zierikzee, bij
Capelle, nog een oude meestoof staat,
waar thans chichorij gestookt wordt.
Zierikzee rijdt men over de oude
ophaalbrug door de Zuidhavenpoort
(begin 15e eeuw) binnen.
Even zou men zich weer in de mid
deleeuwen wanen. Inderdaad is er in
deze stad sinds vroeger jaren maar
heel weinig veranderd. De stad
wordt nog geheel door een gracht
omgeven, gedeeltelijk uitgegraven tot
de nieuwe haven. En er is nog slechts
weinig buiten de stad gebouwd. Het
inwonertal is practisch sinds enkele
eeuwen niet veranderd.
Als men de gebouwen bekijkt, zal
men opmerken, dat Zierikzee betere
tijden heeft gekend. Eens woonden
hier rijke kooplieden, die met hun
zeeschepen van uit de Schelde met
vele landen handel dreven, terwijl de
zoutziederij ook een belangrijke bron
van inkomsten was.
In deze bloeitijd vatte men het
stoute plan op de St. Lievens mon
stertoren als de hoogste toren van
Europa te bouwen. Bij het begin van
de bouw reeds, kreeg de stad met
enige rampjaren te kampen, zodat
de toren als de „dikke Toren" op
van zijn hoogte als symbool van rijke
jaren bleef staan.
Verder is het Stadhuis een kijkje
waard. Renaissance-stijl 1550'54
Ook is hier het museum onderge
bracht. Een fraaie boogbekapping
vindt men er binnen en... misschien
moogt U een kijkje in de burgemees
terskamer nemen, waar een fraaie
schoorsteen is, waartegen de wapens
van verschillende dorpen zijn aange
bracht (1663).
Dan heeft men nog de oude gevan
genis (1524'26) „Het 's Graven
steen" en enkele huizen verder de
beurs (beuze). En bekijk op de oude
haven de mooie patriciërshuizen
eens, met hun mooie gebeeldhouwde
deuren en zoek eens enkele oude
straatjes op, hier zal men nog vele
mooie geveltjes aantreffen, waar
onder nog verschillende trapgevel-
tjes.
Heeft men genoeg genoten, dan
verlaat men Zierikzee aan de andere
zijde door de Kopelpoort (2e helft
15e eeuw).
Op dezelfde hoogte als Zierikzee
ligt Dreischor, waartussen vroeger
een tamelijk brede geul liep, die de
scheiding tussen Schouwen en Duive
land vormde.
Dreischor heeft een typische ring-
bouw met de kerk in het midden.
Jammer genoeg zijn veel mooie
geveltjes door moderner bouw ver
vangen, doch gelukkig is dat van het
gemeentehuis nog gespaard gebleven
(„Doe wel en vreest niemant", staat
er boven de ingang).
Het slot „Windenburg" is afgebro
ken, terwijl ook de kerk in vervallen
toestand verkeert. In de kerk staat
de kolossale graftombe van Pieter
Krogge. De bomen in de ring heb
ben gelukkig de inundatie overleefd,
die mede door de oude buitenstaande
hoefstal het dorp een vertrouwelijk
karakter geven.
In Dreischor wordt in de winter
aan vlasbewerking gedaan, het z.g.n.
zwingelen.
Op de weg van Zierikzee naar
Dreischor passeert men Schudde-
beurs, wat vroeger met zijn mooie
bossen en grote villa's een aardig
plaatsje was, doch dat door de inun
datie wel erg veel geleden heeft.
Schuddebeurs hoort onder het dorp
Noordgouwe, wat ook ringvormig is
gebouwd en waar de kerk al in een
even vervallen toestand is als die van
Dreischor.
Op onze verdere weg rijden we
over Zonnemaire naar Brouwers
haven. De grote kerk van Brouwers
haven is al van verre zichtbaar. Deze
kerk dateert uit het begin der 16e
eeuw en is ook van binnen wel een
kijkje waard.
Het gemeentehuis heeft ook een
aardige gevel met bordes met aan
elke zijde een leeuwenkop.
Hier was ook de geboorteplaats
van Jacob Cats; als aandenken is er
een standbeeld op het plein opge
richt. Men zal opmerken dat dit stad
je ook betere tijden heeft gekend,
maar het is altijd toch door Zierik
zee overvleugeld. De visserij is dan
ook de belangrijkste bron van be
staan geweest.
Van „Brouw" rijdt men langs het
gemaal van het Waterschap Schou
wen, onderlangs de lange dijk, waar
bij het ook interessant is eens een
kijkje aan de andere zijde van deze
dijk te nemen naar de geweldige wa-
terkerende werken. Even voor dat
men de dijk in de duinen ziet over
gaan (bij de „Koepel"), gaat de weg
weer meer landinwaarts naar Re-
nesse.
Zag men onder de dijk schraal
grasland, nu wordt dit weer beter, en
ziet men ook weer enkele mooie boer
derijen.
Even voordat men Renesse bereikt,
merkt men op, dat de kleigrond over
gaat in zandgrond; ook heeft hier in
de oorlog geen water gestaan, zodat
men hier ook weer bomen ziet. Bij
Renesse ligt het mooie kasteeltje
„Moermond" en in Haamstede „Slot
Haamstede". Dit zijn de enige twee
kastelen die over zijn gebleven van
de meerdere kloosters en kastelen,
welke Schouwen en Duiveland eens
rijk was.
In de omgeving van Renesse,
Haamstede en Burgh kan men van
de mooie brede duinen genieten,
waarbij vooral de domeinen een bij
zondere vermelding verdienen. Hier
worden in de lente excursies gehou
den, vooral met het oog op de vele
vogels die hier broeden, waaronder
enkele zeldzame exemplaren.
Ook heeft men brede stranden,
doch op vele plaatsen is het gevaar
lijk om te zwemmen. Bij het pomp
station staat een uitkijktorentje,
waar vanaf men een mooi uitzicht
over de duinen heeft, en van waar
uit men bij een heldere dag andere
eilanden kan zien.
Na dit alles bekeken te .hebben,
trekken we langs de andere kant van
het eiland verder. Vlak langs de
voet van de dijk vindt men allereerst
een alleenstaande toren. Hier lag
vroeger het dorpje Wester-Schouwen,
dat door een dijkval in zee ver
dween. Hierover is nog een legende,
n.l. dat vissers een zeemeermin heb
ben gevangen, waarop de zeemeer
man dreigde:
„Wester Schouwen, 't zal je rouwe,
dat ge hebt geroofd mijn vrouwe.
Wester Schouwen zal vergaan,
Alleen de toren zal blijven staan.
Aan deze kant van het eiland is er
veel land aan de zee ten prooi geval
len. Men wierp dan ook steeds als
voorzorgsmaatregel een binnendijk
op, welke men hier dan ook nog aan
treft. Met daartussen de inlagen,
met de bekende eilandjes als broed
plaatsen van de meeuwen.
Aan de binnenkant van de dijk ziet
men het lage land van Schouwen; dit
is meest nog zuur weiland met hoge
waterstand, waarin wel verbetering
is gekomen door het nieuw ontwate
ringsplan.
Midden in Schouwen liggen nog
enkele dorpen, zoals Noordwelle, Se-
rooskerke, Eikerzee, Ellemeet en
Kerkwerve.
Wil men Schouwen en Duiveland
van een andere zijde verlaten als
welke men gekomen is, dan kan men
een aardige boottocht van een uur
maken, van Zierikzee naar Katse-
veer op Zuid-Beveland, waarbij men
het laatste gezicht vanaf de boot op
het mooie Zierikzee niet spoedig zal
vergeten.
AD. DOELEMAN.
AFD. ST. MAARTENSDIJK
DER L. J. G. EN Z. P. M.
Bestuur en leden van boven
genoemde Afdeling geven met
diep leedwezen kennis van het
plotseling en tragisch over
lijden, tengevolge van een on
geval, op 10 April j.l., van hun
trouw medelid Dingenus W. M.
Kloet te St. Maartensdijk.
Wij houden de herinnering
aan hem in dankbare en goede
gedachtenis.
STREEK WEST Z.-VEAANDEREN.
Daar er voor onze streek nog geen
lid van de excursie-commissie is be
noemd, moeten de opgaven gezonden
worden aan J. W. de Putter, Lange
Dreef L 56 te Axel.
Via de afdelingen wordt er geen
nader bericht gestuurd. Zie voor de
programma's de Boerenjeugd van 29
Maart en 5 April.
De Secretaresse,
M. POISSONNIER.
Toegangsprijs voor leden van bij
de P. J. G. N. aangesloten provinciale
bonden uitsluitend bij voorverkoop
tot 1 Mei via de afdelingssecretaris
sen (essen)
Dagkaart ƒ3,25 (alles inbegrepen).
Tribuneplaats voor het middagappèl.
Denkt U aan de verloting?
Koop oen lot en win een paard!
