UIT DE I
1 Van boerderij en organisatie
OOST ZEEUWS-VLAANDEREN.
De voorjaarswerkzaamheden zijn op gang. Nog
in Februari werd het eerste zaad aan de grond
toevertrouwd, zeker een maand vroeger dan het
voorjaar van 1951. De grond laat zich best be
werken, hij is behoorlijk droog en de structuur
valt niet tegen. De weinige laatste nachtvorsten
zijn zeker hiervoor nog van invloed geweest.
Iedere jaargang is voor de boer anders, dit blijkt
nu weer duidelijk.
Op volle kracht gaan wij dus trachten zo vlug
mogelijk als het weer het nog toelaat, de haver
(Marne), de erwten (Rondo) en de zomergerst
(Balder) uitgezaaid te krijgen. Direct hierop volgt
dan het vlas dat ook weer in grote partijen zal
worden uitgezaaid.
Voor aardappelen bestaat niet zo'n grote be
langstelling, terwijl bieten zullen worden uitge
zaaid op de vastgestelde percelen, die tenminste
onderzocht zijn op aaltjes. Zonder onderzoek hier
toe is het niet verantwoord een dergelijk perceel
met bieten in te zaaien. Een te grote teleurstel
ling en financiële tegenvaller zou hiervan het ge
volg kunnen zijn, omdat in ons gewest al zeer veel
bieten zijn verbouwd. Dus opgepast voor een niet
verantwoorde en overdreven uitzaai. Het is niet
alleen de bietenmoeheid die een belangrijke rol
speelt maar wij hebben nu ook kunnen lezen, dat
in Oost Zeeuws-Vlaanderen het grootste percentage
vergelingsziekte voorkomt. Duidelijk blijkt uit dit
alles dat de vruchtbaarheid van onze grond -aan
het tanen is. (Of dat de luizen zich sterk kunnen
vermeerderen. Red.
Nog even komen wij terug op de gehouden ver
gaderingen van het L. C. C., die allen prettig zijn
verlopen. Alhoewel het bezoek veel beter had kun
nen zijn; wat meer reclame hiervoor had zeker
stimulerend gewerkt. Maar wij zijn tevreden, het
heeft zeker zijn nut gehad. Wij hebben veel goeds
gehoord en onze conclusie moet zeker zijn, dat de
coöperaties zeer nuttig werk verrichten ten voor
dele van de gehele landbouw. Ze verdienen dan
ook de volle sympathie van iedere boer persoonlijk.
WALCHEREN.
Op de bedrijven is de winterrust nu definitief
voorbij, op de kalkrijke en lichte gronden is de in
zaai reeds begonnen en we zullen hopen, dat de
oude polder Walcheren spoedig zal kunnen volgen.
Een vroeg voorjaar betekent niet alleen een goede
werkverdeling, maar in de meeste gevallen ook
een goed oogstjaar. Dat er op deze regel uitzon
deringen bestaan, spreekt voor zich en we hebben
in 1951 allen ondervonden dat ook een laat voor
jaar toch nog goede resultaten kan geven wanneer
de zomer maar meewerkt.
Het voorjaar is altijd een mooie tijd op elke boer
derij, het is de tijd dat overal nieuw leven komt;
het is als of de natuur ontwaakt uit haar winter
slaap. Het jonge groen spruit weer uit en de
vogels zingen hun hoogste lied.
Het zaad wordt weer aan Moeder Aarde toever
trouwd, in de stille hoop dat deze ons met een rijke
oogst zal belonen.
Nog steeds komen de afrekeningen van de Rijks
dienst voor Landbouw Herstel in een regelmatig
tempo bij de boeren. Nu zijn het de afrekeningen
van de veestapel, de z.g. 2e afrekening.
Voor de bedragen die gestort zijn op de Rijks bij-
drage-rekening of Herstelbank, bestaat de moge
lijkheid om deze in vrij geld te ontvangen indien
U rekeningen toont van bedrijfsuitgaven. Elke
Donderdag houdt de R. L. V. D. hiervoor zitting
in het Bureau voor de Herverkaveling, Loskade 27
(Kamer 4), te Middelburg.
Het is merkwaardig dat vele collega's dit geld
blijkbaar niet nodig hebben, deze tegoeden rustig
laten staan en het geld niet opnemen. Toch zou
dit geld in de meeste gevallen nuttig in het bedrijf
kunnen worden besteed.
Wanneer men dit geld niet opneemt zou men de
indruk kunnen wekken dat deze vergoedingen
overbodig zijn en dat zullen de meeste collega's
toch wel niet bedoelen.
ZUID-BEVELAND.
Het startschot voor de eerste ronde in de land
bouw is gelost. De door wind en zon grijs gewor
den akkers lokten om bewerkt te worden. En wij
gaven daarop graag antwoord.
Vanaf Maandagmorgen werden paarden en
tractoren van stal en uit schuur gehaald om op
het land het zaaibed in orde te maken. In het be
gin was het op de wat lager gelegen hoeken en
kanten van de percelen nog wat vochtig, maar op
de iets hoger gelegen gedeeltes werkte de grond
goed. Wanneer het nu heel de week droog blijft,
dan zal Zaterdag, wanneer dit blad verschijnt, het
grootste deel van het vlas, gerst, haver en erwten
zaad aan de grond toevertrouwd zijn.
Nu we het toch over het zaaien hebben, denk
ik op eens aan de geruchten die verspreid worden
over een bepaling dat de uitzaai van ongekeurd
vlaszaad verboden is. Om er iets meer van te
weten te komen ben ik 's avonds in de landbouw
bladen gedoken, maar zonder resultaat; er was
geen artikel te vinden die de praatjes bevestigde.
Mochten ze evenwel op waarheid berusten dan zal
dat voor verschillende vlastelers moeilijkheden
meebrengen, want waar haal je nu één, twee, drie
ander-zaad vandaan.
Aan de andere kant zit er veel goeds aan die
bepaling in verband met de export van zaaizaad,
maar het is jammer dat die beschikking zo laat
afgekomen is.
De tijd dat het vee naar het weiland moet nadert
met rasse schreden. De eerste drie lopen zelfs al
in de poel; de eigenaar zal wel denken: vroeg in
de wei is vroeg vet.
Voor de personen die het jongvee nog op stal
hebben is het nu nog mooi tijd om de runderhor
zels te bestrijden. Door het afborstelen van de
bulten met een Derris-oplossing of in strijken met
Derris-zalf krijgt men een goede bestrijding. Deze
behandeling zal meestal 2 of 3 keer moeten gebeu
ren om ook de larven die zich wat langzaam ont
wikkelen, en later pas zichtbaar worden, te doden.
Als we zorgen dat al het vee, vrij van horzels naai
buiten gaat, dan besparen wij de dieren veel pijn en
ons zelf veel moeilijkheden. En we lopen geer
kans om strata een bekeuring te krijgen. Want
de veeartsenijkundigedienst zal de komende zomer
weer een strenge controle uitoefenen.
Noot van de redactie.
De hier aangesneden kwestie kan als volgt wor
den samengevat:
Het zaaizaad te gebruiken door de boeren be
hoeft niet aan bepaalde eisen te voldoen en dus
ook niet gekeurd te zijn. Indien echter de teler
aan de keuring wil deelnemen moet hij gebruik
maken van zaad dat al dan niet op het bedrijf is
goedgekeurd.
Het zaaizaad te gebruiken door vlaslandhuurders
moet te velde zijn goedgekeurd en kan dan zijn:
a. van eigen teelt met partij-certificaat;
b. van ongerepeld aangekocht vlas met partij
certificaat of normaal geplombeerd;
c. aangekocht geplombeerd en op partij goed
gekeurd.
De aflevering van het z.g. „handelszaad" voor
binnnenlands verbruik is niet toegestaan.
Los hiervan is er sprake van, dat mede in ver
band met de export, op den duur alleen zowel te
velde als op partij gekeurd zaad verhandeld zal
mogen worden, zodat de categorie „handelszaad"
zou komen te vervallen.
Een beslissing hieromtrent is echter nog niet
genomen.
THOLEN—ST. PHILIPSLAND.
De laatste tijd kan men wat critiek beluisteren
op de overzichtschrijver, omdat deze te veel over
de veehouderij en weiland schrijft en te weinig
over de landbouw. Inderdaad worden de eerst ge
noemde punten wat meer in de belangstelling ge
bracht door de laatste. Dit is echter ook wel
nodig, want op het gebied van de teelt van land
bouwgewassen worden er weinig grove fouten ge
maakt. Geheel anders ligt dit nog op het terrein
van de veevoeding, verbouw voedergewassen en
weide-exploitatie.
Wanneer hier aangegeven werd dat door juiste
rassenkeuze, grondbewerking, bemesting en ver
pleging de opbrengst van de suikerbieten met 50
en meer verhoogd kon worden, er zouden weinig
collega's zijn die dit niet wilden proberen. Wan
neer echter aangegeven wordt hoe de opbrengst
van het grasland van 2800 kg zetmeelwaarde per
ha tot b.v. 4000 kg zetmeelwaarde en meer te
brengen is gelooft men het wel.
Gelukkig zijn er enkele bedrijven die ook het
grasland prima verzorgen en daarvan ruim 500C
kg zetmeelwaarde per ha oogsten. Wanneer al het
grasland zo goed aangepakt werd, konden er
zeker 2000 stuks rundvee meer op het grasland in
ons district gehouden worden. De lezers die cri
tiek hebben dienen te bedenken, dat alleen een
goed vriend iemand zijn feilen toont. Jammer ge
noeg is het dikwijls zo, dat iemand die met de
strooppot loopt meer getapt is.
Door enkele boeren onder St. Maartensdijk is
de laatste weken intensief propaganda gemaakt bij
hun collega's in de omgeving om gezamenlijk op
het electrisch net aan te sluiten. Deze poging is
met succes bekroond, zodat aanstaande winter het
grootste gedeelte van de bewoners van de Noord
polder en het Uiterst Nieuwland zich van alle
electrische comfort kunnen bedienen. Sommige
collega's vonden het garantiebedrag te hoog, doch
bij gebruik van alle electrische apparaten in huis
en schuur, wordt er zeker 300 aan stroom ver
bruikt. Ook is bij aansluiting aan het electrisch
net een eigen aardappelbewaarplaats met buiten-
luchtkoeling mogelijk. De meeste schuren worden
niet meer volledig benut, en het inrichten van een
bewaarplaats voor aardappelen of eventueel uien,
is dan voordeliger, dan het bewaren in de grote
koelhuizen. Verschillende Zeeuwse bedrijven be
schikken reeds over een dergelijke bewaarruimte
in de schuur en zijn hierover buitengewoon te
vreden.
In de zwaardere polders werd op 27 Februari
reeds vlas en zomergraan gezaaid, dit is wel zeer
vroeg. Als de grond echter goed is kan er zonder
bezwaar vroeg gezaaid worden. Soms wordt er
echter in veel te natte grond gezaaid en is de
structuur aardig bedorven voor het verdere groei
seizoen. Dit moet zoveel mogelijk voorkomen wor
den. Dus alleen zaaien wanneer de grond inder
daad geschikt is. Tevens de waarschuwing: zaai
vooral niet te diep. We mogen dan het zaad weer
aan de aarde toevertrouwen op hope van een
goede oogst.
SCHOUWEN EN DUIVELAND.
Als gevolg van de enkele zonnige dagen van
vorige week enige percelen gerst en vlas gezaaid.
Wanneer men z'n oor te luisteren legt, krijgt men
de indruk, dat vooral belangstelling bestaat voor
het extra vroeg zaaien van vlas. Dit speciaal naar
aanleiding van het artikeltje van de R.L.V.D. te
Axel in ons blad van 23 Febr. j.l. De uitkomsten
van de genomen proeven wijzen onomstotelijk in
de richting van vroeg zaaien. Dit is ons landbou
wers natuurlijk bekend en het geldt zeker niet
alleen voor vlas doch voor vele gewassen.
Moet men nu onder alle omstandigheden vroeg
zaaien? Natuurlijk niet! Aan het slot van bedoeld
artikel wordt gezegd: „zaait vroeg? mits het land
gereed is". M.a.w. de grond moet geschikt zijn,
dus niet nat en te koud. Men stare zich niet blind
op de weergegeven cijfers, doch leze ook de rest
van het artikel en past het toe op Uw eigen om
standigheden. Dit is het uiteindelijke doel van het
verhaal.
In ons overzicht van vorige week hebben wij be
loofd terug te komen op het afscheid van de voor
zitter van de Kring der Z. L. M.
De Secretaris, de heer Hanse, gaf een kort over
zicht van hetgeen onder leiding van de heer Van
de Zande tot stand is gekomen en aan welke be
langrijke onderdelen van het bedrijf en samen
leving speciale aandacht is besteed.
Uiteraard is het niet mogelijk het gehele verslag
van de heer Hanse weer te geven, mogen wij vol
staan met hier en daar een greep te doen?
Op 4 Juli 1929 werd de heer Van de Zande met
overweldigende meerderheid van stemmen tot
Kringvoorzitter gekozen. Vanaf 29 Febr. 1844
gingen 12 voorzitters aan hem vooraf. Het was de
heer B. G. v. d. Have die voor hem het langst de
voorzittershamer hanteerde, n.l. 18 jaren. Dit re
cord is door de heer Van de Zande glansrijk ge
broken, hij bracht het op 23 jaren.
1929, het eerste jaar van het voorzitterschap,
werd ingesteld een commissie voor Beursnoterin
gen, een comm. inzake een nieuwe veiling.
1931 medewerking bij het tot standkomen van de
Lagere Tuinbouwschool te Haamstede.
In hetzelfde jaar werd gewezen op de noodzake
lijke bedrijfsvoorlichting door deskundige mensen.
Medewerking bij het tot standkomen van de Coöp.
Aank. Veren. Schouwen en Duiveland.
1935. Een fokveedag van varkens en schapen.
Proeven werden genomen met ontbitterde lupinen.
Er werden modelrantsoenen gedrukt voor jonge-
paarden, jongvee en melkkoeien.
1936. De landbouw-crisis-organisatie draaide op
volle toeren. Het was v. d. Zande die de touwtjes
voor ons Eiland in handen hield. Het kringwerk
gaat onverminderd voort, we zien de oprichting
van de Veren, tot Bestrijding van de T.B.C. onder
het rundvee.
1937. De grote landbouwtentoonstelling, die
vele honderden mensen naar Schouwen en Duive
land trok.
1938. Het tot standkomen van een Onderlinge
Hagelverzekering. Pogingen werden nogmaals in
het werk gesteld t.a.v. de waterleiding in het lage
land van Schouwen. De ophanden zijnde oorlog
deed de uitvoering verhinderen. Pas na het be
ëindigen van deze tweede wereldoorlog zou dit ver-
wezelijkt kunnen worden.
1939. Het tot standkomen van de Lagere Land
bouwschool te Nieuwerkerk.
1940/1945. „Oorlog" en „bezetting"; een tijd van
intense arbeid om alles zo goed mogelijk voor de
Schouwen en Duivelandse bevolking te doen ver
lopen. De kring was gedoemd om vanaf 12 Nov.
1941 tot en met 12 Juli 1945 haar werkzaamheden
te staken. Niet het werk van de heer v. d. Zande
was klaar, denkt hierbij maar het vorderen van
paarden, vrijstellingen voor werk elders, inunda
tie, evacuatie, enz., enz.
13 Juli 1945 is weer nieuw leven geblazen in on
ze oude Kring; de raderen draaiden weer spoedig
op volle toeren.
1947. Oprichting van een Onderlinge Autover
zekering van de Z. L. M., waarvan wijlen de heer
De Oude weliswaar de initiatiefnemer was. Het
resultaat van deze verzekering spreekt voor zich
zelf, zie de navolging in de rest van onze provincie.
1948. Samenwerking met de melkfederatie om
tot verbetering in afzet en prijsverhouding van de
melk te komen; we zien hieruit geboren de C. M.
M. C.
1950. Het tot standkomen van de K. I. en de
aanleg van de veelbesproken waterleiding in het
lage land van Schouwen.
1951. De kroon op het vele werk, n.l. de lang
gekoesterde wens, de opening van een landbouw-
proefbedrijf „De Scheldemonden" te Bruinisse.
Het was de heer Van de Zande die de stoot gaf om
tot bedoeld bedrijf te geraken. In hetzelfde jaar
nog een extra kroon „een Koninklijke onderschei
ding".
1952. Het afscheid als voorzitter van onze kring.
Zie hier een kleine opsomming van al hetgeen
door U en onder Uw leiding gedaan is.
Er zijn in de landbouw vele moeilijkheden, en
waar klopte men het eerst aan? Het was bij de
Voorzitter, het is bij meneer Van de Zande; bij
H. C.; bij Hubrecht of bie den Baes; het komt alle
maal op hetzelfde neer en dit zegt ons genoeg.
23 jaar lang, met het volste vertrouwen de
goede zaak te dienen, de zaak van de Z. L. M„ die
