LANDBOUWMECHANISATIE
PRODUCTIE, AFZET EN PRIJSVORMING
UIT DE
PROVINCIE
op Schouwen en Duiucland
Van boerderij en organisatie
OOST ZEEUWS-VLAANDEREN.
De najaarskeuringen van 18-maandse hengsten
en merriën behoren weer tot het verleden. Overal
viel een flinke belangstelling waar te nemen.
De keuringsplaats Axel maakte dit jaar een uit
zondering door haar feestelijk aanzien. Deze or
ganiserende vereniging vierde n.l. haar 40-jarig
jubileum. Een groot aantal hengsten en merriën
waren voor deze bijzondere keuring aangegeven.
Ook de publieke belangstelling was hier bijzonder
groot. Axel is bekend als de bakermat van het
trekpaard. De namen Van Dixhoorn, Dekker en
nog anderen, hebben hier de grondslag gelegd.
Pionierswerk is door mannen van deze naam ge
daan, waar nu door velen de vruchten van worden
geplukt. Geen wonder dan ook dat bij ieder paar-
dengebeuren, hoe klein ook, deze namen over de
lippen komen.
Vele oude bekende fokkers waren dan ook hier
aanwezig, terwijl uit de aanwezigheid van zoveel
anderen bleek, dat de belangstelling voor het
zware paard nog levendig is. In zeer vele andere
streken van ons land is de paardenstapel geducht
ingekrompen wegens de mechanisatie. Ook in
Oost Zeeuws-Vlaanderen zijn de trekpaarden ver
minderd, maar toch krijgt men nog steeds op elke
keuring een behoorlijk aantal opgaven, terwijl het
aanwezige materiaal steeds van goede kwaliteit is.
Na afloop van de keuring volgde een feestver-
gadering in „Het Centrum". Het hele gebeuren
der vereniging werd hier natuurlijk gememoreerd,
terwijl ieder de lof bezong van het trekpaard.
't Was een echte paardenvergadering met een
„paardenhoofdstel aan de muur". „Houd Uw paar
den in ere, zei nog een spreker, want zonder paar
den wordt Uw bedrijf een fabriek". Dit is het
overdenken waard.
Het was een paardendag te Axel van unieke
betekenis. Dat zij nog dor vele mag worden ge
volgd.
WALCHEREN.
De laatste jaren is het meestal ver in December
voordat het land op wintervoor geploegd is. Vroe
ger waren de eerste bedrijven in de maand Novem
ber al door hun ploegwerk en was het als het
ware een wedstrijd wie het eerst klaar zou zijn.
De grote oppervlakten met suikerbieten zijn hier
zeer waarschijnlijk wel de oorzaak van; het blijft
een ploeteren tot diep in het najaar en het ploegen
op wintervoor blijft maar liggen.
Een vastomlijnd bouwplan met wat meer granen
en peulvruchten of handelsgewassen zou de werk
verdeling zeker ten goede komen en het is nog de
vraag of de netto-winst daardoor minder behoeft
te worden; immers de onkosten van de suikerbie
ten zijn ook niet te onderschatten.
De wintertijd staat weer voor de deur met zijn
lange avonden en zijn vele vergaderingen, de ver
gaderingen van onze organisatie waar de belang
rijke onderwerpen weer aan de orde worden
geste1 d.
Collega's bezoekt deze vergaderingen zoveel als
ge maar kunt, daardoor kunnen we onze kennis
vergroten en volgend jaar weer nieuwe inzichten
en methoden op ons bedrijf in toepassing gaan
brengen.
Het boerenbedrijf is een ingewikkeld complex
geworden en het stelt hoge eisen aan de leiding
van het bedrijf, goede vakkennis en practische er
varing zijn daarvoor nodig.
Uw organisatie vecht voor Uw belangen en wil
U helpen bij het bekwamen voor Uw taak, maar zij
wil ook leden die meeleven met het geheel, en die
trouw haar ergaderingen bezoeken.
NOORD-BEVELAND.
Over de silo's is er al heel wat te doen geweest.
Eerst heeft het veel moeite gekost om een behoor
lijk aantal bij elkaar te krijgen, om zodoende het
bouwen zo voordelig mogelijk te maken. Later
moest al het materiaal naar hier komen om er
nog enkele te plaatsen. Toen het inkuilen begon
hoorde men de klacht nogal eens dat er geen 4
gemet in geborgen kon worden, zoals gezegd was.
Nu was de loofontwikkeling over het algemeen
zwaar, soms zelfs zeer zwaar, en bij een opgave
gaat men uit van een normale opbrengst, zodat
dit wel ongeveer klopt.
Het tweede punt was, dat men zo hoog optassen
moet om de silo vol te krijgen. En inderdaad is
dit zo, maar flink aantrappen en het blad wat laten
verwelken op het land, scheelt ook veel.
Er is ook wel duidelijk gebleken dat een opzet-
stuk niet gemist kan worden.
Tot slot zijn er nog enkele volgehakseld en deze
konden de geweldige druk, die hier het gevolg van
is, niet weerstaan en zijn gebarsten. Nu kan men
er lang over praten wat hiervan de oorzaak is,
maar er is een garantie van 10 jaar, zodat de
schade voor rekening van de bouwer komt, want
we mogen toch wel aannemen dat dit in orde ge
maakt zal worden. Eigenlijk is het jammer, dat ze
niet allemaal volgehakseld zijn dan wist een ieder
waar hij aan toe was.
Zo zijn er dus het eerste seizoen nogal enkele
moeilijkheden gerezen maar dit wil toch nog niet
zeggen dat de silo's overbodig zijn. En wanneer
men er aan gewend is, zal het best wat vlotter
verlopen. Nu zijn er toch ook verschillende die in
korte tijd volgereden en afgedekt zijn en netjes
tot aan de rand vol zitten.
SCHOUWEN EN DUTVELAND.
Vorige week Donderdag gaf de firma Mosselman
Vis te Sommelsdijk een demonstratie met de
kleine „Movi" uienafstaartmachine.
Zoals de lezer bekend zal zijn is men al enige
jaren bezig een goede afstaartmachine te con
strueren. Verschillende fabrikaten zijn op ons
eiland in gebruik; tot op heden is geen van die
machines af, de één beschadigt de uien te veel, de
ander staart weer minder goed af, kortom het was
nog niet af.
De bovenbedoelde firma houdt zich ook al enige
jaren bezig met het vervaardigen van een derge
lijke machine, doch ook deze was nog niet naar
wens. Thans menen zij een machine te hebben die j
niet beschadigd en prima afstaart. Het is een zeer j
eenvoudige machine, bestaande uit twee houten- i
rollen die worden aangedreven door een electro- j
motor, onder deze houten-rollen bevinden zich twee j
ijzeren-rollen (zgn krukketrekkers). Deze laatsten
doen eigenlijk het werk. Om het mogelijk te maken
grote en kleine uien af te staarten is een verstel
bare kap aangebracht.
Hoe was het geleverde werk? Wanneer men de
gesprekken beluisterde hoorde men pro en contra.
Enkelen maakten de opmerking: niets waard, be
schadigde de uien en heeft geen capaciteit.
Laat ik U mijn persoonlijke mening weergeven.
Het afstaarten was bevredigend, geen 100 doch
wel 90 De beschadiging was uiterst gering,
of liever gezegd vrijwel nihil. Een enkele ui werd
de kop afgerukt, bij controle bleek dit dan meestal
een bont-ui te zijn.
De capaciteit was groot voor deze machine n.l.
15002000 kg/uur. Volgens de aanwezigen te klein
voor hun bedrijf, doch de machine kan ook met 4
of 6 rollen geleverd worden.
De eindconclusie kan zijn: een machine die aan
redelijk gestélde eisen voldoet
De bietenoogsf is vrijwel klaar, nog enkefe
vrachten liggen op transport te wachten. Heel wat
gunstiger verloop dan vorig jaar.
Nu nog wat ploegen en de landman kan zich ge
heel aan het winterprogramma wijden.
DOOR
C. ZWAGERMAN
Op Schouwen en Duiveland was steeds een vrij
belangrijke veestapel. Het meeste vee kwam altiid
voor in het „lage van Schouwen", waar veel wei
land was, rond Zierikzee en in het duingebied van
Westen-Schouwen. Het weiland, dat voor enige
jaren nog 23 van de cultuurgrond uitmaakte,
zal als gevolg van de verkaveling en meer beheerst
waterpeil, zeker nog wel wat teruggaan.
In dit gebied werden in December 1950 op 790
veehoudersbedrijven 9800 runderen geteld of 12,4
per bedrijf. Op 686 bedrijven met melkvee waren
2900 melkkoeien of gemiddeld 4,2 per bedrijf. Er
waren 136 bedrijven met 1 koe, 110 met 2 koeien,
59 met 3 koeien en 345 met 4 en meer (gemiddeld
6,5) koeien. Hier dus een flink aantal bedrijven,
met 78 van de totale melkproductie, waar de
melkerij een belangrijke inkomstenbron vormt. Op
Schouwen en Duiveland zijn rt 970 bedrijven he
neden 20 ha en 290 daar boven.
De boeren op dit eiland, waarvan altijd een roep
van grote vooruitstrevendheid uitging, hebben in
de negentiger jaren natuurlijk meegedaan aan de
ac ie tot oprichting van coöp. zuivelfabrieken. En
zo kwamen al vroeg drie coöperatieve stoomzuivel-
fabrieken tot stand, n.l.:
1891 „Lutor et Emergo" te Zonnemaire. Opge-
heven in 1904.
1892 „De Duif" te Nieuwerkerk. Opgeheven
1910, na enige jaren weer in exploitatie door
particulier en nu sedert enige jaren door de-V. Z.
te Rotterdam.
1895 „Luctor et Emergo" te Haamstede. Opge
heven 1910.
Ook hier konden de coöperatieve zuivelfabrieken
Maandblad roor landbouwwerktuigen
7,per jaar Vraagt gratis procfnummet
Bosrandweg 2 WAGENINGEN
Bespreken en overdenken bouwplan en rassen-
keuze 1952.
Zal er meer maïs worden verbouwd in 1952?
Wanneer men zo hoort dan krijgt men wel de in
druk dat er een uitbreiding zal plaats vinden.
De oogst van de mals op Schouwen behoort weer
tot het verleden. De resultaten, wat opbrengst be
treft, liggen wel aanzienlijk beneden die van het
vorige jaar, toen was deze gemiddeld ruim 5000
kg/ha. Ik schat ze thans zeker niet hoger dan
43004500 kg/ha; misschien is dit nog te hoog.
T.z.t. hopen wij nog wql eens te vertellen hoe
het precies is geweest.
THOLEN—ST. PHILIPS LAND.
Op Dinsdag 11 December was er in het veilings
gebouw te St. Maartensdijk een demonstratie met
een uienafstaartmachine, gefabriceerd door de fir
ma Mosselman Vis te Sommelsdijk.
De machine leverde zeer goed werk en gaf wei
nig beschadiging, vooral wanneer de allerkleinste
uien vooraf verwijderd waren, was de beschadiging
zeer eering. De capaciteit van de machine was
2000 kg per uur, doch er kunnen meerdere af-
staartelementen in één machine geplaatst worden,
zodat 4000 of 6000 kg verwerkt kunnen worden.
We zien dat ook op dit terrein de techniek niet stil
staat. Het zeer veel handenarbeid vragende uien-
afstaarten kan dus nu desgewenst mechanisch ver
richt worden. De „juön" is een gewas dat steeds
minder mensenarbeid vraagt. Door grotere riien-
afstand is machinaal wieden zeer goed mogeliik,
terwijl ook de chemische onkruidbestrijdingsmidde
len vrii veel toegepast worden. Wanneer er nog
een pluk- en uitzoekmachine bijkomen, is de uien-
teelt geheel gemechaniseerd.
Naar mij meegedeeld werd ligt het in de bedoe
ling, dat de Landbouwvoorlichtingsdienst zich deze
winter intensief bezig zal houden met rationele
veevoeding. Ieder die zijn vee goed en goedkoop
wil voeren kan de hulp van de Assistent inroepen.
Aan de hand van het aanwezige veevoeder zullen
zo "oed mogelijke rantsoenen opgesteM worden.
Het rationeel voederen van het vee laat op vele
bedrijven nog wel wat te wensen over. Het is geen
zeldzaamheid dat de paarden veel te weinig zet
meel en een grote overmaat aan eiwit krijgen door
een grote hoeveelheid Tucernehooi in het rantsoen,
terwijl het bij het melkvee in de meeste gevallen
juist omgekeerd is, veel te weinig eiwit en een
overmaat.aan zetmeel.
Op deze manier krijgt men zeer dure rantsoenen
of geen voldoende productie.
Een volgende keer zullen we het dan maar eens
hebben over betere en goedkopere veevoedervoor
ziening voor de volgende stalperiode.
MELK
zich niet handhaven. Gebrek aan vakmensen,
voor 2 fabrieken wat te grootse opzet en vooral
ook weer de te dunne melkveebezettin'T en te hoge
onkosten, waren daarvoor de hoofdoorzaken. De fa
brieken te Zonnemaire en Haamstede hebben met
hun moeilijkheden aanleiding gegeven to1, veel
strijd onder de boeren. Toen schrijver dezes in
1906 in dienst trad, kreeg hij de bijzondere op
bracht deze historie op het eiland nooit ter sprake
te brengen. Het zou zijn positie zeer hebben kun
nen bemoeilijken, want de verwijdering was zó
groot, dat op Donderdag de zeer verdeelde partijen
in verschillende tramwagens ter markt gingen. De
bestemming van de melk was dan ook, zolang geen
fabriek mee1' melk ontving, als volgt:
Een belangrijk deel voor de menselijke consump
tie, óf direct van de (boer óf voor een veel kleiner
gedeelte via een slijter. Heel wat melk bleef verder
op de boerderijen voor eigen gezin en arbeiders en
opkweek van jongvee. Van de rest maakten de
boerinnen zelf boter. Die werd in de buurt ver
kocht, ging naar winkels of naar de botermarkt
(veilinri te Zierikzee. Een bijzonder product, dat
moeilijk verkoopbaar was, was de z.g. lookboter
die in Mei. en Juni nogal voorkwam. Ook hier werd
de verkoop, van boerenboter zó moeilijk, dat her
opening van de fabriek te Nieuwerkerk een uit-
komst was.
En hoe is de toestand hier thans? De jaarlijkse
melkproductie van 2900 koeien bedraagt onge
veer 11 mill. kg. De fabrieksmelkdichtheid is, met
inbegrip van de consumptiemelk die niet via de
fabriek gaat, 400 kg en zonder deze slechts 275 kg
per ha cultuurland Weer met het gevolg duur
melktransport.