Jaarverslag 1950
yqosd
UIT HET
VAN DE PROV. MELKCONTROLEDIENST ZEELAND.
EMIGRATIE
de
Allereerst een overzicht van het aantal contróleverenigingen, leden en gecontroleerde koeien over
laatste drie jaren per gebied en voor geheel Zeeland.
GEBIED
Verenigingen
Gecontroleerde koeien
Percentage in 1950 per
SchouwenTholen
Noord- en Z.-Beveland
Walcheren
O. Zeeuws-Vlaanderen
W. Zeeuws-Vlaanderen
Zeeland
Gemiddeld per lid gecontroleerd 3.83 4.3 4.4 koe.
Er is dus nog een stijging van het aantal koeien,
dat op productie gecontroleerd wordt.
Walcheren staat nog steeds boven aan wat het
aantal koeien betreft. We h-ebben daarom het per
centage gecontroleerde koeien per gebied even be
rekend, maar ook dan komt Walcheren met 40
aan de kop.
Wanneer we weten, dat over ons gehele land
52 van alle melkkoeien gecontroleerd wordt, dan
kunnen we in Zeeland, waar het 22 is, nog
vooruit.
De gemiddelde productiecijfers over de jaren na
de oorlog zijn als volgt:
1948
1949
1950
1948
1949
1950
gebied gecontroleerd
4
4
5
322
371
507
11.5
9
9
9
714
780
757
15.0
14
15
15
1512
1970
2022
40.5
5
5
5
580
629
589
12.5
10
10
10
944
1022
1061
33.0
42
43
44
4072
4772
4936
22.0
Aantal
gecontr.
leef
kg
kg
Jaar
koeien
tijd
melk
vet
vet
dagen
1946/47
1249
5.8
4548
3.47
157.8
308
1947/48
1663
5.7
4316
3.66
158.0
308
1948/49
2170
5.5
4616
3.66
168.9
312
1949/50
2807
5.2
4568
3.79
173.1
312
Omdat voor deze cijfers alleen de melkstaten
worden genomen met een melkperiode tussen 260
en 360 dagen in een bepaalde periode gecontroleerd,
is het aantal veel kleiner dan het aantal gecontro
leerde koeien, hiervoor aangegeven.
De botervet-productie is nogal gestegen, evenals
het gemiddelde vet-procent. Dit is mede een ge
volg van het feit, dat van de 2807 melkstaten er
1053 van Walcheren zijn en hier het vetgehalte be
langrijk hoger ligt dan elders.
Bij de verwerking van de vetgehaltes in groepen
vond de hoofdcontroleur, dat ruim 21 van de ge
controleerde koeien nog een vetgehalte had be
neden 3.50 58 leverden melk met een vet
gehalte tussen 3.50 en 4.en de rest of ruim
20 boven de 4.
Om de grote verschillen, die voorkomen tussen
koeien van dezelfde leeftijd op ongeveer gelijke be
drijven duidelijk te demonstreren, nam de hoofd
controleur uit elke leeftijdsgroep een 3-tal van de
beste en van de slechtste productie-koeien.
Ze volgen hieronder:
Rubriek t/m V/i-jarige koeien:
Slechtste Beste
kg
kg
kg
kg
melk
vet
vet dagen
melk
vet
vet
dagen
2177
3.91
85.1 278
5777
4.16
240.3
351
2522
3.50
88.3 266
5824
4.—
233.0
333
2689
3.42
92.0 311
6658
3.55
236.3
356
Rubriek t/m 3/z-jarige koeien:
2251
3.75
84.4 340
7151
3.85
275.3
341
2077
4.10
85.2 320
6255
4.20
262.7
342
2459
3.68
90.6 272
5682
4.61
261.9
356
Rubriek t/m 5-jarige koeien:
2520
3.78
95.3 291
6072
4.40
267.2
332
2981
3.99
118.9 335
7416
3.57
264.8
333
3225
3.74
120.6 285
5498
4.76
261.5
281
Rubriek oudere koeien:
2069
4.16
86.1 307
8078
4.10
331.4
335
3494
2.89
101.0 308
6844
4.62
316.0
296
3230
3.48
112.4 295
7045
4.36
307.2
309
Deze cijfers laten wel zeer duidelijk zien
welke
grote productieverschillen bij koeien van dezelfde
leeftijd kunnen voorkomen. Hieruit blijkt weer
eens de onmisbaarheid van de melkcontröle op het
veehoudersbedrijf. Zonder melkcontröle denkt men
dikwijls reeds het productievermogen van zijn
koeien te kennen, doch deze gedachte gaat nooit
op. Ten opzichte van de plas mag men er enige
kijk op hebben, maar wat het vetgehalte betreft
tast men absoluut in het duister. Daarom is de
melkcontröle op een veehoudersbedrijf broodnodig.
Het volgende geval moge dit nog verduidelijken.
Bij een veehouder werden zes koeien gecontroleerd.
Bij deze zes koeien waren er twee van dezelfde
leeftijd, dezelfde kalfdatum en ook nagenoeg de
zelfde voeding, want beide koeien stonden naast
elkaar. Koe A produceerde 6563 kg melk met
4.04 vet, 265.1 kg vet in 289 dagen; koe B pro
duceerde 3736 kg melk met 3.80 vet, 142.kg
vet in 330 dagen. Dit is dus een verschil van ruim
2800 kg melk, terwijl ook het vetgehalte nog ruim
0.2 hoger ligt. Omgerekend in melkgeld be
tekent dit, dat koe A ongeveer 500,per jaar
meer aan melkgeld opbrengt dan koe B. Dit is toch
ook in deze tijd wel een bedrag, waar aandacht
aan geschonken mag worden. Bovendien kan van
de kalveren uit de koe A geboren een veel grotere
fokwaarde worden verwacht.
Door in bovengenoemd geval koe B op te ruimen
en daarvoor in de plaats een koe te kopen, waar
van de productie zeker niet beneden het stalgemid-
delde mag liggen, heeft men in 1 jaar de slechte
koe door de meerdere melkgeldopbrengst financieel
weggewerkt. Dit is één van de vele voorbeelden,
welke nog met tientallen aangevuld kunnen wor
den. Daarom ook de veehouders aangespoord,
welke tot op heden hun koeien nog niet lieten con
troleren, omdat in de eerste plaats zijzelf er voor
deel mee kunnen behalen en in de tweede plaats
opi de Zaeuwse rundveestapel in het algemeen te
verbeteren.
De lijst van de beste productiekoeien is te lang
om hier over te nemen. We volstaan met mede te
delen, dat:
in de groep 2^-jarige koeien boven 200 kg boter-
vet 24 dieren staan;
in de groep 3%-jarige koeien boven 22Q kg botervet
20 dieren staan;
in de groep 4%-jarige koeien boven 230 kg botervet
13 dieren staan;
in de groep 514-jarige koeien boven 250 kg botervet
15 dieren staan;
in de groep oudere koeien boven 275 kg botervet
19 dieren staan.
Tenslotte bevat de erelijst, waarin koeien werden
geplaatst, die in haar leven meer dan 40.000 kg
melk met een behoorlijk vetgehalte produceerden,
negen koeien.
Canada. Gegadigden voor dit land dienen zich
vóór 1 November op te geven om tijdig het volgend
jaar te kunnen vertrekken. Belangstellenden kun
nen een circulaire aanvragen op het secretariaat
A.L.E.C., Landbouwhuis, Goes.
Nieuw Zeeland. Het aantal aanbiedingen voor
gehuwden met huisvesting is vrij groot de laatste
maanden. Speciaal vakbekwame landbouwers die
zich interesseren voor de veehouderij, kunnen hier
uitstekend geplaatst worden.
Op het secretariaat A.L.E.C. kunnen we U een
lijst van vacatures laten zien.
Frankrijk. Ook in dit land liggen nog vele mo
gelijkheden, speciaal voor vakbekwame landarbei
ders, zodat we ook hierover U gedétailleerde inlich
tingen kunnen verstrekken.
HET is een gewoonte zo nu en dan de balans
en de begroting op te maken. Ten aanzien
van de onttrekking van cultuurgrond voor
burgerlijke doeleinden doen we dit naar aanleiding
van de enquête ingesteld door het Centraal Bureau
voor de Statistiek over de periode 1 Mei 1945
1 Januari 1950, en een rapport van de Provinciale
Planologische Dienst omtrent het te verwachten
verlies aan cultuurgrond in de periode van 1
Januari 195031 December 1960.
Deze balans en begroting doen ons in de eerste
plaats wel zien, dat Zeeland wat betreft de onttrok
ken en nog te onttrekken oppervlakte cultuur
grond zich gelukkig mag prijzen in vergelijking
met andere provincies.
Op een totaal verlies aan cultuurgrond in ons
gehele land van 11.225 ha is dit verlies in Zeeland
in de genoemde omstreeks 5 jaarlijkse periode,
(beperkt gebleven tot 390 ha of 3% van het
landelijke verlies. Waar echter slechts pl.m. 2,7
van de bevolking van Nederland in Zeeland woon
achtig is, en dit percentage in de bedoelde periode
een geringe achteruitgang vertoont, zien we dat
dus per inwoner gerekend deze oppervlakte groter
is dan het landelijke gemiddelde.
De oorzaak hiervan moet worden gezocht in de
bebouwingsdichtheid der steden in vergelijking
met kleinere plaatsen. We kunnen wel de grote
steden zien als een voortdurende dreiging voor het
omringende platteland, doch niet vergeten dat per
woning veel minder bouwterrein nodig is. Zo
heeft een gemeente met een woningvoorraad boven
de 20.000 woningen voldoende aan 2,8 are per wo
ning, terwijl een gemeente van 10003000 wonin
gen gemiddeld 5,1 are per woning nodig heeft. Het
overwegend agrarisch karakter met kleine platte
landsgemeenten moet dus als de oorzaak van het
iets hogere gemiddelde per inwoner worden gezien.
Dit overwegend agrarisch karakter heeft ander
zijds weer het voordeel, dat per inwoner over een
groter areaal cultuurgrond beschikt kan worden,
wat nog versterkt wordt door de vrij gunstige
gemiddelde bedrijfsgrootte in de provincie.
Zodat de oppervlakte onttrokken cultuurgrond
per bedrijf weer een gunstig beeld vertoont.
Een nadere specificatie leert ons dat in de
periode 19451950 de onttrokken cultuurgrond
aldus werd gebruikt:
159 ha voor woningen, scholen en kerken; 33
ha voor industrie en handel; 149 ha voor ontspan
ningsdoeleinden; 49 ha voor straten en wegen;
totaal 390 ha.
En in de periode 19501960 zal volgens de schat
tingen dit verlies er ongeveer als volgt uitzien:
182 ha voor woningbouw; 515 ha voor industrie
(reeds gedeeltelijk in gebruik; 170 ha niet bouw
rijp); 75 ha voor sport en recreatie; 430 ha voor
openbare werken; totaal pl.m. 1200 ha.
Deze laatste cijfers werden door Ir. W. H. Ubbink
reeds uitvoerig besproken in zijn artikel „Gemeen
telijke uitbreidingsplannen" in ons nummer van
21 April j.l.
Wij willen echter gaarne nog even de verhouding
tussen balans en begroting onder Uw aandacht
brengen. Hierbij moet in het oog gehouden wor
den, dat de periode der balans ongeveer de helft
is van die der begroting.
Opvallend is het dan wel, dat de geprojecteerde
oppervlakte voor woningbouw een vrij klein ge
deelte van het geheel uitmaakt en dat ook sport
en andere ontspanningsdoeleinden over hun hoogte,
punt als cultuurgrondverslinder heen zijn.
Aan de hand van de vergelijking van de cijfers
voor de industriedoeleinden zetten we echter een
groot vraagteken achter de schatting van de Plano
logische Dienst die zelf ook deze cijfers met de
nodige voorzichtigheid naar voren brengt.
Het pleidooi van de heer Ubbink om de plannen
toch vooral niet te groot op te zetten vindt een
voedingsbodem in deze vergelijking.
We beseffen wel dat het voor vele gemeenten
aantrekkelijk is om de industrie-vestiging uit te
breiden en dat het bouwrijp maken van de daar
voor bestemde terreinen de aantrekkingskracht
voor de belanghebbenden verhoogt, doch laat men
ook beseffen dat verwilderde cultuurgronden, die
bouwrijp gemaakt, op hun definitieve bestemming
liggen te wachten, geen reclame zijn voor de be
treffende gemeente en een doorn in het oog van
de landbouwende bevolking.
Tenslotte nog iets over de geprojecteerde open
bare werken, daar ook dit cijfer gezien de hoge
raming een nadere specificatie waard is.
In het rapport vonden we hierover de volgende
cijfers:
verbetering Rijksweg ZijpeZierikzee 4,5 ha
aanleg rijwielpaden RillandKruiningen 2 ha
aanleg Rijksweg NieuwlandVlissingen 18,5 ha
aanleg rijwielpad BreskensSluis 6 ha
wegomlegging Hulst 5 ha
verbreding kanaal Terneuzen en aanleg
sluis 200 ha
vliegveld in Van Wuijckhuijsepolder 51 ha
vliegveld bij Ritthem 66 ha
Totaal
363 ha
De rest wordt ingenomen door niet nader aan
gegeven werken van de Provinciale Waterstaat.
Volgens deze plannen zouden we dus over 10 jaar
over een tweetal vliegvelden kunnen beschikken.
Of dit allerwegen toegejuicht zal worden betwij
felen we echter.
We hopen U door middel van deze dorre cijfers
een beeld gegeven te hebben van de stand van
zaken en de toekomstverwachting op dit gebied:
En U tevens aangetoond te hebben dat het geen
oveilbodige luxe is, dat de georganiseerde landbouw
zich meer en meer op dit gebied gaat 'bewegen.
Kenden we reeds de Commissie Grondgebruik
van de Stichting voor de Landbouw, onlangs heeft
de Z. L. M. gemeend een commissie in het leven
te moeten roepen die zich bezig houdt met het
bemiddelen bij verkoop van cultuurgrond voor niet-
agrarische doeleinden. De reeds nu aanhangig
gemaakte gevallen bewijzen wel dat hiermede in
een behoefte werd voorzien. B.
