RAINAGE
NATIONALE
GELIJK GIJ
GEZAAID HEBT
ALZO ZULT GIJ
MAAIEN
onmogelijk. Het omweidingssysteem wordt om-
hPind door middel van schrikdraad.
Benutting van het grasland. De heer Leendertse
past het omweidingssysteem toe. Daartoe is het
grootste perceel in drie delen gesplitst, van pl.m.
40 are, terwijl de uitloop van pl.m. 16 are voort
durend met het beweide gedeelte in verbinding
staat (zie schets).
Om de 10 dagen gaat het vee (melk- en jongvee
tegelijk) naar een volgend stuk, terwijl elk jaar één
stuk een keer wordt gekooid. De stukken konden
o.i. nog wel iets kleiner zijn, zodat de omweidings-
tijd eveneens wat kleiner wordt.
Kuil. Evenals alle boeren op Noord-Beveland
verbouwt de heer Leendertse veel bieten en uiter
aard komen er dus bieten-bladeren en -koppen vrij
voor veevoeder.
De eerste bladeren en koppen worden ingekuild
in een grondkuil van pl.m. 30 kuib. m inhoud. Hier
gaat het materiaal van pl.m. 2 ha in.
De heer Leendertse was geen enthousiaste voor
stander voor het bouwen van een groenvoedersilo.
Bij het bestuderen van zijn kuil begrijpt men deze
houding. Hij heeft bewezen, dat men het in de
conservering van groenvoer reeds heel ver kan
brengen, door de kuil met de uiterste zorg in te
richten. De ronding van het dek is prima en de
bodem eveneens. Voor een kuil zullen de verlie
zen dan ook wel minimaal zijn (er zijn geen ana-
lysecijfers bekend). Evenwel heeft er toch in
regenen plaats gehad, hetgeen te zien is aan de
zwartgekleurde zakken, die in het materiaal voor
komen. Dit is bij een grondkuil haast niet te
voorkomen. Het gronddek is te zien geweest en*
de opstapeling der kanten niet doelmatig genoeg.
Dit is trouwens steeds hèt bezwaar der kuilen. De
kuil is aangetrapt door een paard en dit dier kan
niet dicht op de kanten komen. De kantlagen zijn
dientengevolge schuin naar binnen gericht, waar
door het inregenen sterk wordt bevorderd. Een
ander Ibezwaar is, dat de kuil pas in 10 dagen is af
gewerkt. De onderste lagen zijn dan ook kennelijk
beter dan de boVenste.
Het ingekuilde materiaal is van het gronddek
gescheiden door een laag stro en de bodem die
bedekt is met een flinke laag kaf, is gedraineerd
door middel van een overlangse reeks kraagbuizen.
Behalve dit kuilvoer en het hooi van één der
omweidingsstukken van het grasland, beschikt de
heer Leendertse 's winters over wat kant-hooi van
zeer slechte kwaliteit, lucernehooi en een kuil man
gels. Deze laatste wordt 's winters onder een
flinke winterlaag gebracht en in 't voorjaar gesor
teerd en dan met een dunne grondlaag afgedekt.
Voor de wintervoedering wordt in de schuur een
partij van deze mangels opgeslagen evenals een
partij bietenkoppen.
Voor het melkvee wordt er wal krachtvoer aan
gekocht, doch overigens zijn dit alle voederbronnen
op het bedrijf.
Voedercyclus per jaar.
Hoe en wanneer wordt nu het beschikbare voe
der aan het vee verstrekt? We zullen de voeder
cyclus per jaar nog even nagaan, waaribij zal blij
ken, dat de heer Leendertse er een sluitend systeem
van heeft gemaakt, dat voor velen van zijn col
lega's navolging verdiend.
a. In de winter. Tegen de winter wordt het vee
opgestald, waarbij de weidevoeding in stalvoedering
overgaat. Deze bestaat uit: mangels, bietenkop
pen, grashooi (weide- en kant-), lucernehooi en
voor het melkvee een weinig krachtvoer. Het
kuilvoer komt er tijdens de winter dus niet aan
te pas. De fout, die in Zeeland bij de veevoeding
algemeen wordt gemaakt, n.l. dat de paarden
teveel eitwijtrijk voeder ontvangen in de vorm van
lucernehooi en de koeien te weinig, vindt men ook
op „Welgelegen".
Dit valt meteen op door het feit, dat het slechte
kanthooi boven de koeistallen is opgetaast en het
lucernehooi bij de paardestallen.
b. In 't, voorjaar en zomer. Als het vee in het
voorjaar buiten komt wordt de groenvoederkuil
aangesneden. Ook de mangelkuil wordt van zijn
winterdek ontdaan, gesorteerd en met een dunne
laag grond bedekt. Tot diep in de zomer voert de
heer Leendertse met deze mangels zijn paarden, die
geregeld nog eens op stal komen.
Het bezwaar dezer kuil, met het oog op de ver-
gelingsziekte der bieten willen we in dit verband
buiten beschouwing laten. Verder worden de paar
den op stal bijgevoerd met lucernehooi, hetgeen
beter door minderwaardig kanthooi zou kunnen
geschieden. In de wei kunnen de paarden hun
eiwitbehoefte met het jonge gras dekken.
De koeien komen dus in 't voorjaar in de wei en
krijgen daar jong, eitwitrijk gras. Dit voeder is te
eenzijdig eiwitrijk en dit bezwaar wordt onder
vangen door ze met het opgeslagen kuilvoer (zet-
meelrijk) in bakken bij te voeren. Via het omwei
dingssysteem gaat dit zo tijdens de zomer door tot
een tijdje na de gerstoogst. Dan wordt de hoeveel
heid gras minder en het eiwitgehalte van het gras
eveneens.
c. In de nazomer en herfst. Het weiland wordt
dan ontdaan van zijn omweidings-afrasteringen en
het vee krijgt het gehele perceel (A, B, C) tot
zijn beschikking. Inmiddels wordt er echter een
doorgang gemaakt naar de in de buurt liggende
klaverhoudende gerstestoppel, zodat het vee hier
zijn eiwitbehoefte kan bevredigen.
De wei ontvangt dan een organische bemesting
in de vorm van de kafvloer der inmiddels leegge-
raakte groenvoederkuil. Is deze kuil helemaal leeg,
dan zijn er weer verse bietenbladeren en -koppen
beschikbaar, die in dunne lagen over de gehele wei
De "NATIONALE behartigt op solide wijze Uw Ievens-
▼erzekeringbelangen.
Cijfers: Verzekerd bedrag.... 1.743.000.000 gulden
Wiskundige reserve.. 511.000.000 gulden
Beleggingen540.000.000 gulden
Extra waarborgen 30.000.000 gulden
Aan de Nationale de plicht om na verloop van tijd bijna
l3/4 milliard gulden aan haar verzekerden uit te keren!
Als grootste levensverzekering-maatschappij van Nederland
beschikt zij daarvoor over zeer grote reserves, die op
degelijke en kundige wijze worden beheerd in het belang
van haar verzekerden.
Sluit daarom Uw kapitaalverzekering bij de
NATIONALE LEVENSVERZEKERING-BANK N.V.,
avMYumums-MM. SCHIEKADE 130 - ROTTERDAM - TELEFOON 82700,
Wij lazen „Wij lazen voor U" op 14 Juli j.l. en wij
dachten dat een zo directe uitnodiging van Mister
„G" om in de pen te klimmen niet afgeslagen
mocht worden.
Zoals bekend staat de grondwaterstand in natte
tijden (ongeveer van November tot Mei) tussen de
drainreeksen hoger, dan boven de drainreeksen. (Zie
figuur 1). Dit is begrijpelijk, immers anders zou
het water niet naar de drainreeksen afvloeien. Dit
is echter niet alleen begrijpelijk, maar bovendien
een feit, dat zeer vaak in het veld is geconstateerd.
geringer zijn, dan op bijvoorbeeld 50 cm beneden
het maaiveld. Vermoedelijk is dit de reden, dat het
verschil in stand van een gewas zich vooral uit,
wanneer de wortels zich beginnen te ontwikkelen,
dus in het voorjaar. Een betrekkelijk gering ver
schil in temperatuur kan maken dat de planten
tussen de drainreeksen nog weinig plezier hebben
hun wortelnet uit te breiden, terwijl de planten
boven de drainreeksen dat plezier juist wel hebben
gekregen. Verder is het ook aannemelijk, dat naar
mate het later in het jaar wordt de verschillen in
1.
's Zomers zakt de grondwaterstand door verdam
ping en opname door de plant. De bolle stand van
het grondwater verdwijnt en het gehele niveau
wordt veelal verlaagd tot beneden de drainreeksen.
De stand van het grondwater heeft tot gevolg, dat
in het voorjaar, als de temperatuur gaat stijgen, de
grond boven de drainreeksen, omdat deze droger
is, ook warmer wordt dan tussen de reeksen. Daar
zijn prachtige natuurkundige verklaringen voor te
geven, maar ieder kent het verschijnsel toch dat
natte grond ook koude grond is.
De temperatuurverschillen, waarvan de schrijver
R. G. Kendall rept, worden hierdoor verklaard.
Wonderlijk genoeg heeft de schrijver geen vocht-
bepalingen gedaan of althans niet op voldoende
diepte.
De schrijver stelt alleen, dat het gezien zijn erva
ring boven de drainreeksen eerder natter is, en
voorts vanwege de waterbeweging naar de drains.
Onze ervaring is echter dat het in winter, herfst
en voorjaar boven de drains droger is. Het argu
ment van de waterbeweging houdt ook geen steek.
Vele proeven hebben uitgewezen, dat de water
beweging is als aangegeven in figuur 2.
JcaiMreoks
<^ron<iwa.t«^6ta« J in
- r o <Aw<xt« r
Ir, droeve
temperatuur wegvallen en de achterstand in vele
gevallen wordt ingehaald.
De oorspronkelijke groeiverschillen vinden we
dan ook later in het jaar meestal niet meer terug.
U moet hierbij echter bedenken, dat er in de
natuur weinig zaken zijn, waarvoor slechts één
verklaring te geven valt. En zo is .het hier ook al
weer mee.
Immers, er zijn in Zeeland vele gronden met een
v/at zwaardere kleilaag beneden een zavelachtige
bovenlaag, terwijl onder die kleilaag ook weer
zavel zit. Als een kleilaag dun is, wordt deze bij
het draineren volledig doorbroken. Bij het vullen
van de drainsleuf wordt de klei met de zavel ge
mengd. In dit geval kan ook na 25 jaar de structuur
van de grond nog oorzaak zijn van groeiverschillen,
welke overigens ook weer terug te brengen zijn tot
temperatuurverschillen, verschillen in vocht- en
zuurstofgehalte etc.
Voorts is het nog zo, dat vooral op diep gedrai
neerde percelen de vocht- en temperatuurverschil
len in de bovenste 50 cm van de grond niet zo groot
zullen zijn als op de ondiep gedraineerde percelen
(waarnemingen hierover zijn ons niet bekend, dit
C,.2
Hieruit kan toch ook niet worden afgeleid, dat
het boven de drains natter is.
Het verschil in vochtgehalte van de grond (tussen
of boven de reeksen) zal doorgaans in de bouwvoor
worden uitgespreid, zodat het vee daarmede dan
weer zijn zetmeelbehoefte kan bevredigen.
Inmiddels wordt de kuil weer opnieuw gevuld en
hiermede is de cyclus gesloten.
We besluiten nu de beschrijving van de veeteelt
sector op „Welgelegen". Misschien hebben vee
teeltdeskundigen wel aanmerkingen op deze gang
van zaken. We hebben echter niet willen zeggen
dat er op dit bedrijf, behalve de gememoreerde,
geen andere fouten in de veehouderij te vinden
zijn. Ons doel was om collega's van de heer Leen
dertse op dit ibedrijf te wijzen. Het geheel vormt
een prachtig, sluitend systeem, dat zeker navol
ging verdient. Mochten Noord-Bevelandse of an
dere boeren, die op „Welgelegen" een kijkje gaan
nemen tot de conclusie komen: „Zo kan het bij
mij ook", dan is ons doel bereikt.
var,
Watttf- naar ch dr-cu'o»
is dus theorie). Hierdoor zou verklaard kunnen
worden, dat de groeiverschillen tussen en boven de
reeksen niet op ieder perceel te vinden zijn.
En om volledig te zijn moet er ook nog op gewe
zen worden, dat er voorbeelden zijn, dat het gewas
boven de drainreeksen slechter staat.
De laatste jaren zijn enkele gevallen geconsta
teerd waarbij zeer waarschijnlijk de slechtere stand
boven de reeksen het gevolg is van het infiltreren
van zout water uit de sloot door de reeksen
in het land. De reeksen lagen doorgaans boven
het polderpeil, maar bij peilstijgingen in de sloten
(onvoldoende waterbeheersing!) kwamen de eind-
buizen onder water met als gevolg infiltratie.
Wij hopen voor U dat dit verhaal niet te lang of
te langdradig is geweest en wij hopen voor onszelf
dat alle gevallen waarin bovenstaande redenerin
gen niet voldoende blijken te zijn om de groeiver
schillen te verklaren aan de Cultuurtechnische
Dienst te Goes, Grote Markt 1, worden doorgegeven.
Mister „G" danken wij voor zijn initiatief dit ver
schijnsel eens ter „discussie" te brengen.
Ir. A. FRANKE.
