BLAUWMAANZAADJ
DE JUISTE KEUZE!
CURSUS VOOR INSEMINATOREN.
houden aan het niveau 1940, dat weliswaar geleide
lijk verhoogd is met 20—30 echter ver achter is
gebleven bij de stijging van het algemene prijs
niveau. Men heeft er te lang op gespeculeerd, dat
er kort na de oorlog, Ib.v. na twee of drie jaar,
wel een sterke prijsval zou optreden, waardoor de
gestabiliseerde prijzen weer in evenwicht met alle
andere prijzen zouden komen. Hetzelfde geldt in
feite voor de huren. De verwachting is niet ver
vuld, zodat het pachtpeil momenteel niet in even
wicht is met het algemene prijspeil.
Vrije pachten keren niet meer terug.
Volkomen vrije pachten zulen naar mijn mening
niet meer terugkeren. De vraag naar grond over
treft bij voortduring het aanbod en indien het
pachtpeil overgelaten zou worden aan het vrije
spel van de maatschappelijke krachten, zouden we
al spoedig op een niveau aanbelanden, dat de kost
prijs onzer producten dermate zou belasten, dat
wij ze in het biutenland niet meer zouden kunnen
afzetten en de binnenlandse consument een veel te
hoge prijs zou moeten betalen. Het kapitaal, dat
de grond vertegenwoordigt, zou dan een te hoge
rente genieten.
Zoals met alle dingen in dit leven gaat het ook
bij de pachtbeheersing niet om het een of het
ander. Aanvaardt men een blijvende pachtbeheer
sing, dan houdt dit niet in, dat men geen rekening
zou kunnen houden met de realiteit, die weer
spiegeld wordt in het algemeen prijspeil. Ik ben
een warm voorstander van een dynamisch pacht-
fbeleid, waarbij dus rekening wordt gehouden met
wijzigingen in het prijsniveau van de factoren,
welke de pacht samenstellen.
Het verloop van het pachtprijspeil.
Bezien we nu het verloop van het pachtprijspeil,
dan blijkt het volgende:
In de loop van 1944 tot 1950 heeft men zich niet
streng gehouden aan de pachtprijzen van 1940.
Volgens de pachtstatistiek blijkt, dat het gemid
delde pachtprijspeil in de laatste jaren met circa
25 k 30 is gestegen. Men kan dus niet spreken
van een algehele fixering van het pachtprijspeil,
doch van een zeer sterke stabilisering van de
pachtprijzen.
Indien dus het pachtpeil van 1940 met 25 k
30is gestegen, dan wil dit zeggen, dat van twee
gronden van uiteenlopende kwaliteit de pacht van
1940 van resp. 60 en 100 gulden in 1951 is gestegen
tot 75 en 120 gulden. Dit verschil is nu voor de
huidige omstandigheden veel te gering. Het zal
n.l. duidelijk zijn, dat, wanneer de productiekosten
van suikerbieten met de zeer sterk gestegen lonen
en andere kosten, momenteel liggen bij de ƒ1400
tot 1600 per ha, het verschil in pachtprijs van
50 zonder meer te gering is, dit komt n.l. overeen
met slechts 3 4 van de totale'kostprijs. Men
kan toch beter suikerbieten verbouwen op een
goede grond, die een goede waterhuishouding heeft
en die 180 pacht vraagt en die een opbrengst
heeft van 50.000 kg, dan op een slechte grond met
een slechte waterhuishouding, waarvoor men
slechts ƒ70 pacht behoeft te betalen, maar waar
de obrengst slechts 30.000 kg is.
Dit voorbeeld zou ik met vele andere voorbeelden
kunnen uitbreiden. Hieruit zou blijken, dat het
verschil in pachtprijzen tussen goede grond en
slechte grond veel groter zal moeten zijn dan nu
het geval is.
Het streven bestaat daarom bij de Grondkamer
om een grotere differentiatie aan te brengen in het
pachtpeil voor de verschillende kwaliteiten grond.
Ik acht dit een zeer verheugend streven.
In het algemeen zal dan ook een lastenverho
ging, die voortvloeit uit verbeteringswerken, in de
pachtprijs doorberekend moeten kunnen worden;
de pachter immers geniet de voordelen van de ver
beteringswerken.
Op deze doorberekening is echter één uitzonde
ring: n.l. indien van slechte grond het huidige
pachtpeil te hoog ligt ten opzichte van het alge
mene pachtpeil voor Nederland voor dergelijke
slechte, gronden. In dat geval zal de Grondkamer
de lastenverhoging slechts ten dele kunnen laten
doorberekenen. In verreweg de meeste gevallen
echter liggen de pachtprijzen laag, zodat deze uit
zondering naar mijn mening weinig van toepassing
zal moeten zijn.
Richtlijnen pachtprijzen.
Zoals bekend is er een Regeringscommissie
Pachtnormen, welke op het ogenblik, in samen-
wering met de Grondkamers, richtlijnen tracht op
te stellen om allereerst te geraken tot een beter
interprovinciaal niveauverschil van de pachtprij
zen. Het is n.l. een bekend verschijnsel, dat de
pachten in Groningen en Friesland nogal wat
hoger zij dan b.v. op de Zuid-Hollandse en Zeeuwse
eilanden. Ik ben inderdaad van mening, dat de
verschillen in pachtprijzen inter-provinciaal slechts
verantwoord zijn voor zoverre zij steunen op een
verschil in productiemogelijkheden van de grond.
Ik zie de pachtprijs als een redelijke rente van een
deel van de kapitaalsfactor, welke aan de agrari
sche productie ten grondslag ligt. En deze rente
ik laat hier in het midden of deze hoog of laag
moet zijn moet samenhangen met de rentabili
teit en dus met het productievermogen van de
grond. Er is geen enkele reden, dat bij gelijk ren
dement en productievermogen van de grond in
Groningen en Zuid-West Nederland de pachtprijzen
in Groningen en Friesland hoger zouden zijn dan
in Zuid-West Nederland, temeer niet indien men
bedenkt, dat de lasten in het Zuid-Westen van ons
land nog gemiddeld aanzienlijk hoger zijn dan in
het Noorden. Ik wil wil zeggen, mijnheer de
Voorzitter, dat ik geloof, dat de pachtprijzen in
Noord-Nederland op een economisch beter peil lig
gen dan in het Zuiden.
Moet het algemeen niveau van de pachtprijzen
gewijzigd worden?
Een belangrijke vraag is verder, of het algemene
niveau van de pachtprijzen, dat zoals gezegd mo-
meteel circa 30 hoger ligt dan omstreeks 1940,
wijziging behoeft. In de Memorie van Antwoord
aan de Eerste Kamer heeft de Minister van Land
bouw, Visserij en Voedselvoorziening medegedeeld,
dat hij het vraagstuk van het pacht- en grondprij-
zenpeil voor advies wil voorleggen aan de Sociaal
Economische Raad. Hij is n.l. van mening, dat
dit voor de gebruikers en eigenaren van de grond
zo belangrijke vraagstuk niet los kan worden ge
zien van een aantal factoren, welke voor de sociale
en economische verhoudingen in ons land van bij
zondere betekenis zijn. Het is de afgelopen maan
den gebleken, dat de Sociaal Econömische Raad,
het nieuwe lichaam, waarin het totale bedrijfsleven
is vertegenwoordigd, waardevolle adviezen kan
uitbrengen. Naar mijn mening is het daarom
van groot belang, indien de Sociaal Economische
Raad zich uitspreekt over dit brede terrein, waarop
in de afgelopen jaren reeds zovelen hun visie heb
ben gegeven en zeer dikwijls in tegenovergestelde
richting.
Invloedverhoging op kostprijzen.
Ik wil tenslotte ter verdere stimulering van deze
uitermate belangrijke discussie nog één opmer
king maken over de invloed, die verhoging van het
algemene pachtprijspeil heeft op de kostprijs van
enkele agrarische producten.
Uit berekeningen, die het Landbouw-Economisch
Instituut op mijn verzoek in de afgelopen weken
heeft opgesteld, is mij gebleken, dat een verho
ging van het pachtpeil over geheel ons land met
circa 100 ten opzichte van 1940 tengevolge zou
hebben, dat de kostprijs van tarwe met 2,50 a 3
per kg zou stijgen, de aardappelen met 0,50 per
100 kg en de bieten met 2 tot 3 per ton, terwijl
Blauwmaanzaadbolkaf betekent ƒ100 tot ƒ150
per ha meer! Door de heer A. H. Bruggink werd
een artikel samengesteld omtrent de mogelijkheden
blauwmaandzaadbolkaf op doeltreffende wijze te
verzamelen.
Wij kunnen dit artikel volledig onderschrijven
en geven het verzamelen van het bolkaf daarom
gaarne in ernstige overweging.
Hieronder volgt dan het artikel van de heer
Bruggink.
Nu in de gebieden waar het meeste blauwmaan-
zaad wordt verbouwd, ook het aantal maaidors-
machines groter is geworden, menen wij in de
eerste plaats in het belang van de verbouwer er op
te moeten wijzen, dat het met weinig moeite mo
gelijk is door de verzameling van het bolkaf de
financiële opbrengst per ha met ƒ100 k ƒ150 te
verhogen.
In 1949 en 1950 waren wij in de gelegenheid na
te gaan of het verzamelen van bolkaf met een
maaidorsmachine technisch mogelijk was. Het is
toen gebleken, dat door de machine op een be
paalde manier af te stellen blauwmaanzaad en bol
kaf goed gescheiden kunnen worden verzameld.
Het is dus zo dat het verzamelen van bolkaf geen
nadelige invloed heeft op het dorsen van de bollen.
In de eerste plaats dient te worden vastgesteld,
dat het maaidorsen van blauwmaanzaad in het al
gemeen, doch in bijzonder in verband met het ver
zamelen van het bolkaf, de beste resultaten geeft,
wanneer het gewas goed droog is en op stam
wordt gemaaidorst.
Verder is het verzamelen van bolkaf het eenvou
digst bij de maaidorsmachine, die een reinigings
trommel (sorteerinrichting) hebben. Met deze
machines wordt met succes bolkaf verzameld.
Bij het maaidorsen van blauwmaanzaad moet de
machine zo worden ingesteld, dat de worm, die het
zaad naar de elevator voert, ook het bolkaf naar
de elevator brengt. De sorteercylinder zorgt dan
voor de scheiding van zaad en kaf. De elevator en
de sorteercylinder kunnen zaad èn kaf goed ver
werken, mits het gewas goed droog is. Om dit te
bereiken en tevens om goed te kunnen dorsen,
wordt de dorskorf ruim gesteld.
Men moet er verder voor zorgen, dat er weinig
wind op de zeven komt en dat deze alleen vóór op
de zeven blijft. Dit hangt echter van de omstan
digheden af.
Is de machine op bovenomschreven wijze afge
steld, dan behoeft men alleen aan de sorteercylin
der een zak bij te haken, waar dan het bolkaf wordt
opgevangen.
Onder gunstige weersomstandigheden en op
stam oogsten werd naast een goede zaadopbrengst
per ha, 500 a 700 kg bolkaf verzameld. Bevat dit
kaf tenminste 80 boldelen, dan betekent dit dus
een meeropbrengst van ƒ125 tot ƒ2000 per ha
(ƒ0,25 a ƒ0,30 per kg).
Ook dit jaar wordt voor goed bolkaf een prijs
gegarandeerd van ƒ0,20 tot 0,40 per kg, waarbij
dient te worden vastgesteld, dat alleen 0,40 per kg
wordt betaald, wanneer het kaf uit zuivere boldelen
bestaat (knippen van de bollen). Bij knippen van
de bollen kan men bij een normaal gewas rekenen
op een bolkafopbrengst van minstens 800 kg
per ha. Bij het gebruik van de maaidorser is ge
bleken, dat bij juiste afstelling en gunstig weer de
tenslotte een verdubbeling van de pachtprijs ten
opzichte van 1940 de melkprijs met 1.3 tot 1.8 cent
per liter zou doen stijgen.
Deze stijging, waarvan dus reeds 1/3 is gereali
seerd, zou uiteraard invloed hebben op de prijzen
van de voedingsmiddelen voor de consument. Ik
kan mij indenken, dat er sociale en politieke over
wegingen zijn, die de Regering doen huiveren, de
prijzen momenteel uit hoofde van een pachtver-
hoging te doen stijgen.
Anderzijds tonen bovenstaande cijfers echter wel
aan, dat deze geringe stijging niet onoverkomelijk
zal zijn voor onze exportprijzen van land- en tuin
bouwproducten. Als wij maar voldoende rationeel
produceren, dan kunnen wij op de buitenlandse
markt onze Europese concurrenten op agrarisch
gebied wel aan. Ik geloof daarom, dat om deze
reden het pachtprijspeil niet beneden een niveau,
dat overeenstemt met de huidige kosten en lasten,
behoeft te worden gestabiliseerd.
Het pachtprijspeil moet mobiel zyn.
Ik wil tenslotte nog opmerken, dat naar mijn
mening onder de huidige pachtwetgeving het
pachtprijspeil tamelijk motbiel moet zijn. In vroe
ger tijden waarbij men dikwijls wijst op de pe
riode na de tweede wereldoorlog, was de situatie
uiterdaard zo, dat het voor de pachters moeilijk
was, de pachtprijzen verlaagd te krijgen, als dit
nodig was. Bij een depressie in de Landbouw
waren zij in feite afhankelijk van de welwillend
heid van de verpachters. Momenteel ligt dit ge
heel anders. Het gehele gebruik van de grond is
zeer stabiel geworden; het recht van continuatie
en alles wat daarmee samenhangt is gemeen goed
en om de drie jaar hebben beide partijen het recht,
om bij een onafhankelijke instantie te vragen, wat
de maximumprijs kan zijn. Van deze mogelijkheid,
mijnheer de Voorzitter, zal naar mijn mening meer
gebruik moeten worden gemaakt".
zuiverheid van het kaf 7580 is.
Naar ons bekend is wordt door de Verenigde
Pharmaceutische Fabrieken N.V. te Apeldoorn er
voor zorg dragen, dat het verzamelde bolkaf direct
wordt afgenomen bij de telers van blauwmaan
zaad. De telers kunnen het bolkaf leveren aan de
handelaren of coöperatie, waar ook het zaad wordt
geleverd. De fabriek te Apeldoorn stelt zakken
beschikbaar. Naar bekend mag worden geacht,
wordt het blauwmaanzaadbolkaf geëxtraheerd voor
de winning van het voor de geneeskunde zo be
langrijke product morphine.
Voorheen voorzag men in ons land in de behoefte
aan morphine door extractie van het uit het bui
tenland geïmporteerde opium.
Dit is feitelijk onnodig, wanneer men bedenkt,
dat de grondstof in eigen land verkrijgbaar is.
Wij kunnen niet anders doen, dan de telers van
blauwmaanzaad te adviseren, in de eerste plaats
in hun eigen belang, ook het blauwmaanzaadbol
kaf tc verzamelen.
De Rijkslandbouwconsulenten,
Voor de Zeeuwse Eilanden,
Ir. C. W. C. VAN BEEKOM.
Voor Zeeuws-Vlaanderen,
Ir. P. R. BOUMAN.
Het aantal auto's en tractoren, verzekerd tegen
-het risico van wagenschade en/of Wettelijke aan
sprakelijkheid, bij de Onderlinge Verzekerings Mij
voor Motorvoertuigen der Z. L. M., is nog steeds
stijgende.
Op dit moment bedraagt het aantal verzekerde
motorvoertuigen ruim 430 stuks (auto's en trac
toren). Dit is een respectabel aantal, gezien het
feit, dat de Onderlinge nog slechts een half jaar
bestaat.
Hieruit moge blijken, dat de leden vertrouwen
hebben in deze zaak, waarvoor wij zeer erkentelijk
zijn.
Zij, die de juiste keuze nog niet gemaakt hebben
en hun voertuig toch wensen te verzekeren tegen
bovenomschreven risico's, mogen wij aanraden
zich in de gelederen aan te sluiten. Dit is Uw juiste
keus; men betaalt niet meer premie dan de werke
lijke kosten.
Inlichtingen en aanvraagformulieren zijn steeds
verkrijgbaar bij de districtsvertegenwoordigers en
op het Secretariaat, Landbouwhuis, Goes.
Leden van de N. Br. Mij van Landbouw en
Z. L. M.-leden, sluit U aan bij Uw eigen Onderlinge.
Betaal niet meer premie dan nodig is.
De L.
De Gezondheidsdienst voor dieren in samen
werking met het Rijksveeteeltconsulentschap zal
dit jaar een cursus organiseren voor opleiding van
inseminatoren ten behoeve van de uitvoering van
de Kunstmatige Inseminatie Ibij het rundvee.
Aanmelding dient plaats te vinden vóór 10
Augustus a.s., bij de Gezondheidsdienst voor diere»
in Zeeland, Ravelijn de Groene Jager 7 te Goes.
