N ILL Mij
Rondom de Boerderij.
NAAR MEER KUNSTWEIDEN OP DE
GEMENGDE ZANDBEDRIJVEN.
Nederlandse Maatschappij
N.V. LevensverzekeringMij
van 1859
Op geanimeerde wijze werd door de spreker de
ontwikkeling der K. I. in de laatste jaren in onze
provincie besproken.
Hoe in 1946 met 3 verenigingen werd gestart en
dit in 1949 reeds is uitgegroeid tot 18 verenigingen
met ongeveer 30.000 dieren en in 1950 ongeveer
50.000 dieren met een bevruchtingspercentage van
gemiddeld meer dan 80 Deze ontwikkeling is
wel het grootste bewijs van haar betekenis. Spre
ker ging nog uitvoerig in op de voor en nadelen
van de K. I.
Bij de bespreking kwamen nog verschillende
punten aan de orde die door de spreker op vlotte
manier werden afgehandeld.
Nadat de voorzitter Ir. Ariëns had dank ge
bracht voor dit onderwerp, kreeg de heer Ir. Geuze
het woord voor zijn onderwerp: ,,Ligt de wereld
open voor onze agrarische jeugd?"
Na eerst aandacht te hebben besteed aan het
overschot van jonge agrariërs in ons land en de
mogelijkheden hiervoor in ons land buiten de land
bouw geplaatst te worden, schilderde de spreker
de toestanden op het platteland van de overige lan
den in West-Europa als niet erg aanlokkelijk tot
emigratie en bracht dit ook mede in verband met
de moeilijkheden van de Benelux e.d.
Wat de mogelijkheden in andere werelddelen be
treft werd door spreker vooral de nadruk gelegd
op verschillende moeilijkheden in Afrika, Azië en
Australië in verband met rassen-verschillen.
Van Nieuw-Zeeland en Noord-Amerika kregen
we een iets gunstiger indruk mits men goed voor
bereid is, jong is en een sterke wil heeft.
Bij de bespreking die hierop volgde, werden ver
schillende punten nog nader bezien, waarna de
voorzitter ook Ir. Geuze heel hartelijk dank bracht
voor zijn betoog.
Hierna kreeg de heer Maijers het woord die als
wethouder der gemeente Sprang-Capelle dank
bracht voor de uitnodiging en de hoop uitsprak
dat de Prov. Jongeren Organisatie in staat zou zijn,
meer dergelijke vergaderingen in zijn gemeente te
organiseren.
Nadat nog was gewezen op de a.s. algemene ver
gadering der P. J. G. Nederland te Utrecht werd
de pauze aangekondigd.
Na de pauze kwam eerst aan de orde de korte
inleidingen door iedere afdeling te houden. Ver
schillende onderwerpen van allerlei aard, werden in
ongeveer 5 k 10 minuten door de leden-sprekers
behandeld, waarna de afdeling Sprang-Capelle een
klucht getiteld: „Bij de fotograaf" ten tonele
bracht.
Nadien had nog een verloting plaats ten bate
van de Provinciale kas, waaraan zeer aantrekke
lijke prijzen verbonden waren.
Tijdens en na de verloting werden we nog ver
gast door enkele pittige muzieknummers, ten ge
hore gebracht door het muziekcorps van Sprang.
Nadat de voorzitter al degenen die hun mede
werking tot het welslagen van deze dag hebben
gegeven dank had gebracht sloot hij deze aange
name en leerzame vergadering.
G. A. KNAAP, Secretaris.
Wegens plaatsgebrek moet de rubriek „Rondom
de Boerderij" en het artikel Bouwplanactie No. IV,
tot een volgend nummer overstaan.
II. (Vervolg.)
In ons vorig artikel zijn enkele voordelen van de
kunstweide behandeld, die speciaal van belang zijn
voor het gemengde zandbedrijf. Tevens zijn be
paalde voorwaarden genoemd, wdarvan het al of
niet slagen van de kunstweide sterk afhankelijk is.
Op deze voorwaarden gaan we thans uitvoeriger
in. Verder wordt de teelt van de kunstweide be
sproken.
Goede vruchtbaarheidstoestand.
Bij de aanleg van een kunstweide, moet men er
naar streven de bouwvoor in een behoorlijke struc
tuur te brengen. Dit is vooral wenselijk, omdat op
ingezaaid grasland, één of meer jaren na de aan
leg meestal een sukkelperiode optreedt. Het vol
gende is n.l. het geval.
B'j de inzaai van een kunstweide, zal de struc
tuur van de grond en de plantengroei in het begin
nog sterk worden beïnvloed door de voorafgaande
grondbewerking en het inzaaimengsel. We kunnen
dan behoorlijke opbrengsten verwachten. Daarna
gebeurt het vaak, dat de productiviteit van de pas
ingezaaide kunstweide snel achteruit gaat. Er
komen ook open plekken in de grasmat. Tevens
is er een achteruitgang in kwaliteit, doordat min
derwaardige grassen en onkruiden de goede gras
sen en klavers verdringen.
De oorzaak van dit alles is een structuurverval
van de bouwvoor. Deze wordt verdicht o.a. omdat
er geen grondbewerking kan plaats hebben. Dit
gee't een slechte bodemventilatie en daardoor op
hoping van droge onverteerde wortels. Op humus-
arme zandgrond begint de sukkelperiode al na één
jaar. Door een flinke bemesting met organische
mest (stalmest enz.) en kalk in het laatste bouw-
landjaar. of vóór het scheuren van het blijvend
grasland, wordt de kans op dit euvel sterk vermin
derd, omdat de structuur van de grond dan gun
stig beïnvloed wordt.
Een ander belangrijk punt is de kwestie van de
pH (een maat voor de zuurheid van de grond).
Voor een kunstweide moet de grond minder zuur
Zijn, dan voor blijvend grasland (de pH dus hoger).
Op blijvend grasland ligt de gewenste pH bij onge
veer 5.6. De kunstweide ontleent voor een groot
deel zijn betekenis aan het percentage klaver in
de grasmat, dat bij een geslaagde aanleg 2540
zal bedragen. Nu is voor een gunstige klavergroei
een iets hogere pH dan 5.6 nodig.
De fosfaattoestand moet ook in orde zijn en men
dient hierbij te streven naar een P-citr. cijfer van
op zijn minst 40. Dit is vooral belangrijk, omdat
het fosfaat een zeer gunstige invloed uitoefent op
de ontwikkeling van de pas ingezaaide goede gras
sen en klavers.
Vóór het scheuren van het blijvend grasland of
gedurende de bouwlandperiode moet men, indien
nodig, de kalk- en fosfaatmeststoffen toedienen,
zodat ze bij de grondbewerking goed in de bouw
voor verdeeld kunnen worden.
De klavers zijn ook dankbaar voor een kali-be
mesting. In tegenstelling met beide vorige mest
stoffen verdeelt de kali zich sneller in de grond,
zodat uitstrooien tijdens de inzaai mogelijk en
goed is.
Vocht voorziening.
Kunstweiden stellen vrij hoge eisen aan de water
huishouding van de grond. Het blijvend grasland
kan nog goed gedijen en behoorlijke opbrengsten
leveren bij een betrekkelijk hoge grondwaterstand.
Dit is niet het geval bij kunstweiden, wat zijn oor
zaak vindt in de diepere beworteling.
Van de andere kant kan een kunstweide ook
mislukken door droogte, bijv. als de grondwater
stand al te diep onder het maaiveld ligt. Dus op
lichte, hooggelegen zandgronden is de grond voor
kunstweiden te droog (alleen een mengsel van
kropaar en rode klaver komt hier nog in aanmer
king).
De kunstweide is evenwel veel minder droogte-
gevoelig dan blijvend grasland door de diepere be
worteling van de jonge gras- en klaverplantjes. In
een droge zomer geeft dit een belangrijk verschil in
grasgroei.
Inzaai.
Voor het fijne graszaadmengsel moet het zaaibed
niet te los, maar toch fijn kruimelig zijn. Waar het
bij graslandinzaai feitelijk op aan komt is, dat alle
maatregelen worden getroffen, om uitdroging van
de bovenste grondlaag te voorkomen. Dit laatste
is voor de kieming van de gras- en klaverzaden fu
nest. Daarom moeten we door doelmatig rollen aan
de grond de nodige vastheid geven. Het is gewenst,
dit zowel vóór als na het zaaien te doen. Door de
neiging tot stuiven, is de Cambridge-rol het aange
wezen werktuig op de zandgronden.
Een lichte bemesting met goed verteerde stal
mest werkt ook bevorderend op de kieming.
Bij breedwerpig zaaien is de aanslag minder ze
ker dan bij rijenzaai. Dit geldt vooral in perioden
van droogte en op gronden, die spoedig uitdrogen,
bijv. ontginningsgronden. Het is jammer, dat er
"nog geen geschikte zaaimachine voor gras- en kla
verzaden is (een vlaszaaimachine voldoet thans
het beste).
Wordt met een machine gezaaid (rijenafstand ca.
11 cm) dan moet men er voor zorgen, dat het zaad
niet te diep komt te liggen. Een ondiepe inzaai van
het graszaadmengsel is noodzakelijk, vooral de
grassoorten zijn fijnzadig en zullen bij dieper zaaien
dan 2 cm slecht opkomen. Het gebruik van aan de
zaaimachine gemonteerde sleepvoetjes of drukrol-
len is dus vereist. Uitzaaien met de hand wordt nog
het meest toegepast. Door zorgvuldig werken moet
men de grotere uitdrogingskans verkleinen.
We kennen in ons land een voorjaars- en een na-
zomerinzaai van grasland. Inzaai in het voorjaar
heeft het voordeel, dat het gewas dan een langere
ontwikkelingstijd heeft voor de komende winter.
De meest geschikte tijd ligt tussen begin Maart en
half April en vroeg zaaien is het beste. Inzaai in de
periode van eind Julihalf Augustus is eveneens
mogelijk.
De vochtigheidstoestand van de grond is dan zeer
belangrijk voor de aanslag. Een periode van droogte
of een paar dagen felle zon doen de inzaai volkomen
mislukken. In het algemeen kan niet gezegd wor
den, of de voorjaars- dan wel de nazomerinzaai be
ter slaagt. Dit is door het gevaar van uitdroging
van de grond, vooral van het weer afhankelijk.
Willen we grasland inzaaien, dan hebben we de
keus dit al of niet onder dekvrucht te doen. In de
praktijk wordt het meeste grasland nog altijd in het
voorjaar onder dekvrucht ingezaaid.
Voor een toekomstige kunstweide bestaat het nut
van een dekvrucht alleen hierin, dat het bovenste
grondlaag je tijdens de kieming van de gras- en kla
verzaadjes tegen uitdroging beschermd en het on
kruid beter onderdrukt wordt. Voor het verdere
groeiverloop van het grasgewas is de dekvrucht na
delig; voedingstoffen worden onttrokken en de
gras- en klaver plantjes zijn van zonlicht verstoken.
Het is dan ook zeer gewenst, de dekvrucht groen te
oogsten en dit bijv. in te kuilen.
Een geschikte dekvrucht is o.a. winterrogge, zo-
mergerst en ook een in geringe hoeveelheid (6—10
kg) uitgezaaid Westerwoldsraaigras. Haver geeft
vaak een te dicht gewas en onttrekt veel vocht aan
de grond.
Wanneer de dekvrucht rijp geoogst wordt, dan
zal er bijna steeds een schrale kunstweide te voor
schijn komen. Het eerste jaar is de opbrengst van
geen betekenis en men kan gerust zeggen, dat de
opbrengst in het tweede jaar niet veel meer dan de
helft zal zijn van wat men van een goede kunst
weide mag verwachten. Ook de daarop volgende
iaren blijft het sukkelen. Berekent men zo de min
dere opbrengst aan gras en hooi tegen de geldende
prijzen, dan zal eQn rijp geoogste dekvrucht beslist
geen voordeel bieden.
Voor een één- of tweejarige kunstweide is het
risico van inzaai onder een dekvrucht, die rijp ge-
t i-2-f
van de
Levensverzekeringen,
lijfrenten-, studie- en
uitzetverzekeringen, enz.
Inspecteur te MiddelburgG DE 100ZE
Seissingel 52 Telefoon 2210 (K 1180)
Inspecteur te GoesCHR KARELSE
Tulpstraat 8 Telefoon 2957 (K 1100)
oogst wordt, geringer dan voor meerjarige kunst
weiden. Men mag de dekvrucht evenwel nooit te
zwaar laten worden.
Keuze van het mengsel.
Bij de keuze van het zaadmengsel moet men reke
ning houden met de diverse omstandigheden waar
onder zal worden gezaaid en het doel, dat men met
de kunstweide beoogt. Men raadplege hiervoor op
de eerste plaats de Rassenlijst. Verder laten we
hier enige algemene aanwijzigingen volgen:
grondsoort: een mengsel van kropaar en rode kla
ver is geschikt voor lichte, droge zandgronden. Ook
veldbeemdgras is droogte-resistent en wordt aanbe
volen in mengsels voor drogere zandgronden. Timo-
thee is geschikt voor zware, beemdlangbloem en
ruwbeemdgras voor vochtige gronden,
duur: voor één- tot tweejarige kunstweiden moeten
soorten ingezaaid worden van het snelgroeiende,
kort durende type: Westerwoldsraaigras, Italiaans
raaigras en rode klaver, al of niet in combinatie
met elkaar. In mengsels van twee- tot driejarige
kunstweiden moeten Engels raaigras en witte kla
ver vertegenwoordigd zijn.
Bij meerjarige kunstweiden is het graszaad
mengsel meer gevarieerd en kiest men tevens blad-
rijke typen met een langere levensduur,
gebruikswijze: er zijn speciale mengsels voor hooi
en weiland (hooi- en weidetypen). In het algemeen
worden kort durende kunstweiden gehooid en meer
jarige beweid.
In ons klimaat is er een geringere grasgroei in
de zomermaanden. Door kunstweidebouw kan deze
zomerdepressie voor een belangrijk deel worden
vereffend, door gebruik te maken van speciaal aan
dit doel beantwoordende graszaadmengsels. De wit
te klaver heeft met name een maximum groei in
de zomer. Verder hebben Engels raaigras weide-
type, kropaar en timothee weidetype in de zomer
minder last van groeivertraging dan de andere
grassoorten.
Eén of meer percelen kunstweide op een bedrijf
kunnen de grasproductie dus beter over het groei
seizoen verdelen. Men kan hiermede het tekort aan
weidegras in de zomermaanden overbruggen. Dit
geeft het extra voordeel dat een verminderde melk
productie er door voorkomen wordt.
Een voordeel van de kunstweide is ook, dat men
tot een ruimere spreiding van de oogstwerkzaam-
heden komt.
Bestel het door U uitgezochte mengsel bij Uw
coöperatie of een vertrouwde handelaar, die het
graszaadmengsel levert met een N.A.K. plombe.
Dit laatste garandeert U goede selecties en de ge
wenste samenstelling.
Het kopen van handelszaad is beslist af te raden,
want men loopt de kans gewoon hooizaad te kopen.
Het hiermede ingezaaide grasland geeft een gras
gewas, dat het beweiden slecht verdraagt en al
gauw een holle zode geeft. Dit is wel enigszins
verklaarbaar. Voor de telers van handelszaad is
het immers voordelig typen te kweken die veel zaad
leveren (weinig blad).
Gebruik.
Een veel gemaakte fout is, dat men de kunst
weide te lang laat liggen. Na enkele jaren vertoont
deze meestal duidelijk tekenen van ouderdom. Dit
geldt vooral voor meerjarige kunstweiden. We
moeten de kunstweide weer scheuren, voordat deze
periode optreedt (na 35 jaren). Eerst dan4s men
in de gelegenheid het volle profijt van het wissel
bouwsysteem te kunnen trekken, dus voor bouw-
als grasland.
Zowel de 23-jarige en ook meerjarige kunst-
weiden moeten zoveel mogelijk worden beweid,
vooral in het jaar van aanleg. Door het weiden
wordt een goede zodevorming, uitstoeling enz.
sterk bevorderd, zodat men hierdoor een prima
kunstweide kan krijgen.
Tenslotte zal het volle rendement van de kunst
weide worden verkregen, wanneer het gras doel
matig wordt benut. Dit veronderstelt o.a. toepas
sing van de moderne en beproefde beweidings
methoden, zoals omweiden en rantsoenbeweiding.
Toediening van een kleine stikstofgift, direct na
het weiden of maaien en past dan verder geheel
in dit schema, omdat hierdoor de grasgroei telkens
weer wordt aangezet.
Ir. G. VAN NES,
Rijkslandbouwconsulentschap Oss.