Redactioneel Gedeelte
ECONOMIE.
AKKERBOUW.
zoek zeer gunstig, het voorkomen van Pullorum
werd weinig geconstateerd.
2e. Tot het nemen van de noodzakelijke maat
regelen inzake het selecteeren der dieren. De cur
sus door de V.P.Z. in het leven geroepen voor het
opleiden van de noodige selecteurs voor Zeeland,
onder leiding van den heer Van Asperen Vervenne,
districts-assistent hij den Pluimveevoorlichtings
dienst te 's-Gravenhage, werd tot een goed einde
gebracht. Na gehouden theoretisch en practisch
examen was de daarvoor benoemde commissie van.
oordeel, dat aan alle de 6 deelnemers aan den cur
sus het diploma als selecteur der V.P.Z. kon worden
uitgereikt.
Van hunne diensten werd in 1939 evenwel nog
weinig gebruik gemaakt, in tegenstelling met het
geen in andere provinciën geschiedde.
De 'zoozeer veranderde economische omstandig
heden doen de verwachting wettigen, dat zij het in
de toekomst nog wel eens erg druk zouden kunnen
krijgen.
Overigens hadden de gebruikelijke huishoudelijke
werkzaamheden plaats.
Hoewel niet rechtstreeks met de werkzaamheden
der V. P. Z. in verband staande, dient er hier toch
op gewezen te worden, dat de Centrale Eierveüing
te Goes, onderdeel van de Fruitveiling aldaar, zich
in een toenemenden aanvoer van eieren op hare
wekelijksche veilingen mag verheugen, terwijl de
daar gemaakte prijzen alleszins redenen tot tevre
denheid geven.
Tuinbouw.
De vollegronds groententeelt heeft tengevolge
van de zeer strenge vorst in December'Januari
moeilijkheden ondervonden doordat veel plant-
materiaal, voor de vroege teelten bestemd, be
vroren was. 'Dientengevolge kon b.v. sla en bloem
kool later dan gewoonlijk uitgeplant worden, ter
wijl het plantmateriaal in vele gevallen minder
goed afgehard was toen het in den vollen grond uit
geplant werd.
Wanneer we daarbij in aanmerking nemen, dat
het voorjaar betrekkelijk koud en guur was*'ligt het
voor de hand, dat de oogst van de vroege teelten
later dan gewoonlijk viel.
De kwaliteit van de sla was tamelijk goed; bij
bloemkool werd geklaagd over „boorders" en aard-
vlooien. De spinazie werd op vele tuinen door de
„wolf" aangetast. De prijzen va.!: de eerste volle
gronds producten waren in het begin goed, later
matig.
De zomermaanden zijn zeer droog geweest, zoo
dat vele groenten niet tijdig uitgeplant of gezaaid
konden worden. De ontwikkeling der gewassen was
om bovenstaande redenen minder goed. In boonen
en sla kwam plaatselijk veel luis voor, terwijl de
koolsoortenin sterke mate van de rupsen te lijden
hadden. Over het algemeen wordt in de groente
teelt nog te weinig gespoten tegen de verschillende
ziekten, ofschoon in 1939 weer gebleken is, dat zij
die hun gewassen regelmatig bespoten, de beste
producten oogstten.
min-draad. Deze sterke stroom veroorzaakt, vóór
hij, tengevolge van het doors mei ten van de veilig
heid, wordt onderbroken, een groote verwarming in
de draden en kan de oorzaak van brand zijn. Is de
beschadiging van dien aard, dat er practisch geen
weerstand tusschen de beide draden is, dan spreekt
men van kortsluiting.
Het bepalen van de plaats der kortsluiting kan
door meting geschieden, evenwel is het weer een
moeilijke meting. Het eenvoudige middel om de
sluiting te zóeken door afschakelen van onderdeelen
van de installatie is wel mogelijk maar duur, want
zoolang niet het defecte deel is afgeschakeld, kost
het telkens een „stop".
Daarom wil ik hier met nadruk wijzen op een
nog niet algemeen bekend goedkoop middel om de
plaats van de kortsluiting op te sporen. Daarvoor
is noodig een lamp met een specialen schroefdraad,
die past in de coupe van de smeltveiligheid. 0.a.
A.E.G. brengt deze lampen in den handel. Men
schroeft deze lamp in het huis van de doorgesmol-
ten veiligheid; de lamp zal branden, omdat er nu
stroom over de lamp door de kortsluiting vloeit.
Deze stroom is niet groot tengevolge van den
grooten weerstand van de lamp. Men kan nu om
beurten onderdeelen van de installatie afschakelen;
zoodra de lamp niet meer brandt heeft men het
defecte deel te pakken. In plaats van een lamp kan
men ook gebruik maken van een automatische vei
ligheid (Elf a-automaat
G.A.-draad.
De draden in buizen noemt men kortweg „gummi
ader-draad" (afgekort G.A.-draad)zij bevatten
een vertinde koperen kern waarom rubber voor iso
latie. De rubber isoleert goed, zoolang er geen vocht
bij komt; door vocht ontstaan scheurtjes in rubber.
Men moet voorkomen, dat met scherpe voorwerpen
(b.v. een mes) insnijdingen in het rubber gemaakt
worden.
Om twee draden aan elkaar te verbinden (dit ge
schiedt in een laschdoos), maakt men de einden
ongeveer 4 centimeter blank; men snijdt met een
scherp mes de rubber er af, in de richting van de
ader snijdende om het tin en koper niet te bescha
digen. Deze beide einden worden in elkaar ge
vlochten met behulp van een z.g. „twister"; daarna
afgeknipt tot op ca. 1 cm, waarna men op de in
elkaar gevlochten einden een lasch-dop van porce-
lein of bakeliet schroeft. Deze laschdoppen worden
in de doos opgeborgen. Om het indringen van vocht
in de doozen te voorkomen, legt men op den bodem
De bestrijding van koolgalmug wordt nog zeer
onvoldoende doorgevoerd.
Wat de aardbeien betreft kan vermeld worden,
dat in den winter van 1938/39 vele perceelen sterk
van de vorst geleden hebben, vooral de oudere per
ceelen met Jucunda beplant, konden als verloren
beschouwd worden. De andere variëteiten zooals
Mad. Lefebre, Dutch Evern en Mad. Moutot hadden
in mindere mate geleden, hoewel de oogst van de
aardbeien in zijn geheel matig gebleven is.
(Wordt vervolgd.)
COÖPERATIEVE
AAN- EN VERKOOPVEREENIGING
„CENTRAAL BUREAU UIT HET NEI>ERL.
LANDBOUW-COMITÉ" G. A.
Aan het jaarverslag over het boekjaar 1939/1940
der Coöperatieve Aan- en Verkoopvereeniging
„Centraal Bureau uit het Nederlandsch Landbouw-
Comité" G. A. te Rotterdam, dat dezer dagen aan
haar leden is toegezonden om in de binnenkort te
houden algemeene vergadering te worden uitge
bracht, ontleenen wij het volgende:
De oorlogsomstandigheden in aanmerking geno
men, alsmede het feit, dat de R. K. organisaties een
eigen inkooporganisatie stichtten, is het resultaat
van het afgeloopen boekjaar neg alleszins bevredi
gend te noemen.
De totaal omzet is van 1.197:262 ton (in tonnen
van 1000 kg in 1938/39 teruggeloopen tot 1.030.293
ton in het vorige boekjaar met een waarde van
56.825.903,19 (v.j. ƒ63.290.359,98).
Voor de gezamenlijke diverse meststoffen zijn de
cijfers 53^.262 ton (v.j. 632.075 ton), vertegenwoor
digende een waarde van 20.614.678,46 (v.j.
ƒ23.901.418,40), voor voerartikelen inclusief zaai- en
pootgoed 411.608 ton (v.j. 487.291 ton) met een
waarde van ƒ35.108.837,81 (v.j. ƒ38.317.218,32),
voor brandstoffen 79.423 ton (v.j. 77.896 ton) voor
een waarde van ƒ1.102.446,92 (v.j. 1.071.723,26).
De financieele resultaten stemmen eveneens tot
tevredenheid, ondanks het feit, dat voor in totaal
168.718,21 aan oorlogsschade werd geleden.
Op de balans per 30 Juni 1940 komt het Reserve
fonds voor met ƒ575.607,55 en het Fonds voor Prijs
verschillen met 5.574t.647,05 (gestegen van
4.877.000)Na de voorgestelde afschrijvingen
sluit de balans met een „/overschot van 94.709,5(2
(v.j. ƒ47.633,56), dat na reserveering van 20
voor uitkeering aan de leden in aanmerking komt.
Aan het eind van het boekjaar waren als lid
aangesloten 425 (v.j. 416) aankoopcoöperaties, waar
onder enkele coöperatieve landbouw-aankoopcoöpe-
raties, die op haar beurt weder uit aankoopvereeni-
en onder het deksel van de doos een passend mica
plaatje.
In stallen, waar vooral in den winter zure dam
pen aanwezig zijn, verteren vele buizen ten gevolge
van deze dampen. De buizen zijn dan niet voldoende
of in het geheel niet opgewassen voor hun taak, dat
is het voorkomen, dat vocht naar binnen dringt en
bescherming tegen mechanische beschadiging der
G.A.-draden. Daarom worden tegenwoordig in stal
len, en ook in keukens, veelvuldig kabels toegepast,
die uit de volgende onderdeelen zijn samengesteld:
O.R.L.K.-kabels.
a. de eigenlijke koperdraden, die vertind zijn
tegen de verterende werking van zwavel die in de
rubber zit. Men kan kabels koopen waar één, twee,
drie of meerdere koperen aders in zitten; vóór den
aanleg moet dus worden nagegaan hoeveel draden
er noodig zijn van aftakdoos tot aftakdoos;
b. een rubber-omhulsel om elk der koperdraden,
waaromheen een katoenen omvlechting;
c. een gemeenschappelijke katoenen omwikke
ling van alle aders;
d. een naadlooze looden mantel, welke uitslui
tend en alleen dient om te voorkomen, dat vocht
in de rubber en het katoen dringt. Een andere taak
heeft deze gesloten looden mantel niet; zij is
mechanisch zeer zwak. Bij bewerking van de kabel
mag deze mantel onder geen omstandigheden wor
den geschonden; daardoor zou immers vocht naar
binnen kunnen dringen. Indien men een rol kabel
in bewaring heeft, dient men er voor te zorgen, dat
de einden niet open zijn doch met een voor vocht
ondoordringbare stof, b.v. isolatieband, zijn afge
sloten; anders zou er vocht in de lengte-richting in
de kabel kunnen dringen;
e. een paar lagen geïmpregneerd papier, voor het
weren van vocht en voor isolatie;
f. een laag spiraalvormig gewikkeld bandijzer of
een laag omvlochten ijzerdraad; deze laag dient ter
bescherming van lood-mantel en aders. Met ijzer-
draad omvlochten kabel is buigzamer dan kabel
met bandijzer, en wordt daarom het meest gebruikt.
Men noemt deze kabelsoort kortweg „omvlochten
rubber-loodkabel", hetgeen wordt afgekort door
OjR.LjK. Omdat zij aan boord van schepen veel toe
passing vindt, en dit vooral getuigt van een goede
constructie, spreekt men ook wel van marine-kabel.
De ijzerdraad is gemenied.
Het maken van aansluitingen met genoemde kabel
gingen zijn samengesteld of bij welke kleinere
plaatselijke coöperaties, die niet rechtstreeksch lid
zijn, zijn aangesloten; met inbegrip van deze leden
van leden bedraagt het aantal aldus in het Centraal
Bureau vereenigde aankoopcoöperaties pl.m. 530,
omvattende ruim 75.000 individueele personen als
lid.
BEWARING VAN CONSUMPTIE
AARDAPPELEN.
Het Dagelijksch Bestuur der Z. L. M. heeft een
commissie ingesteld, welke het vraagstuk der be
waring van consumptie-aardappelen zoowel de
bewaring in de kuil als in de hut in onderzoek
heeft genomen.
De commissie is als volgt samengesteld: J. L.
Groenewege, St. Maartensdijk, voorzitter; F. de
Groene, Wilhelminadorp; J. van 't Westeinde,
Schelpkreek, Nieuwdorp; Ir. C. J. Droogendijk,
Ir. B. Bosma, benevens het Secretariaat der Z.L.M.
Op het gebied der bewaring van consumptie-aard
appelen kunnen nog verschillende verbeteringen
worden aangebracht. De methode van bewaring is
in de verschillende consumptie-aardappelgebieden
niet dezelfde, zoodat getracht zal worden aan de
hand van gegevens uit andere streken en door het
nemen van proeven de meest juiste werkwijze aan
te geven, welke dient te worden gevolgd.
Verschillende vragen komen op dit gebied naar
voren, zooals de meest gewenschte afmetingen der
kuil, de aard van bedekking, dikte der bedekking,
het omzetten der aardappelen, kosten van bewaring
bij verschillende methoden enz. Verschillende telers
in onze provincie beschikken op dit gebied reeds
over ruime ervaring.
De commissie roept de medewerking van belang
hebbenden in voor het verstrekken van gegevens,
wanneer hen deze worden gevraagd.
Reeds thans worden mededeelingen uit de prac-
tij'k, welke voor de commissie van belang kunnen
zijn in verband met het in te stellen onderzoek, zeer
op prijs gesteld en gaarne ingewacht bij het Secre
tariaat der Z. L. M.
DE VERBOUW VAN MAANZAAD IN
ZWITSERLAND.
Uit een mededeeling van de Eidg. landw. Ver-
suchsanstalt Zürich-Oerlikon blijkt, dat het maan
zaad den laatsten tijd weer meer verbouwd wordt
en daarom wordt een korte beschrijving van déze
cultuur gegeven.
Bij een zaadopbrengst van 912 kg per are en
een oliegehalte van 30 bedraagt de olie-opbrengst
34 liter per are. Deze olie wordt als spijsolie
zeer gewaardeerd.
Wat na uitpersen van het zaad overblijft, is zeer
is moeilijk; het eischt ervaring en nauwgezetheid.
Dit werk moet worden overgelaten aan den daartoe
bevoegden installateur. Dé hierbij gebruikte schake
laars, stopcontacten en laschdoozen zijn altijd z.g.
„gas- en waterdicht" vervaardigd; d.w.z. dat er
geen vocht of zure dampen, noch benzine-dampen
e.d. in kunnen dringen. Op de plaats waar de kabel
in de d'oos gaat, is daartoe aangebracht, in de in-
voer-opening, een rubber-ring die met behulp van
een schroefdop, de z.g. wartel, stevig kan worden
samengeperst; daardoor zet deze ring uit naar
buiten, dat is tegen den binnenwand van de invoer-
opening, en naar binnen, dat is tegen de kabel, zoo
dat een volkomen dichte afsluiting wordt verkregen.
Soms wordt de nog overgebleven ruimte in de
wartel opgevuld met een, door verhitting vloeibaar
gemaakt rubber-preparaat, dat onmiddellijk stolt.
Gloeilamp en fitting.
Een gloeilamp is voorzien van een koperen lamp
voet, die dient voor bevestiging in de fitting en
waarover de stroom uit de lamp wordt gevoerd; de
stroomtoevoer geschiedt langs het klein lood-achtig
uitziend vlakje, midden op den bovenkant van den
lampvoet.
Meestal is de lampvoet van schroefdraad voor
zien, ter bevestiging in de fitting; men spreekt dan
van een Edison- of schroeffitting. In gevallen, waar
een schroeffitting zou kunnen lostrillen, kan men de
z.g. bajonet-fitting (of Swan-fitting) gebruiken.
In de ^fitting zijn twee contacten, het kern- of
centraal-contact, waarlangs de stroom wordt toege
voerd, en het huis-contact voor den stroomafvoeir.
De meest eenvoudige schakelaar is de z.g. enkel-
polige schakelaar. Deze bevat slechts twee con
tacten; één van deze contacten is gemerkt met een
P, op het porceleinen schakellichaam, hetgeen be-
teekent, dat het moet worden verbonden met het
net. Soms is het extra rood gemaakt, met lak. Het
andere contact wordt verbonden met het kern
contact van de lampfitting; het huls-contact van de
fitting wordt rechtstreeks met het net verbonden.
Met deze schakelaar onderbreekt men dus slechts
één van de twee draden, die naar de lamp gaan.
Daardoor kan men de draden en lamp wel stroom
loos maken, doch de lamp is niet spanningloos.
Wil men de lamp bij het uitschakelen stroomloos
én spanningloos maken dan is daarvoor noodig een
dubbelpolige schakelaar. Doch hierover, en ook over
bijzondere schakelaars voor kroonlampen, trap-
verlichting enz. een volgenden keer.
Ir. C. D.
