Redactioneel Gedeelte
Brieven uut Zuud-Beveland.
xxxxv.
Uit een geheim weekboek van
Bram uit den Slikhoek.
ECONOMIE.
PAARDENFUKKERIJ.
pachtcontract te vernietigen.
Dit is absoluut in strijd met de lijdelijkheid des
rechters en met de wet.
En ook zal toch niemand durven beweren, dat
de duur van een pacht behoort tot de rechten en
verplichtingen, uit dat contract voortvloeiend, daar
immers die rechten en verplichtingen van kracht
zijn voor den tijd, dat het contract van kracht is.
Welnu, de Pachtkamer van het Hof in Arnhem
zoowel pachter als verpachter zijn in hooger
beroep gekomen heeft deze beslissing van de
Pachtkamer van het Kantongerecht vernietigd en
wel op dezen grond:
dat de duur der pachtovereenkomst nimmer als
een daaruit voortvloeiende verplichting kan worden
beschouwd, omdat de duur is het tijdvak, gedu
rende hetwelk de pacht loopt en de wederzijdsche
aangegane verplichtingen geiden; dat, waar der
halve de duur der pachtovereenkomst, als zijnde
geen verplichting van den pachter, voortvloeiende
uit de pachtovereenkomst, aan het in art. 7 der
Pachtwet aan den rechter gegeven toetsingsrecht
is onttrokken, de Pachtkamer ten onrechte de
onderhavige pachtovereenkomst heeft nietig ver
klaard.
De Pachtkamer van het Kantongerecht had,
blijkbaar nog om kracht aan hare beslissing bij te
zetten, fcich beroepen op art. 4, dat bepaalt dat een
pachtovereenkomst geldt voor onbepaalden tijd,
tenz:i zij ingevolge art. 5 gesloten wordt voor een
bepaalden tijd en dat dit artikel, als de handelwijze
van opgemelde pachter en verpachter wettelijk
toelaatbaar was, op losse schroeven kwam te staan.
Ware deze stelling juist, dan zou dit artikel toch
alleen maar op losse schroeven komen te staan voor
éénjarige contracten gesloten.
Echter is die' stelling onjuist, zooals het de Pacht
kamer van het Hof terecht overweegt, omdat de
pachter altijd een beroep op artikel 4 kan doen en
het dwingend karakter van dit artikel geldt bij
oneenigheid van partijen;
en nu komt het mooie van die beslissing waarin
de Pachtkamer van het Hof zegt, dat in ieder geval
de rechter vooral niet verder moet gaan, in de
beperking der contractsvrijheid van partijen, dan
de wet voorschrijft.
De Pachtkamers en Pachtbureaux mogen deze
gulden woorden van de Pachtkamer van het Hof,
de hoogste instantie, wel ter harte nemen en laten
zij iedere zitting deze gulden woorden recht voor
hun zetel hangen.
Alle wettiglijk gesloten overeenkomsten strekken
partijen tot wet, tenzij zij in strijd zijn met de wet,
de openbare orde of de goede zeden.
Waar zij niet in strijd zijn met de wet, daar heb
ben de Pachtkamers de contracten te eerbiedigen
en intact te laten en hebben niet op te treden als
oensores morum. Mr. Z.
XXXXIV.
24 Jan. 1940.
Vlieweke doch ek da men in de Noordpool zeate,
m plekke van in Zuud-Beveland, 'k glöve dat de
«trenge winters van vroeger jearen wi trugkom-
men, toe je 't ies vo de zonne zag drieve, zo'k men
groótvoader wè es oore vertellen èn, in as de èèste
sneeuw negen deagen leit èn men negen weken
vorst te wachten zeit den, as dat wear is èn men
nog vier weken vö den boeg. Vo ons geat et wè
mit zukken weer, wan a men kouwe kriegen kruupen
men bie de kachel, ma vo de soldoatjes is 't gekker
asse wacht motten kloppe ergens in Nederland,
wan die zouwe ok liever thuus bie d'en eard zitte,
we zu dan mar ope dat het ma gouw beweareid
ooren mag? 'k eleze dat de regeringe opouwen
is om ouwe koeien uut de mart te nemen,'wan de
vette béésten magge ok wi nie oal te diere oore,
•wan die bin noe op 't ogenblik nog a een goeie
pries, a je ze ma eit, 't voalt temissen van de winter
lang nie mee om ze goed te krien, 'k èn bonen ge
noeg op zolder, ma afbluve beasje, in dit mengmeel
bleaze ze meer in, as ete, in van bleazen oore ze nie
vet. Zo te met èn 'k men schetsen in merken ok
wi thuusekregen, da's ok wi ma 't ouwe erfenisje
ebleve, 'k oa nog a lange moed oad, da men die noe
wè kwietewist zouen èn, ma, mis edocht moat. Ja,
dat èn men wè es meer dat et oares uitloopt as
da men edocht oan, wan de pries Van de suuker-
peeën viel men ok nie mee (twoalfvuuftig), zon
gullenje of vuuftiene oan 'k w zon bitje operekend.
Zouwe ze op dat kantoor ergens in Nederland, wè
goed wete wat of tet kost vo dat de peeën an de
fabrieken binne, in dat za dit jear nog wè erger
oore dienk ek, der is wè es kaanse op, dat er a's
voorjear nie meer ezaaid zullen oora as vliejeare,
netzowé as mit 't Vlas, dat za op zon vortgangk ok
nie uutebreid oore mit den uutzoai, èèst oort ier in
Zèèland op 't land de kop inedrukt du die zwarte
bèèsjes, in leater van de moniepoleheffings, ma noe
zu men taia moed ouwe op de priezen van d'oare
predukjes, beschien geat de heffing van de petoatjes
der noe ok wè of, dan èn men dat toch, oewè, da 'k
die gullens nog nie in men broekzak oor rammele.
'k Za vandeweke men béésten ok oal wi es motten
telle, in es kieken of ek ergens nog voorreaen èn,
wan 'k èn in de krante eleze da men dat vo den
zevenentwintigsten oal wi op motten geve, bie onze
pleaselike secretoares, ma afijn, dat doe men dan
wi ma, in de winter èn men der tied genogt vo, m
dan noe wi ma tot een oare keer.
PIER VAN DE GOSVAZZE.
30 Jan. 1940.
Men boerenbrief is vlieweke een bitje te leate
ekommen op 't beroo, a'k noe wi nie te leate bin
zu zer vandeweke tweê glieke zette. De redactie
zeit vandeage tegen men, Pier je mot op een oaren
tied der rekeninge mee ouwe da men ier in Zèèland
Vee weater èn, wan men brief mot èèst over de
Westerschelde vo da ten edrukt ooren kan, in
voral nu mit zon ouwerjearse winter, ies ier, in ies
dear, den èènen boot nea den oaren eit op motten
geve. Èèst mo je vee centen geve a je van 't èène
gedèèlte van Zèèland ni 't oare wil, in noe mit dat
bevroze zèèweater ka je èèmea wè thuusbluuven.
In Zeeuws-Vloanderen ka je nog mit orten in stoa-
ten kommen, Noord-Beveland èèns in de véértien
deagen gloa'k, Schouwen-Duuvland eit et nog a
lange kropt over Ziepe, ma nea 'k oort èn, kun ze di
ok nie oares mi, as ni d'oare kant kieken. Toole is
dan noe a een jear of wat zo gelokkig da ze een
brugge èn, vo da jer over mag mot er èèst nog a
wat dubbeljes van veszakje veruuze, ma je kan
der toch oaltie over, in da's wat weard Noord-
Beveland in Schouwen kun der ma op kieken, as
die brugge bie Kertjeen noe ma du geat, wan dat
gea ok nie van arte gloa'k, ma noe vol ouwe
jongers, oares mo je degeen die ter tegen bin ergens
in Nederland, op 't ogenblik bie julder ma es op de
koffie vreage, dan kun ze 't Zandkreekje over löpe
of zwemme, op 't Ziepe zu ze 't vorlopig nog wè
zonder brugge motten doe dienk ek, ma afijn di èn
een vliegveld dat nie werkt. Loast èn ze uut Zèè
land verzocht om verleagde boötterieven, in van
öogerand krege ze vo antwoord, julder èn a voor
rechten genoeg? Asjeblieft, wie mot der peuljes.
Over peuljes esproke, in as 't wear is wat de
kranten schrieven, dan meakt de Ned. Akkerbouw-
centroale gèèn slechte zaken mit onze peulvruch-
jes, kópe vo 17 gullen in dan aflevere vo ruim 23
gullen, mit een winsje van ƒ6,30ƒ4,80 in ƒ7,80,
gin slechten agoosje, zo kan je wè boer bluuven,
in vo dat ze noe es bie de burgers in de soldoatjes op
de teafel -stean, dienk ek dat ze ma zuur zulle
smeake, ma afijn, dan kunne ze in de grootte stad
jpVVi es ofgeve op die gróte winsten? van die boeren.
Pier jong, ouw no wi ma es op, in ziet dan mèrge
ma is du de sneeuw ééne te ploeteren, om je brief
op tied bie de redaksje te krien, in dan wi tot een
oare keer, in dan zu men ma ope dat al de bóten
wi veare.
PIER VAN DE GOSVAZZE.
2431 Januari.
Gisteren geluisterd naar den uitslag der Elf
stedentocht. Wat een toer is dat toch, zoo'n 200
km op de schaats, petten af voor die kerels. We
zijn door de vele koude dagen ook wat verhard door
de kou, maar zoo'n eind is voor mij toch te bar.
Gelukkig kunnen we de kou goed buiten houden,
doch het kolenhok vermindert met den dag. Niet
veel nieuws, ook niet uit Den Haag, we hebben op
't oogenblik nog zooveel te verwerken, alleen bij
den barbier vernomen, dat er in '40 geen demobili
satie zal plaats hebben. Hij heeft van een sterre-
kundige, die hij zeer goed kent (voor ƒ2) een blik
in de toekomst franco thuis gekregen. Nu veel
moois stond er niet in, ik zal het alles maar niet
vertellen, want 't is net als bij het A.N.P., publicatie
in welken vorm is verboden. Door 't haarsnijden
wat verkouden geworden, wat tegenwoordig alge
meen is. De winter duurt ook zoolang en uitstellen
ging niet meer, daar ik bijna genoodzaakt was tot
watergolving. Over barbiers gesproken, vroeger
hadden we een arbeider, die 's avonds en 's Zater
dags den geheelen dag voor barbier speelde, zoo'n
echte barbier, die je gezicht inzeepte met z'n hand.
Toen we zoo'n jaar of 15 waren zijn we als kame
raads met z'n vijven eens voor den eersten keer door
hem geschoren, ik geloof met de rug van het mes.
Hij was een humoristisch aangelegd man en zat
vol grappen. Jongens, zei hij, wat een baarden
zullen jullie krijgen, echt van die koperdraadgezich
ten, ik zal jullie allemaal maar gelijk inzeepen, dan
weekt het bij den laatste wat los. In de mobilisatie
van '14 ging het moeilijk om zeep vast te krijgen
en klaagde hij hier ook eens over. Ja, jongens,
't gae zo moeilijk om zepe vast te kriegen, die leste
wegon kost ondert dilders meer dan den voorlesten.
In onze onbezonnenheid vroegen we eens aan hem of
hij nooit "eens in zijn hals sneed. Neent, zei hij;
ten eesten ei je er een grooten troep van, ten twid-
den vérlies je een klant en ten derden eit ie nog
nie betaeld das 't ergste. Hij kon anders goed met
menschen omgaan, hij gaf ze allemaal gelijk. Kwam
er één binnen die zei: 't is mer venienig dan zei
hij, 't is een fienen trok vandaege oor, kwam er
direct een ander binnen die zei, 't begunt a een
bitje zeumer te worren, dan zei hij met een stalen
gezicht je zou in 't boezeroen gaen scheren, zoo
lekker is het. Hij kon best, als hij maar geleerd
had, minister geworden hebben. De aanleg had hij,
hij kon best met menschen omgaan, gaf ieder gelijk
en kon heel goed scheren, drie eigenschappen voor
een goede minister, 't Is tegenwoordig nog al druk
met 't vergaderen 's avonds, in de maand Januari
loopt dat nogal druk. De vrouwe begon er al aan
merkingen op te maken, maar ik zei, je hebt toch
tegenwoordig de radio, die zet je maar open, die
valt niet in slaap ook. Wil je muziek, zang of
tooneel, je kunt net krijgen wat je wilt. Dinsdag 6
Februari is 't vergadering van de Ver. van Oud
leerlingen van de R.L.W.S. Daar komen 2 sprekers.
Prof. Minderhoud en A. van Batenburg. De eerste
zal spreken over „Graanvoorziëning", dat in dezen
crisistijd zeker een belangrijke zaak is en de laatste,
die adjtmct-inspecteur is bij den luchtbeschermings
dienst, over „De luchtbescherming ten plattelande'
een onderwerp dat ook in dezen tijd wel de aandacht
waard is. Aan het ondereind der agenda staat
„Trouwe opkomst zeer gewenscht". Dat is van den
secretaris overdreven geweest. Alle leden komen
vanzelf, ,ik geloof niet dat ik van de laatste twin
tig vergaderingen er 2 heb gemist, maar hij zal het
misschien onbedacht gezet hebben. Laten nu ade,
ik hoor dat er 200 leden zijn, Dinsdag present zijn.
De secretaris heeft ook nog verteld, dat alle
personen, dus ook niet-leden, de middagvergadering,
die om 1 uur begint, kunnen bezoeken. Laten we
„De Landbouw"-bioscoopzaal eens weer net vullen
als verleden jaar, daar is Dinsdag voor ieder wat
te leeren.
DE SUIKERVOORZIENING VAN NEDERLAND.
Over bovenvermeld onderwerp schrijft Dr. P. J.
H. van Ginneken in „Economisch Statistische Be
richten" een artikel waaraan wij het onderstaande
ontleenen.
(Schrijver wijst erop, dat de belanghebbenden bij
de Java-suikerindustrie na de bekendmaking van
de Regeering om de suikerbietenteelt uit te breiden,
een protest hebben ingediend.
De Nederlandsche bietsuikerproducenten gevoe
len geen neiging, zich met de zaken van Indië te
bemoeien. Maar als telkens zoozeer de nooden van
Indië jn het idebat worden gebracht, met de bedoe
ling den moederlandschen producent in een hoek te
drmgen, dan kan de noodzakelijkheid eigen rede
lijke en gerechtvaardigde belangen te verdedigen,
tot verweer roepen.
-Schrijver vestigt er de aandacht op, dat in ver
band met den oorlogstoestand, waarbij de aanvoer
van elders kan worden bemoeilgkt, een eigen bin-
nenlandsche suikerproductie voor Nederland van het
grootste belang is.
In Engeland tracht men de binnenlandsche pro
ductie uit te breiden. Moet de Regeering onder deze
omstandigheden, terwijl de suikervoorziening uit
bieten zekerheid geeft, aan de toch altijd onzekere
voorziening uit Indië de voorkeur geven? Het is
toch wel zeer begrijpelijk, dat de Regeering hier
den zekersten weg kiest.
Tenslotte het vraagstuk van den prijs.
Als de suiker in Java wordt afgescheept tegen
den prijs, welke nu in het Oosten geldt, en daarbg
geteld worden de kosten van vracht, verzekering,
kwaliteitsverschil, verpakking enz., dan zal de prijs
der Java-suiker hooger zijn dan die der Neder
landsche bietsuiker.
Wordt echter tegen een lageren prijs dan den
gangbaren in den Indischen Oceaan, naar Neder
land geleverd, dan rijst de vraag, om welke motie
ven dit dumpings aanbod aan Nederland geschiedt.
De Nederlandsche productie uit bieten is inder
tijd ingekrompen, mede om het motief, dat men
niet door den uitvoer van overschotten den prijs der
suiker op de wereldmarkt zou bederven, wat een
ongunstigen invloed zou kunnen hebben voor Java.
Het argument had geen groote beteekenis, daar het
betreffende kwantum gering was en de Nederland
sche producenten geen reden hadden tot aanbieding
tegen lage prijzen wegens practisch verzekerde
afz e tmogelij kheid
Maar in principe kon men het argument begre
pen en in ieder geval is het gebruikt.
Schrijver vraagt zich af, nu het omgekeerde ge
schiedt binnen het Nederlandsche wereldrijk, tracht
Java, dat tot voor kort met steun der Nederland
sche Regeering suiker in Nederland invoerde, nu
de Nederlandsche markt te veroveren door een aan
bod van suiker beneden de marktprijzen, die het
in het Oosten voor een uitgezette productie maken
kan? Men kan ook te veel willen.
De 80.000 ton jaarlijksche invoer is vooral in ver
band met de bepalingen der Londensche Conventie,
voor Java een prachtige afzetmogelijkheid. Het is
volstrekt geen wet van Meden en Perzen, dat die
steeds gehandhaafd moet blijven.
De Nederlandsche Regeering beslisse daarover
van jaar tot jaar, evenals die zal bepalen, welke
uitzaai van bieten in 's lands belang wenschelijk
geacht wordt.
VERPLICHTE
V OOR JA ARSHEN'&STDNKEURINGEN
IN ZEELAND.
Hoewel koud, bleef het weer droog, zoodat de
keuringen een vlot verloop konden hebben. Mede
door stagneering in het verkeer, gevoegd bg het
barre winterweer, was de belangstelling niet zóó,
als wij de laatste jaren beleefden. Goes en Hulst
hebben hiervan het meest te lijden gehad, en hoewel
Axel en Oostburg een belangrijk aantal bezoekers
trok, is het ook hiér wel eens drukker geweest. Er
werd vrij streng gekeurd, doch men bleef op alle
plaatsen in dezelfde lijn, waardoor de laatsten
a.h.w. reeds te voren konden nagaan wat men te
