AKKERBOUW.
VEEHOUDERIJ.
2y2
2X
-
-
-
7y2
yy2
2y2
-
-
-
*3 H
na 1 uur ander werk moeten geven tot half 4. Dit
ia, als 't niet noodig is, niet economisch. De be
trokken Inspecteur was welwillend. We lieten het
gerepelde vlas zooveel mogelijk op den dorschvloer
liggen, tot het hinderlijke toe en na 1 uur
werd het vlas weggevorkt en opgetast. De Inspec
teur Vond het goed om ter wille te zijn; dat is
dan geiwoon landbouwwerk, vond hij. Maar men
moet toch niet van de opvatting van een ambtenaar
afhankelijk behoeven te zijn.
Een andere ambtenaar had misschien anders ge
oordeeld. Op aindere dagen zou dat wegvorken en
optassen van het gerepelde vlas toch zeker wel
worden beschouwd als 'bij het repelen" te be-
hooren.
Er waren, meen ik, nog meer hindernissen, die
ik me niet meer kan herinneren.
Het boken en ook het repelen van vlas is trou
wens, als dat in het landbouwbedrijf wordt gedaan,
natuurlijk niet anders dan gewoon landbouwwerk.
Het is immers niet anders dan dorschen: d.i. het
los maken van het zaad van stroo en van kaf door
één of andere krachtsaanwending. Bij het boken
wordt dat dorschen volledig verricht; bij het repelen
geschiedt om zoo te zeggen de eerste phase: het
losmaken van het stroo; het losmaken van het zaad
van het kaf geschiedt daarna in de tweede phase.
Maar ook al wil men in het repelen geen dorschen
zien, blijkt het toch een heel gewoon onderdeel van
het landbouwwerk; het heeft volledig het karakter
daarvan. En het is in geen enkel opzicht gevaar
lijker of ongezonder dan alle andere werkzaam
heden, zooals dorschen met vlegel of machine,
hakselsnijden, maaien, ploegen, aardappelen of
bieten rooien en sorteeren, tractordrijven, enz. enz.,
ook al geschiedt dat repelen tegenwoordig soms
machinaal.
Wat kan dan toch de reden geweest zijn, dat het
repelen in de wet is genoemd, terwijl men begrepen
heeft, dat in principe het landbouwwerk er buiten
moet blijven, omdat de boer in zijn bedrijf zooveel
mogelijk de vrije hand noodig heeft.
Zeer waarschijnlijk lijkt het mij, dat men het oog
heeft gehad op de vlasindustrie, waarin dat repelen
ook voorkomt. Welnu, daar is de toepassing van
de Arbeidswet op haar plaats, want daar kan niet
worden gezegd, dat het repelen een onderdeel van
een bedrijf is, dat in zijn geheel van natuurinvloe-
den afhankelijk is. Ik vermoed, dat men den vlas
fabrikant de mogelijkheid heeft willen benemien,
om zich op het karakter van landbouwwerk te Be
roepen en toen maar in één adem het repelen heeft
genoemd met het beuken, braken en zwingelen.
Ook is het mogelijk, dat men tevens het oog
heeft gehad op het beuken, braken en zwingelen op
de boerderijen in Friesland, dat daar werd verricht
door de landarbeiders, maar waarbij dat werk min
der als een onderdeel van de dagelijksohèn arbeid
in het geheele ^boerenbedrijf geschiedde, doch als
huisindustrie (winterwerk). De arbeider kreeg
's Zaterdags een partijtje gerepeld en geroot vlas
mee naar huis en bracht den volgenden Zaterdag
het gezwingelde product terug, waarvoor hij zijn
stukloon ontving en waarna hij weer een partijtje
te 'bewerken vlas mee kreeg. In de tusschen ge
legen week zag men in vele gevallen den arbeider
in 't geheel niet in het bedrijf.
Thans is dit misschien anders, nu menige boer
machinaal laat beuken, braken en zwingelen in zijn
schuur, en vormt dit werk nu eveneens een onder
deel van het boerenwerk.
Maar bij het ontstaan van de wet is dit laatste
misschien niet het geval geweest en heeft men die
huisindustrie onder de wet willen betrekken, en
heeft er ondeskundig het repelen in één adem
bij genoemd.
Hierbij, is wel merkwaardig, dat men het roten,
dat tusschen repelen en beuken valt, niet in de wet
heeft genoemd. Maar nog meer valt het op, dat
men jjuist in Friesland nog nooit aanvechting van
de zijde der arbeidsinspectie heeft ondervonden, om
het repelen op de boerderij onder de wet te betrek
ken. Men repelt daar vrijelijk, zonder hinder van de
wet niettegenstaande het repelen in de wet wordt
genoemd. Zoo was het tenminste kort geleden nog.
Ofschoon tegen de letter, schijnt me dit in over
eenstemming met den geest van de wet.
Het boken, dat niet genoemd wordt, er onder te
willen brengen, is het paard achter den wagen
spannen.
Beter is het, de letter van de wet te wijzigen,
dan den geest.
Ik zou dus in overweging willen geven, er via de
Z. L. M. op aan te dringen, dat de C. L. O. trachtte,
in de Arbeidswet achter de woorden repelen, beu
ken, braken en zwingelen van vlas" te doen toe
voegen: „voor zoover dit buiten het landbouw
bedrijf geschiedt"; subsidiair: dat die toevoeging
kome achter het woord „repelen". Ook kan het
woord „beuken" wel worden geschrapt, want dit
gebeurt niet meer. Wat men daarvoor in de plaats
nu met een machine doet, noemt men braken.
Er moge nog de aandacht op worden gevestigd,
dat menig landbouwer het boken of ook het repelen
laat verrichten als werkverschaffing in den winter.
Wordt hij hierin gehinderd, dan bevordert men, dat
hij zijn vlas ongebookt of ongerepeld verkoopt,
waarbij het in vele gevallen naar België wordt ver
kocht en Nederland een belangrijk werkobject naar
de overzijde van de grens ziet verhuizen.
Naschrift.
Wij zijn den heer Koning erkentelijk, dat hij zijn
inzichten in dezen heeft willen toezenden. Vol
komen deelen wij zijn standpunt, dat voor den
georganiseerden landbouw hier een taak ligt, waar
toe door ons dan ook stappen zullen worden gedaan.
Red.
HET BETREKKEN VAN KALIMESTSTOFFEN.
In het Nederlandsch Landbouwweekblad troffen
we onder den titel „De nieuwe kalisituatie" een
artikel aan, dat zeker de belangstelling van onze
lezers zal hebben.
De ingetreden oorlogstoestand heeft ten gevolge
gehhd, dat de N.V. Vereenigde Kalimaatschappij,
waarin Duitsche, Fransche, Poolsche, Spaansche
e.a. belangen op grond van de gesloten internatio
nale kali-overeenkomst samenwerkten, is uiteen
gevallen. Deze samenwerking bleek niet verder
mogelijk. Daarvoor zijn in de plaats gekomen twee
nieuwe lichamen.
1. N.V. Fransch-Hollandsch Verkoopbureau van
Kalizouten, Heerengracht 320, Amsterdam. Deze
vereeniging vertegenwoordigt .niet alleen de Fran
sche, maar ook de Spaansche en Palestijnsche kali-
belangen. Ze is dus voor de levering van kalizouten
njet geheel afhankelijk van de Elzasser mijnen.
2. (N.V. Universeel© Pharmaceutische Handels-
Maatschappij Uniphar, Heerengracht 342, Amster
dam. Deze vennootschap belast zich met den im
port van Duitsche, en, wanneer daarvoor de ge
legenheid bestaat, ook Poolsche kali.
Daarnaast heeft de heer H. Lindeman, voorheen
Directeur van de N.V. "Vereenigde Kali Maatschap
pij, een nieuw kantoor geopend Keizersgracht 517,
Amsterdam. Dit staat geheel buiten den handel,
maar kan worden beschouwd als een voortzetting
van den kali-voorlichtingsdienst, welke, naast
andere instanties, heeft bijgedragen tot een ratio
neel gebruik van kalimeststoffen in Nederland.
De gevolgen van dit alles zijn voor onzen land
bouw van zoodanigen ahrd, dat het verdient er
nader bij stil te staan.
In de allereerste plaats heeft de splitsing ten
gevolge, dat de producenten nu ieder met hun eigen
artikelen komen en zoo is reeds medegedeeld, dat
het Fransch-Hollandsch verkoopbureau zal leveren
fijngemalen kainiet gemengd met pl.m. 5 kalk-
stikstof.
De Fransche groep heeft geen patentkali, doch
wèl zwavelzure kali', die hiermede haar intrede doet
in Nederland, terwijl de mogelijkheid niet uitge
sloten is, dat te zijner tijd ook geleverd zullen wor
den kalizouten met meer dan 40 KiO, zooals in
België en Frankrijk al reeds lang gebruikt worden.
Wat de zwavelzure kali betreft, deze heeft 48
KoO en maximum 3 chloor; het is vooral een
meststof voor de fijnere cultures, zooals deze in
den tuinbouw voorkomen. De omvang, dien het ge-
bruik kan nemen, zal wel mede afhankelijk zijn -van
den prijs. Het is een uitstekende kalimest, die de
voorkeur verdient bgven de kaliumchloriden, omdat
het chloor in bepaalde omstandigheden minder ge-
wenscht of schadelijk is; er zit echter geen magne
sium in.
Kalizout-20 en kalizout-40 worden natuurlijk ge
leverd èn door de Fransche èn door de Duitsche
groep, patentkali en fijngemalen kainiet niet.
Verder is van belang, dat beide den vorigen
zomer afgesloten contracten hebben uitgevoerd
tegen de aangeboden prijzen, ongeacht de oorlogs
omstandigheden, die, waar de Rijn als vaarwater
heeft opgehouden te bestaan, voor de Franschen
hoogere vrachtkosten meebrengen. De aanvoer ge
schiedt thans voor een deel van het traject per
spoor en verder per schip.
Ook de propaganda, zooals we die jaren van de
landbouwkundige bureaux van de Ver. Kalimaat
schappij te Amsterdam, Zwolle en Breda gewoon
waren, is natuurlijk met de Kalimaatschappij zelf
verdwenen.
Of daarmede de propaganda voorgoed zal wor
den gestaakt, of dat er een nieuwe vorm voor ge
zocht en gevonden zal worden, is nog niet bevesti
gend te beantwoorden. Vast staat, datde centrale
proefvelden altijd zijn gewaardeerd.
Mogelijk, dat we door middel van het bureau
Lindeman op dit gebied op vroegere wetenschap
zullen voortbouwen.
'Het gebruik van stikstofmeststoffen neemt steeds
toe en daaraan is onverbrekelijk verbonden een toe
nemend gebruik van fosforzuur en kali. Het is dus
een landbouwbelang, dat kalimeststoffen te krijgen
zullen zijn, ook in deze tijden. Maar het is een niet
minder groot belang, dat die kali zoo goedkoop
mogelijk kan worden verkregen. De landbouw zal
dan ook de kalimeststoffen -wel daar koopen, waar
de meest aanlokkelijke prijsnoteering wordt ge
boden.
ONTHEFFING VERVOERS- EN AFLEVERINGS
VERBOD VAN ZAAIZADEN, VAN
BOONEN EN ERWTEN.
Van officieele zijde vernemen wij het volgende:
Zooals bekend kan worden verondersteld, werd
bij Koninklijk Besluit van 28 Augustus 1939 het
vervoeren en afleveren van zaaizaden van stam-,
stok-, snij-, sla- en pronkboonen en van peulen,
stam- en rijsdtoperwteir', Voior zoover deze in den
tuinbouw voor versoh verbruik worden geteeld,
verboden.
Van deze verbodsbepalingen is nu ontheffing
verleend aan zaadhandelaren, die in 1939 als zoo-
dan'ilg gevestigd waren en zijn georganiseerd bij
de Nederlandsche Groenten- en Fruitoentrale te
's-Gravenhage, onder voorwaarde, dat zij zich ten
aanzien van het vervoer houden aan door deze cen
trale gegeven voorschriften.
Voor niet georganiseerde handelaren blijft het
mitsdien veihoden, de genoemde zaden ,te vervoe
ren .en af te leveren. Telers van ,deze zaden kunnen
zich voor het verkrijgen van vervoervergunningen
wenkten tot den provincialen voedselcommissaris in
hun gehield.
In .tegenstelling met de regeling voor de genoem
de zaden is het vervoeren en afleveren van zaden
van tuinboonen vrij.
Nadere inlichtingen kan men bekomen bij ,de
Nederlandsche Groenlten- en Fruitcentrale, Laan
Copes van Cattenbnrch 62, 's-Gravenhage.
DE ECONOMISCHE KANT VAN HET HOUDEN
EN FOKKEN VAN TREKPAARDEN IN HET
"GEMENGDE LANDBOUWBEDRIJF.
(XXIII. Slot.)
d. Wieide en weidehooi van geringe beteekenis,
stoppelklaver vrij belangrijk, geen klaverhooi, veel
kaf, veel bietenafvÖl, weinig krachtvoer.
Jaarverbruik en voederkosten:
der
Z.W.
totale
behoefte
Kostprijs
Weide Mei—Aug.
246,0
8,9
9,84
Weide gras gemaaid
n L Juni,-Juli
112,5
4,1
4,50
Stoppelklaver Sept. tot
half Oct.
425,0
15,4
8,50
250 kg Weidehooi
71,2
2,6
5,-
250 Kanthooi
51,5
1.9
3,75
1300 Kaf
318,5
11,5
3,25
5100 Voederbieten
454,0
16,4
28,05
4450 Bietenkopjn-n
565,0
20,5
8,90
4550 Kuilvoer
386.7
14.0
8,88
90 Haver
54,0
2,0
5,40
110 Paardeboonen
73,5
2,7
7,98
Kosten der voeding
2758
94,05
In dit geval waren de gemiddelde maandrantsoe-
neh als volgt:
Prestatie
Uren Weidegang
Uren Stoppel
klaver
kg Weidehooi
Kanthooi
Graankaf
Gras (groen
voer)
Voederbieten
Bietenkoppen
Kuilvoer
Haver
Paardeboonen
Kost in centen
Prestatie
Uren Weidegang
Uren Stoppel
klaver
kg Weidehooi
Kanthooi
Graankaf
Gras (groen
voer)
Voederbieten
Bietenkoppen
Kuilvoer
Haver
Paardeboonen
Kost in centen
In deze gevallen krijgen we dus de volgende
kosten per werkpaard en per jaar:
Jan.
Febr.
Mrt.
April
Mei
Juni
1
6
5
2
8
2
12
2
7
8
2
2
9
4
8
2
2
30
38
47
42
6
25
6
25
10
0,2
23
0.4
30
1,6
47
1,5
44
17
28
Juli
Aug.
Sept.
Oct.
Nov.
Dec.
3
12
7
8
12
11
i
2
2
2
1
3
50
6
50
3
9
20
40
70
35
25
46
22
19
0,5
19
12
Geval
a
b
c
d
Voeder-
kosten
f. 161,54
148,60
119,20
94,05
Mg.
Kosten
f 84
84
84
84
Totaal
f 245,54
232,60
203,20
178,05
Per
paarden uur
22,3 ct.
21.1
18,5
16.2
De volgende drie gevallen hebben betrekking op
paarden die 1400 uur per jaar werken. Dit is een
zeer hooge prestatie als er behoorlijk werk verzet
wordt.
a. Weide en klaverhooi belangrijk, stoppelklaver
gering, tamelijk veel kaf, iets bietenkoppen, ruim
voederbieten, ruim krachtvoer.
Jaarverbruik en voederkosten:
Kostprijs
der
Z.W.
totale
behoefte
Weide Mei tot eind Oct.
609
21,1
Stoppelklaver Sept., Oct.
118
4,1
1600
kg Klaverhooi
480
16,6
200
Weidehooi
57
2,0
100
Kanthooi
20,5
0,7
500
Graanstroo
90
3,1
800
Graankaf
196
6,8
400
Peulvruchtenstroo
82,5
2.8
5750
Voederbieten
528
18,3
1500
Bietenkoppen
190,5
6,6
750
Haver
450
15.6
100
Paardeboonen
66,5
2,3
Kosten der voeding
2888
24,36
2,36
38,40
4,
1,50
6,—
2,—
6,—
31,63
3,—
45,-
7,25
171,50
In dit geval waren de gemiddelde maandrantsoe-
nen als volgt:
