in Februari gehouden te 's-Gravenhage en werd bij
gewoond door den Voorzitter en een lid der Zeeuw-
sche Werktuigencommissie.
Demonstraties zijn in het verslagjaar niet gehou
den. Wel bestond voor bepaalde demonstraties
belangstelling, maar daar reeds bepaald was, dat
deze in een andere provincie zouden worden, gehou
den, konden deze in Zeeland geen voortgang vinden.
O.m. werd nagegaan de werking van de vlastrek-
machine op een bedrijf in Kruinimgen, waarvoor van
landbouwzijde groote belangstelling bestond. Het
ligt in de bedoeling van de Werktuigencommissie
met enkele vlastrekmachines in 1939 een demon
stratie te houden.
Zeer gewaardeerde medewerking ondervindt de
commissie steeds van den heer Ir. P. A. v. d. Ban,
Rijkslandbouwconsulent te Wageningen. Van diens
gewaardeerde adviezen wordt steeds een dankbaar
gebruik gemaakt, waarvoor wiji hem van deze plaats
dank brengen.
Almanak. Werden van den jaargang 1938 alle
exemplaren van den almanak verkocht, van de
oplaag 1939 bleef een gedeelte onverkocht. Dit is
te betreuren, want de Z. L. M.-.Staringsalmanak is
voor den land- en tuinbouwer en den veehouder een
zeer nuttig en onmisbaar zakboek.
Zeeuwsch Landbouwblad. Zooals hiervoor reeds is
gezegd, vindt het Landbouwblad in 'breede kringen
een groote belangstelling. Er wordt bij voortduring
naar gestreefd het blad zoo actueel mogelijk te doen
zijn. Ook het door de Afdeeling Tuinbouw uitge-
gegeven Zeeuwsch Tuinbouwblad, dat maandelijks
als bijlage bij het Landbouwblad wordt gevoegd en
als afzonderlijk blad ajan de abonné's wordt gezond*
den, geniet een goede belangstelling. De verzorging
van een goed geredigeerd officieel orgaan kost veel
tijd en geld en het stemt daarom tot groote voldoe
ning, dat de inhoud van het blad waardeering geniet.
De overeenkomst met de Noord-Brabantsche Mij van
Landbouw, waarbij deze organisatie de beschikking
heeft over een gedeelte van het blad, bleef, zij het
dan ook eenigszins gewijzigd, bestendigd.
Van de uitgeefster van het Zeeuwsch Landbouw
blad de Firma P. J. v. d. iSande te Terneuzen, werd
ook in het afgeloopen jaar de grootste medewerking
ondervonden.
Landbouw- en Tuinboulwonderwijs. In het cursus
jaar 1938/1939 werden de navolgende cursussen
gegeven.
Algemeene tweejarige landjbouwcursussen. In ihet
cursusjaar 1938/1939 werden de navolgende cursussen
gegeven
Arnemuiden (19); Axel (8); Borssele (17); Eede
(16); Grijpskerke (13); Haamstede (13); Hoek (10);
Kortgene (27); Meliskerke (21); Nieuwerkerk
(25); ,St. Maartensdijk (11); Stavenisse (15); Sta-
venisse, 3e jaar (13); Tholen (19); IJzendijke
(17); Westkapelle (16); Zaamslag (13).
Algemeene tweejarige tuinbouwcursussen. Baar
land (13); 'sJGravenpolder (18); Hoek (13);
Kapelle-Biezelinge (11); Krabbendijke (24); Krui-
ningen (21); Middelburg, 2e jaar (12); Middelburg,
le jaar (13); Rilland-Bath (19); Tholen (17);
Waarde (15); Wemeldinge (10).
Éénjarige landbouwcursussen voor volwassenen.
BiervlietSchoondijke in landmeten en water
passen (48)Scherpenisse in landmeten en water
passen (21); 'Scherpenisse in be drijf s controle (11).
Éénjarige tuinbouwcursussen voor volwassenen.
Kruiningen (18); Oosterland (20).
Cursussen in hoefbeslag. Te Middelburg werd een
tweejarige cursus beëindigd (7), terwijl te Goes een
dergelijke cursus is aangevangen (14).
Cursussen in paardenkennis. Te Oostkapelle (18)
en te Nieuw- en St. Joosland (14) werden cursussen
in paardenkennis gegeven.
Er zijn dus weer een behoorlijk aantal cursussen
op land- en tuinbouwgebied gegeven. Voor een pro
vincie als Zeeland, met haar uitgesproken land- en
tuinbouwkarakter echter noig veel te weinig. Toch
valt te constateeren, dat er meer animo komt voor
het land- en tuinbouwonderwijs. Dit blijkt wel
hieruit, dat de middelbare en lagere land- en tuin
bouwscholen in onze provincie ook dit jaar zeer goed
bezocht werden. De Rijkslandbouwwinterschool te
Goes zal dezen zomer een flinke verbouwing onder
gaan om in de ibenoodigde ruimte te voorzien. De
betrokkenen beginnen meer en meer te beseffen de
waarheid van hetgeen we herhaaldelijk in onze jaar
verslagen naar voren brachten, n.1. dat kennis macht
beteekent. Mien ondervindt dit steeds, doch in bij
zondere mate wanneer men naar een bedrijf in de
Wieringermeer solliciteert.
Daarom jonge land- en tuinbouwers volgt in ieder
geval een algemeene land- en/of tuinbouwcursus,
laat U zoo mogelijk inschrijven als leerling van een
lagere land- of tuinbouwschool of beter nog, van een
1 andbouwwinterschool.
Lanbouwhuishoudonderwijs. Het landbouwhuis-
houdonderwijs ontwikkelt zich in Zeeland naar
wensch. Naast de Prinses Juliana-landbouwhuis-
huidschool te Zierikzee stichtte de Z. L. M. gedu
rende dit vereenigingsjaar een landbouwhuishoud-
school te Tholen. De opening vond plaats op 1
Februari 1939.
Voorts is een dergelijke school te Kortgene in aan
bouw, waarvan de opening in September verwacht
mag worden. Tenslotte verkeeren de plannen voor
een nieuwe landbouwhuishoudschool te Terneuzen in
een vergevorderd stadium van voorbereiding.
Aan de school te Zierikzee waren in 1938 de hier
onder genoemde leerkrachten verbonden, t.w. Mej.
C. N. van Liere, leerares-leidster en Mej. J. A.
Kome, landbouwhuishoudleeraressen, Mej. C. M.
Voerman, leerares in de naaldvakken, Mej. L. Bier-
masz, leerares in stofversieren; Mej. C. C. M. M.
Barends, leerares in kinderverzorging en -opvoeding;
de heeren W. P. L. Bakker en N. A. Quist, die de
land- en tuinbouwvakken verzorgen.
De volgende cursussen werden aan deze school
gegeven
1 driejarige cursus begonnen 1 Oct. 1935 in 1938
met 12 leerlingen;
1 driejarige cursus begonnen 1 Oct. 1936 in 1938
met 16 leerlingen;
1 driejarige cursus 'begonnen 1 Oct. 1937 in 1938
met 21 leerlingen;
1 tweejarige cursus begonnen 1 Oct. 1936 in 1938
met'16 leerlingen;
1 tweejarige cursus begonnen 1 Oct. 1938 in 1938
met 19 leerlingen;
1 tweejarige cursus begonnen 1 Oct. 1938 in 1938
met 19 leerlingen;
1 éénjarige middagnaaricursus begonnen 1 Oct.
1937 in 1938 met 17 leerlingen;
1 eenjarige avondnaaicursus begonnen 1 Jan. 1938
in 1938 met 16 leerlingen;
1 éénjarige avondnaaicursus begonnen 1 Jan. 1938
in 1938 met 16 leeiflingen;
1 éénjarige avondkookcursus begonnen 1 Jan. 1938
in 1938 met 20 leerlingen;
1 éénjarige middagnaaicursus begonnen 1 Oct.
1938 in 1938 met 20 leerlingen.
De ambulante cursussen werden gegeven door de
dames J. A. Kome, J. Dekker en I. P. Cammaert,
als landbouwhuishoudleeraressen en J. R. van As als
leerares in de naaldvakken.
Aan mej. I. P. Cammaert werd per 29 Juli 1938
wegere? huwelijk eervol ontslag verleend. In haar
plaats werd benoemd mej. M. A. M. Schneider. Deze
werd échter per 1 October 1938 door de Stichting
voor Huishoudelijke Voorlichting ten Plattelande te
's-Gravenhage aangesteld als consulente en verkreeg
zij bij het landbouwhuishoudonderwijs eervol ontslag.
Tot haar opvolgster werd benoemd mej. E. Ver
meulen. De dames Kome en Dekker leidden de van
de Z. L. M. uitgaande cursussen, terwijl de dames
Cammaert, .Schneider en Vermeulen de cursussen
leidden, die de Z. L. M. in samenwerking met den
R. K. Diocesane Land- en Tuinbouw bond in het Bis
dom Haarlem gaf. Deze samenwerking werd per 31
Dec. 1938 beëindigd. Deze Bond zal in het vervolg
zelf zijn cursus te Ovezande, die de Z. L. M. van het
haar toegewezen aantal afstond, administreeren.
iSinds het verschijnen van het vorige verslag
werden de hieronder genoemde ambulante cursussen
gegeven onder leiding van:
Mej. J. A. Kome:
Schoondijke I
Schoondijke II
Tholen
Wemeldinge
Krabbendijke
Mej. J. Dekker:
met 20 leerlingen
15
18
15
14
met 18 leerlingen
15
- 1'4
16
met 17 leerlingen
22
Terneuzen I
Terneuzen II
N. en St. Joosland
Lage Zwaluwe
Mej. I. P. Cammaert, e.a.:
Ovezande
Nieuwdorp
Deze cursussen worden gegeven vanaf Januari tot
uit. December. De cursus te Lage Zwaluwe is van
wege de Z. L. M. gegeven op verzoek van de Noord-
Brabantsche Maatschappij van Landbouw.
De belangstelling voor deze zoo bij uitstek nuttige
cursussen mag bevredigend genoemd worden. Er
dient echter voor gewaakt te worden, dat de jaar
cursussen niet verdrongen worden door korte cur
sussen. Meer en meer ontstaat er een drang naar
het opdoen van een z.g. maximale hoeveelheid kennis
in een minimalen tijd. Dit is nu onmogelijk. Men kan
nu eenmaal niet van leerlingen verwachten, dat ze
in bijv. 6 weken een vak onder de knie krijgen,
waar men als regel minstens een jaar voor moet
leeren. Daarom is het een eisch, dat eerst een goede
grondslag wordt gelegd; m.a.w. eerst de meisjes
naar de landbouwhuishoudcursus of -school. Daarna
kunnen in speciale vakken korte cursussen gevolgd
worden. Dan zijn korte cursussen bijzonder nuttig,
doch ze zijn dat niet, wanneer er niet eerst een goede
grondslag is gelegd. Korte cursussen zijn bedoeld
als vervolgcursussen en ze mogen ook nimmer
anders zijn.
Cursussen in Huishoudelijke Voorlichting. Tezamen
met de andere landbouworganisaties in Zeeland, met
de arbeidersorganisaties, de Vereeniging van Oud
leerlingen aan landbouwhuishoudcursussen, van het
Groene- en het Wit-Gele Kruis vormt de Z. L. M.
de Commissie voor Huishoudelijke Voorlichting ten
plattelande in Zeeland, welke Commissie een onder
deel vormt van de Stichting voor Huishoudelijke
Voorlichting ten Plattelande te 's-Gravenhage. De
Z. L. M.' is in deze Commissie door haar Voorzitter
en (Secretaris vertegenwoordigd. De administratie
wordt op het Landbouwhuis gevoerd. Door deze
Commissie worden cursussen in huishoudelijke voor
lichting voor Arbeidersvrouwen gegeven. Een cursus
bestaat uit 6 lessen van 2% uur. Er zijn cursussen
in het koken van zomervoeding, van wintervoeding,
van ziekenvoeding, naaicursussen, cursussen voor
het maken van matrassen, cursussen in wasschen en
cursussen in het onderhoud van groentetuintjes. Dit
onderwijs wordt gegeven door de leeraressen in land-
foouwhuishoudkunde en naaileeraressen. Het voor
ziet in een zeer groote behoefte. De Stichting voor
noemd verleent suibsidie om daaruit de salarissen der
leeraressen te betalen, terwijl de Provincie Zeeland
een crediet verleent om daaruit de reiskosten te
kunnen bestrijden.
In 1938 zijn 46 cursussen gegeven.
Cursus in eerste hulp bij bedrijfsongevallen.
In 1938 werd door de daarvoor bij Koninklijk Besluit
ingestelde Commissie te 's-Gravenhage, daartoe in
staat gesteld door de Centrale Landbouw-Onderlinge,
één cursus voor de vrouwelijke plattelandsbevolking
gesubsidieerd. Deze cursus is te Zierikzee gegeven.
Autoverzekering. Van de overeenkomst, die tus-
schen de Z. L. M. en de Verzekerings Mij „De Auto-
Onderlinge" te Groningen is aangegaan en waarbij
is bepaald, dat de Z. L. M.-leden een verlaagde pre
mie betalen, heeft weer een beteekenend aantal
autobezitters gébruik gemaakt.
Aflevering brouwgerst. Ook in 1938 heeft de
Z. L. M. hare bemiddeling verleend voor den verkoop
van partijen inlandsche gerst aan Nederlandsche
brouwerijen.
In het verslagjaar werd door bemiddeling van de
Z. L. M. 684.000 kg afgeleverd.
Het meest gevraagde ras was de Abed Kenia,
welke uitnemende brouwkwaliteit bezit. Van de
Saxonia, Mansholt-2rijïge gerst en iSpratt Archer
werden minder groote hoeveelheden afgenomen.
De werkzaamheden, die de Z. L. M. verricht btf
den afzet van brouwgerst hebben voor de gerstver
bouwers niet onbelangrijke baten opgeleverd.
De gerstprijs wordt er door gestimuleerd, waar
door de verbouwers ongetwijfeld een hoogeren prijs
voor hun product verkrijgen dan wanneer de Z. L. M.
zich hiermede niet zou bemoeien.
De inzending van de Z. L. M. op de NaCoBrouw-
tentoonstelling te Utrecht had een niet zoo gunstig
resultaat als het voorafgaande jaar.
Als oorzaken hiervoor kunnen worden genoemd
het betrekkelijk vroege tijdstip waarop de tentoon
stelling werd gehouden, waardoor het verkrijgen van
voldoend groote partijen van goede kwaliteit werd
belemmerd en tevens door de omstandigheid, dat de
partijen niet voldoend geschoond konden worden
aangeboden.
Hieraan zal voor het komende jaar meer aandacht
worden besteed.
De Z. L. M. zal met den afzet van gerst aan Neder
landsche brouwerijen op den ingeslagen weg voort
gaan.
Het NaCoBrouw zal in 1939 weer een brouwgerst-
tentoonstelling houden, doch in eenigszins gewijzig-
den vorm, waardoor aan de bezwaren, welke bij de
inzending der monsters zijn ondervonden, zal worden
tegemoetgekomen.
Gewassenkeuring. In het oogstjaar 1938 werden
aangegeven 7342 ha winter- en zomergewassen
tegenover 6962 ha ih 1937. In onderstaand staatje
is de aangegeven en goedgekeurde oppervlakte
gewassen in ha in 1938 vermeld.
Aangegeven.
Goedgeke
Wintertarwe
1386.88
1243.29
Winterrogge
65.41
65.41
Wintergerst
92.58
72.08
Zomertarwe
31.71
31.71
Zomer rogge
4.50
4.50
Zomergerst
402.72
372.62
Haver
238,52
235.02
Erwten
176.42
174,82
(Schokkers
201.75
201.75
Vlas
980.54
917.35
Aardappelen
3646.46
2938.94
Boonen
83.06
77.96
Voederbieten
7.67
7.63
Lupinen
19.95
19.95
Wikken
2.10
2.10
Fijne zaden
2.70
2.70
7342.93
6367.83
De afzet van partijen goedgekeurde pootaardappe-
len ging in het najaar van 1938 niet vlot, mede ver
oorzaakt door de onzekere toestanden op internatio
naal gebied.
Verschillende landen leggen aan den uitvoer van
ons goedgekeurd pootgoed groote belemmeringen in
den weg. De prijzen, welke konden worden bedon
gen waren dan ook laag; groote hoeveelheden goed
gekeurd pootgoed moesten worden gedenatureerd.
Wanneer de afzetmogelijkheden van ons pootgoed
niet kunnen worden verruimd, zal men noodgedwon
gen tot een beperking van de teelt moeten overgaan.
Groote hoeveelheden zaaigraan werden met cer
tificaat afgeleverd.
Voor meerdere gegevens verwijzen wij naar het
verslag van den Keuringsdienst Zeeland, waaraan
bovenstaande gegevens zijn ontleend.
Uit den, aard der zaak kan het bovenstaande,
waarin een overzicht is gegeven van de werkzaam
heden der Z. L. M. niet op volledigheid aanspraak
maken.
Veeleer zal men een beter inzicht verkrijgen in
hetgeen de Z.' L. M. voor hare leden doet, wanneer
men geregeld kennis neemt van het officieel orgaan,
dat in meer uitgebreiden vorm de leden inlicht over
hare bemoeiingen.
Er bestaat op het gebied van den land- of tuin
bouw of veehouderij in Zeeland schier geen onderdeel
of de Z. L. M. heeft er bemoeienis mede.
Men bedenke dan ook dat, wanneer de Z. L. M.
zijn werk voor den land- en tuinbouw op denzelfden
voet of nog meer intensief wil voortzetten, zij ver
zekerd moet zijn van diensten en toewijding van
hare leden.
Het its dan ook noodzakelijk, dat ieder lid er van
doordrongen is, dat hij de gelederen der Z. L. M.
