m
AKKERBOUW.
DE NIEUWE
POOT AARD APPELBEW AAKPLAATS
VAN DE Z. L. M. TE AXEU.
Het bewaren van pootgoed in moderne glazen
poterbewaarplaatsen heeft, vooral in die streken
waar de aardappelcultuur speciaal is ingesteld op
de pootgoed winning, meer en meer ingang gevonden.
Aan een dergelijke bewaring zijn dan ook belang
rijke voordeelen verboriden, daar men in de gelegen
heid is gedurende den winter het pootgoed op
geregelde tijden na te zien, terwijl het zetgoed mooi
voorgekiemd met korte stevige spruit kan worden
uitgepoot. Bij de bewaring aan het licht wordt n.l.
de ontwikkeling van de kiem geremd, waardoor een
niet te lange, krachtige spruit wordt verkregen, wat
zeer gewenscht is voor het verkrijgen van een regel
matig gewas. Door het voorkiemen is men tevens
in staat het gewas vroeger te rooien dan anders
het geval kan zijn, waardoor de winning van een
gezonde nateelt onder overigens gelijke omstandig
heden wordt bevorderd.
Reeds geruimen tijd werd onder de landbouwers
uit Axel e.o. de behoefte gevoeld aan een centraal
gelegen poterbewaarplaats in deze gemeente.
Na eenige inleidende besprekingen werd dezen
zomer door een aantal landbouwers, leden der
Z. L. M., te Axel besloten een poterbewaarplaats te
stichten. Een perceel grond, even buiten de ge
meente Axel, gelegen aan de Kanaalkade in de on
middellijke nabijheid van den weg Axel—Hulst werd
aangekocht, waarna met de bouw kon worden
begonnen. De bouw van de bewaarplaats heeft een
zoodanig vlot verloop gehad, dat deze nog voor den
winter in gebruik kon worden genomen.
EEN FRIESCHE NAJAARSEXCURSIE.
(Een praatje over aardappelsorteering.)
(Vervolg.
In het Landbouwblad van 4 December j.l. behan
delde ik de Friesche methode van inkuilen en, in
aansluiting daarop, zou ik nog Uw aandacht willen
vestigen op het transport van aardappelen en het
sorteeren daarvan, speciaal van het pootgoed.
Reist men in October en November door onze
provincie, dan is het algemeen bekend, dat het bie-
tenvervoer den weg beheerscht. In Friesland zijn het
in dien tijd de aardappels. Overal, zoowel op de
havenplaatsen als aan de stations, ziet men ze bezig
met het inladen van keurig geplombeerde zakken,
welke allen zijn voorzien van een handelsmerk.
Paardentractie ziet men op de wegen opvallend
weinig. De auto beheerscht daar, nog meer dan hier,
het wegvervoer. Wagens op luchtbanden, die men
daar ook al vrij veel ziet, zijn van lichtere construc
tie dan in Zeeland. Dit laatste vindt zeer waar
schijnlijk zijn oorzaak in het lichtere paardentype.
Het sorteeren van de aardappelen geschiedt op
het veld, maar ook zeer veel in speciaal daarvoor
gebouwde sorteerinrichtingen. Velen, die hun con
sumptie nog niet willen of kunnen verkoopen, sor
teeren hun veldgewas in 3 maten, kriel, poters en
consumptie. Het pootgoed gaat dan vaak weer
verder naar de sorteerinrichting voor hersorteering,
om daarna af te leveren.
Het allergrootste sorteerbedrijf is wel dat van de
Z. P. C. te Harlingen.
Hoewel het den leden vrij staat zelf hun product
te sorteeren, sturen toch zeer velen hun aardappelen
naar de sorteerinrichtingen, wat begrijpelijk is, ge
zien de hooge eischen die de keuringsdienst stelt.
Het zijn niet alleen de kleine maar ook veel groote
verbouwers, die hun pootgoed naar de sorteer
inrichtingen sturen.
Dij ons bezoek was het Z. P. C.-bedrijf in vollen
De bewaarplaats is geplaatst in de richting Noord-
Zuid en voorzien van bovenbelichting en centrale
verwarming, zoodat aan alle eischen, welke een
möderen bewaring stelt, is voldaan.
In verband met de wenschelykheid dat in de
bewaarplaats slechts één model poterbak wordt ge
bruikt om een ongelijkmatige belichting der bak
ken te voorkomen is een aantal poterba.kken aan
gekocht.
Het beheer van de poterbewaarplaats berust bij
het Bestuur, dat is samengesteld uit de heeren J.
den Hamer—Jansen, Voorzitter, Adr. Scheele, Vice-
Voorzitter, Iz. de Feijter Wzn. Secretaris-Penning
meester, P. Koster Mzn. en Corn. Hamelink.
Voorzitter en Secretaris hebben het dagelyksch
toezicht en dragen er zorg voor, dat het inbrengen,
omzetten, etc. der bakken een vlot verloop heeft.
Tevens heeft men bakken voor ontsmetting der
poters aangeschaft, zoodat desgewenscht tegen bil
lijk tarief het pootgoed kan worden ontsmet tegen
Rhizoctonia.
In de bewaarplaats wordt uitsluitend goedgekeurd
pootgoed bewaard, hoofdzakelijk van de rassen
Bintje", Industrie en Roode Ster.
Voor de bewaring van pootgoed in deze nieuwe
modern gebouwde bewaarplaats bestaat reeds het
eerste jaar zooveel belangstelling, dat aan alle aan
vragen niet kon worden voldaan en verschillende
perso'nen moesten worden teleurgesteld.
Naar wij vernemen zal Ter Neuzen het goede
voorbeeld van Axel volgen en is men voornemens
dezen zomer aldaar eveneens een dergelijke bewaar
plaats te bouwen.
'Een woord van hulde is hier zeker op zijn plaats
aan degenen die het initiatief hebben genomen om
in Axel deze bewaarplaats te doen bouwen en
aan de aannemers de heeren P. A. van Hoeve en
Zoon te Axel, die een bewaarplaats hebben opge
leverd, welke aan de meest moderne eischen voldoet
en uitmunt door een practische en degelijke bouw.
gang. Twee groote sorteerders, elk voorzien van de
noodige leesbanden, waren in werking.
Eén van deze machines, de grootste, had 5 zeeften
onder elkaar, kon dus in 6 partijen sorteeren, waar
voor dan 3 leesbanden noodig waren. Onder alle
zeeften bevond zich een beweegbare installatie,
waaraan een rubberband was verbonden, die tegen
de onderzijde van de zeeften liep en daardoor de
aardappelen, die in de zeeften bleven hangen, keurig
omhoog drukte. Op deze wijze konden ze de zeeften
goed schoon houden en het schudtempo kon iets
vertraagd worden, wat ook de sorteering weer ten
goede kwam.
Deze nieuwigheid lijkt ons beslist een groote ver
betering. Momenteel loopen er 2 van dergelijke
machines in Friesland welke zijn gemaakt door den
heer Dijkstra, smid te Sint Jacobi Parochie. Het
Z. P. C.-bedrijf is gelegen aan groot vaarwater,
maar ook een spoorlijn loopt langs de loods.
In 't volle seizoen werken er circa 75 menschen.
Het zijn vooral de leesbanden die veel personeel
vragen.
Het geheel maakt op den bezoeker een grootschen
indruk. Een praohtbedryf
Toch zouden we anderen te kort doen, als we
niet aanstonds hieraan toevoegden, dat ook vele
handelaren over een prachtige sorteerinrichting be
schikken.
Zooals reeds eerder aangehaald, geschiedt de
aanvoer van de telers hoofdzakelijk per auto. Nu
zou een dergelijke aanvoer ten onzent geschieden
in ongesloten 70 kg-zakken, ma-"-" daar zag ik veel
aanvoer in 50 kg-zakken en, aangezien ze ook on
gebonden waren, per zak dus 40 hoogstens 45 kg.
Toen ik hierover een opmerking maakte, vertelde
men mij, dat velen de kleinere zakken prefereeren om
gemakkelijker, zoo noodig met minder personeel,
te kunnen laden. Persoonlijk ben ik van het nut van
het gebruik van kleine zakken, voor den aanvoer
althans, nog niet overtuigd, maar mogelijk kan dit
liggen aan het onvoldoende kennen van de plaatse
lijke omstandigheden
Verder is het mij opgevallen, dat bij het gebruik
van de smallere zakken, 12-tandsch rieken worden
gebruikt. De 9-tander, zooals die hier algemeen in
gebruik is, schijnt in Friesland te hebben afgedaan.
De 12-tander heeft by het opscheppen ongetwijfeld
voordeelen, maar ik kan me voorstellen, dat alleen
by omzetten de 9-tander ook weer voordeelen geeft.
We hebben nu twee 12-tandsch rieken aangeschaft
en hopen er dezen winter verschillende werkzaam
heden mte te laten verrichten. Dat het personeel er
al aanstonds sceptisch tegenover stond, zult u wel
willen aannemen.
Wat verder in enkele sorteerinrichtingen ook nog
opviel, was het lage percentage geschonden aard
appelen. Mogelijk dat het juist prachtpartijen waren,
die ik zag sorteeren, maar men maakte mij er
opmerkzaam op, dat de aardappellichter zeer goed
werk levert. Algemeen was men over dit werktuig
tevreden, iets wat wy, Zeeuwen, niet kunnen na
zeggen.
Door het percentage gestoken of gesneden knollen
omlaag te drukken, heeft men niet alleen het voor
deel van meer aardappels over te houden, maar men
kan ook vlugger sorteeren.
Men legt zich in Friesland vooral toe op ondiep
poten, bij een ryenaf stand van 68 cm. Onder deze
omstandigheden levert de „aardappellichter" b.st
werk. Onze hoofdfout zit in het te diep planten. Of
we in de toekomst nu ook maar ondiep moeten gaan
poten, om gemakkelijk te kunnen rooien, zou ik
voorloopig nog niet graag durven adviseeren. De
grondsoort speelt hier natuurlijk een woordje mee.
Proeven in deze richting zyn echter alleszins aan
te bevelen.
Velen maken in de maand Juni of Juli een trip
naar het Noorden, maar wat ik dit najaar op myn
tocht door Friesland zag, is m.i. voldoende om Uw
belangstelling daarvoor te vragen.
Zij, die interesse hebben voor de werkwyze van
rooien, sorteeren enz., kan ik een najaarsexcursie
ten zeerste aanbevelen.
Het komt me voor, dat het coöperatief bewaren
van het pootgoed in Zeeland verder is doorgevoerd
dan in Friesland. Gezien reeds dit resultaat, wil ik
de vraag stellen, of het geen aanbeveling zou ver
dienen om de mogelijkheid van coöperatief sortee
ren, zooals dit hier en daar al geschiedt met de
granen, eens nader onder de oogen te zien. We heb
ben reeds kunnen waarnemen, dat verschillende
handelaren op Zuid-Beveland althans dit jaar
tot aankoop van groote sorteerders zijn overgegaan.
De georganiseerde landbouw zal zich eens ernstig
moeten afvragen wat in deze richting gedaan moet
worden.
In het gecentraliseerd sorteeren zit ongetwijfeld
perspectief. g
DE VERBOUW VAN SUIKERBIETENZAAD.
Op 4 November j.l. werd door den Inspecteur van
den Landbouw en het Landbouwonderwijs, den heer
Ir. D. S. Huizinga, te Breda een vergadering belegd
van deskundigen, om de moeilijkheden te bespreken,
welke in West-Noord-Brabant gerezen waren by
den verbouw van suikerbietenzaad. Deze moeilijk
heden bleken daarin te bestaan, dat het in 1937 te
velde staande suikerbietenizaad voor een zeer hoog
percentage was aangetast door de vergelingsziekte.
Deze ziekte werd door het veelvuldig optreden van
de bietenluis verspreid naar naburige bietenvelden,
welke vaak in ernstige mate door de vergelingsziekte
werden aangetast.
Uit proefnemingen van het Instituut voor Suiker
bietenteelt is gebleken, dat de schade van deze
ziekte zeer beduidend is. Ook de practiéche erva
ring leerde den landbouwers reeds op overtuigende
wijze de schadelykheid van deze ziekte. Verschil
lende verbouwers van suikerbieten verzetten zich
dan ook tegen den verbouw van suikerbietenzaad
in de nabijheid van hun bedrijven.
Op de bovengenoemde vergadering kwam men tot
de conclusie, dat het zeer te betreuren zou zijn,
indien de suikerbietenzaadteelt in West-Brabant om
deze redenen niet zou kunnen worden voortgezet.
Het geldt hier immers een teelt, die belangrijk voor
deel kan opbrengen.
Anderzijds moet worden toegegeven, dat de boven-
aangegeven bezwaren aanwezig zijn. Men moet
deze bezwaren echter niet overdrijven. Immers het
is moeilijk aan te nemen, dat de algemeen optredende
vergelingsziekte in het Zuiden van ons land uit
sluitend een gevolg zou zijn geweest van de enkele
hectares zaadbieten hier en daar over West-Brabant
verspreid. Slechts in de naaste omgeving van deze
suikerbietenzaadvelden constateerde men een belang
rijk sterke aantasting. Echter 'kan anderzijds weer
met vrij groote zekerheid worden aangenomen, dat
de in 1937 verbouwde steklingen in sterke mate met
het virus van de vergelingsziekte zullen zijn
geïnfecteerd, zoodat hieruit weer een ziek gewas
zaadbieten in 1938 is te verwachten en er dus op
deze wyze, door de uitbreiding van de zaadteelt,
weer een groot aantal infectiehaarden zullen ont
staan.
Om nu de schadelijke gevolgen zooveel mogelijk
te beperken en toch een poging te doen, om deze
lucratieve teelt Voor West-Brabant te behouden,
meende men de volgende maatregelen in overweging
te moeten geven:
1. De steklingen voor den verbouw van suiker
bietenzaad moeten zooveel mogelijk uit het Noorden
van ons land komen, wijl de daar gegroeide stek
lingen, door het geringe optreden van de vergelings
ziekte aldaar, belangrijk minder sterk zijn geïnfec
teerd. In de toekomst zou een dergelijke maatregel
zeer zeker ten zeerste zijn aan te bevelen. Tevens
Pootaardappelbewaarplaats te Axel.
De nieuwe poterbewaarplaats (zie bovenstaande Voor inlichtingen betreffende de bewaring of voor
afbeelding) is 16 Meter lang en 7 Meter breed en bezichtiging wende men zich tot den Secretaris van
biedt plaats voor 6500 7000 poterbakken, zoodat de pootaardappelbewaarplaats, den heer Iz. de Feij-
circa 75.000 kg pootgoed er in kan worden bewaard. ter Wzn. Prins Hendrikstraat 13 te Axel.