AKKERBOUW.
PLUIMVEEHOUDERIJ.
hooge eisohen stellen toch nog een productieve
bestemming te geven en hoe de lediggang met zijn
moreel en economisch ongunstige gevolgen te voor
komen, zal zich derhalve opnieuw naar voren
dringen. Het is met het oog hierop, dat wij een
oogenblik stil willen staan bij de werkverschaffing
op ihet platteland en met name in Zeeland.
De werkverschaffing kent evenals alle andere uit
den nood der omstandigheden geboren systemen het
stadium van zoeken en tasten naar de juiste
methode. De inschakeling van het particulier initia
tief in deze sterk op de overheid steunende aan
gelegenheden, 'die den laatsten tijd op het platteland
meer en meer naar voren begint tekomen, achten
wij een gunstig symptoom. Wij kennen dat bij het
draaineeren van grond, verbeteren van slooten en
waterleidingen, etc. Niet minder belangrijk in dit
verband zijn de in de circulaires van de Rijksinspec
tie voor de Werkverschaffing genoemde „particu
liere ontginningen". Dit komt in het kort hierop
neer. Meest onder deskundige leiding van een maat
schappij, die zich speciaal op dit terrein beweegt,
worden perceelen land in een bepaalden vorm
gebracht. B.v. een stuk land, dat erg ongelijk ligt
en als zoodanig ongeschikt is voor bouwland, wordt
gelijk gemaakt. De kosten, die aan een dergelijk
werk, wil het doelmatig geschieden, verbonden zijn,
zijn dermate hoog, dat deze verbeteringen onder
normale omstandigheden aohterwege blijven. De
particulier in casu de landbouwer laat dit nu in
werkverschaffing uitvoeren, waarbij de overheid
dan een deel van de loonkosten voor haar rekening
neemt.
De voordeelen, die een dergelijke vorm van werk
verschaffing meebrengt, zijn van verschillenden
aard:
le. Economisch.
Genoemd deskundig toezicht waarborgt een weten
schappelijk juiste verdeeling van de grondlagen,
waardoor de gemiddelde productiviteit van den grond
belangrijk kan stijgen. Dit beteekent ceteris paribus
grootere opbrengst en dus lagere kosten per eenheid
product. Gezien het groote aandeel van de vaste
lasten in den landbouw springt dit voordeel van
bedrijfseconomisch standpunt nog meer in het oog.
Dit egaliseeren van grond is geen novum, het werd
incidenteel door den boer zelf gedaan, maar op een
voudiger minder kostbare wijze met den ploeg. Het
resultaat was echter in de meeste gevallen teleur
stellend, omdat de daarvoor gewenschte verdeeling
van de grondslagen niet voldoende in acht werd
genomen. Een eerste vereischte is n.l., dat de z.g.
bouwvoor ter dikte van 30 cm te allen tijde aan
de oppervlakte blijft, omdat deze de vereischte
plantenvoedende stoffen bevat, die in de diepere
lagen niet of althans onvoldoende voorkomen. Om
te voorkomen, dat de verschillende lagen gemengd
worlen is een machinale methode vrijwel uitge
sloten, zoodat het in handenarbeid moet geschieden.
Alleen met de genoemde kostbare, maar weten
schappelijk goed gefundeerde methode kan het
gewenschte resultaat bereikt worden.
2e. Fiscaal.
De overheid betaalt alleen een deel der loonkosten.
Dit aandeel varieert van 50 tot 90 en wordt
bepaald door de verhouding tusschen kosten van hei:
werk begroot door de uitvoerende maatschappij,
veelal de Nederlandsche Heide Mij eenerzijds en
de geschatte waardevermeerdering van het werk
in voltooiden staat anderzijds. Bij werkverschaffin
gen, die uitsluitend op initiatief en voor rekening
van de overheid worden uitgevoerd, zoogenaamde
gemeentelijke werkverschaffingen komen de soms
dure materiaalkosten voor rekening van deze
gemeenten. Deze materiaalkosten, die bij deze
werken over het algemeen betrekkelijk laag zijn,
omdat hier weinig of geen materiaal verwerkt wordt,
behalve kruiwagens, en alle andere bijkomende
kosten van toezicht, administratie en sociale lasten
komen bij deze particuliere ontginningen voor
rekening van den particulier. Gegevens om het
voordeel voor de schatkist kwantitatief vast te
stellen, hebben wij niet tot onze beschikking, het
komt ons echter voor op grond van de verdeeling
der kosten tusschen ovenheid en particulier, dat deze
wijze van werkverschaffing goedkoop is.
3e. Kans dat particulieren onnoodig profiteeren
isi klein.
Het geldt hier alleen werken, die onder normale
omstandigheden niet gebeuren. Dit in tegenstelling
met andere reeds eerder bekende werken, waar het
motief vaak moeilijker is vast te stellen. Principieel
is het dus bij de nieuwe methode gemakkelijker vast
te stellen, of een werk voor werkverschaffing al of
niet in aanmerking kan komen. Anderzijds draagt
ook de wijze inspecteur van de werkverschaffing
en vaak ook de plaatselijke overheid hebben n.l. te
beslissen waarop de hoegrootheid van het aandeel
van de overheid in de loonkosten wordt vastgesteld,
er toe bij, dat het gevaar, dat particulieren onnooiig
zouden profiteeren, tot een minimum wordt beperkt.
4e. Sociaal-economisch.
Werkelijk productieve werken stimuleeren de
werklust van de arbeiders en de deprimeerende
gedachte van te moeten werken alleen om een tegen
prestatie te leveren voor de te ontvangen steun
gelden wordt er ongetwijfeld door verzwakt. Over
het algemeen is het mooi werk en dat heeft zijn
gunstige reflex op de geestesgesteldheid van deze
arbeiders. Vooral deze factor moet men niet onder
schatten.
Wij hopen hiermee dus aangetoond te hebben, dat
met deze particuliere ontginningen de mogelijkheden
voor het vinden van productieve werken op het
platteland niet onbelangrijk zijn gestegen en het is
dus alleszins toe te juichen, dat ook in Zeeland deze
methode, hoewel nog in zeer bescheiden mate begint
door te dringen. In het afgeloopen jaar werden
slechts enkele terreinen van particulieren op deze
wijze geëgaliseerd en het is zeker een verheugend
teeken, dat na een jaar van proeven op dit gebied
reeds verscheidene nieuwe aanvragen bij de rijks
inspectie voor de werkverschaffing te Middelburg,
Lange Delft 48 zijn binnengekomen. Wanneer wij
de goede resultaten, hetgeen bewezen wordt door
den stand der gewassen die naar wij vernemen
goed te noemen is in aanmerking nemen, is de
navolging begrijpelijk.
In deze streken is in tegenstelling met een provin
cie als Drente de aard -en het resultaat van ont
ginningen minder bekend. En het is wellicht mede
hieruit te verklaren, dat deze nieuwe methode hier
zoo laat is toegepast. Ook de sterke zucht naar
behoud van eenmaal aanvaarde toestanden, die
vooral de plattelandsbevolking kenmerkt, kan
hoe voortreffelijk deze eigenschap overigens ook
moge zijn hier mede remmend werken. Vele
hoeren n.l. zweren nog bij de oude goedkoope en
dikwijls foutieve methode van egaliseeren van
gronden.
Andere werken, die in dit kader zeker nog de
ajandaoht verdienen, zijn die op het terrein van de
verkaveling en ontwatering van gronden. Het komt
n.l. veel voor, dat perceelen in eigendom of in pacht
bij eenzelfde persoon erg uit elkaar liggen, waardoor
de gemiddelde afstand, dien arbeiders, producten en
hulpmateriaal moeten afleggen, o moo dig wordt
vergroot. De daardoor veroorzaakte extra kosten
vormen een sta in den weg voor een zoo economisch
mogelijke bedrijfsvoering. Herverdeeling van de
perceelen is dan vaak de eeniga oplossing. Voor
waarde hiervoor is rechtlijnige vorm van de
perceelen. Bij de meeste is dat verre van het geval,
ze vertoornen vaak de grootste willekeur. Dit vraagt
veel arbeid en hiermee worden dus weer nieuwe
en productieve objecten voor de werkverschaffing
gevonden.
Moeilijkheden bij deze verdeeling van de perceelen
komen nog wanneer ze in handen zijn van verschil
lende eigenaren en vooral van vele eigenaren, van
kleine stukjes grond. Gehechtheid aan den grond
kan dan een groote handicap zijn om de wettelijk
vereischte medwerking te krijgen. Gelukkig, dat de
nieuwe wet op de ruilverkaveling, waarvan het
voorloopig verslag reeds is verschenen, de voor
waarden om tot verdeeling te komen aanmerkelijk
heeft verlicht.
Ook hier is dus medewerking van den particulier
noodzakelijk, hetgeen eveneens geldt voor de ont
watering, een niet minder belangrijk en productief
object voor de werkverschaffing op het platteland.
De combinatie overheid en particulier-initiatief
heeft dus geleid tot nieuwe mogelijkheden op hét
terrein van de werkverschaffing. Hiermee heeft de
werkverschaffing op het platteland een richting
ingeslagen, die uit velerlei oogpunt krachtigen steun
verdient.
Drs. J. C. VAN DER VOORDE.
W olphaar tsd ij k
NEDERLANDSCH HUISHOUDKUNDIG
CONGRES.
Het 89ste Nederlandsch Landhuishoudkundig
Congres zal op Dinsdag 14 en Woensdag 15 Septem
ber 1937 te 's-Hertogenbosch worden gehouden. De
onderwerpen voor de inleidingen zullen nog nader
worden bekend gemaakt.
DE PACHTWET.
Wederom is een boek verschenen over de nieuwe
Pachtwet, zoodat de literatuur over dit belangrijke
onderwerp langzamerhand een zekere uitgebreid
heid begint te krijgen.
Thans is verschenen: „Het Pachtrecht", door Mr.
G. ,de Grooth, Advocaat en Procureur te Rotter
dam, met een voorwoord van Prof. Zevenbergen te
Utrecht. De uitgevers zijn: Juridische Boekhandel
en Uitgeverij A. Jongbloed, 's-Gravenhage. De prijs
is 3,90; in linnen band 4,50.
Achtereenvolgens worden in dit boek behandeld,
de wordingsgeschiedenis der nieuwe wetsbepalingen
omtrent pacht, de parlementaire geschiedenis van
de pachtwet, de voornaamste kenmerken der nieuwe
pachtwet en de tekst der wet met aanteekeningen
op de- artikelen. Aan het slot zijn dan nog enkele
ontwerp-formulieren toegevoegd, welke kunnen
worden gebruikt, indien men ingevolge de nieuwe
bepalingen verzoeken bij de pachtkamer wenscht
in te dienen.
De nieuwe regelen inzake de pacht worden in dit
boek uitgebreid uiteengezet, aangevuld met de
reeds op verschillende punten bestaande juris
prudentie.
Vanzelfsprekend begeeft de schrijver zich daar
mede vrij sterk op juridisch terrein en als zoodanig
kunnen wij dit nieuwe boek dan ook als een aan
winst begroeten.
Het wil mij dan ook voorkomen, dat dit werk
voornamelijk waardeering zal vinden in de kringen
van hen, die zich wat verder in deze materie wen-
schen te verdiepen en die geroepen zullen zijn in
de nieuwe regelingen op één of andere wijze een
uitvoerende rol te spelen. Voor den doorsnee-land
bouwer, die in de eerste plaats op duidelijke en een
voudige wijze een overzicht wenscht van de nieuwe
bepalingen, zal dit boek m.i. niet geheel kunnen
voldoen.
OVINGE.
VELDKEURING 1937.
Over enkele weken zullen de keuringen weer ge
ëindigd zijn. Verschillende perceelen vroege aard
appelen zijn reeds zoover ontwikkeld, dat de
definitieve uitslag kon worden afgegeven.
Het is dit jaar een moeilijk keuringsjaar geweest,
vooral doordat de ontwikkeling der gewassen door
den somtijids ver uiteenloopenden poottijd zoo ver
schillend was.
Sommige perceelen van een bepaald ras zijn
reeds afgestorven, terwijl andere van hetzelfde ras
nog grasgroen staan.
De laatste weken moest nog een vrij groot aantal
perceelen in klassen worden teruggezet, of somtijds
geheel worden afgekeurd.
Als reden is in vele gevallen te noemen: het op
treden van primair zieke planten, veroorzaakt öf
door te laten aanvang der selectie in het begin van
de groeiperiode, df door de nabijheid van zieke buur-
perceelen, waardoor besmetting op het te keuren
veld is opgetreden.
Wje weten, dat dit jaar de bladluizen, die de
smetstof overbrengen, reeds vroeg in den zomer
aanwezig zijn geweest.
In sommige perceelen Industrie en Roode Star
treffen we nogal wat primair bladrolzieke planten
aan. Deze zijn duidelijk te herkennen aan de
geknepen top van een of meer stengels, welke som
tijds iets rood zijn gekleurd.
Veelal staan deze planten in de nabijheid van
een open plaats, waar eertijds een secundair bladrol
zieke plant is verwijderd en komen vele besmette
planten op eenzelfde plek voor, dan spreekt men
van z.g. „nesten".
Kömen eenige van deze „nesten" primair zieke
planten voor, dan moet afkeuring volgen, daar de
primair zieke volgend jaar de secundair zieke
planten geven.
Somtijds verkeert de selecteur of deelnemer aan
de keuring in de veronderstelling, dat men in een
dergelijk geval met ORJhizoctonia te doen heeft. Het
lijkt er inderdaad wat op, doch vindt men er enkele
bijeen in de omgeving van een open plek, dan is
met vrij groote zekerheid te zeggen, dat men met
primair bladrol heeft te maken.
De primair zieke planten moeten tijdig worden
verwijderd. Somtijds is het aantal echter zoo groot,
dat er geen beginnen aan is. Daarbij komt, dat er
voortdurend weer primair 'zieke bijkomen, zoodat
geregeld moet worden geselecteerd, iets waarop we
reeds herhaaldelijk hebben gewezen.
Nu de oogsttijd is begonnen, bestaat groote kans,
dat aan de selectie minder aandacht wordt besteed,
met als gevolg verlaging in klasse of eventueel
afkeuring wanneer zieke planten worden aange
troffen.
Voor de deelnemers, doch ook voor de keurmees
ters is het zeer onaangenaam, wanneer perceelen
die aanvankelijk goed zijn geweest, door niet tijdige
verwijdering der zieke planten moeten worden ver
laagd in klasse of afgekeurd. Doch men diene wel
te bedenken, dat de verbouwer het in de meeste
gevallen aan zich zelf heeft te wijten. Ook thans
moeten de aardappelperceelen nog regelmatig
worden geselecteerd. Doet men zulks niet, dan kan
men voor zeer onaangename verrassingen komen
te staan. Sommige perceelen Bintje staan nog
geheel groen. Hierbij dient wel extra te worden"
opgepast, daar deze juist, omdat ze zoo laat zijn,
zeer gemakkelijk kunnen worden besmet.
In den laatsten tijd hebben we in de Bintje en ook
in de 'Industrie meer stippelstreep zien optreden,
dat veelal het eerst in den vorm van een soort
krinkel aan één of twee takken te voorschijn kwam.
Ook daarop dient nadrukkelijk te worden gelet,
omdat het aantal bij dergelijke perceelen in korten
tijd belangrijk kan toenemen.
Voorts zagen we op verschillende perceelen een
ernstige mate van kaligebrek.
Men lette er wel op, dat bovengenoemd stippel-
streep, kaligebrek en afsterven van het gewas niet
worden verward. De verschijnselen, die hierbij op
treden, lijken in sommig opzicht iets op elkaar.
Voor de komende weken geldt inzonderheid voor
de verbouwers van Industrie en Roode Star: let op
het primair bladrol in deze rassen en verwijder de
aangetaste planten zoo spoedig mogelijk*
NEDERLANDSCHE CENTRALE VOOR EIEREN
EN PLULVIVKE.
Mededeelingen met betrekking tot de teeltregeling
voor de pluimveehouderij.
I.
Met de teeltregeling Voor de pluimveehouderij
wordt beoogd:
1. 'beïnvloeding van de grootte van den pluim
veestapel
