Waakzaam Nederland.
WEK UW LEVER-GALOP
No 425B
VHjda a 28 Juli 1838
34ste Jaargang
Nieuwsblad voor Oost Zeeuwsch- Vlaanderen
Verschijnt eiken Vrijdag
Het Leipzlger Messamt
sticht een eigen kantoor
voor Nederland.
Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor Zeeuwsch-
Vlaanderen te Ter Neuzen.
WIE REIST... REIST MET...
Algemeen Vrachtkantoor
4, Kalanderplaats,
GENT - Tel. 162.50
DE ZEEUWSCHE KOERIER
Bevat het voornaamste nieuws uit de Provincie, Binnen- en Buitenland, Wetenswaardigheden voor de Huisvrouw,
Kerknieuws, Burgerlijke Standen, Hoog- en Laagwatergetij, Lichten op, Anecdoten enz. enz.
Abonnementsprijs voor Oost Z.-Vlaanderen f 1.50 p. J. of 15 ct. per maand. Franco p. p. f 1,75 p. j. Abonné's ontvangen gratis ons Algemeen Advertentieblad voor O. Z.-Vlaanderen en kunnen zich
door bijbetaling van slechts 50 ct. p. j. tevens abonneeren op het officieel Raadsverslag van Sas van Gent. Zetel: SAS VAN GENT. TELEF. 15 (doorverb.) POSTREKENING 52419
(Speciale reportage van de Ned.
periodieke Pers).
I.
O Nederland, let op Uw saeck!
En er wordt op gelet!
Beter dan mededeelingen in de
Kamer, dat er per dag niet gerekend
de aanschaffingskosten van materiaal
honderdduizend gulden extra wordt
i besteed aan onzen grens- en kust
verdediging overtuigt een bezoek, een
bezoek onder deskundige leiding en op
uitnoodiging van den Chef van den
Generalen Staf, aan die plaatsen waar
onze defensie haar beste krachten heeft
geconcentreerd.
Wij trekken langs die plaatsen, wij
zien loopgraven en batterijen, wij zien
forten en listig gecamoufleerde stellin
gen. Aan de kust en aan onze grenzen.
Er speelt een kind naast een kazemat.
Ergens in Holland waar het uitzicht
wijd is over de vlakke, stroomende rivier
en over de lage, koele uiterwaarden.
De zon is heet, klaprozen en koren
bloemen staan te bloeien tusschen het
hooge gras. Daartusschen speelt een
kind zijn zorgeloos spel. Daarachter rijst
de strakke vorm van een laag cementen
gebouw en uit een der openingen dreigt
de mond van ons nieuwste afweerge
schut, ons pantser-afweergeschut.
Het kind speelt aandachtig verder.
Dat deze aandacht nimmer verstoord
moge worden
De dag is licht en helder. In de
middagzon ligt het zand van duinen en
o stranden te blinken; een mijnenveger
vaart uit. Blauwgrijs tegen den blauwen,
trillenden horizon. Twee vliegtuigen
trekken hun smalle arabesken tegen
een 2omerschen hemel.
Dit is een land om van te houden:
duinen en vroonlanden, stranden en
blauwe zee. Dit is een land om te ver
dedigen als het ooit noodzakelijk mocht
worden. Wat niemand hoopt. Maar ah
het ooit zoo ver mocht komenWel,
er liggen in dezen dijk verscholen ette
lijke mitrailleursnesten. Als ooit vijande
lijke vliegtuigen deze belangrijke kust
plaats gaan bestoken, zullen zij een
feilen tegenstand bieden. Zij liggen ei
gecamoufleerd achter lage glooiingen
van graszoden, die beschutting bieden
tegen „stekende" escadrilles.
En verderop in het land, rechts van
den grijzen grintweg, die zich uitstrekt
door het vlakke, landschap met zijn lage.
onder donker lommer verborgen boeren
erven heeft men gebruik gemaakt van
een oud fort, waar men ook nu nog
een scherf vrije dekking vindt. Er staan
zware mitrailleurs, die den grijzen weg
tusschen groene landen beheerschen. Ei
is infanterie-geschut opgesteld en de
onderkomens, die in 1914 werden aan
gelegd, zijn ook nu nog van waarde. Er
zijn stellingen bij, die doen denken aan
kippenrennen. Ze zijn met kippengaas
overtrokken en dit kippengaas heeft
men doorvlochten met grauwe jute. Zoo
wordt hun aanwezigheid onzichtbaar
voorliet oog van vijandelijke verkenners
Er ligt, ergens achter de duine, een
klein, wit kerkhof. Er rijst rank tegen
den hemel een smalle, roode vuurtoren.
Daaronder hurkt het kustdorp met
roode daken boven baksteenen muren.
In. den lagen haag rondom de graven
zingt een vogel. De zomer staat te
trillen boven het land
Dit is een landschap van vrede
Maar temidden van dit landschap
van vrede treft ge de dreigende aan
wezigheid van een batterij kustartillerie
aan. Drie stukken van 15 c.M. De lange,
slanke vuurmonden zijn gecamoufleerd.
Zij worden uit een centraal punt, daar
waar het uitzicht over zee onbelemmerd
is, gecommandeerd. Hoogte en afstand
van het vuur worden daar gemeten. De
choten worden gelost op een plaats die
^jhet scheepsgeschut onvindbaar is.
akbij de duinen, dicht bij een oud
fort, staat luchtdoelgeschut opgesteld.
Geschut van 8 c.M.
In het fort zelf legeren de man
schappen. Daal de trappen af en ge
komt er in koele, witte gewelven. Elk
hoekje is er benut. In kelder naast kel
der rijen zich de kribben, staan de rek
ken geweren. Kom in de ruime cantine,
waar het spelen om geld verboden is.
Zoo luidt de order. Laat ons aannemen,
dat het thans om pepernoten ge
schiedtEr hangt een bontgekleurde
affiche, die aan het soldatenvolk be
kend maakt, dat de fameuze buik
spreker en goochelaar Melorini of
hoe de naam ook zij er Vrijdagavond
om acht uren zijn ongeëvenaarde ex
perimenten zal vertoonen. Er staat een
Russisch biljart en ik moet mij be
heerschen, want wij zijn al in het hart
van dit fort van waaruit de indirect
vurende batterij, daarginds bij het
kleine, witte kerkhof, gedirigeerd wordt.
Er staan wonderlijke instrumenten op
gesteld, die de ziel zijn van den oorlog
der mathematici.
Stemmen: „Vier-en-veertig.drie-
en-tachtig
Een koor van cijfers, een macabere
oeurtzang die laat ons hopen nim
mer haar doodelijke beteekenis zal
aoeven aan te toonen
„Correctie min dertig
Op de britsen in een der witte ge
welven ligt een boek: Bruno Brehms
tfoor hun Vaderland.
Zoo toevallig kan het toeval soms
werkelijk zijn
Buiten waait een kleine zeewind, die
verademing brengt in de hitte van den
dag. De motor van een ordonnans da
vert. Op de bank dicht onder de kust
slaat een schuimend-witte branding.
Achter mij, bij de wallen, wappert een
waschje vredig in het koeltje. Het is
oijna aandoenlijk in deze omgeving
Op de vroonlanden, die zich glooiend
uitstrekken tusschen het vruchtbaar
achterland en de hooge duinenreeksen
staat een batterij 10 c.M. afweergeschut.
Het geschut is niet nieuw. Maar het
.ïeeft nog altijd zijn waarde, een waarde
die benuttigd moet worden. De helmen
der manschappen zijn getooid met de
sladeren der streekgewassen en de
satterijhond wordt gestoord in zijn,
oome middagslaap, want als het kanon
maait moet hij meedraaien. Die tic heb
ie nu eenmaal als batterij hond
Daar boven in de duinen liggen als
;eweldige roofdierkooien, onder hun be-
ekking van gespannen gaas en slingers
■an jute, de dïrect vurende batterijen
n op het hoogste punt van den omtrek
egert de hoofdcommandopost der kust
artillerie. Door de kijkgaten speurt ge
?en smalle strook blauwe zee en blauwe
lucht. Tusschen de witte branding op
de bank en de kust zullen vijandel,ke
schepen een doortocht moeten zoeken.
Zij zullen het dan moeten doen onder
'iet nabije vuur dezer onder zand en
'lelm verscholen stellingen
Er ligt verderop in den polder een
ooerderij. Deze boerderij heeft een
koeienstal. Zoo zijn boerderijen. De
koeien staan in de wei. Het leger heeft
de stal omgetooverd in een behoorlijk
soldatenverblijf.
In een bescheiden vertrek op de boer
derij woont de commandant. Waar de
troep legert het is een axioma is
de commandant ingekwartierd. Het
komt aan het moreel ten goede
Er hangt een doordringende geur van
mest, een boerendochter schuurt op het
erf de melkemmers blinkend, in de
pantinetent luisteren een paar soldaten
paar de radio. En op welke leestafel
•vindt ge, gelijk hier op de leestafel van
een cantinetent, den Bijbel liggen naast
een beduimeld romannetje, dat luistert
paar den naam: „Een van mijn zoons?"
Nederland heeft eens een werk tot
stand gebracht, dat de oprechte en ver
diende bewondering van gansch een
wereld opwekte en de Afsluitdijk vormt
een punt, waaraan uitzonderlijke stra
tegische beteekenis moet worden toege
kend. Een punt, dat afdoende verdedigd
moet kunnen worden
Dat behoeft geen verderen uitleg
Welnu: het kan afdoende verdedigd
worden.
Op talrijke plaatsen rijzen de „asper
ges"-wegversperringen van rails in
beton gemetseld omhoog. Sluizen en
bruggen staan onder scherp. En overal
op de strekdammen werden kazematten
gebouwd, wier geschut den smallen weg
beheerscht. Wie hier met troepen en
tanks zich een doortocht wil banen, zal
een harde dobber hebben. Want dit is
geen werk geweest, dat in korten tijd
tot stand moest, komen. Defensie en
Waterstaat hebben van den beginne af
aan een wijs overleg gepleegd.
De militrailleurskazematten ik zal
hun aantal niet noemen zijn op
wonderlijke wijze beschilderd. Zoo val
len ze uit de lucht en op een afstand
niet op. Daarbinnen kunnen geïsoleerde
troepen het geruimen tijd uithouden. Er
zijn zuurstofapparaten er zijn voorra
den voedsel, is een keuken-kazemat, er
is een ambulance met operatietafel en
al en bij den ingang onovertroffen
Hollandsche zindelijkheid! leest ge,
met krijt op den muur geschreven:
Voeten Vegen
De muggen dansen boven de grassen
en onder de Friesche ruiters der prikkel
draadversperringen geurt de kamille
bitter en penetrant. Voor de cantine
speelt in een cementen bassing Gerrit,
de jonge zeehond, met een paling een
wreed spel. De militaire politie, die hier
jaar in jaar uit verblijf houdt, kocht
het dier van een visscher, die juist van
plan was de premie op te strijken voor
een overleden zeehond. Dat ging onze
militairen te ver. Bovendien hadden ze
een mascotte noodig. Dat is nu Gerrit.
Het zal alleen bij overplaatsing wat
moeilijk worden
(Wordt vervolgd)
(Vervolg van de rede, uitgesproken door
den Voorzitter, in de openbare vergade
ring der Kamer, op 20 Mei 1939)
IX. (slot)
Landbouw en Veeteelt.
Einde October 1937 werd aangevangen
met den uitzaai der wintergranen. Voor
wat tarwe betreft werd deel van
het beschikbare bouwland bezaaid. Met
gerst werd een zeer kleine oppervlakte
bezaaid, en lichtere gronden een groot
deel met rogge. De opkomst der granen
en de ontwikkeling was goed
Door het prachtige weer kon reeds
begin Maart met den uitzaai der voor
jaarsgewassen worden begonnen. De
structuur van den bodem was door een
korte vorstperiode aan het eind van
Februari en ook door de weinige regens
bijzonder goed te noemen.
Gezaaid en gepoot werden: zomer-
gerst, haver, veldboonen, erwten, vlas,
aardappelen en suikerbieten, benevens
nog enkele perceelen blauwmaanzaad,
mosterd- en spinaziezaad
De opkomst dezer gewassen was goed,
doch door de groote koude was de ver
dere ontwikkeling maar matig
Daar er slechts weinig regen viel,
konden de velden gemakkelijk schoon
gehouden worden, doch tengevolge van
de droogte, gepaard met veel koude,
hadden de jonge bietenplantjes veel te
lijden.
Half Juli werd een aanvang gemaakt
met het plukken van vlas; mede ook
door de groote droogte en koude waren
er veel slechte perceelen. Veel vlas is te
velde verkocht, het slechtste voor
f 200,-, het middelmatige voor f 300 a
f 400 en zeer enkele perceelen voor
f 500,- per Hectare. De prijs was van
dien aard, dat er geen toeslag op ver
leend werd.
De uien gaven een middelmatige op
brengst, tegen middelmatige prijzen.
en u zult 's morgens uit bed springen,
gereed om bergen te verzetten.
lederen dag moet uw lever een liter lever-
gal in uw ingewanden doen vloeien. Wanneer
deze stroom van lever-gal onvoldoende is, ver
teert uw voedsel niet, het bederft. U voelt u
opgeblazen, u raakt verstopt. Uw lichaam is
vergiftigd, u voelt u beroerd en ellendig, u
ziet alles zwart.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lap
middelen. U moet CARTER'S LEVER-PIL
LETJES nemen om deze liter lever-gal vrij te
doen vloeien en u zult u een geheel ander mensch
voelen. Onschadelijk, plantaardig, zacht, on
overtroffen om de lever-gal te doen vloeien.
Eischt Carter's Lever-Pilletjes bij apothekers
en drogisten, f. 0.75.
(13)
Bruine boonen waren buitengewoon
slecht, met zeer hooge prijzen.
De erwten gaven een middelmatige
opbrengst met een richtprijs gelijk aan
die van tarwe, dus f 9,50 per 100 kg.
Blauwmaanzaad, mosterd- en spinazie
zaad gaven middelmatige opbrengsten
met schommelende prijzen
De aardappelen waren goed gegroeid
en gaven groote opbrengsten.
De voor pootdoeleinden goedgekeurde
soort „Industrie" werd voor redelijke
prijzen verkocht. De goedgekeurde soort
„Bintje" was echter onverkoopbaar en
werd in groote partijen gedenatureerd.
Indien er niet spoedig vraag uit het
buitenland komt voor consumptie-
soorten, dan zullen groote partijen aard
appelen voor denaturatie worden aan
geboden
De suikerbieten gaven slechte op
brengsten, wat ten gevolge had, dat er
veel garantie over was
De tarwe gaf, behalve de Fransche
soorten, groote opbrengsten
De teelt van rundvee was ondanks de
sterke beperking niet rendabel, de prij
zen voor slachtvee en kalfbeesten waren
aan den lagen kant. De prijzen der
varkens waren middelmatig, die der
biggen goed te noemen. De kwaliteit der
paarden is best, deze moet niet voor de
beste, in België geteeld, onderdoen. Met
de prijzen is het evenwel droevig ge
steld, behalve voor de slachtbank, is er
bijna geen handel
Verschillende handelingen.
Het Zeeuwsch-Vlaamsche Borgstel
lingsfonds, dat door de Kamer is op
gericht, en waaraan behalve moreelen,
ook daadwerkelijken steun wordt ver
leend, zette in het afgeloopen jaar zijn
werkzaamheden voort
Het werkelijke risico op 31 December
1938 bedroeg f 6.739,40.
De aanvragers, te wier behoeve het
Fonds zich borg heeft gesteld, zijn
woonachtig: 10 te Axel, 2 te Hontenisse,
3 te Hoek, 4 te Terneuzen, 2 te Sas van
Gent, 2 te Hulst en 1 te Biervliet
Het Handelsregister
Gedurende 1938 werden ingeschreven
211 nieuwe zaken, 210 wijzigingen kon
den ingeschreven worden, en 15 ophef
fingen.
In tegenwoordigheid van vele Ne-
derlandsche en Duitsche autoriteiten
heeft op Woensdag 19 Juli de installatie
plaats gehad van den Heer Curt
Frauendorf, nieuwbenoemd directeur
van het kantoor van het Leipziger Mes
samt voor Nederland
Tegen het middaguur vereenigden
zich de genoodigden in de lokalen van
dit bureau, Singel 98, te Amsterdam,
waarbij zich o.a. bevonden: van Neder-
landsche zijde de Heeren' Dr. H. M.
Hirschfeld, directeur-generaal van het
Departement van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart, Mr A. J. van Berkel van
den Economischen Voorlichtingsdienst
van het Departement van Economische
Zaken, Mr. G. M. Greup, secretaris van
de K. v. K. en Fabrieken te Amsterdam,
Mr. W. F. Lichtenauer, secretaris van de
K. v. K. en Fabrieken te Rotterdam,
Jos. ten Berg, voorzitter van de afd.
Kleinbedrijf van de K. v. K. en Fabrie
ken te Utrecht, P. Feenstra namens het
Handelsmuseum van het Koloniaal In
stituut, Dr. P. Th. Posthumus Meyjes
van de Nederlandsche Spoorwegen, Jhr.
den Tex van de Koninklijke Neder
landsche Jaarbeurs, alsmede bekende
persoonlijkheden uit handelskringen.
Van Duitschen kant de Heeren Ludwig
Fichte, president van het Leipziger
Messamt te Leipzig, F. Benzier, consul-
generaal te Amsterdam, Dr. O. Butting
en Dr. G. Kempff van het Gezantschap
in Den Haag, Oberregierungsrat
Hushahn, attaché Dr. E. Kübn, A.
Flesche, president van de Duitsche
Kamer van Koophandel voor Nederland,
Dr. Lessenich, leider van deze instelling
en H. J. Sperling van de Duitsche
Spoorwegen, enz., benevens vele ver
tegenwoordigers van de Nederlandsche
en Duitsche pers.
De aanwezigen werden ontvangen
door president Ludwig Fichte, die aan
de installatie een rede deed voorafgaan,
waarin hij een overzicht gaf van de ge
schiedenis der vertegenwoordiging van
het Leipziger Messamt in Nederland. Op
27 Januari 1917 werd de Heer H. J. van
der Borg tot honorair vertegenwoordi
ger in Amsterdam benoemd, hetgeen de
allereerste aanstelling van dien aard
was in het buitenland. Tot aan zijn dood
in 1937 heeft de Heer van der Borg met
onverzwakte toewijding deze functie uit
geoefend en op voortreffelijke wijze
zoowel de Nederlandsche als de Duitsche
belangen behartigd. Na deze woorden
van lof bracht spreker dank aan Mej.
Marg. Uljée, welke den Heer van der
Borg langen tijd terzijde stond en zijn
taak nadien ad interium heeft voort
gezet, aan den Heer L. H. Braun te
Rotterdam, die reeds gedurende meef
dan 20 jaren vooral de relatie met de
Nederlandsche pers heeft onderhouden
en vervolgens aan den Heer Ir. J. L.
Bienfait te Aerdenhout, sedert 1926 als
technisch vertrouwensman voor het
Leipziger Messamt in Nederland werk
zaam
De vervanging van de honoraire ver
tegenwoordiging door een eigen kantoor
is niet slechts uiting en consequentie
van de goede wederzijdsche handelbe-
trekkingen, maar steunt ook op een tot
de 16e eeuw teruggaande traditie, vol
gens welke de Leipziger Messe en de
Nederlandsche handel met elkaar een
nauwe samenwerking onderhouden. Ter
gelegenheid van zijn bezoek aan de
Leipziger Voorjaars-Messe in Maart
1939 heeft de Minister van Economische
Zaken Steenberghe uitvoerig en met
waardeering aan deze traditie herinnerd.
Zijne Excellentie heeft toen uiteengezet,
dat Nederlandsche zakenlieden, die de
Leipziger Messe bezoeken, tot een zeer
hooge klasse behooren, dat de Messe zelf
een niet te overtreffen internationaal
handelscentrum vormt en dat de na
werking van langen duiy is. De cijfers
van exposanten, bezoekers en omzetten
gedurende de laatstgehouden Messen,
bevestigen in elk opzicht de woorden
van Minister Steenberghe. Het was voor
President Fichte een voldoening te mo
gen constateeren, dat het getal der be
zoekers uit Nederland ook geregeld als
inzender aan de Leipziger Messe deel
neemt. Anderzijds doet Duitschland het
zelfde op de Utrechtsche Jaarbeurs.
Zooals de Duitsche Rijksminister van
Economische Zaken Funk onlangs bij
I
10
