De Zeeuwsche Koerier
Crisis-maatregelen
No. 4207 Vnj(lay 5 Augustus 1938 53ste Jaargang
Nieuws-Bijvoegsel van
Een dreigend gevaar voor
Zeeland.
Met de ouden van dagen
op stap
Ifoor do Vrouwen
maak van zeeland geen marken
of volendam!
Hebt ge U doorgezeten op de fiets
slaboonen -variaties
Een tip
voor een Zeeuwsche Trip.
o
Onder bovenstaand opschrift publi
ceerde kortgeleden de heer P. J. Meer-
tens, secretaris der Volkskunde-Com-
missie van de Kon. Nederl. Academie
van Wetenschappen te Amsterdam,
Zeeuw van geboorte, in „De Maasbode"
een artikel, een ernstige waarschuwing
tegen de actie voor het behoud van de
gewestelijke hoerendracht, waaraan wij
het volgende ontleenen:
Een actie, als die van dit Zeeuwsche
comité, brengt de folklore weer eens in
kwaad gerucht. Zij versterkt den waan,
dat volkskunde betèekent: de weten
schap van het verleden, van het mu
seum. Niets is minder waar. De volks
kunde weet maar al te goed, dat al het
oude vergaat, de tijden veranderen, en
nieuw leven uit de bouwvallen opbloeit.
De volkskunde wil geen openlucht
museum maken noch van Zeeland noch
van welk ander deel van welk ander
land ook, dat een plaats inneemt in het
organisme van een volk. En ik ben er
diep van overtuigd, dat het Zeeuwsche
volk innerlijk kracht genoeg bezit om
zijn eigen aard te handhaven in de
Nederlandsche volksgemeenschap, mét
zijn kleederdracht, maar zoo noodig ook
zonder zijn kleederdracht, wanneer
deze haar zin en bestaansrecht verloren
heeft.
Men versta mij goed: ik beweer aller
minst, dat deze dracht geen reden van
bestaan meer heeft. Mijn verzet gaat
niet tegen de pogingen tot behoud van
deze dracht, maar uitsluitend tegen de
wijze, waarop deze actie wordt gevoerd.
Een actie als deze heeft uitsluitend dan
recht en reden van bestaan, wanneer ze
gevoerd wordt door personen, die zelf de
hoerendracht dragen. De Zeeuwsche
boeren zijn mans genoeg, om hun eigen
zaken te redderen, en zeker wanneer het
om een zoo specifieke boeren-aange-
legenheid gaat als de hoerendracht.
Daarvoor hebben ze heusch de inmen
ging van heeren in burger niet noodig
Menig Zeeuw zal als schrijver dezes
eenig wantrouwen hebben getoond ten
opzichte van het bovenaangehaalde ma
nifest, en onder de onderteekenaren
met eenige verbazing de namen gemist
hebben van diegenen, die meer dan wie
ook belangstelling hebben getoond voor
de Zeeuwsche boerendracht, terwijl als
eenige, die noch van geboorte noch van
afkomst noch door inwoning Zeeuw is,
de heer Van der Ven onder de manifes
tanten wordt opgemerkt, wiens kort te
voren verschenen boekje „Zeeuwsch
volk in Zeeuwsche dracht" een ter zake
kundigen Zeeuw als den heer C. van
Liere aanleiding gaf tot een niet
malsche, maar alleszins gerechtvaar
digde critiek („Eigen Volk", Mei 1938)
Wat wil het comité nu eigenlijk? Het
laat ons omtrent zijn bedoelingen niet
in het onzekere. Het wil de Zeeuwsche
speciaal de Walchersche en Zuid-
Bevelandsche kleederdracht in stand
houden als „het mooiste en interes
santste, dat Zee/and bezit". „Het is ons
te doen om de artistieke zijde van deze
aangelegenheid", schrijft het comité,
maar het laat daarop onmiddellijk vol
gen, dat er ook andere belangen zijn.
„Wij denken b.v. aan het vreemdelingen
verkeer. Wat zal er overblijven van de
attractie van de Middelburgsche en
Goessche marktdagen, wanneer de
schitterende kanten mutsen, de kleurige
doeken en „beukjes" van het tooneel
zullen zijn verdwenen?"
Deze openhartige uitspraak de
monstreert beter dan elke andere de
ondeskundigheid van het Zeeuwsche
comité. Het wil de kool en de geit sparen
en dit geval zal dat toch werkelijk niet
gaan. Het comité schijnt niet te begrij
pen, dat juist die Middelburgsche en
Goessche marktdagen, terwille waarvan
het de kleederdrachten bewaard zou
willen zien, van deze kleederdrachten
den ondergang beteekenen. Daar toch
komen de boeren en boerinnen tot het
inzicht, dat ze in hun gewestelijke klee
ding een bezienswaardigheid vormer
voor Amerikanen en andere vreemde
lingen, die alleen maar oog hebben voor
het bizarre, het afwijkende van hur
eigen doorgaans smakelooze kleeding.
Daar toch worden de boerinnen lastig
gevallen door brutale vlegels, die om
dat ze toch in een vreemd land zijn,mee-
nen zich alle vrijheden te mogen per-
mitteeren tegenover de inheemsche be
volking. Daar toch ervaart de boer, dat
hij met zijn voorvaderlijke kleeding uit
den toon valt, dat men hem grappig
vindt, dat men zich met zijn kleeding
amuseert, kortom, dat hij een museum
stuk is geworden.
Ik ben er diep van overtuigd, dat het
vreemdelingenbezoek juist een der be
langrijkste factoren is, die de mooie
Zeeuwsche kleederdrachten doen ver
dwijnen. Een der belangrijkste, maar
lang niet de eenige. Er is nu eenmaal
in het volksleven 'n algemeene tendenz
waarneembaar, om zich aan te passen
aan den nieuwen tijd. Zonder deze
tendenz zou alle leven verstaren. De ge
schiedenis van de kleederdrachten, ook
van de Zeeuwsche, wijst trouwens uit,
dat er in den loop der tijden groote
veranderingen in dit opzicht hebben
plaats gevonden. Het zou dwaasheid
zijn, de Zeeuwsche dracht te willen be
houden in den vorm, waarin ze thans
gedragen wordt
Maar eerst en vooral: laat de
Zeeuwsche boer en de Zeeuwsche boerin
zélf beschikken over hun dracht. En dat
kunnen ze, zoolang Zeeland geen twee
de Marken of Volendam is geworden,
zoolang de Zeeuwsche boer zijn brood
niet behoeft te verdienen met zich te
laten bekijken door nieuwsgierige vreem
delingen. De tegenstelling tusschen de
stad en het platteland kan alleen maar
grooter worden, als de stedeling zich
gaat bemoeien met wat tot het domeir
van den boer behoort. Het is zijn taak
den boer vrij te laten in zijn leven, zijn
gewoonten en gebruiken, hem te eer
biedigen in de uitingen van zijn cultuur
De boer moet boer blijven en geen ob
ject voor vreemdelingenverkeer.
In aansluiting op een reeds gepubli
ceerd verslag, verzoekt men ons van
bestuurszijde nog van den jongsten
tocht der ouden van dagen van Sas van
Gent onderstaande ontboezeming var.
een der deelnemers te plaatsen, aan
welk verzoek wij natuurlijk gaarne
voldoen
Er zijn in het leven van den mensch
twee perioden, die niet aan formali
teiten gebonden zijn; de kinderleeftijd
en de ouderdom. Wat daar tusschen in
ligt, is den leeftijd van den vorm, de
etiquette, de fijne manieren als de
mensch het in eenvoudig Hollandsch
wil uitdrukken. Bij kinderen en oude
menschen geeft men van alle schoon
doenerij als daar zijn voorstellen, ken
nismaken, hoofd- en kniebuigen, en wat
dies meer zij, lekker den brui. Familiari
teit is daar de leus. Dat is gemakke
lijk in den omgang enhet gemak
dient den mensch. Wij zouden de ver
gelijking tusschen kinderen en oude
menschen nog verder kunnen uitspin
nen, doch achten zulks niet noodig
daar iedere lezer voor zich zelf de
punten van overeenkomst en verschil
wel zal weten op te sporen. Zij kunnen
samengevat worden in dezen slagzin
„Kinderen zijn kleine menschen, oude
menschen zijn kleine kinderen". Een
van de voornaamste verschillen tus
schen beider leven is, dat de beginnen
de mensch, even als de jonge vogel op
een gegeven oogenblik, als zijn vleugel,
de kracht tot vliegen gekregen hebben
uit het nest de wereld in vliegt, de oude
mensch daarentegen hoe langer hoe
meer zich binnen een zekeren kring van
familieleden of bekenden terugtrekt
Hij wordt hokvast, zooals het wel eens
uitgedrukt wordt.
Het is de verdienste van de vereeni
ging „Ouden van dagen", een heele vrije
vereeniging, zooals de Voorzitter, Dokter
Puylaert, het uitdrukte, zonder statuten
of reglement, dat zij de oude inwoners
van Sas van Gent en de Zandstraat, een
keer in 't jaar, en wel in den Zomer
uit hun afzondering weghaalt om hen
dien dag tenminste weer in aanraking
met de wereld buiten hun enge krin
get je te brengen. Zoo'n dag was voor de
ouden van dagen uit deze omgeving
Donderdag 11. ïn 27 autö*s had het
werkzame bestuur 90 oude lui eerst
naar Gent gevoerd, om vandaar uit een
boottocht door de stad en vervolgens
langs de boorden van de grillig kronke
lende schilderachtige Leie te maken.
De Leie boven Gent kan vergeleken
worden met de Vecht boven Utrecht.
Bij en lang;s deze laatste treedt het oud-
Hollandsche karakter van de stijve
patriciërsperiode uit de 17de Eeuw meer
op den voorgrond, terwijl bij de Leie de
moderne bouw- en tuinarchitectuur
harmonieus aan elkander gekoppeld,
het rivierbeeld scheppen
Wat een tocht langs deze schilder
achtige boorden! Wie heeft het voor
elkaar gebokst om met de „Water Polo",
met zijn goedgunstige kapitein Walvis,
deze reis op touw te zetten? Toen de
bootreis was afgeloopen, hebben wij het
hooren verklappen. We vernamen, dat
de heer Vernaeve het gelukkige denk-
Wat eten we eiken dag?
ZONDAG
Juliennesoep, biefstuk, doperwtjes
aardappelen, custardvla met bessen
MAANDAG
Koude ham, aardappelkoekjes, kom
kommersambal, fruit
DINSDAG.
Rollade, spersieboonen, aardappelen,
citroenrijst
WOENSDAG
Koud vleesch, bloemkool, aardappelen
Uw huid of voeten stukgeloopen Purol verzacht en geneest. Tube 45 ct.
)oos 60 en 30 ct. (10)
beeld voor deze boottocht opgevat, en
met den kapitein geregeld had. Doch
het is met regelen en schikken en ór
denen onder dergelijke omstandigheden
niet afgeloopen.
De penningen, nietwaar, die moeten
er zijn om het zaakje te kunnen be
kostigen. Dat moet de penningmeester
doen, zult ge zeggen. Zoo is 't, doch om
de penningen voor een dergelijke reis
meester te worden, is ook geen kleine
kunst.
De heer Kousemaker schijnt evenwel
die kunst te verstaan, heeft er zelfs nog
een picnic bij kunnen organiseeren. Vat
e dat nu?
Want toen het gezelschap te Sint
Maartens Laethem aankwam, werden
de deelnemers en deelneemsters ont
haald op een lunch, waarvan het menu
aan iedere gast door gedienstige ser
veuses telkens werd opgediend: een
pistolet met hesp, een met kaas, een
boterham met cramik, een kop koffie
met melk en suiker
De voorraad was schoon uitgeput,
toen de maaltijd afgeloopen was, waar
uit bleek, dat ouden van dagen toch nog
flinke magen bezitten.
Toen er weder ingescheept was, ging
de tocht nog verder Leie opwaarts langs
de reeks buitenverblijven, die daar in
hun pittoreske ligging het landschap
beeld tot een lustoord maken. Daarna
de terugtocht weer langs de fraaie
bloementuinen met daarin de mooi ge
bouwde woningen. En eindelijk de ont
scheping in „het Anker"
Daar werd door een der deelnemers
namens allen een hartelijk woord van
dank tot het bestuur gericht
Dokter Puylaert dankte en gaf een
kort résumé van den gang van zaken,
herdacht den oprichter van de vereeni
ging, wijlen den heer A. Vervaet, en
den heer Huisman, in wiens plaats de
heer IJsselstein, opzichter van de
Waterstaat, getreden is.
Het eene woord bracht het andere.
De heer Vernaeve bracht hulde aan den
kapitein en de kapitein op zijn beurt
weer aan de ouden. Zoo zou het nog
voortgegaan zijn, als de tijd van op
breken al niet lang aangebroken ware
geweest
Toen eindelijk allen weer hun wagens
gevonden hadden en hun plaats inge
nomen, zette de karavaan, 27 wagens,
haar tocht door Gent voort tot dat on
geveer 10 uur door de uitgevlogen vogels
het oude nest weer bereikt werd.
We mogen dit verslag niet eindigen,
zonder een woord van lof te wijden aan
de commandant der maréchaussée, den
heer de Laet, voor de voorbeeldige orde,
die dezen tocht kenmerkte en aan den
heer Warrens uit de Zandstraat, die de
zaken daar ter plaatse geregeld heeft.
Ten slotte onzen dank aan de heeren
autobestuurders, voor de bereidwillig
heid en de belangloosheid, waarmede
zij hun wagens ter beschikking van het
Comité gesteld hebben
Kinderlogica
Vader tot zoontje in dierentuin, voor
het kameelenhok:
en daarom wordt dit dier „schip
der woestijn" genoemd, jongen
En pappie, dan heet dat kleintje zeker
reddingboot?
DE ZEEUWSCHE KOERIER
brengt Uw aanbiedingen
tegen den goedkoopsten prijs
onder aller oogen.
flensjes met aardbeien jam
DONDERDAG
Varkenslappen, worteltjes, aardappe
len, fruit
VRIJDAG
Prinsessesoep, pannekoekjes, sla met
gevulde tomaten, gestoofde aardappelen
ZATERDAG
Haché, pikante rijst, snijboonen, fruit
Aardappelkoekjes
500 G. (1 pond) warme, gekookte
aardappelen, 50 G. (x/2 ons) geraspte
kaas, 40 G. (2 afgestreken- eetlepels)
boter, 1 theelepel Maggi's Aroma, peper,
zout en nootmuskaat naar smaak, 1 eet
lepel zelfrijzend bakmeel, 1 ei, y2 dL.
melk
Maak de aardappelen fijn, voeg er de
geraspte kaas, de Maggi's Aroma, peper,
zout, nootmuskaat en meel aan toe.
Klop het ei met de melk, roer dit door
de massa, tot zich een samenhangende
massa heeft gevormd. Maak het vet in
de koekenpan warm, leg er kleine
hoopjes van het aardappelmengsel in,
sla deze plat, en bak de zoo gevormde
koekjes aan beide zijden mooi bruin
Sla met gevulde tomaten
500 Gr (1 pond) flinke tomaten, 1
kropje sla, zooveel gekookte aardappe
len als er tomaten zijn, 1 klein uitje, 1
eetlepel gehakte peterselie, en selderij,
1 eetlepel geraspte kaas, 2 theelepels
Maggi's Aroma, zout en peper naar
smaak, 2 eetlepels slaolie, 1 eetlepel^ ci
troensap
Wasch de sla goed, pluk ze in mooie
stukjes en leg zé in een vergiet. Wasch
de tomaten, snijd er het bovenste kapje
af en haal er de pitten uit. Maak de
aardappelen fijn, voeg er de Maggi's
Aroma, de kaas, de peper en zout aan
toe, klop de slaolie met het citroen
sap, voeg dit mengsel, evenals het zeer
fijn gehakt uitje en de groene kruiden
bij de aardappel massa, roer alles goed
door elkaar. Vul met dit mengsel de uit
geholde tomaten. Spreid de sla uit op
een schotel, besprenkel deze met wat
Maggi's Aroma, citroen en olie, en
schik de tomaten hierop
Er zijn weinig groenten, die zoo al
gemeen in den smaak vallen als de sla-
boonen, ook wel prinsesseboontjes of
spercieboontjes genoemd.
Van dat ze als jonge groente de plaats
van hun voorgangers, de doperwtjes, in
nemen, totdat ze als dikke herfstboonen
opgevuld met gezellige meelige witte
boontjes, aan hun afscheid toe zijn
verschijnen ze in elk gezin wel minstens
éénmaal per week op tafel en ze
worden tot het laatste toe met plezier
gegeten.
Toch kan ook bij zoo'n geliefkoosd ge
recht een beetje variatie geen kwaad
vooral niet, als die afwisseling met heel
weinig kosten en moeite bereikt kan
worden
Gewoonlijk schudden we de gaarge
kookte boontjes eenvoudig even door el
kaar met een klontje boter. Maar ook
verschillende sausjes passen goed bij de
slaboonen: een tomatensaus b.v., een
zure eiersaus of een kaassaus. Stoven we
daarin de boontjes, dan mag de hoeveel
heid saus eigenlijk niet méér zijn dan
ongeveer y2 dL. per persoon of bv. y4 L
saus voor een portie voor 4 personen
4de bedoeling is dan nl dat de groente
deeltjes er juist even door worden ge
bonden tot een samenhangend geheel
Als vloeistof kunnen we het afgegoten
water van de boontjes gebruiken, waar-
In een Maggi's bouillonblokje wordt Op
gelost. Voor 14 L. van dien bouillon re
kenen we dan 20 G (1 afgestreken eet
lepel) boter en 20 G (2 afgestreken eet
lepels) bloem; we roeren die op een
zacht vuur door elkaar, gieten er dan
geleidelijk den bouillon bij, laten het
sausje even doorkoken en maken het af
met óf 2 volle lepels tomatenpurée, óf
2 volle lepels geraspte kaas óf 2 lepels
azijn en een geklopt ei. Even de warme
boontjes er door geroerd, en het gerecht
is klaar om te worden opgedaan.
Door de toevoeging van een grootere
hoeveelheid kaassaus kan nog een an
dere variatie worden aangebracht. We
rekenen dan b.v op de dubbele portie
saus en leggen de gare boontjes laags
gewijs, met telkens wat saus ertusschen,
in een vuurvast schoteltje. De bovenste
laag, die uit saus bestaat, wordt be
strooid met nog wat geraspte kaas en
eenige kleine klontjes boter; het scho
teltje wordt dan in den oven gezet, tot
het bovenste kaaslaagje goudbruin is ge
roosterd.
Ten slotte laten we nog een bereiding
volgen, die uit Z.-Frankrijk stamt en
die ook hier zeker in deir smaak zal
vallen, nl. de
Slaboonen a la lyonnaise (4 personen)
1 KG slaboontjes (liefst een dunne
soort), 1 uitje, 50 G. (y2 ons) boter,
1 eetlepel gehakte peterselie, 2 a 3
theelepeltjes Maggi's Aroma, wat
peper en zout
Haal de boonen op de gebruikelijke
wijze af, wasch ze en kook ze gaar in
wat water met zout. Laat ze op een ver
giet uitlekken (het overtollige water kan
worden opgevangen, om nog dienst te
doen in de een of andere soep of saus).
Hak het uitje fijn en laat het in de
dichtgedekte pan zachtjes in de boter
gaar smoren en lichtbruin worden; voeg
er de uitgelekte boontjes bij en laat al
les samen nog een oogenblik zachtjes
doorstoven. Schud er bij het opdoen de
gehakte peterselie door en maak het ge
recht op smaak af met de Maggi's
Aroma en de peper
Door de Provinciale Zeeuwsche Ver
eeniging voor Vreemdelingenverkeer is
een tocht door Zeeland samengesteld
vol afwisseling en attractie. Aan de
hand van een foldertje wordt men in de
gelegenheid gesteld Gemeentestempels
te verkrijgen in verschillende Zeeuwsche
plaatsen, waarbij men aan geen bepaal
de route is gebonden. Voor de deel
nemers zijn vele en fraaie prijzen be
schikbaar gesteld. De deelname is ce-
heel kosteloos
Bedoeld foldertje met de noodige ge
gevens is op aanvrage gratis te verkrij
gen in de Informatiebureaux te Middel
burg, Markt 17, Tel. 166 en te Goes, Gr.
Markt 11-13, Tel. 435. Bovendien bij
het Secretariaat der Pr. Z.V.V.V. te
Kloetinge (bij Goes), Kerkplein 126, Tel.
^25, zoomede bij de Secretariaten der 18
aangesloten V.V.V.'s in Zeeland en de
Informatiebureaux van diverse V.V.V.'s
in het geheele land
In deze rubriek worden zooveel mogelijk
alle maatregelen beknopt vermeld,
welke van regeeringswege in verband
met de crisis worden genomen. Nadere
bijzonderheden, welke ons door het
Departement dienaangaande worden
verstrekt, liggen te onzen kantore voor
abonné's ter inzage.
Verschenen zijn de volgende crisis-
oublicatiën:
1 Aug. Aanvoer Pekel- en Steurharing
2 Aug Restituties bij uitvoer van
eieren, eierproducten en pluimvee
ADVERTEERT IN
DE ZEEUWSCHE KOERIER
Eerst naar LINKS,
dan naar RECHTS
uitkijken vóór u
oversteekt, en....
even uw beurt af
wachten. (Neem lie
ver een latere tram
dan.de auto van
den „Eerste Hulp
dienst".)
