Ingezonden Meflefleellng (6)
Mijnhardt's
Laxeertablotten
van den landbouw werd na den oorlog aange
stuurd op grootere oogsten van het gewas. Dit
tempo van voortbrenging werd noodzakelijk om
de gedurende den oorlog ontstane behoeften
van het eigen volk te dekken. De productie van
alle artikelen werd in het eigen land ter hand
genomen en begon daardoor haar zegetocht.
Steeds meer kap taal werd voor dit doel be
schikbaar gesteld. Daarbij kwam de wedloop in
de techniek, de geweldige mechanisatie, welke
hand in hand ging met de concentratie van de
bedrijven en de rationalisatie.
Bij een toeneming der bevolking met 1 pCt.
per jaar steeg de productie zelf met 2 pCt. m.a.
w. er werd meer gemaakt, dan de koopkracht
van de menschhe'd kon opnemen.
In de plaats daarvan kwam overproductie en
werkloosheid, wat wederom tot gevolg had, da
ling der prijzen terwijl de markt werd verstoord
door allerlei ook nog bijkomst'ge factoren, als
verlies van menschenlevens door den oorlog,
dwaze handelspolitiek, inschakeling van het
Russenvolk als industrie staat, politieke over
spanning, financieele krach, welke laatste be
gon in het najaar 1929 met de catastrophe aan
de beurs te New-York. Eveneens mag worden
gewezen op de revoluties en de tolpolitiek in
Europa.
Wij kynnen dan ook gerust zeggen, dat de cor
zaken van de huidige crisis van drieërlei aard
zijn:
a. van economischen.
b. van politieken en
c. van constructieven aard.
En als gevolg hiervan constateer en wij een
millioenen leger van werkloozen in alle landen
der .wereld, ook niet één uitgezonderd.
Over al deze zaken te spreken is ondoenlijk.
Daarvoor is de stof te uiteenloopend en het
thema te ingewikkeld. Wat bovendien erger is,
is het feit, dat vooral wat onze bedrijven aan
gaat, wij daarin een groote rol spelen door de
voortschrijdende mechanisatie. Ik ben van oor
deel, dat het vooral deze kwestie is, waarmede
wij ons ook hier eenige oogenblikken mogen
bezighouden, omdat wij daarbij volledig ingrij
pen in de harde praktijk van het arbeidsleven
van onzen tijd.
Laten wij eerlijk en ronduit bekennen, dat
het den economen van onzen tijd, en allen, die
zich met de crisisvraagstukken bezighielden
niet is gelukt een oplossing te brengen, teiwijl
millioenen menschen in vertwijfeling verkeeren
omdat de fout ligt bij het productieproces.
Ook vleien w ij ons niet met de hoop deze op
lossing zelf te kunnen brengen, want daarvoor
is de verwarring te groot en zal het ziekteproces
niet zo maar in eens tot staan gebracht kun
nen worden.
Groote betoogen zijn reeds gehouden en zul
len nog gehouden worden, maar het allervoor
naamste is, dat men grondig de koe bij de ho
rens durft nemen
Over het algemeen kan ik jnij dus beperken
tot het nagaan van twee voorname factoren
van het productieproces, nl:
DE BEDRIJFSCONCENTRATIE EN DE RATIO
NALISATIE.
Waarom?
Omdat het weinig zin heeft, indien wij ens
zouden verdiepen in problemen van financiee-
len en-of politieken aard, omdat deze geheel
liggen op het terrein van onze spitsorganisa-
ties, maar waar wij belang bij hebben, dat Is
het ontleden der dingen, welke ons direct bezig
houden.
Toen stoom en electriciteit een revolutie te
weegbrachten op econom'sch gebied, waren de
mogelijkheden to tontplooiing van het econo
misch leven alleszins voorhanden.
Langzaam in den beginne, in steeds sneller
tempo, afgewisseld door econom'sche crisissen,
aldus was het beeld, dat de geschiedenis aan
geeft.
Toen in 1874-95 Amerika en andere overzee-
sche gebieden hunne grenzen openden, werd
Europa gedwongen zich meer op industrleele
doeleinden toe te leggen. Daaraoor breidde de
industriebevolking zich uit.
Zoo zien wij, dat in onze dagen, Engeland nog
Het zou een verkeerde handelswijze, ja, het
zou een slechte daad zijn, wanneer ik u mee
nam, mijn onzekere toekomst tegemoet, waar
u nrssehien de bitterste teleurstelling, nijpend
gebrek zou wachten.
Rose schreide.
Ik zal u daarom toch nooit vergeten, neen,
zeker niet, mijn lieve Rose, ging Jeanne voort,
de gedachte aan u is onuitwischbaar in mijn
hart gegrift en ik zweer u dat ik op den dag
waarop ik zou kunnen zeggen: Ik heb mijn
twee dochters teruggevonden, er bij zod voe
gen, en Go(f alleen weet met welk c-tn vreug
de: thans verwacht ik nog een derde en
dat zijt gij, kom, mijn heve Rose.
De jonge verpleegster was te verstanding om
niet in te zien, dat Jeanne volkomen gelijk had,
maar dat verminderde haar smart niet.
XVIII.
De dagen volgden elkander op, oneindige
lange dagen, vol onrust en spanning.
Jeanne ontving geen antwoord op de brie
ven, die zij geschreven had en de arme vrouw
begon reeds te wanhopen.
Twee weken verliepen.
Eindelijk 's morgens van den vijftienden
dag, kwam de verpleegster met een brief bij
haar.
Jeanne nam ze aan met zenuwachtig beven
de hand, het hart vol vreugde, maar eldra
maakte die vreugde plaats voor teleurstelling.
Dr. LUTZ HECK volgt zijn vader op als direc
ongeveer evenveel landbouwers telt, hu het aarr
inwoners 40 millloen menschen telt, als eer
tijds met 9 millioen.
.U S. A. telde in 1890 op 1000 arbeiders 635
landarbeiders; in 1920 op elke 1.000 landarbei
ders, 1306 industrie-arbeiders.
De bevolking der wereld nam geweldig toe.
Van 1874-1895 steeg deze in Du'tsehland van 42
op 52 millioen menschen.
Zelfs nu, nu veel gebied is afgenomen, steeg
het zielental in 1923 vergeleken met 1913 ,(oud
gebied) van 60.4 tot 63.1 millioen (nieuw ge
bied) Zoo gaat het ook elders. Een land als Hol
land ziet zijn inwonerstal per jaar met 100.000
zielen toenemen. Alleen Frankrijk nam jaren
lang een uitzonderingspositie in.
Ten tijde van Christus leefden er ongeveer
60 millioen menschen op de aarde, nl. 23 mil
lioen in de Romeinsche landen, llVfe millioen
in Afrika en 19 V2 millioen in Azië
Amerika en Australië kende men toen nogy
niet. In 1350 leefden er in Europa 100 millioen
menschen. In 1800 175 millioen, en na 10 jaren
in 1810 dus leefden op de geheele wereld naar
schatting 680 millioen menschen. In 1925 was
dit aantal tot 1.800 millioen toegenomen of
bijna 3 maal zooveel.
Van deze bevolking maken de arbeiders een
behoorlijk percentage uit. Zoo schat men hun
aantal:
In Amerika op 45 millioen op een bevolking
van 113 millioen inwoners
In Duitschland op 23 millioen op 60 millioen
inwoners, echter zijn in dit land 76 pCt. der
bevolking werkende tegen salaris.
De beide enveloppen waren afkomstig van
het hoofdbestuur der posterijen ■■ri bevatten de
beide brieven, die voor veertien dagen terug
verzonden waren, voorzien van een stempel:
„Onbestelbaar. Terug aan den afzender".
Met een diepe zucht liet de herstellende bei
de brieven op haar bed neervallen. Een oogen-
blik later nam zij een der brieven weer op.
Het was die welke zij aan haar moeder ge
schreven had: mejuffrouw de weduwe Lamblin
te Chalons-sur-Marne. Het couvert was open.
Bovenaan den brief stond met roode inkt:
„Mejuffrouw de weduwe Lambl'n is den 15en
Maart 1877 te Chalons-sur-Marne overleden".
Dit was voor Jeanne een verpletterende tij
ding.
Gedukkig stroomden haar tranen overvloedig
en voorkwamen daardoor 'n crisis, d:e gevaar
lijk had kunnen worden.
Rose, die bij haar gebleven was nadat zij
haar de breven had ter hand gesteld, trachtte
haar door liefdevolle woorden te troosten.
De tweede enveloppe werd met bevende hand
geopend
Ongetwijfeld moest dit haar een nieuwe te
leurstelling, een nieuwe smart brengen.
Het bevatte, ongeopend, den brief aan den
abbé d'Areynes gericht.
Op het couvert stond, weer met rooden inkt,
slechts één woord:
„Onbekend".
Wat Jeanne bij het lezen van dit woord on
dervond is gemakkelijker te begrijpen dan te
der vermaarde Berlijnsche diergaarde.
Engeland 18 mill'oen op de 40 millioen in
woners.
In Oostenrijk 1.650,000 op 5.5 millioen in
woners
In Holland 1,800,000 op 7 millioen inwoners.
In Tschecho-Slo wakije 2.500.000 industriear
beiders op 13 millioen inwoners.
Terwijl Japan 36 pCt. der bevolking werkzaam
was in 1926 in industrie
Voor de alom wassende bevolking moet ar
beid worden verschaft. Dit nu wordt door het
bestaande systeem zeer bemoeilijkt, zoo niet on
mogelijk gemaakt.
Waarom, zult U vragen? Zie hier, een groote
cartel- en trustperiode is begonnen, die de
politieke belangen van den staat in haren
dienst poogt te brengen.
Elke trust streeft naar de dictatuur en ver
oorzaakt een wilden concurrentiestrijd met als
einddoel de macht.
Wij zien dit streven reeds verwezenlijkt in de
Lucifers- Chemische- I. G. Farbe, A. G. Staal,
Gloeilampen, Kali (Winterhall-concern). Mar
garine, (Lever, Ltd), Standard Ooil, Spiegel
glasindustrie, Scheepvaart, Papier- en Hout-
Kunstzijde industrie, enz. Rubber, Tabak, ja
in bijna elke tak van handel en industrie.
Mits met goede bedoelingen behebt, zijn de
ze formaties, die ver over de grenzen van een
land heenreiken belangrijk, dochde opzet
is bedenkelijk.
De politiek van de luciferstrust heeft dit bo
ven alles allerduidelijkst bewezen.
Grootsche plannen worden doorgezet, Hetzelf
de kan niet altijd worden gezegd van de so-
beschrijven.
Onbekend.
Was de abbé d'Areynes dan ook overleden?
Neen, want dan zou men het wel geschre
ven hebben, evenals op den brief van de moe
der van Jeanne, maar hoe was het dan moge
lijk dat men hem niet kende, sen man die zoo
geacht was in de parochie van Saint-Ambroise
d\e zooveel weldaden in die wijk had verricht?
Neen, dat was ook niet mogelijk en deze aan
merking „Onbekend" was dan ook alleen het
gevolg van de luiheid of nalatigheid van een
brievenbesteller, die, toen hij •'ernam dat de
abbé d'Areynes n et meer in de rue Popin-
court woonde en geen eerste vicaris meer was
in de kerk van Saint-Ambroise, den brief aan
het postkantoor teruggebracht had en op het
couvert de bemerking had geschreven:
„Onbekend"
De laatste hoop van Jeanne was op den abbé
d'Areynes gevestigd en dl,e hoop ontzonk haar.
Óet was gedaan
Waar zou zij thans haar kinderen gaan
zoeken, de arme moeder, tot wien zou zij zich
wenden?
Bovendien, waar zou zij van leven?
Welk middel van bestaan zou zij ter hand
kunnen emen in die wereld, waar uit zij gedu
rende zeventien jaren door den waanzin ver
bannen was geweest?
Zij voelde zich diep neerslachtig en ontmoe
digd.
Zelfs de troostwoorden van Rose bleven zon
ciale politieke maatregelen.
Een ju;ste concentreering, een juiste rationd-
iiseering is goed, wanneer de voordeelen daar
van ten goede komen aan de gemeenschap, dwz
aan alle klassen der menschelijke samenleving.
Men benut de omvorming der bedrijven ech
ter niet om de loonen te verhoogen en de prij
zen te verlagen
^Integendeelen toch
Juist b Rijker prijzen, hoogere loonen, groo
tere omzet kon worden bereikt. Daardoor zou
den groote getallen werkloozen kunnen worden
geholpen.
Juist een millioenen leger van werkloozen is
de meest intens'eve arbeidsversmppering, welke
men zich kan indenken.
Daarom pleiten wij voor een reëelere produc-
ductie verhouding door middel van concen
trate en rationalisatie.
Maar wat gebeurt er?
Daar de machtkolossen de vrije concurrentie
opzij zetten, omdat zij daartoe de macht bezit
ten en hierbij de nationaal sociale politiek
straal negeeren wegens hun Internationaal pro
ductiekarakter en omdat de macht van het ka
pitaal (hun macht) een geweldige is, tegenover
die der arbeiders, worden zij licht tot kort-
z'chtigheid of althans tot een kortzichtige werk
wijze aangespoord, om elk risico, dat eigenlijk
de onderneming moest dragen op den verbrui
ker en de arbeiders af te wentelen
In den laatsten tijd spelen de Intern, econo
mische overeenkomsten een geheel bijzonde
ren rol.
Men z'et daarin veelal meer en meer een
voorbereiding van een Europeesch, ja zelfs mon
dial, samengaan.
Zie slechts naar het staal-cartel, lijm-cartel,
houtcartel, Margarine-cartel, Gloeilampen-ear
tel enz.
Een geheele serie bedrijven gaan in die rich
ting, sluiten belangengemeenschappen ook bui-
regelen zonder Kramp of PJJn.
Doos 60 ct. Bij Apoth. en Drogisten
ten de grenzen van Europa; van het avond
land. Wij vragen ons met groote vreeze af:
Zal die royale economische realiteit brengen?
Hoe zal de politieke constellatie worden be
ïnvloed?
Hoe zal het wereldbankkapitaal zich hou
den?
Hoe zal de handel worden gevoerd?
Wat zal de terugslag zijn op het geheele volks
huishouden?
Wat zal tenslotte terecht komen van de Plan
Wirtschaft?
Als in Europa een cartel voor een artikel be
staat, heeft het invoerrecht zijn beteekenis ver
ioren, doch daardoor is de werking der belem
mering niet opgeheven.
Het opheffen van tolmuren zal een goed-
koopere productie mogelijk maken.
Toch wordt door het cartelwezen geen bevrij
ding van de banden bedoeld.
Het is als vreezen de groote cartels een in-
ternat'onaal aanvoelen hunner bedoelingen,
waardoor zij verhinderd zullen worden zich
naar believen uit te leven in hun MONOPOLIS
TISCH STREVEN
Bij afschaffing der invoerrechten zullen de
prijzen der art'kelen moeilijk te handhaven
zijn overal.
DAAROM CARTELPRIJZEN.
Daarop hebben de hoogten der invoerrechten
geen invloed meer. Juist om een vrijhandels
ontwikkeling te voorkomen, stelt men inplaais
van nationale, 'nternationale monopolies.
Zoo zullen de Geneefsche pogingen ij dei blij
ken
Een langzaam verlagen der tolmuren zou
kunnen brengen een verlamming der concur
rentie. Daardoor zouden de onproductieve on
der invloed op haar.
Twee maanden gingen treurig en eentonig
voorbij.
De herstellende, voor wie de directeur-ge
neesheer een krachtige, versterkende voeding
had voorgeschreven, kreeg al haar krachten
terug.
Ook haar verstand was weer even helder
als voorheen.
Thans begon zij weer te hopen, hoe hope
loos haar toestand anders ook mocht zijn.
Daar zij op geen mensch meer kon steunen
rekende zij op het toeval, op de voorzienig
heid, op de medewerking van onvoorziene,
gunstige omstandigheden.
De vrijheid, zeide zij tot zichzelf, de vrij
heid, die heb ik noodig en die kan men mij
niet weigeren. Ik zal Parijs doorzoeken, wijk
voor wijk, straat voor straat, huis voor huis,
mijn moederlijk instinct zal mij geleiden, ik
wil mijn kinderen terugvinden.
Hoe meer de dag naderde, waarop Jeanne
Rivat het krankzinnigengesticht zou moeten
verlaten, des te somberder en neerslachtiger
de jonge verpleegster Rose werd.
Het denkbeeld haar „moeder Jeanne" te
moeten missen, maakte haar diep ongelukkig.
Eindelijk was de verwachte en gevreesde dag
daar.
De patiënte, volkomen hersteld, moest ont
slagen worden.
(Wordt vervolgd).
J
