De Zeeuwsche Koerier
m
j
Woensdag ,23 December 1931.
Tweede Blad.
Het 12 |2-jarig bestaan van den R. K.
Fabrieksarbeidersbond „St. Willibrordus",
aid. Sas van Gent.
Winterhanden
f25,- of f400,-?
FEUILLETON.
Do Bedelares van
Saint-Sulpice.
ff WINTERVOETEN
ffuis-en/lanier'ictcltoestét
jdeniunu*''
li u^medenooTpi1
//fmsterdcim
„Een bad-toestel thuis,
„Gezondheid in llw huis.
van
46e Daargang. No. 3862.
Ingezonden Mededeeling
(II)
Techn. Bar. SMEDENBORGH,
Postbus 394, AMSTERDAM.
Giro No. I273I0. 102
V
Volledigheidshalve mogen wij in aansluiting
aan het verslag der herdenking van het 12%-
jarig bestaan der Sassche afdeel.'ng van „St.
Willibrordus" nog een en ander ontleenen aan
het inleidingswoord, waarmede de voorzitter
Beaura'n de feestvergadering Zondag jl. open
de, vooral ook om de historische bijzonderhe
den, de afdeeling betreffende, die daarin zijn
verwerkt en die stellig verschillende onzer le
zers zullen interesseeren.
Den 4den Mei 1919 werd de afdeeling na veel
moeite in tegenwoordigheid van den hoofdbe
stuurder, den heer Fred Brussel, die op aezen
herdenkingsdag merkwaardigerwijze ook de
feestrede hield, opgericht, aanvankelijk met
29 leden. De desbetreffende vergadering werd
ook bijgewoond door den Wereerw. heer Jos.
Baeten, destijds kapelaan te Sas van Gent, die
de eerste geestelijke adviseur der afdeeling
werd. Nadat een bestuur was gekozen, be
staande uit de heeren Art. Lippens, voorzitter,
Th. Willaert, secretaris, P Dhoens, penning
meester, L. Colpaert, 2e secretaris, C. Ran-
schaert, idem, J van Bouwelen en J. Martens,
commissarissen, toog men, bijgestaan door het
hoofdbestuur, aan den arbeid. Hoe moeilijk het
begin was, zal vriend Brussel zich nog het best
herinneren. Ook hier werd het woord, door
Paus Leo XIII z.g. gesproken, dat ook de ar
beiders recht hebben op een behoorlijk be
staan, naar voren gebracht. En met succes. Er
waren zelfs bedrijven, waar het loon met f 7
per week werd verhoogd en dit in den tijd van
1 jaar. Dat daarvoor hard gewerkt moest wor
den, blijkt wel uit het feit, dat er in het eerste
jaar 22 bestuurs- en 11 ledenvergaderingen wer
den gehouden. Als men nu weet, dat er destijds
nog slechts 3 hoofdbestuurders waren, behoef;
het geen betoog, dat er heel wat gepraesteerd
is. Spr. brengt dan een woord -ran hulde aan
de oprichters, waarvan „De Volkskrant" dezer
dagen schreef, dat zij destijds in deze liberale
omgeving het spit hebben afgebeten. Naast de
evengenoemde verhooging van loon kwam er
doorbetaling op Christelijke feestdagen, uit-
keering bij ziekte, vrije geneeskundige behande
l-'ng, betaling van overwerk enz.
De vooruitgang was echter niet van langen
duur. Er kwam slapte en daarmede gepaard
gaande werkloosheid. „De loonen omlaag" werd
nu het parool van werkgeverszijde. Botsingen
waren het gevolg en zoo werd op 1 Mei 1922 de
staking geproclameerd op de Glas- en Super-
fosfaatfabrieken, zulks naar aanleiding van 'n
loonsverlaging van 20 pCt. Na een strijd van
6 weken werd deze verlaging gehalveerd, waar
op de arbeid werd hervat.
Toen er na de crisis weer opleving kwam
trachtte men het verloren terre'n te herwin
nen. Doch de fut was eruit en velen hadden de
organisatie den rug toegekeerd. Sterker nog:
onder hen, die eens aan den groei der afdee
ling hadden meegewerkt, werden er gevonden,
die niet schroomden, haar thans af te breken:
zij berokkenden haar zoodoende groote schade.
Ook hierin echter kwam weer een kente-
150)
Nooit!
Ja. Hij heeft de verklaring moeten onder
teekenen omtrent het vinden van mij en den
dood mijner moeder.
Hoe heette hij?
Jules Servaize en hij had een getuige die
Merlin heette,
Maar toen gij een volwassen meisje waart en
in staat geregeld na te denken, hebt gij toen
niet, daar gij toch al die bijzonderheden wist,
getracht dien Jules Servaize of dien Merlin te
leeren kennen?
Waartoe?
Om hem te vragen
Zij zouden mij toch niets meer hebben kun
nen vertellen, dan reeds in het proces-verbaal
was meegedeeld, dat zij beiden onderteekend
hadden en dat proces-verbaal sloot alle hoop
voor mij uit.
Dat is waar, mompelde Jeeanne, dat is waar.
Na een oogenblik stilzwijgen ging zij voort:
Welk een zonderlinge overeenstemming. De
28 Mei, de laatste dag van die afschuwelijke
Commune. Op dien dag ontrukte men mij mijn
kinderen en wanneer de abbé d'Areynes haar
niet gered heeft, zooals hij mij redde, wat zal
ring. Er kwam nieuw bloed en daarmee ook
nieuw leven. Het ging weer in opwaartsche rich
ting tot in 1929 een staking op de Stijf self a-
briek uitbrak voor betere arbeidsvoorwaarden.
Ruim drie maanden heeft die strijd geduurd
zonder dat een bevredigende oplossing werd be
reikt.
Inleider wees er dan op, dat dergelijke bot
singen eigenlijk niet moesten voorkomen. Door
onderlinge samenwerking en eerbiediging van
elkanders rechten waren ze te vermijden. Dat
men echter nog lang zoover niet is, bewijzen de
huidige groote stakingen in carton- en textiel
industrie. Een groote taak is danook nog voor
de vakbeweging weggelegd. Doch om haar doel
te kunnen bereiken, zal zij den steun behoeven
van allen. Teveel R.K. arbeiders blijven echter
helaas nog buiten de organisatie. Zij blijken
doof te zijn voor den oproep van Paus en Bis
schoppen. Spr. spoorde dan aan tot propaganda
om de niet-georganiseerden tot aansluiting te
brengen en zoodoende te voorkomen, dat zij in
socialisme en communisme ten onder gaan.
Met voldoening constateerde spr. dan het
feit, dat de afdeeling in de eerste elf maanden
van 1931 een aanwinst mocht boeken van 31
leden, waardoor het totaal-aantal steeg tot 103.
Hij memoreerde dan, dat de volgende perso
nen vanaf de oprichting, lid der afdeeling zijn
geblevens: P. Dhoens, J. v d Zalm, Fl. de Ia
Ruelle, Alf. Genetello, H van Asscha, Leo Gij-
sel, H. Ranschaert, Jan Stofferis, Th. Stofferis,
Aug. Martens en C. Koene en wenschte deze
met het koperen jubileum van hun lidmaat
schap van harte geluk.
Het voorzitterschap der afdeeling werd ach
tereenvolgens bekleed door Arth. Lippens (van
af de oprichting tot 22 Jan. 1920), C M Snijders
(22 Jan 1920- 31 Mei 1922-, Eug van Goethem
(31 Mei 1922-4 Mei 1926), C L de Maayer (4
Mei 1926-12 Apr'l 1929), Beaurain (12 April
1929-heden). Van de thans zittende bestuurs
leden is P. Dhoens lid vanaf de oprichting. De
ze kon heden, tengevolge van een ongeval, niet
op deze feestvergadering tegenwoordig zijn.
Hem werd als karakteristiek souvenir aan
dit merkwaardig jubileum een door het R. K.
Werkliedenverbond ter gelegenheid van de Re-
rum Novarum herdenking uitgegeven gedenk
bord geschonken.
Na nog met een enkel woord gewezen te heb
Doos 30 - 60,Tube BO ct.
Bij Apoth.en Drogisten
er dan van haar geworden zijn? Waar zal men
haar hebben heengebracht te midden van den
burgeroorlog, die Parijs verscheurde? Aan wien
zal men haar hebben toevertrouwd?
Moeder Jeanne, zeide de jonge verpleegster
haastig, waarom kwelt ge u toch noodeloos en
voorbarig met zulke droevige gedachten? Wacht
ten minste tot de abbé d'Areynes u geant
woord heeft.
Zal hij antwoorden?
Twijfelt ge daaraan?
Als hij nog leeft, zeker niet, maar is hij nog
in leven? Bedenk toch eens, Rose, zeventien
jaren, dat is lang, er kan in zeventien jaar zoo
veel gebeuren. Wanneer de abbé d'Areynes
dood is, tot wien moet ik mij dan wenden,
waar moet ik dan zoeken?
Misschien kan het Armbestuur u inlichten.
Het Armbestuur? herhaalde de weduwe Ri-
vat.
Ja, mijnheer de abbé d'Areynes kan zich tcch
onmogelijk met de opvoeding van de beide
meisjes belast hebben, wie weet of hij haar
niet, evenals men mij gedaan heeft, aan het
vondelingenhuis toevertrouwde?
Jeanne Rivat maakte een afwerend gebaar.
Neen, neen, dat zou hij nooit doen! riep
zij uit. O! met hoeveel ongeduld verwacht ik
tijding van hem, wat verlang ik naar mijn
krachten te herwinnen, opdat ik dit huis zal
kunnen verlaten.
En dan zullen wij gescheiden zijn, stamelde
het meisje droevig, terwijl een zucht uit haar
borst opwelde.
i i.
Wij zeggen niet, dat wij voor f25,
een bad-installatie leveren, die overal
elders f400,kost.
Maar wel zeggen wij, dat U na een
bad in een Neptunus-badtoestel even
schoon en frisch zijt, als na een bad
in een badkamer van f 400,
Volgt het voorbeeld van zooveel
anderen, die verbetering en behoud
van hun gezondheid hebben te danken
aan een regelmatig gebruik van het
Neptunus-badtoestel.
Het toestel kost compleet incl. alle
toebehooren slechts f 25,-7- franco Uw
huis, na ontvangst van het bedrag of
onder rembours met verhooging der
rembourskosten.
Stort nog heden het bedrag op onze
postgiro No. 127310, dan hebt U het
toestel binnen enkele dagen in Uw
bezit.
ben op den zegenrijken arbeid, door de orga-
n'satie in de afgeloopen periode verricht, en
Gods zegen te hebben afgesmeekt over de toe
komst, verklaarde spr. de feestvergadering ge
opend.
DE WERELDCRISIS.
Haar oorzaken en haar gevolgen.
Ter informatie van onze lezers laten wij hier
voorts nog een verslag volgen van de rede, ge
houden door den heer Fred van Brussel, Se
cretaris der Internationale Federatie van
Christelijke Fabrieks- en Transportarbeiders-
bonden.
Reeds vóór den oorlog, aldus spr., begon op
onrustbarende wijze de industrialisatie van de
wereld in omvang toe te nemen.
Vooral U. S. A. en Japan werden de volwaar
dige concurrenten van landen als Duitsehland,
Engeland en ook België. Hetzelfde kunnen wij
van de vele andere landen zeggen.
Toen Papin in de XVIIIe eeuw de uitzettings
kracht van de stoom ontdekte, Newcomen in
1705 zijn machine bouwde, Papin in 1707 zijn
boot, Watt in 1764-69 zijn machine uitvond,
Arkwright in Lancashire deze uitbuitte voor
zijn textielfabricatie, Darby in 1735 de behan
deling van ijzer met kolen vaststelde en Cort
gietijzer tot plaatijzer plette in 1874, kreeg de
productiewijze een geheel bijzondere boteeke-
nis.
Daardoor veranderde de beteekenis van den
arbe'd.
Hand in hand ging deze verandering gepaard
met het ontstaan en de ontwikkeling van het
Het moet, mijn kind.
Ja, het moet, maar toch zal ik er onder lij
den, zal ik mij ongelukkig gevoelen.
Rose, lieve Rose!
De verpleegster ging voort:
Dan zal ik eerst duidelijk gevoelen hoe bit
ter mijn leven is, geheel alleen en verlaten.
O! moeder Jeanne, zooeven heb ik reeds ge
zegd, dat ik u liefhad alsof gij mijn moeder
waart, welnu, ik zou zoo gaarne altijd bij u
willen blijven, mij aan u wijden, zooals ik mij
aan mijn moeder zou gewijd hebben. Bij u
leef ik, besta ik, voel ik mij gelukkig. Alleen de
gedachte, dat wij van elkaar zullen moeten
scheiden, doet reeds mijn hart van droefheid
ineenkrimpen en maakt mij nameloos onge
lukkig. Vanwaar toch dat gevoel, waarvan ik
mij onbewust was voordat ik u kende? Van
waar die behoefte om altijd bij u te zijn? Van
waar die zonderlinge, diepe genegenheid? Ik
kan zelf geen verklaring vinden voor hetgeen
er in mij omgaat, maar wanneer ik ver van
u zal moeten leven, dan weet ik zeker, dat er
voor mij geen geluk meer kan bestaan
Jeanne, tot in het diepst van haar hart, ge
roerd, drukte Rose aan haar hart en bedekte
haar gelaat met kussen.
O! indien de arme moeder eens geweten had,
dat het werkelijk een van haar kinderen was,
dat zij aan het hart drukte.
Helaas, hoe zou zij het kunnen vermoeden?
Wel was er gedurende eenige seconden, toen
Rose haar levensgeschiedenis begon, een zwak
ke straal van hoop tot haar doorgedrongen,
maar het einde van het verhaal nam alle waar
kapitalisme door de uitbreiding van de voort
schrijdende macht van het geldwezen.
Bij het begin der XVIIe eeuw ontstonden de
moderne grootstaten. Op economisch gebied ze
gevierde het mercantilisme mét zijn nationalis
tische geldpolitek. Daarom wilden de staten
hunne eigen geldmannen Dank zij de ont
wikkeling der nationale industrie onder den
drang van het mercantilisme, dank zij ook den
nieuwen toevoer van goud uit Amerika, f n dank
zij het practisch wegcijferen van het woeker-
verbod, verscheen in de verschillende landen
een eigen financieel-systeem. In Engeland ont
stond de Vennootschap voor Indië reeds in
1598; in Holland werd de Oost-Indische Com
pagnie gevestigd in 1602, en in 1621 de West-
Indische. In 1609, 1619, 1633 kwamen de Giro-
banken tot stand resp. te Amsterdam, Nürn-
berg, Hamburg, Rotterdam. In 1668 door de
Bank van Engeland, in 1695 door die van Schot
land en in 1719 door de Bank van Law in
Frankrijk. Amsterdam speelde te dien tijde de
hoofdrol in de financieele wereld. Alle beurs
speculaties en alle soorten speculatie werden
er beoefend. Ook immoreele, b.v. het versprei
den van valsche geruchten om den koers te be
invloeden en meer dan eens hebben de Staten-
Generaal van Holland moeten ingrijpen.
Zoo leefden de volkeren, totdat de groote
wereldoorlog vernieling bracht en de telkens
terugkomende econom'sche crisissen verhaastte
Nieuwe Staten werden gevormd, oude uiteen
gerukt, waardoor een ontzettende industrialis-
satie begon en de productie tot een ongekende
hoogte werd opgevoerd.
In de overzeesche gebieden en op het geb-ed
schijnlijkheid weg, dat Rose een der kinderen
van Jeanne Rivat zou zijn.
En toch voelde zij iets onbekends, iets on
beschrijflijks, wanneer zij naar de stem van
het meisje luisterde, wanneer zij haar in de
oogen zag, wanneer zij haar hand drukte of
haar omhelsde.
Zij had Rose lief, zooals deze haar lief had,
instinctmatig, zonder er een juiste verklaring
van te kunnen geven waarom, zij wist alleen
dat de tegenwoordigheid van het meisje haar
nameloos gelukkig maakte en dat zij zich on
weerstaanbaar tot haar voelde aangetrokken.
Mijn lieveling, zeide zij tegen de jonge ver
pleegster, ik houd ook veel van u, met geheel
mijn hart, maar, ondanks mijn vurige begeer
te om u voortdurend bij mij te hebben zegt mij
het gezond verstand, dat ik het recht niet heb
uw edelmoedige zelfopoffering aan te nemen.
Ik weet niet, welke toekomst er voor rnij ligt,
als ik het gesticht verlaat. De wereld? Die ken
ik niet meer, zij moet veranderd r.ijn. Wan
neer mijn moeder en de abbé d'Areynes niet
meer leven, wat moet er dan van mij worden?
Ik zal genoodzaakt zijn mij tot de openbare
liefdadigheid te wenden om mijn dagelijksch
brood te vinden Bovendien heb ik een taak te
vervullen. Zij zal moeilijk zijn, maar toch zal ik
tot het einde toe volhouden, ik zal niet rusten
voordat mijn laatste hoop, om mijn kinderen
terug te vinden, verdwenen is. Kan ik thans u
zeggen: Rose wees mijn dochter? Neen, dat kan
ik niet, daar heb ik het recht niet toe. Gij
leeft hier buiten alle zorgen, bemind en ge
acht door allen die u omringen.
