NAJAARSVERGADERING
VAN DEN R.K. PARTIJRAAD.
No. 3852
Maandag 30 November 1931
46ste Jaargang
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Feiten en cijfers over
School en Onderwijs
Kameroverzicht
VERSCHIJNT elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
POSTREKENING Nd. 5241S.
FEUILLETON.
De Bedelares van
Salnt-Sulpico.
ERIER
Bureaux van Redactie en Administratie
OOSTKADE 218, SAS-VAN-CENT
Telefoon 15 Telegramadres: Koerier
Abonnementsprijs 1.50 per 3 maanden,
of 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling -
Advortentiën 20 cent per.regel, bij contract lager
ZEER KOOPKRACHTIGE
LEZERSKRING O
IT8TEKEND GESCHIKT
VOOR PUBLICITEIT
VII.
Wij vervolgen onze opmerkingen over het in
terne schoolbedrijf met eenige mededeelingen
over de leerstof.
Voor een belangrijk gedeelte staat deze vast.
In alle scholen voor gewoon lager onderwijs
worden de vakken lezen, schrijven, rekenen,
Nederlandsche taal, vaderlandsche geschiede
nis, aardrijkskunde, kennis der natuur, zingen,
teekenen en nuttige handwerken voor meisjes
onderwezen. Het is echter van belang even op
een paar andere vakken te letten. Vooreerst op
het vak lichamelijke oefening. Eerst over eenige
jaren zal, volgens de Lageronderwijswet 1920,
dit vak aan alle scholen ingevoerd moeten zijn.
Thans geldt dienaangaande een overgangsbe
paling. De Statistiek van het Gewoon en Uitge
breid Lager Onderwijs 1) vermeldt dat er aan
65 pCt. van de scholen voor gewoon lager en
derwijs reeds onderwijs in lichamelijke oefe
ning wordt gegeven. Handenarbeid vindt men
slechts in een gering aantal scholen nl. 5 pCt.
»van het totaal. Zwemonderwijs genieten de kin
deren van 3 pCt. der scholen.
Fransche, Duitsche en Engelsche taal mag,
gelijk bekend, in de eerste zes leerjaren eener
school voor gewoon lager onderwijs niet onder
wezen worden. Vele ouders laten daarom hun
kinderen een cursus in een vreemde taal volgen
buiten de gewone schooluren. Vooral Fransche
cursussen verheugen zich in groote belangstel
ling. Voorzoover aan het Centraal Bureau voor
de Statistiek bekend, volgen ongevee?- 10 pCt
van de leerlingen van het 5e en 12 pCt. van de
leerlingen van het 6e leerjaar zulk een cursu-'
In de groote steden is het percentage veel hoo
ger dan op het platteland. Het is bekend, da':
in het wetsontwerp tot wijziging der Lageron
derwijswet wordt voorgesteld het onderwijs in
een der drie moderne talen in de genoemde
leerjaren weer mogelijk te maken. Ten hoog
ste 3 uren per week zouden dan aan dit onder
wijs mogen worden besteed.
In vrijwel alle confessioneele bijzondere
scholen worden vakken onderwezen, verband
houdende met de richting der school, zooals
bijbelsche geschiedenis, kerkgeschiedenis, enz.
In de openbare scholen wordt geen godsdienst
onderwijs gegeven. Althans niet binnen het
gewone leerplan. „Het geven van godsdienston
derwijs blijft", zoo bepaalt de wet, „aan de
godsdienstleeraren overgelaten". Bij de rege
ling van de schooltijden der openbare scholen
moet evenwel door het vrij geven van uitdruk
kelijk in die regeling genoemde uren worden
gezorgd, dat de schoolgaande Kinderen in de
schoollokalen die daarvoor kosteloos beschik
1) Uitgegeven ter Alg. Landsdrukkerij, 'sGra
venhage.
140)
Zich een vlekkeloos indentiteit te verschaffen
was nu juist geen gemakkelijk werk.
Depréty zocht naar een middel daartoe, doch
waarschijnlijk zou hij het nooit hebben gevon
den wanneer het toeval hem niet te hulp ge
komen was.
Het fregat „La Var" liep de haven van Nou-
méa binnen en ontscheepte daar ongeveer hon
derd passagiers, vrije kolonisten en dwangar
beiders.
De reis was bij uitstek moeilijk geweest en
onder de vrije passagiers waren er verscheide-
nen door ernstige ziekten aangetast, die men
terstond bij de ontscheping naar het hospitaal
bracht.
Onder deze passagiers bevond zich een iong-
mensch van zes-en-twintig jaar ongeveer, die
zwaar aan het hoofd verwond was door een
gedeelte van een rad, Hat bij een storm cp rt
dek gevallen was. Hij werd naar de zaal Sainte
Cecilia gebracht en gelegd in het bed, dat Ser-
vais Duplat juist had verlaten.
Gaston Depréty, geholpen door een tweeden
verpleger had hem ontkleed en hem de eerste
zorgen verleend in afwachting tot de genees
heer komen zou.
De toestand van den gewonde was zoo ern
stig» dat de scheepsdokter hem 'reeds had op
baar worden gesteld of elders godsdienst
onderwijs van die godsdienstleeraren kunnen
genieten. Van deze gelegenheid wordt nü aan
60 pCt.- van de openbare scholen voor g.l.o. en
aan 37 pCt. van de openbare u.l.o. scholen ge
bruik gemaakt. De Statistiek, waaruit wij deze
gegevens putten, vermeldt, dat 17 pCt. van de
j leerlingen der openbare scholen voor g.l.o. en
12 pCt. van die van de openbare u.l.o. scholen
i op deze wijze godsdienstonderwijs genieten.
Wanneer men de uitgave zelf raadpleegt --
waartoe wij alle lezers van harte opwekken
j vindt men deze gegevens afzonderlijk voor de
provinciën, de grootste gemeenten .n enkele
groepen van kleinere gemeenten .terwijl daarin
bovendien nog is vermeld, welke kerken en or
ganisaties op dit gebied werkzaam zijn en hoe
veel scholen en leerlingen zij bereiken.
(Van onzen parlementairen medewerker).
Er zit in de behandeling der .begrooting wel
schot ditmaal. Maar de praeses zit er dan ook
achter heen. Het is deze week voorgekomen,
dat hij de heeren, voor zoover ze dan nog aan
wezig waren, tot vier uur in den nacht liet
doorvergaderen. En om 11 uur luid!: alweer het
klokje van gehoorzaamheid, 'waaraan intus-
schen door heel wat minder dan de volle hon
derd percent wordt gehoor gegeven.
Minister Reymer zag de begrooting van Wa
terstaat aangenomen. Tevoren was een motie
tot schrapping van het subsidie aan de K.L.M.
verworpen, evenals een politieke motie van den
heer Duys om reductie op de vrachttarieven
van de spoorwegen. Over die vrachttarieven
was reeds lang en breed gediscussieerd. De Ka
mer was met den minister meegegaan om het
betreffende rapport, dat in druk is, af te wach
ten. Maar de heer Duys, die slecht de verga
deringen bezoekt, was daarvan n et op de
hoogte en kwam nauwelijks met een motie,
waarvan hij, naar al spoedig bleek, zelf de
draagkracht niet eens begreep. Hij werd sma
kelijk uitgelachen.
De heer Teulings vestigde nog eens 's Mi
nisters aandacht op de stiefmoederlijke wijze,
waarop de verbindingen tusschen Noord-Bra
bant en België worden behandeld door de
Spoorwegen, terwijl de heer Hermans critiek
uitoefende op het feit 'dat bij onze sporen nog
altijd 40 percent buitenlandsche kolen worden
gebruikt.
De begrootingen van Koloniën en die van
Suriname en Curagao deden nog eens den
brand van het Koloniale paviljoen te Parijs
herleven. Vanzelfsprekend kwamen ook de
werkloozenopstootjes te Paramaribo ter sprake,
terwijl van verschillende zijden gevraagd werd
of we na den overval van Urbina Curacao met
al te vol stoppen met militairen en politie.
De begrooting van Defensie staat in het tee-
ken van bezuiniging. Niet minder dan f 5.600.000
had Minister Deckers op de aanvankelijke be
grooting weten in te krimpen. Het spreekt van
gegeven.
Er was een staat gezonden van de zieken,
maar zonder verdere aanwijzingen dan die op
het scheepsregister waren ingeschreven, tame
lijk naam en voornamen en plaats en tijd van
inscheping.
Vrije passagiers behoefden geen nadere in
lichtingen te geven.
Eerst aan den gouverneur der kolonie moe
ten zij, na hun ontscheping, paspoorten of an
dere indentiteitsbewijzen toonen.
Gaston Depréty bracht de kleederen van den
gewonde naar het kantoortje van cie hoofdver
pleegster der zaal, die ze moest inschrijven en
bergen, maar alvorens hij dat deed, vergat hij
niet de zakken van den gewonde te onderzoe
ken, om te zien of daar ook papieren, of voor
werpen van waarde bevonden die aangegeven
moesten worden.
De voorwerpen van waarde bestonden in een
goud horloge met dito ketting een portemon
nee met ongeveer vijf-honderd francs en een
portefeuille met verscheidene papieren.
Op het oogenblik dat Gaston Depréty deze
portefeuille uit den binnenzak van de jas haalde
viel er een papier uit, dat de oud-advocaten-
klerk terstond als een ambtelijk stuk herkende
Hij raapte het op en vouwde het open.
Het was verzegeld.
Hij las:
„Fransche Republiek"
In naam der wet.
Wij, prefect van het departement Indre-et-
Loire, verzoeken aan burgerlijke en militaire
autoriteiten ongehinderd te laten voorbijgaan,.
zelf, dat dit mannen als Ter Laan cn Marchant
nog lang niet ver genoeg ging. Ze hebben zelfs
geen woord van waardeering voor een minister,
die ruggegraat genoeg heeft om zichzelf te dur
ven zijn. De heer Schaepman vertolkte het
standpunt dat reeds jaren leeft in de Katholie-
ke Staatspartij: een accoord tusschen het mili-
tair-wenschelijke met het economisch-moge-
lijke. Een personeelslast van 58 millioen acht
hij op den duur verpletterend. Met inkrimping
van het beroepspersoneel moet die last geleide-
j lijk worden verminderd; het vooroefenings-
nistituut moet worden gecultiveerd, zoo treed
j mogelijk uitgebouwd en de vlootbouw tot het
strikt noodzakelijke worden beperkt Hij merk
te daarbij op, dat wat beperking der bewape
ning betreft, niet, zooals de socialisten bewe
ren, Denemarken en Zwitserland een voorbeeld
zijn voor Nederland, maar dat veeleer Neder
land aan die landen ten voorbeeld kan worden
gesteld.
De Kamer weigerde verder kasvoorschotten
te verstrekken aan den Koninklijken Holland-
schen Lloyd als niet voor 31 Mei 1932 een re-i
organisatie heeft plaats gehad, welke vcor de
Regeering aannemelijk is.
Met het wetje tot contingenteering vast
stelling van een zekere hoeveelheid van den
invoer maakte de Kamer nog een begin. De
heeren Ament en van Hellenberg Hubar, de
eerste vertegenwoordiger van den landbouw, de
ander van den middenstand, beiden Katholiek,
hebben het in dringende bewoordingen verde
digd.
MGR NOLENS HERDACHT.
Vrijdag en Zaterdag werd in het gebouw van
den Dierentuin te Den Haag de tiende verga
ring gehouden van den Partijraad der R. K.
Staatspartij.
De vergadering werd Vrijdagmiddag te 5 uur
geopend door den voorzitter van de R. K.
Staatspartij, mr C. Goseling.
Na het uitspreken van den Christelijken
groet noodigde de voorzitter de aanwezigen uit
staande Mgr. Nolens te herdenken. Aan deze
uitnoodiging werd spontaan voldaan, waarna
een Onze Vader en Wees gegroet voor den groo
ten katholieken staatsman werd gebeden.
Herdenking Mgr. dr W. II. Nolens.
Prof. mr Aalberse herdacht in treffende be
woordingen wijlen mgr w-H- Nolens,in le
ven voorzitter van den Partijraad.
Installatie Prof. Aalberse als voorzitter.
Mr. C. M. J. F Goseling, voorzitter van liet
Partijbestuur, installeerde daarna den nieuwen
voorzitter van den Partijraad
Na de installatie-rede bracht prof. Aalberse
den voorzitter een karakteristiek dankwoord.
Prof. mr dr L. Triebeis, hoogieeraar aan de
R. K. Handelshoogeschool te Tilburg, hield
h'erna een rede over de Encycliek „Quadrage-
simo Anno".
Na deze rede werd gepauzeerd.
Om 8 uur 's avonds werd de vergadering on
der leiding van "prof. Aalberse voortgezet met
de behandeling van de huishoudelijke gei'da.
Huishoudelijke agenda.
Uit de hoofdelijke oproeping van de stemge
rechtigde leden bleek, dat 71 stemgerechtigde
leden van den Partijraad aanwezig waren.
De notulen van de Partij vergadering van 12
en 13 Juni 1931 werden goedgekeurd.
Ingekomen was. o.m. het bericht, dat in de
gewapend met een jachtgeweer, op de landen
en in de bosschen waar de jacht geoorloofd is.
den burggraaf George De Grancey
geboren te Ambroise.
met de verplichting voor hem, dat hij zich
moet gedragen ingevolge de wetten en voor
schriften der politie betreffende de jacht en het
dragen van wapenen.
Genoemde burggraaf George De Grancey is
gehouden, dit certificaat op eerste aanvrage te
vertoonen aan burgemeester, gendarmes, bcsch
wachters en alle verdere rijks- en gemeente
ambtenaren.
Gedaan te Tours den 28 Augustus 1886"
De jachtakte was ongeveer tien maanden cud
Terwijl Gaston Depréty deze akte las, begon
nen zijn oogen van vreugde te schitteren.
De linker kolom van de jachtakte vermeldde
het signalement van den burggraaf.:
Dit luidde:
Leeftijd: 26 jaar
Lengte: 1.65 meter.
Haar: kastanjebruin.
Wenkbrauwen: idem
Voorhoofd: hoog
Oogen: bruin
Neus: recht
Mond: gewoon
Kin: rond
Gelaat: langwerpig.
Tint: gebronsd
Merkbare kenteekenen geene
Dit signalement dat trouwens zeer -vage aan
wijzingen gaf paste wonderwel op Gaston De
préty
plaats van prof. Groenen als adviseerend lid
van den Partijraad is benoemd prof. J. P. Ver
haar te Warmond.
Mededeelingen van het
Partijbestuur.
De partijvoorzitter mr. C. Goseling deelde
mede, dat in oprichting is een federatie van
bonden van R. K. Gemeenteraadsleden.
De adviescentrale voor de gemeentepolitiek
is eveneens in voorbereiding. Statuten zijn op
gemaakt en een commissie van advies en bij
stand is aangezocht. Alle aangezochte leden
hebben hun benoeming aanvaard. Aangezocht
zijn de heeren dr Ten Berge, mr 3erger, Jhr.
mr. Von Fisenne, prof. mr dr van der Grinten,
mr Kallen, de Leeuw, Nivard, Roovers, mr van
Sonsbeeck en Verwiel.
Het Partijbestuur meent dat er een perio
diek communicatie-orgaan tusschen kiesver-
eeniging, kieskringen en centrale leiding moet
bestaan. Dit orgaan zal te beginnen half Ja
nuari van het volgend jaar half maandelijks
verschijnen.
Een commissie voor bestudeering van het
vraagstuk van het gezinsloon is samengesteld
en Vrijdagmiddag geïnstalleerd.
De Jongerencommissie werkt onder de lei
ding van mr. Teulings. Verder zitten in die
commissie de heeren mr. J. Houben, mr Berger
en pastoor Overmeer. Het laat zich aanzien,
dat binnen niet te langen tijd een plan omtrent
het contact met de jongeren aan den Partij
raad zal kunnen worden voorgelegd.
Het P.B. heeft overwogen of een betere gang
van zaken voor de gemeenteraadsverkiezingen
niet mogelijk zou zijn. Het plan is om een stel
regelen te ontwerpen, welke den gang van za
ken bij de gemeenteraadsverkiezingen in goede
banen zal kunnen leiden.
Verder is in voorbereiding een technische her
z 'ening van het partij reglement.
De dwangarbeider vouwde de jachtakte weer
op, stak ze in de portefeuille en liet die vér
volgens in zijn eigen binnenzak glijden, met het
voornemen den inhoud verder te onderzoeken,
zoodra hij daartoe een betere gelegenheid vond!
Deze gelegenheid deed zich voor, toen zijn
dienst was geëindigd.
De portefeuille bevatte:
Een geboorteakte ten name van George De
Grancey; twee akten van overlijden, een van
George-Paul, burggraaf, geboren Bonne vilfe;
eenige aanteekeningen en brieven van ondergè
schikt belang.
Gaston Depréty borg dit alles op een veilige
plaats.
Den volgenden dag, geheel overeenkomstig
het rapport van den scheepsdokter, aan boord
van het fregat „De Var", stieif George De
Grancy zonder een oogenblik bij kennis te zyn
en vier-en-twintig uren later werd hij begra
ven op het kerkhof te Nouméa.
Om de akte van overlijden op te maken had
men geen andere aanwijzingen dan die op het
register van het fregat „Le Var" voorkwamen,
dus alleen zijn naam en voornaam.
Dat was dan ook voor de administratie vol
doende en men deponeerde het horloge en het
geld dat op den gekwetste was bevonden om
het, zoo er navraag op kwam aan de rechtheb
bende ter hand te stellen.
Een maand verliep.
De straftijd van Gaston Depréty was ten
einde.
(Wordt vervolgd).
