Stadsnieuws
Boeken Cijdschr.
lil de R.-K. Staatspartij.
TER NEUZEN.
R.-K. Kitsvereeniging. In de vergadering der
R.K. Kiesvereeniging Zondagmiddag in het Pa
tronaatsgebouw gehouden, vond de verkiezing
plaats van 3 afgevaardigden en 3 plaatsver
vangers naar de rijkskieskring-organisatie, we
gens aftreding der heeren J van Rompu, H
Spinhof en mej. C. van Nuenen als afgevaar
digden en de heeren E van Hecke en A Reune-
ker als plaatsvervangers. Tot afgevaardigden
werden gekozen de heeren J van Rompu, *J de
Klerk en Jac. van der Sneppen en tot plaatsver
vangers de heeren F de Bakker Adr. Reuneker
en A Mannaert.,
Examen inspecteur van politie. Bij liet van
wege den „Algemeene Nederlandsche Politie
bond op 6 en 7 dezer gehouden examen slaagde
voor de talen Fransch en Engelsen de heer M.
C. Hack, inspecteur van politie, alhier.
SLUISKIL.
Spaarfonds voor Bodemcultuur. In het it eds
jaren loopende faillissement van deze stichting
zal aan de concurrente crediteuren thans nog
een laatste uitkeering gedaan worden van 9,3
pCt. In ieder geval voor de gedupeerden neg
een meevallertje ,daar velen niets meer had
den verwacht.
Verlaging broodprijs., De bakkers hebben hier
de broodprijs verlaagd met 2 en 3 cent per acht
ons en staat de prijs nu bijna gelijk met het
Belgisch brood, waarmede gevent wordt.
Winkeliersvereeniging. Maandagavond is in
café de Krijger een vergadering gehouden van
neringdoenden met het plan te komen tot op
richting van een winkeliersvereeniging. De ver
gadering werd voorgezeten door den heer H.
Colsen. Een 34-tal zakenmenschen waren op
gekomen. Bijna allen waren van meening, dat
hier een dergelijke vereeniging veel goed zou
kunnen tot stand brengen en werd dan be
sloten over te gaan tot oprichting en het kie
zen van een bestuur. In dit bestuur werden ge
kozen, de heeren H. Colsen, W. Hamelinek, A
J. de Krijger, P. de Splinter en C van Doese
laar.
Biljarten. De gehouden prijskamp op het bil
Jart bij de Wed. G Stockman Zondag jl. had
den volgenden uitslag: le prijs M. Stockman
en Leo Meert Jun., 2e J de Jonge en L Kalfs
vel, 3e P Fermont en A Notté. Extra prijs E
Lambert en J Schoof. De grootste series v/er-
den behaald door L Kalfsvel met 10 en P Fer
mont met 9 punten.
ST. JANSTEEN.
Belgisch brood geweerd. De burgemeester
van Sint Jansteen heeft, na een conferentie ten
gemeentehuize met de bakkerspatroons in die
gemeente, besloten, aan verkoopers van Bel
gisch brood geen ventvergunning te verleenen
en Se politie op te dragen, de desbetreffende
bepal ngen der Algemeene Politieverordening
streng toe te passen.
BRESKENS.
Apothekers-assistent. Te Utrecht slaagde voor
het examen apothekers-assistent, mej M M van
Melle, alhier.
IJZENDIJKE.
Gemeenteraad. Vrijdag vergaderde de raad.
Het verzoek van de Konijnen- en Pluimveefok-
kersvereeni. te Axel om een bijdrage in geld of
medailles voor de internationale tentoonstel
ling werd afgewezen. Het verzoek van de ge
meente Graauw en Langendam om adhaesie te
betuigen op 't aan den minister gerichte adres
om verhooging van den steun aan de suiker
bietenteelt werd ingewilligd. Naar aanleiding
van verzoeken tot het plaatsen van lichtpunten
aan het Molentje em de Pon te Avancée werd
besloten, dat B. en W. zullen nagaan waar het
grootste gebrek is aan lichtpunten; de kosten
te berekenen en daarna met een voorstel te
komen. Het R. K. Kerkbestuur vroeg nieuwe
banken aan te schaffen voor de R. K. Jongens
scHlool en eenige nieuwe deuren.
Bij de behandeling der begrooting zal deze
zaak behandeld worden. De begrooting voor
1932 werd aangeboden in ontvang en uitgaaf
gewonen dienst f 63,654 met een post van on
voorzien van f 1337. Kapitaaldienst f 5718. Wed
Lutaert e.a verzochten op dezelfde condities
grond in erfpacht, daar hun erfpacht ver
streken was. Dit werd ingewilligd. Op voorstel
van B. en W. werd besloten de herziening van
de beroepsbepalingen in de bouwverordening
Ingevolge gewijzigde woningwet goed te keu
ren.
J. v Vonderen: Sport in de puberteitsjaren.
't Kind A de letterkunde.
Gerh. Krekelberg: Religieuze Folklore in het
gezin.
Wat er bij ons binnenkwam.
School voor lagere bedrijfsleiding.
Oudste inwoonster overleden. Alhier over
leed Mevr. de Wed. Jonker-Fenenga, de oudste
inwoonster der gemeente in den ouderdom van
ruim 93 jaar.
Broodprijsverlaging. Naar wij vernemen, is
alhier in de wijk Zandstraat door twee bakkers
het initiatief genomen om het brood af te
slaan. Be-de bakkers hebben hun Broodprijs
respectievelijk met 4 en 3 cent verlaagd.
Alle Boeken en Tijdschriften zijn ver
krijgbaar bij den Boekhandel van
>DE ZEEUWSCHE KOERIER
Inhoud: R. K. Ouders en Opvoeders,
'n Leeraar: Ontgoocheling.
DE TIENDE VERGADERING VAN DEN
PARTIJRAAD TE J's-GRAVENHAGE
De Partijraad der R.K. Staatspartij houdt
zijn tiende algemeene vergadering op Vrijdag
27 en Zaterdag 28 November in den Dieren
tuin te 's-Gravenhage.
De agenda bevat .om.:
Herdenking van wijlen Mgr. dr. W H Nolens
in leven voorzitter van den Partijraad der R.K.
Staatspartij, door prof. mr. P J Jvl Aalberse.
Installatie van den nieuwen voorzitter van
den Partijraad*.
Rede van prof, mr. L Triebeis, hoogleeraar
aan de R.K. Handelshoogeschoel te Tilburg
over de Encycliek „Quadragesimo Anno"
Verkiezing van een lid van het Dagelijksch
Bestuur in de vacature M van Hout.
Voorstellen der Rijkskieskringorganisaties
Behandeling der, ingevolge art. 15 lid 4 Par
tijreglement ingekomen voorstellen der Rijks-
kieskringorganisaties.
De R.K. Rijkskieskring Helder stelt voor:
le. In den vervolge worde niet meer gespro
ken van R.K. Kiesverenigingen, doch van: Af
deelingen der R.K. Staatspartij.
Toelichting: De naam „Kiesvereeniging" her
innert nog te veel aan den tijd, toen onze orga
nisatie van hoog tot laag niet meer was dan
e enverkiezingsappara'at. De reorganisatie der
Partij beoogde o.m. dit te veranderen, en het
medeleven van de lagere instanties met de par
tij te bevorderen. Spreekt men nu in het ver
volg van Partijafdeelingen, dan zal ook dit aan
het doel ten goede komen, en ook juister wor
den uitgedrukt wat de plaatselijke verenigin
gen eigenlijk zijn. Natuurlijk moet ook in den
geest van dit voorstel verder vorden doorge
werkt en de naamsverandering niet als een
loutere formaliteit worden aangezien.
2e. De algemeene vergadering dezer Rijks-
kieskringorganisatie sprak voorts als haar oor
deel uit, dat het wenschelijk was, dat de Partij
raad zich beraadde, welke maatregelen getrof
fen zouden kunnen worden, om de moeilij ^he
den te overwinnen, welke ontstaan doordat le
den van de Partij zich bij de verkiezingen voor
de Gemeenteraden door voorkeurstemmen doen
verkiezen. Ook in dezen Kieskring zijn hierdoor
groote moeilijkheden ontstaan, die het meer en
meer wenschelijk maken, dat een afdoende op
lossing voor dit vraagstuk worde gevonden.
Praeadvies van het P. B.
Afd. 1. Het P. B. vereenigt zich gaarne met
de strekking van dit voorstel, zooals die duide
lijk uit de toelichting naar voren komt
Formeel moet de uitvoering van dit voorstel
gevonden worden in een herziening van het
Partij reglement. Zulk een herziening wordt door
het P.B. reeds overwogen, omdat bij de prac-
tische toepassing van het Partij-reglement ver
schillende aanvullingen en wijzigingen wen
schelijk zijn gebleken.
Het P. B. wil gaarne toezeggen een herzie-
ningsvoorstel in den loop van het volgende jaar
te zullen ontwerpen.
Alsdan zal, wanneer ook de Partijraad zich
met de strekking van het voorstel der Rijks-
kieskringorganisatie Den Helder vereenigt, docr
het P. B. daarmede worden rekening gehoulen.
Materieël kan men, vooruitloopende cp de
formeele herziening van het Partij reglement,
reeds van nu af de voorgestelde aanduiding (al
deelingen der R K Staatspartij) invoeren.
Het P. "B. heeft daartegen op zichzelf geen
bezwaar, maar acht het toch beter den for-
meelen weg te bewandelen, alvorens tot offi-
cieele invoering der nieuwe benaming over te
gaan.
Het P. B. is 't geheel eens met de laatste zins
nede der toelichting en beijvert zich in dien
geest te handelen.
Afd. 2 Met de strekking van dit voorstel kan
het P B zich geheel vereenigen.
Het P. B. wacht thans voorstellen op dit
punt van de zijde van het D. B. en na gezette
overweging daarvan vertrouwt het P.B., zijner
zijds met voorstellen in den Partijraad te kun
nen komen.
De R.K. Rijkskieskringorganisatie Arnhem-
Nijmegen stelt voor:
De Partijraad besluit dat de Stichting „Dr.
Schaepmanfonds" rekening en verantwoording
schuldig is aan den Partijraad en dat daartoe
zoo noodig de Stichtingsacte gewijzigd wordt.
Toelichting: De Stichtingsacte is niet £an
de leden der R. K. Staatspartij bekend. Ieder
lid zal van meening zijn geweest dat het Dr.
Schaepmanfonds een onderdeel van de R.K.
Staatspartij was.
De gelden zijn door de leden opgebracht en
verzameld door de partij en niet voor een apar
te Stiqht'ng waarover zij geen zeggenschap heb
ben en waarvan zij zelfs niets te weten kun
nen komen, zooals blijkt uit het antwoord van
den Partijvoorzitter, op een desbetreffende
vraag in de Partijraadsvergadering van Juni
1931.
Praeadvies van het P.B.
Er bestaat niet het minste bezwaar tegen, de
leden van den Partijraad volledig in kennis te
stellen met de Stichtingsacte van het „Dr.
Schaepmanfonds", nu het verlangen, daarvan
kennis te nemen, wordt geuit.
De tegenstelling „Partij" en „aparte Stich
ting", welke in de toelichting op het voorstel
Gelderland tot uiting komt, heeft blijkens de
Statuten geen enkelen redelijken grond, daar
de banden, welke de Stichting aan de Partij
binden zoo nauw zijn, dat in feiten de Stichting
„Dr. Schaepmanfonds" in den vollen ziiT des
woords een stichting van en voor de R.K.
Staatspartij is.
De door het Partijbestuur van 1927 gekozen
constructies is allerminst willekeurig geweest,
en nog veel minder er op ingesteld, rekening
en verantwoording en controle door üe R.K.
Staatspartij uit te schakelen.
Dat voor die rekenplichtigheid oen andere
figuur is gekozen dan de rekenplichtigheid van
den Partijraad, welke Gelderland verlangt,
vindt in de keuze van den Stichtingsvorm z'n
verklaring.
Wat betreft het antwoord van den Voorzitter
van het P. B. op een desbetreffende vraag in
de Partijraadsvergadering van Tuni 1931, dit
heeft allerarmst de strekking gehad welke de
toelichting van Gelderland daarin ziet. Over
den stand van de „Dr. Schaepmanfonds"-actie
is herhaalde malen in den Partijraad en de
Pers mededeeling gedaan. Thans staat deze
actie stil in verband met de huidige omstandig
heden.
De voorzitter heeft alleen betoogd, dat de
geheele beleggingsgestie in de statuten van de
Stichting „Dr. Schaepmanfonds" is geregeld en
gezien de personen, die de belegging verzor
gen, en de personen, die daar hun controlee
renden bijstand over laten gaan, het volle ver
trouwen der Partij en het Katholieke volk waar
dig is.
Het P. B. vertrouwt, dat de toelichting van
het P. B. op het beheer van de Stichtings
gelden den Partijraad ^al hebben overtuigd,
dat het voorstel van Gelderland geen aanbe
veling vefdient, nog géheel afgescheiden daar
van, dat het in de tegenwoordige constellatie
n-'mmer tot het beoogde doel kan leiden.
Behandeling rapport toetsing
kiesreglement 1927.
Behandeling van rapport der Commissie be
last met de toetsing van het kiesreglement 1927
aan de daarmede in de praktijk opgedane er
varingen.
Toelichting. Het is de bedoeling van het
P. B. om de behandeling van liet rapport der
Commissie in de vergadering te doen plaats
vinden in gelijken geest als ten aanzien van
praeadviezen pleegt te geschieden.
Op deze wijze wordt een vrije en breede be
spreking van de denkbeelden in het rapport
neergelegd, verkregen, welke niet wordt afge
leid door behandeling van détailpunten, hoe be
langrijk deze op zich zelf ook mogen zijn. Deze
werkmethode past zich ook aan bij den inhoud
van het rapport waarin de Commissie de hoofd
punten van het Kiesreglementvraagstuk uit
voerig heeft behandeld met de uitgesproken
bedoeling op deze hoofdpunten tot klaarheid
en helder inzicht te komen.
In dit stadium past dus niet een behande
ling van het Kiesreglementvraagstuk in de
verschillende partij-instanties, zich uitend in
het indienen van amendementen.
Wel zou het P. B. het nuttig achten, ter be
vordering van een goed voorbereide en vrucht
bare gedachten wisseling, wanneer de Kringbe-
sturen zich de moeite zouden willen getroos
ten het rapport reeds thans niet alleen te be-
studeeren, maar ook van te voren niet de af
gevaardigden naar den Partijraad uit den ei
gen kieskring te bespreken.
Dit moet natuurlijk niet leiden tot een bin
dend mandaat der afgevaardigden dat in de
besprekingen van den Partijraad immer is ge
weerd, en dat voor een vruchtbare behande
ling van het vraagstuk als het onderhavige ge
heel ondenkbaar is. Immers, in de gedachten-
wisseling moet de stof gevonden worden om
tot een welgefundeerd eindoordeel te komen.
Het P. B. vertrouwt dat bij de bespreking
in den Partijraad goed gefundeerde gedachten
over de hoofdpunten van het kiesreglement
probleem duidelijk naar voren zullen treden.
Den verderen gang van zaken stelt net P. B.
zich als volgt voor, dat na de behandeling van
het rapport der Kiesreglement-Commissie in
den Partijraad de volledige technische uitwer
king zal kunnen worden in handen gesteld
eener deskundigen-Commiss'e, welke, rekening
houdend met de gedachtenwisseling in den Par
tijraad, op korten termijn aan het P. B. een
ontwerp-kiesreglement zal voorleggen. Het P.
B. Zal daarna op dezen grondslag zijn voorstel
aan den Partijraad indienen, hetwelk dan zoo
spoed:g mogelijk aan de Partij instanties zal
worden toegezonden. Naar het P. B. vertrouwt
zal dit in het begin van 1932 kunnen geschie
den, zoodat er in dat stadium voldoende tijd
ruimte beschikbaar is voor een behandeling
in de plaatselijke Kiesvereenigingen en in de
Kieskringorganisaties, en voor het indienen
van amendementen.
Behandeling van het ontwerp „Toezicht op
het Bankwezen" aan de hand der uitgebrachte
praeadtfiezen van de heeren H. F. M. Kahmann,
directeur* der Nederlandsche Landbouwbank te
Amsterdam en Prof. H. A. Kaag, hoogleeraar
aan de R. K. Handelhoogeschool te Tilburg.
Het ligt in de bedoeling de z.g. huishoude
lijke agenda benevens het rapport der Com
missie, belast met de toetsing van het kiesre
glement-1927 in de avondvergadering van Vrij
dag 27 November af te werken. De geheele Za
terdag d.a.v. kan dan aan de behandeling der
uitgebrachte praeadviezen worden besteed.
Zaterdag 28 November des morgens 8,15 uur
zal in de kerk van den H. Willibrordus in de
Assendelftstraat (parochiekerk van Mgr. No-
lens) een gezongen H. Mis van Requien worden
opgedragen voor de zielerust van den overle
den Voorzatter van den Partijraad Z.ïïxc. Mgr.
Dr. Nolens. Het Partijbestuur vertrouwt, dat
zooveel mogelijk alle leden aan dezen oproep,
i m den overleden leider der R. K. Staatspartij
op deze wijze in hun gebed te herdenken, zul
len gevolg geven en vooraan in de kerk 2i:llen
plaats nemen.
Toezicht op het bankwezen.
Zooals boven is gemeld, zullen de heeren H.
F M. Kahmann en prof. H: A. Kaag het on
derwerp „Toezicht op het Bankwezen" inlei
den. Wij laten hieronder een samenvatting der
beide prae-aaviezen volgen, bezien van twee
ërlei standpunt.
Privaat economisch.
Gelijk de ervaring leert, kan de staat zich
veelal niet aan het verleenen van hulp ont
dekken, wanneer, tengevolge van de débaele
eener groote particuliere crediet-bank, een
enigszins belangrijke groep der burgers in
zijn welvaart en zijn bestaan wordt bedreigd.
Wanneer het bedrijf van kleinere instellin
gen (waaronder begrepen z.g. particuliere za-
xen) „vastloopt", blijft die hulp weliswaar veel
al uit, maar worden welhaast steeds de minst
draagkracht]gen gedupeerd.
Op deze gronden vondt rechtvaardiging de
taak van den staat om zooveel mogelijk
door maatregelen vooraf hulp achteraf over
bodig te maken en nadeel te voorkomen*
Die maatregelen zullen zich moeten beperken
tot het houden van toezicht en bet bevorderen
van zoo groot mogelijke openbaarheid. Zelfs
de indruk van medebeheer door den staat moet
worden vermeden.
De maatregelen zullen moeten worden onder
sche:'den naar den aard en den omvang van
het bedrijf der afzonderlijke banken.
Het is onmogelijk een objectieven maatstaf
te geven omtrent de „grootte" eener bank. Wel
staat vast, dat werkdadig toezicht van Staats
wege op de gestie eener groote bank practisch
niet uitvoerbaar is. Waarborgen zullen met be
trekking tot deze instellingen moeten worden
gezocht in wettelijke bepalingen omtrent de uit
oefening van het bedrijf en omtrent openbaar
heid. Aan de hand dezer normen kan dan toe
zicht worden gehouden.
Bij kleinere instellingen kan ooi?: op de gestie
van het bedrijf in onderdeelen meer recht
streeks toezicht worden gehouden.
De controle op de naleving der voorschriften
betreffende de openbaarheid, zal in de praktijk
aanwijzingen kunnen geven omtrent den om
vang van het toezicht.
Het toezicht ware op te dragen aan een com
missie bestaande uit personen, die uit ervaring
bekend zijn met de practijk van het bankwe
zen.
Sociaal economisch.
Prine pieei belangrijker dan liet afweren cf
voorkomen van nadeeien voor crediteuren, is
het richten van de algemeene gestie van ci§
banken op de volkswelvaart.
Bij' de ontwikkeling van het bankwezen in
zijn tegenwoord. gen vorm ontstaan moeilijkhe
aen t enaanzien der credietverleening ten be
hoeve van het voikskuishouden voornamelijk
ten gevolge van de groote vrijheid van credi
teuren met betrekking tot opzegging van saldi
Deze moeilijkheden worden verscherpt door
de combinatie van „lang" en „kort" crediet bij
üezelfde instellingen.
Behalve door versterking van het verantwoor
delijkheidsbesef van crediteuren, zich uitend,
m zelfbeperking bij het gebruik hunner vrij
heid, kan verbetering worden gebracht, door
dat lang en kort crediet meer van elkander
worden gescheiden en afzonderlijke instellin
gen elk van beide soorten crediet verzorgen.
De tegenwoordige banken zouden zich dan
moeten beperken tot het korte crediet en het
verleenen van de diverse faciliteiten in het be
talingsverkeer.
Voor het uitsluitend verleenen van lang cre
diet zouden meerdere afzonderlijke instellingen
in het leven moeten worden geroepen, bedrijfs-
gewijze en-of regionaal (industriebanken)
Deze instellingen zouden in één verband moe
ten worden gebracht door een „Centrale Bank
voor lang crediet.
Voor de oprichting van deze centrale bank
is de hulp van den Staat onontbeerlijk; op haar
bestuur zou de Regeering de noodige controle
moeten uitoefenen.
Bij het Staatstoezicht op de nieuwe bank,
die ten opzichte van het lange crediet een
soortgelijke functie zou hebben te vervullen als
de Nederlandsche Bank ten opzichte van het
korte crediet, kan dan het sociaal-economisch
element beter tot zijn recht komen.
Het Staatstoezicht op de Nederlandsche Bank
behoort te worden uitgebreid met een functio
naris, die meer voor de belangen van het so
ciaal-economisch leven in het geheel heeft te
waken.
Als zoodaing ware de hierna te noemen Alge
meen-Commissaris voor het Baakwezen aan te
wijzen.
Ook bij de samenstelling van de commissie
van advies en den raad van commissarissen
dient meer dan tot dusver met vorenbedoelde
belangen rekening te worden gehouden.
Het geheele toezicht op het bankwezen zou
zich moeten concentreeren in een „Algemeen
Commissaris voor het Bankwezen", aan wien
verschillende bevoegdheden zouden moeten wor
den verleend ten einde tijdig ingrijpen van be
voegde instanties mogelijk te maken.
Met het oog o phet contract met het econo
misch leven behoort hij als zoodaning deel uit
te maken van den economischen Raad, welken
de Regeering voornemens is in te stellen.
