Mo. 383S
Vrijdag 30 October 1931
46ste Jaargang
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Buiten L Overzicht
Bij het Hoogfeest van
Allerheiligen.
Feiten en cijfers over
School en Onderwijs
VERSCHIJNT elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
POSTREKENING No. 52418.
FEU I LLETON.
De Bedelares van
Saint-Sulpico
e
ERIER
Bureaux van Redactie en Administratie
OOSTKADE 218, SAS-VAN-GËNT
Telefoon 15 TelegramadresKoerier
Abonnementsprijs 1.50 per 3 maanden,
of J 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling -
Advertentiën 20 cent per regelbij contract lager
ZEER KOOPKRACHTIGE
LEZERSKRING
IT8TEKEND GESCHIKT
VOOR PUBLIOITEIT
Onze tegenwoordige tijd heeft geen behoefte
aan groote geleerden, maar wij hebben helden
noodig. Want het is als een vloek voor onze
moderne tijd dat al ons geleerdheid en weten
schap wel in staat is om een bekwaam, ont
wikkeld soort menschen te maken, maar om
heldhaftige menschen, edelmoedige zielen te
vormen dat kent onze overbeschaafde wereld
niet.
We zijn het er allen over eens dat we thans
behoefte hebben aan geweldige persoonlijk
heden; we hebben groote heiligen noodig.
Er wordt wel over hen gesproken: in ver
schillende toonaarden kunnen wij dat heim
wee naar heilige voorbeeldige menschen be
luisteren, zelfs in de smaad en schimpredenen
van onze arme medebroeder die socialist of
communist is, komt het tot uiting. Bewust of
onbewust, maar overal is die heimwee waar te
nemen. Dat is de kracht waaruit nieuwe hei
ligen moeten worden geboren, zooais een Sint
Franciscus en een Heilige Elisabeth wier hel
denmoed in de ziel van ons volk wordt aange
voeld.
Maar dat verlangen naar heilige voorbeel
dige menschen mag niet werkeloos in ons blij
ven: we moeten daarbij bedenken dat die
heiligen zooals een Sint Franciscus en een hei
lige Elisabeth niet uit den Hemel kwamen ge
daald.
Dat zijn menschen geweest, met dezelfde
zwakheden en gebreken behept zooals wij, die
met misschien nog veel grootere .noeielijkhe-
den te kampen hadden.
De heilige is niet door eigen kracht tot die
hoogte gestegen maar door de genade Gods die
ook binnen ons bereik ligt. Hij neeft dat heim
wee naar geluk en ideaal in zich levendig ge
houden,
Wanneer we den loop der geschiedenis na
gaan dan zien we dat overal waar dat groot
verlangen geduldig werd bewaard dat daar ook
juist dat geluk en ideaal in vervulling ging.
En we zien ook dat iedereen daar vaak zijn
klein aandeel toe bijdroeg als hij daarvoor in
de gelegenheid was.
Zoo moet het ook gaan met het nieuwe cp-
komende geslacht van helden en heiligen.
Het komt er slechts op aan dat iedereen in
den kleinen kring van zijn eigen omgeving en
voor zijn persoon zoo goed hij kan datgene
tracht te vervullen waarnaar hij rnet heimwee
verlangt. Op die manier zal de eene-kracht-cel
naast de andere gebouwd worden. Zeker ieder
op zich zal weinig te beteekenen hebben maar
langzaam aan zullen zich in de geesten der
menschen deze cellen zich aaneenrijen en juist
daardoor een kracht vormen die dan op eens
het wonder zal wrochten zoodat wanneer de
129)
Ik zeg dat ik namens mijnheer den abbé d'A-
reynes hier kom, om inlichtingen te vragen rm
trent uw gewezen huurder Servais Duplat.
Had me dat maar dadelijk gezegd, mijn beste
mijnheer, in plaats van me zoo buiten mijzelve
te brengen, want ziet ge, als ik den naam yan
dien schavuit maar hoor, dan loopt mijn gal
over.
Gij hebt er mij den tijd niet toegelaten juf
frouw.
't Is waar, ik ben een beetje driftig, daar kan
fk niets aan doen, ik heb mijzelve niet gemaakt
Dus gij komt namens mijnheer den vicaris?
Ja.
Wat een man die mijnheer de abbé d'Arey-
nes. O hier in de heele buurt is hij bekend en
bemind als een heilige man. Dat is nu nog eerst
eens e enpriester, een echte, een ware. En welda
dig dat hij is, daar is geen voorbeeld van. En
wil hij nu inlichtingen hebben omtrent dien Ser
vais Duplat? Nu dan is hij hier aan het rechte
kantoor, ik geloof dat ik daareven al zoo eenigs
zins zijn doopceel heb gelicht.
O wij kennen den man wel, wij weten wat
hij er voor een is, maar over zijn gedrag had ik
u nu juist niet willen spreken.
Waarover dan?
Ik wilde alleen maar weten of hij hier nog
tijden vervuld zijn, er weer helden en heiligen
zullen opstaan waarin het doel van hun ziels
verlangen tastbaar zal zijn.
Wanneer men niet bang behoefde te zijn van
verkeerd begrepen te worden, dan zou men
kunnen zeggen dat alleen die tijd groote heili
gen voortbrengt die hunner waardig is. De we
reld moet rechtvaardigen hebben; er moeten
groote figuren, helden en heiligen zijn, al wa
ren het slechts de tien rechtvaardigen d:'e
Abraham in Sodoma niet kon vinden.
Als men echter wil weten hoezeer het heim
wee en de vervulling van dat verlangen met
elkaar in verband staan en op elkaar zijn aan
gewezen dan moet men maar even nadenken:
Wat had de wereld zonder die 4000 jaar van
wachten op de komst van den Verlosser met
den Christus moeten aanvangen? Zou zij er
niet mee in verlegenheid zijn geraakt?
De beteekenis van het feest van Allerheiligen
kan dus uitsluitend hierin gelegen zijn dat bet
troostend tot ons spreekt dat alle heimwee en
verlangen eenmaal haar vervulling kan vinden.
Maar dan komt het er sechts op aan dat wij
dat verlangen naar een eeuwig onverstoorbaar
geluk in ons levendig weten te houden en als
een kostbare last op onze schouders door het
leven dragen zooals een andere Ohristoforus.
Met dien last moeten wij ons wagen m'dden in
den vloed van de nooden van onzen tijd, van
onze ellende en van onze vertwijfeling.
Wij kunnen de nieuwe heiligen niet uit den
hemel halen (wij kunnen er wel cm bidden)
maar wij moeten hen ontrukken aan den su*aak
van onzen tijd die hoe verward en slecht zij ook
moge zijn, ons toch door God gegeven is, op
dat wij ons er bij zouden aanpassen en er aan
beantwoorden;
Indien wij dat doen, ieder in zijn omgeving
en naar best vermogen, dan breidt zich onder
ons reeds de vooraf-schaduwing uit van de
heiligen die zullen komen; dat schaduwbeeld
zal dichter worden en juister vormen aanne
men, om ten slotte zoo te zijn als Joannes, die
in Christus' schaduw zijn voetstappen drukte.
Wij moeten de voorloopers zijn en het komt
er slechts op aan, of wij er den moed toe heb
ben en of wij er nederig genoeg voor zijn.
De acht zaligheden toonen ons den weg. Als
het Evangelie van Allerheiligen wordt voorge
lezen, dan moeten wij voelen en begrijpen, dat
die woorden tot ons gericht zijn.
Lavai's reis naar Amerika in hoofdzaak een
mislukking De Volkenbondsraad verzoekt
Japan Mantsjoerijë te ontruimen Engeland
krijgt een nationaal Kabinet.
De reis van Laval naar Washington kan op
bet oogenblik moe'-ijk als eei succes worden
aangemerkt. Als men het communiqué leest, dat
Hoover en ie Fransche minister-president zoo
even als resultjafc van hun besprekingen heb
ben uitgegeven, dan krijgt men toch den indruk
dat ze het in geen enkel opzicht eens zijn kun-
woont.
Ik heb u al gezegd, dat wij hem de deur heb
ben uitgesmeten.
Wanneer.
Een week of zes voordat de roodbroeken in
Parijs kwamen, tegen het einde van April.
En ge weet ook waar hij toen is gaan woren?
Zeker.
Waar dan?
In de rue Saint-Maur, maar daar zult ge hem
ook niet meer vinden mijnheer.
Waarom niet?
Omdat het huis waar hij woonde, is afge
brand en het zou mij nog wel tien sous waard
zijn, als ik wist dat hij geroosterd was.
Woonde hij dan op no 56 in de rue Saint-
Maur?
Juist
En heb tgij, nadat de troepen van Versailles
te Parijs kwamen, niets meer van hem gehoord
Neen, en dat is gelukkig voor hem, dien
schelm. Wanneer ik hem ooit had gezien dan
zou ik hem net zoolang hebben nageloopen, tot
dat er 'n patrouille kwam, die hem had kunnen
meenemen.
Raymond Schloss begreep wel dat hij niets
meer van die vrouw zou te weten kunnen ko
men, hij bedankte haar dus en ging teleurge
steld heen.
Waar zou hij thans het spoor van dien man
moeten zoeken?
Het huis, waarin Jeanne Rivat en Servais Du
plat gewoond hadden, bestond niet meer Aan
wien zou hij nu verdere inlichtingen kunnen
vragen?
rien worden en dat ten aanzien van de verdere
schuldbetalingen van Duitschland, aan Frank
rijk althans in zooverre de vrije hand is gelaten
dat het een nieuw initiatief-voorstel van Ame
rika zooals dezen zomer niet meer heeft te duch
ten. 't Eenige wat bereikt is komt neer op een
verdere samenspreking van de beide landen om
den gouden standaard te bewaren.
De vooruitzichten voor de ontwapeningscon
ferentie van volgend jaar Februari zijn er bij
de reis van Laval zelfs niet beter op geworden
Frankrijk wilde wel beloven iets te doen ten aan
z en der vermindering van bewapening, maar
dan moet Amerika meer waarborgen geven dan
in het Kellogg-pact liggen besloten Daarvoor
is men in Amerika niet te vinden en zoo staat
te verwachten dat we nog weer door meer te
leurstellingen heen moeten eer de regeerders
gaan beseffen, dat ze met al hun veiligheids
waarborgen druk doende zijn, hun land naar
den afgrond te leiden.
Het Chineesch-Japansche conflict ziekte ver
der. De Volkenbondsraad heeft een resolutie
aangenomen, waarin Japan wordt uitgenoo-
digd vóór 16 November het Mantsjoerijsche ge
bied te ontruimen. Of dat ook zal gebeuren is
zeer twijfelachtig. En wat zal de Raad dan
doen? Wil hij zich niet belachelijk maken te
gen een in gebreke blijvend lid van den Vol
kenbond, dan zai hij verdere stappen hebben te
ondernemen. Het conflict in het Oosten is voor
den Volkenbond een krachtproef.
Dinsdag hebben in Engeland de verkiezingen
plaats gehad voor het Lagerhuis en ze hebben
voor het Nationale Kabinet onder leiding van
Mac Donald een overweldigende meerderheid
gebracht. De labours, die in het ontbonden
parlement met bijna 300 zetels de sterkste par
tij waren en zelfs niet zoo heel ver van de
volstrekte meerderheid afbleven, zijn eenvoudig
verpletterd, tot een groepje ineengeschrompeld.
Op een paar na zijn al de ministers van het
labour-Kabinet verslagen, 't Is een debacle.
Henderson en de zijnen hebben cp het verkeer
de paard gewed. Ze hebben niet beseft, dat
duizenden en duizenden arbeiders den eerlij
ken, handigen en moedigen Mac Donald en
den scherpzinnigen Snowden zouden volgen.
De andere opposanten zijn eenvoudig weg
gevaagd.
De conservatieven hebben op zich ec-n groote
meerderheid. Hoe zullen ze daarva,i gebruik ma
ken? Mac Donald, de labour-man, is minister
president. Maar er is geen denken aan, dat ze
hem door een conservatief vervangen Dan ware
heel de verkiezingsactie grof bedrog geweest.
J Maar een andere vraag is, of Mat Donald niet
in zekeren zin hun politieke gevangene zal zijn
Zonder liberalen of nationale labours toch kun
nen zij hun gang gaan. Zal Mac Donald dat
dulden? En als hij het niet duldt, zal hij dan
opnieuw een uitspraak vragen van het land om
den heeren conservatieven aan het verstand te
brengen dat de overwinning van Dinsdag niet
Door hetgeen de portierster had verteld was,
meende Raymond Schloss, nu volkomen opge
helderd, hoe Servais Duplat in de kamer van
Jeanne was gekomen, waar hij de kinderen had
gered.
Waarschijnlijk was hij thuis gekomen toen
de brand uitbrak, had hij de kinderen van zijn
buurvrouw hooren schreien en ze meegenomen
maar waarheen?
Waarom had hij ze niet op de secretarie aan
gegeven? Misschien had hij het niet durven
doen, uit vrees herkend en gevangen genomen
te zullen worden.
Leefde Servais Duplat nog?
Was hij niet gevallen onder de kogels der Ver
saillanen zooals de portierster 'i wenschte
Terwijl Raymond zich afvroeg, was hij voort
geloopen en stond nu op den hoek van de jue
Saint-Maur.
Er kwam eensklaps een gedachte in hem op.
Als hij de koffiehuishouder eens ondervroeg
die hem den vorigen dag inlichtingen had ge
geven omtrent Jeanne Rivat en beweerd had
alle bewoners van het verbrande huis te ken-
nenn?
Misschien dat hij wel aanwijzingen kon ge
ven omtrent Servais Duplat.
De Lotharinger aarzelde niet lang en begaf
z:ch weder naar het kleine koffiehuis.
Ditmaal was het er vol en de patroon had
handenvol werk om zijn klanten te bedienen.
Raymond Schloss liet zich weer éen glaasje
cognac brengen en wachtte tot de drukte wat
voorbij was en de koffiehuishouder meer tijd
zou hebben op zijn vragen te antwoorden.
hun maar zijn overwinning was?
De taak van den sympathieken Engelschen
premier blijft ontzaglijk moeilijk.
in.
Het aantal scholen.
Het is nog nl.et zoo heel lang geleden, dat het
in ons land een belangrijke vraag was of er
voldoende scholen waren om de bevolking, ook
die In afgelegen oorden, van het noodzakelijk
onderwijs te voorzien. En thans zijn er nog tal
van landen, waar de zorg voor een genoeg
zaam aantal scholen behoort tot de ernstige
beslommeringen van den onderwijsorganisator.
Tegenwoordig is het in ons land echter ge
heel anders. Een van de meest klemmende vra
gen, waarvoor ieder, die zich bezig houdt met
de organisatie van ons lager onderwijs, wordt
gesteld, is niet of er wel voldoende scholen
zijn, maar of wij er niet te veel hebben.
Er zijn thans velen, die meenen, dat het ge
tal scholen ver uitgaat boven hetgeen noodig
en daarom boven hetgeen in deze zorgvolle tij
den financieel toelaatbaar is.
Wat leert de statistiek van het gewoon en
uitgebreid lager onderwijs (uitgave van het
Centraal Bureau voor de Statistiek te 'sGra-
venhage) ons dienaangaande?
Wij merken aan de hand van de daarin voor
komende cijfers vooreerst op, dat de Lageron-
derwijswet van 1920 een belangrijke vergroo
ting van het aantal lagere scholen heeft ver
oorzaakt of althans mogelijk gemaakt.
Stellen wij het aantal scholen van einde 1929
tegenover dat op ultimo 1919 dan bijkt, dat in
deze tien jaren niet minder dan 2115 scholen
werden geopend. Voorzeker een enorm aantal
voor een land als het onze. Te veel?
Het is niet mogelijk dit met wiskundige zeker
heid vast te stellen.
Vooreerst hierom niet wijl volgens het stelsel
van onze wet rekening moet worden gehouden
met de godsdienstige en paedagogische richtin
gen welke zich op schoolgebied openbaren. Voor
uiterst geringe aantallen leerlingen woriennog
openbare scholen in stand gehouden, voor een
40-tal kinderen kan (in onze kleinste gemeen
ten) een bijzondere school worden gesticht.
Aan een objectieven maatstaf kan de juistheid
van deze minima niet worden getoetst. Of zij
goed gekozen zijn kan wetenschappelijk niet
worden vastgesteld.
Maar dat is de eenige moeilijkheid niet. Zelfs
indien in onze onderwijsorganisatie eens geen
rekening werd gehouden met den voorkeur der
ouders voor scholen van een bepaalden rich
ting, zou het nog niet doenlijk zijn om een
vasten norm aan te geven, volgens welken het
juiste aantal scholen voor het geheele Rijk of
een bepaalde gemeente statistisch kon worden
bepaald. Immers daarvoor zou vast moeten
staan welke schoolgrootte paedagoglsch en eco
In een oogopslag had de goede man zijn be
zoeker van den vorigen dag herkend.
Hebt ge weer inlichtingen noodig, mijnheer?
vroeg hij terwijl hij het bestelde bracht.
Ja, mijnheer, wanneer ge zoo vriendelijk
zoudt willen zijn, maar ge hebt het nu wat druk
en ik heb volstrekt geen haast.
Neen, neen, ik ben tot uw orders, mijn klan
ten zijn bediend.
Hebt ge in het huis dat tijdens de commune
is afgebrand, ook een zekeren Servais Duplat
gekend?
De naam Servais Duplat scheen overal al een
even slechten klank te hebben, want het .elaat
van den koffiehuishouder betrok eensklaps.
Servais Duplat, herhaalde hij. Ja dien heb ik
ook gekend, tot mijn spijt. Hij was kapitein bij
de communards en heeft mij voor minstens
twee-honderd francs aan wijn en brandewijn
afgedwongen. De „bons de requisition'' heb ik
nog bewaard. O! dat was een gemeene schavuit
Ik wou dat ik hem nu onder mijn handen kreeg
Inderdaad, Servais Duplat stond overal even
slecht aangeschreven, en geen wonder, hij had
elk bestolen.
En weet ge niet, waar die man gebleven is?
vroeg Raymond.
Neen dat weet ik niet^ maar ik denk wel dat
hij gefusilleerd is, zooals hij het dan ook wel
verdiend heeft, honderdmaal voor eens
Gefusileerd
Wordt vervolgd)
t: