No. 3742
Vrijdag 13 Maart 1931
45ste Jaargang
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
fierste Blad.
PURÖL
Kameroverzicht
8uilenl. Overzicht
Uit de stad van hetVaticaan
POSTREKENING Nd. 52419.
VERSCHIJNT elken MAANDAG.; WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Dit nummer bestaat uit
TWEE BLADEN.
Een vliegtocht boven de Poolzee
Ingezonden Mededeeling.
Handhaving van een zelfstandigen
middenstand.
3®
DE ZEEUWSCHE KOERIER
Bureaux van Redactie en Administratie
OOSTKADE 218, SAS-VAN-CENT
Telefoon 15 Telegramadres: Koerier
Abonnementsprijs 1.50 per 3 maanden,
of 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling -
Advertent ien 20 cent per regelbij contract lager
ZEER KOOPKRACHTIGE
LEZERSKRING
UIT8TEKEND GESCHIKT
VOOR PUBLICITEIT
door Prof. Franz Xaver Zimmermann.
ROME 5 Maart 1931.
Toen enkele dagen geleden de laatste gezant
van Oostenrijk-Hongarije bij het Quirinaal, Dr.
von Merey als een vergeten grootheid, het tij
delijke met het eeuwige verwisslde, heeft de
pers belangrijke beschouwingen gewijd aan zijn
nagedachtenis. Hij was de diplomaat die de
Donau-monarchie-staten bij elkaar wilde hou
den. Maar de Italianen in Triest en Istrië heb
ben het gebouw zijner hoop in puin doen stor
ten en zijn levenswerk vernietigd, daar de mo
narchie der Habsburgers verzuimd heeft om de
noodige concessies te doen aan de Italiaan-
sche minderheidsgroepen. In Oostenrijk heeft
men vroeger de fout begaan om steeds tus-
schen de partijen door te zeilen en om de ver
hitte gemoederen te bedaren, maar dat was te
vergeefsch.
Thans tracht men zich zooveel mogelijk aan
te passen bij de bewoners van de nieuwe gebie
den en daardoor hoopt me nde moeilijkheden
met de minderheidsgroepen uit den weg te
ruimen.
Italië zit thans met de moeilijkheid, dat het
felle nationalistische Zuid-Slavië, in bondge
nootschap met Frankrijk, ten zeerste ontstemd
is, dat de eenheid tusschen ille Zuid-Slaven
nog niet bereikt is. De agentfen van Belgrado
maken het den Italianen in de grensprovincies
zeer moeilijk. De middelen, die zij toepassen,
zijn van moreel standpunt zeker te verwerpen
maar in hun soort echt Balkan-achtig.
Bijna iedere veertien dagen komen er be
richten uit de Provincie Venetië-Giulia over
brandstichting en bommen werpen deze mesda
den worden steeds bij nacht en ontij bedreven
Thans is er weer een aanslag gepleegd cp het
Capucijnerklooster van Santa Croce di Aldussi
ma bij Goerz. waar in den tuin en in de gangen
van het klooster bommen werden gelegd. De
Paters worden door de Slovenen gehaat, omdat
het allemaal Italianen zijn en omdas de Gar
diaan vriendschappelijke betreki-igen onder
houdt met de Facisten.
De bommen die ontploft zijn hebben alleen
materieele schade aangericht. Uit het feit dal,
de Slovenen er zelfs niet voor terugschrikken
om den kloostervrede te verstoren, blijkt wel
dat er een gevaarlijke verbitterde stemming
heerscht in het land.
Terwijl de Fascistische regeering tot nu toe
meende een bijzondere waakzaamheid aan den
dag te moeten leggen tegenover deze oproer
lingen, is er thans een nieuwe moeilijkheid ge
rezen
Door G. Hub. Wilkins
Een onderzoek naar 2100 K.M. onbekend
gebied Lotgevallen en wederwaardig
heden van onderzoekers. Resultaten
omtrent weervoorspellingen. Altijd be
zield door de goedheid Gods.
Aan George H Wilkins is het eindelijk na
twee vergeefsche pogingen gelukt op zijn derde
vlucht e envlucht van 3500 K.M. lengte
over de Arctische sneeuw- en ijswoestijn te
vliegen. 2100 K.M. waren nog totaal onbekend.
In gezelschap van den uitstekenden aviateur
Eeielson, doorvorschte Wilkins het tot nu toe
onbekende gebied tusschen Barrow (Alaska)
over Groenland tot Spitsbergen. Hij volbracht
dus wat Amundsen met de „Norge" mislukt was
Wilkins vond o.a. de vermoedelijke grenzen van
het continentale rif ten Noorden van Siberië,
ontdekte, dat tusschen Grantland (ten N.W.
van Spitsbergen) en den Noordpool geen berg
achtig land ligt, toonde aan, dar, landingen
en noodlandingen op het Arctisch pakijs mo
gelijk zijn en bewees de mogelijkheid om met
het vliegtuig ook in het Poolgebied koers te
houden met behulp van het kompas, zelfs wan
neer men koers houdt om den halven wereld
bol en zelfs boven dat gebied, waar het kom
pas het sterkst afwijkt. Daarbij leed Wilkins
nog waarnemingen en berekeningen van aller
lei aard, ontdekte heel wat geografische bijzon
derheden die zelfs op de nieuwste officieele
kaarten nog niet te vinden z^jn. Zeker be-
I Het orgaan van de katholieke Bisschoppen uit
Yoego Slavië. dat te Agram verschijnt, bevatte
onlangs een schrijven van de gezamenlijke Bis
schoppen va nZuid-Slavië die alle priesters van
het koninkrijk verplicht hebben om jp den
Feestdag van Sint Jozef bijzondere gebeden
te verrichten voor de Slovenen die in Italië ver
volgd worden. Juist de keuze van dien dag geeft
aan dien maatregel der Bisschoppen een bijzon
der kenmerk, wijl op den datum in 1930 in den
Sint P eter een godsdienstoefening plaats vond
voor de vervolgde christenen in Rusland.
De Romeinsche regeeringsbladen waren hef
tig verontwaardigd over het optreden der Bis
schoppen van Zuid-Slavië, waardoor het prestige
van Italië benadeeld werd
Het is onze taak niet, om alle factoren na te
gaan, die oorzaak zijn geweest van de buiten
gewoon zwaarwichtige stap der Zuid-Slavi
sche Bisschoppen. Daarover zal het katholiek
orgaan „de Katoliski List" ons nog wel de noc
dige inlichtingen geven. In ieder geval zullen
er wel zwaarwichtige redenen geweest zijn, die
de Bisschoppen genoodzaakt hebben, om den
mond te openen.
Men mag voor dergelijke maatregelen van
zulke hoogstaande kerkelijke autoriteiten geen
diplomatieke of politieke maatstaf aanleggen,
'tls ook niet mogelijk om zich een oordeel te
vormen over gevolgen die hieruit kunnen voort
vloeien, zoolang men niet alle ellementen kent,
d'e hier in ht geding kwamen.
(6)
Ruwe BuicL
Ruwe Randen
Ruwe Lippen
Doos 30 cent
Bij Apoth. en Drogist
(Ingezonden)
De deugd van de sociale rechtvaardigheid
gebiedt den mensch bij zijn handelingen het
algemeen welzijn in 't oog te houden, dus te
doen, wat voor het algemeen welzijn noodig of
nuttig is en te laten, wat er mee strijdig is.
Nu is een zelfstandige, onafhankelijke mid-«
denstand een zeer gewicht'g stuk van het alge
meen welzijn.
Zeker, de meer dan gewoon groote kapitalen
kunnen voor de volkswelvaart niet volstrekt
gemist worden.
Maar, het middelmatige bezit, in onafhan
kelijkheid genoten, is voor het menscheliik ge
luk het ideaal.
In de tegenwoordige maatschappij wordt die
onafhankelijke zelfstandige middenstand zeer
bedreigd o.a. door de warenhuizen en het fi-
lialenstelsel.
Van maatschappelijk standpunt bezien is dat
'n groot kwaad.
Maar behalve door de warenhuizen en het
filialenstelsel wordt deze onafhankelijke mid-
stond en bestaat ook thans nog de mogelijk
heid om ten N. van het eiland Wrangel nog een
paar nieuwe eilanden zijn te ontdekken, maar
onderzoekingen in dit gebied zijn thans, nu
wij weten, dat het einde van het continentale
rif zich niet ver ten Noorden der Siberische
kust bevindt, van veel minder bete eken is dan de
kennis der toestanden ten Noord-Oosten van
Kaap Barrow, zooals wij dat /an Wilkins zijn
te weten gekomen.
Men kan zich indenken, dat dergelijke resul
taten niet dan met geweld'ge offers verkregen
konden worden. Drie jaar lang had Wilkins te
gen onverschilligheid, overspannen verwachtin
gen, ongeluk, vrees, bijgeloovigheden, hoon en
verachting te kampen.
Wij bedelden om geld, kochten vliegmachines
vlogen ze kapot.. Mijn arm, die tweemaal
gebroken en scheef aaneengegroeid is en Eeiel
son's bevroren en daarna geamputeerde vinger
zijn stomme getuigen van ons lijden.
In Australië geboren, waar zelfs de armste
blanke het beneden zijn waardigheid acht om
te voet te gaan, was Wilkins in het begin aan
geen enkele inspanning gewend en op zijn rei
zen in Amerika en Europa, d'e verscheidene
jaren duurde, moest hij zich eerst de noodige
kennis der moderne vliegtuig- en luchtschip-
techniek eigen maken of zooals hij zelf zegt:
een „bemoeial" worden: mecanicien, arbeider
timmerman, natuurvorscher, fotograaf, vliege
nier, stuurman, organisator, redenaar, zaken
man en no gveel andere dingen.
Van de geestelijke inspanning der
denstand beare gd door het coöperatieve- we
zen.
Niet door het coöperatieve-wezen als zoo
danig.
Want in der strijd tegen de liberale groot-
kapitalistische overheersching is d2 coöpera
tie van groot belang.
We denken hier aan de Boerenleenbanken,
de coöperatieve kunstmestfabrieken en andere.
Als die cooperative fabrieken onderling so
lidair werken, zouden ze nog sterker staan le
gen de groot-kapitalistische overheersching.
Maar 't cooperatie-wezen kan voor den zelf
standigen middenstand verderfelijk worden
door verkeerde tendenzen.
Zoo achten we het uit het oogpunt van alge
meen welzijn als regel verkeerd, dat b.v. een
plaatselijke af deeling van den NOB zich niet
den verk op van allerlei artikelen, als kolen,
teer, rieken enz. belast.
Wat echter als regel verkeerd is, kan in be
paalde omstandigheden zijn afkeurenswaardig
karakter verliezen.
Als de plaatselijke middenstand achterlijk is,
en weigert dien achterstand in te halen, dan
is er uit het oogpunt van algemeen welzijn
en van sociaal rechtvaardigheid niets tegen te
zeggen, dat bijvoorbeeld de arbeidersstand of
de boerenstand zelf andere wegen zoeken om
hun benoodigdhedën te verkrijgen.
Moge door krachtige organisatie en coöpera
tie van den middenstand zelf het spoedig zoo
ver komen, dat deze de concurrentie met het
groot-kapitaal aan kan, én geen aanleiding
geeft tot coöperatie tegen haar zelf!
't Zou 'n groote maatschappelijke weldaad
zijn, als spoedig 'n ferm georganiseerde en ac
tieve middenstand gereed stond voor den strijd
om haar belang d
Wie hier aan 't woord is?
Een middenstander, die op de juiste wijze
pleit voor zijn eigen belang?
Neen, een allesz'ns bevoegde, een priester
socioloog, wien gevraagd was, of 't in den haak
is. dat de NCB handel drijft in artikelen, die
ook bij den plaatselijken middenstand ver
krijgbaar zijn.
We zouden zoo zeggen, dat hier voor velen
(ets is te leeren.
Mogen de middenstanders er ten minste dit
uit halen, dat zij met hun tijd mee moeten en
zeker: dat zij georganiseerd dienen te cijn
(Van onzen parlementaire medewerker).
Petroleumconcessies in Ned.-Indië. Minister
Terpstra verdedigt een wijziging in de Nijver
heids-onderwijswet.
De Tweede Kamer heeft na eenige discussie
de Regeering gemachtigd overeenkomsten aan
te gaan met de Bataafsche Petroleummaat-
schappij en de Nederlandsche Koloniale Pe-
troleummaatschappij, concessies betreffende op
onderscheidenlijk 369,395 en 353,730 H.A. pe
troleum velden. Natuurlijk werd om slaatsex-
vluchten zelf kunnen wij ons ternauwernood
een voorstelling maken. Het gaat hier over heel
iets anders dan over bekende vluchten boven
land of bekende wateren.
„Van den grond beneden ons" schrijft Wil
kins, was niets te onderscheiden. Het was een
hu'.veringwekkend, somber landschap. Wij vorm
den het eenige punt in een wereld zonder gren
zen. In den heelen omtrek niets dat ons als
steunpunt kon dienen om ons het begrip van
ruimte of afstand te geven; niets voor ons dan
de trillende kap van den motor, niets beneden
ons dan de eenton'ge, grijze massa.
Een reis naar de maan door het wereldruim
kan iemand geen angstiger gevoel geven. Zoo'n
eentonigheid en onzekerheid moet op den duur
iederen mensch krankzinnig maken". Daarbij
komen dan nog de nerveuse ohantasie-voor-
stellingen: de hersenen beginnen iemand par
ten te spelen, tooveren allerlei bedrieglijke
beelden voor de oogen, op dezelfde manier als
bij verdwaalde wandelaars. De lichamelijke ont
beringen drukken nog zwaarder: Men kan b.v.
ondanks de bitterste kou niets warms in de
cabine van het vliegtuig hebben: de lichaams
warmte alleen reeds beslaat de buitenwanden
met ijzel. De land'ngsmogelijkheden zijn literst
gering. Wilkins vliegtuig kwam eens neer op
een ijsvlakte van minder dan 30 bij 1 M., aan
drie kanten verhieven zich hooge rotsblokken.
Een andere keer vloog hij door een bergkloof
met een tusschenruimte van Dngeveer 30 cM.
aan iedere zijde tusschen vleugel en rotsen.
Men vraagt dikwijls of zulke waaghalzige on
plo taiie en om gemengd bedrijf gevraagd.
Maar tenslotte won de minister met groote
meerderheid het pleit.
Toen kwam minister Terpstra weer eens ach
ter de groene tafel te zitten ter verdediging van
een wijz'ging in de Nijverheidsondeiwijswet.
Het ontwerp beoogt intrekking van de stop
bepaling. Maar aangezien het hek niet t eheei
van den dam kan is er nu dit op gevonden, dat
de minister zal besl'ssen of de uitgaven van de
-school eigenlijk wel gewettigd zijn. Aan rechts
persoonlijkheid bezittende instellingen en ver
eenig'ngen en aan gemeenten wordt ten be
hoeve van de door haar in stand gehouden nij
verheidsscholen subsidie gegeven uit 's Rijks
kas tot een bedrag van 70 percent der netto-
kosten. Voor de gemeente blijven dan over het
algemeen de laatste 30 percent.
Het nieuwe 2e lid van artikel 25 der N ij vei*
he'dsonderwijswet komt nu als volgt te luiden:
„Het subsidie wordt verleend, indien de raad
der gemeente, waar de school gevestigd is cf
zal worden voor zoover mogelijk de daarbij
betrokken organisaties van patroons en werk
lieden gehoord de oprichting en instand
houding heeft noodig geoordeeld en Wij c'a e r
na, den Onderwijsraad gehoord, hebben be
slist, dat de behoefte aan de school in /erhou-
ding tot de daaraan verbonden verhooging
van de Rijksuitgaven voldoende is gebleken".
Gevraagd werd of de Schoolraad wel het aan
gewezen l'chaam is, om van advies te dienen
en of nu de minister van financiën het niet al
te gemakkelijk in de hand heeft, op Rnan-
cieele bezwaren de opricht'ng van nijverheids
scholen af te wijzen.
Aan minister Terpstra is evenwel de verde
diging van zijn ontwerp wel toevertrouwd.
De overeenkomst in Engelsch-Indië. Oppositie
van de Engelsche conservatieven. Vlootover-
eenkomsten en Ontwapeningsconferentie.
Is men in Britsch-Indlë over het algemeen
tevreden over het verloop dat de besprekingen
tusschen den onderkoning en Gandhi hebben
genomen, zoodat de vrede, of althans volledige
wapenstilstand geteekend is, in Engeland zelf
doet z ch nog al eenige oppositie gelden. :t Zijn
vooral de conservatieven die op hun achterste
beenen staan en ze hebben al laten weten, dat
ze er niet aan denken om aan een nieuwe con
ferentie deel te nemen, welke tot doel zou kun
nen hebben nog meer concessies aan de Britseh
Indiërs toe te staan.
Dat klinkt nu wel wat scherp, maar men
moet n et vergeten, dat de labourregeering
voor wat haar buitenlandsche politiek betreft,
op een paar opmerkelijke successen kan bogen,
successen die den conservatieven een doorn in
het oog zijn. Het mag volgens den laatsten met
Britsch-Indië niet al te zeer van een le; en
dakje gaan. De labours mogen dat nu een
maal niet kunnen klaarspelen, derhalve moet
een beetje roet in het eten worden gegooid. We
kunnen ons echter niet voorstellen, dat het
dernemingen eigenlijk wel zin hebben. Wilkins
noemt dan een voordeel wat onbekend is: zijn
meteorolog-'sche waarnemingen.
Sinds lang is de meteorologische wetenschap
ervan overtuigd, dat waarneming in de Fooi-
streken tezamen met de resultaten uit andere
breedten, betrekkelijk van de weervoorspellin
gen in de verschillende jaargetijden mogelijk
zullen maken. Op deze manier zal rr.en den
landman, wiens wel en wee altijd van het weer
afhankelijk is, waardevolle berichten kunnen
verschaffen, omtrent het weer en daardoor bij
dragen tot betere voeding van de voortdurend
wassende bevolking der aarde. Dan zal het
mogelijk zijn, het stomme lijden der duizenden
dieren te voorkomen, d e thans in ieder droog
jaar van honger en dorst moeten kmoomen het
zal den ondergan beletten van duizenden pio
niers, die thans telkens weer bij on verwachtte
droogte huis en eigendom verliezen. Deze ram
pen worden immers niet veroorzaakt door de
z.g. „grilligheid" der natuur, maar omdat de
mensch de grondwet nog niet kent, waardoor
het weer op aarde beheerscht wordt.
Wilkins. erkent, dat hij nooit zijn onderzoe-
kingsre'zen, waarop hij zooveel ontberen en
lijden moest, zou hebben doorstaan, wanneer
hij niet altijd bezield en bemoedigd geworden
was door het geloof aan den algoeden God.
Zijn boek begint met het woord van dtn groo
ten H. Paulus:
„Nu echter is het geloof de stellige vervul
ling aan datgene, dat men niet ziet."
G. H Wilkins.