Ijsvermaak
No. 3728
Maandag 9 Febrnari 1931
45ste Jaargang
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
A
VERSCHIJNT ELKEN MAANDAG-, WOENSDAG- EN VRIJDAGAVOND
P0ST8EKENIHC No. 52419.
RA TIONAUSA TIE.
FEU I LLETON.
De Bedelares van
Salni-Sulpice.
Gemeenteraad van Sas van Gent
geeft ruwe huid
verzacht
geneest
DE ZEEUWSCHE KOERIER
Bureaux van Redactie en Administratie
OOSTKADE 218, SAS-VAN-CENT
Telefoon 15 Telegramadres: Koerier
Abonnementsprijs 1.50 per 3 maanden,
of 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling -
Advertentiën 20 cent per regelbij contract lager
ZEER KOOPKRACHTIGE
LEZERSKRING
IT8TEKEND GESCHIKT
VOOR PUBLIOITEIT
Dit vreemde woord heeft thans ieder op du
lippen. Kennen allen de beteekenis? Dit mag
worden betwijfeld.
Rationeel beteekent eigenlijk redelijk, op
redelijke overtuiging gegrond. Zegt men b.v.
dat is nogal rationeel, dan bedoelo men, dat
het vanzelf spreekt; dat gezond verstand het
voorschrijft en dat het goed overwogen is.
Van dit woord is afgeleid het woord ratio
nalisatie. Tegenwoordig wordt hiermede aange
duid eene bedrijfsleiding, welke wordt be-
heerscht door de gedachte, om met de minst
mogelijke kosten zooveel en zoo snel
mogelijk voort te brengen. Nieuwe en verbeter
de machines worden hierom aangeschaft; men
bedenkt arbeidsmethodes of systemen van werk
verdeeling, waarbij de arbeidstijd van men-
schen en machines tot op de minuut wordt nut
tig gemaakt. En, beheerscht door dezelfde ge
dachten, gaat men de voortbrengselen vereen
voudigen en in hunne verscheidenheid beper
ken. Men kan dan zeer groote hoeveelheden
van eenzelfde artikel produceeren. Om dit te
bereiken wordt ook gestreefd naar het samen
voegen van ondernemingen en samenwerking
in trusts of kartels, eerst nationaal later inter
nationaal. Zoo ontstaan reuzen-ondernemin
gen met 10, 20 tot 150,000 arbeiders, die arti
kelen voortbrengen van één of althans zeer
weinig modellen, waarbij de machines liet
grootste deel van het werk kunnen overnemen.
En worden die reuzen-ondernemingen dan ook.
nog onderling verbonden, om de prijzen van
grondstoffen en producten en om de afzetge
bieden te regelen en te verdeelen, dan is het
toppunt van „rationalisatie" bereikt.
De nuchtere lezer zal twijfelen. Hij ziet twee
gevolgen: de reusachtige toename van'het ver
bruik, meestal van niet noodzakelijke en niet
nuttige goederen, en de werkloosheid van mil-
lioenen arbeiders. Hij kan dus niet aanne -
men, dat rationalisatie iets te naken heeft met
gezond verstand. De economist, de groit-in
dustrieel, de ingenieur zal hem zeggen, dat hij
dat niet goed ziet. Sneller en goedkoope:: pro-
duceeren, moet toch voordeeligsr zijn cn het
meerdere verbruik zal op den duur arbeids
krachten noodig maken.
Maar de nuchtere lezer gaat dan verder en
zegt: alles goed en wel, maar daar worden toch
eerst millioenen tot werkloosheid gedoemd en
eerst wanneer de behoeften weer algemeen tot
hooger peil zijn gestegen en dus ook hoogerc
loonen eischen, kan meer evenwicht zijn ver
kregen. Maar dit evenwicht wordt dan, door
die hoogere loonen b.v., opnieuw weer ver
stoord; men brengt nog meer kapitaal (machi
nes enz.) in de productie en.het ongeluks
proces begint weer van voren af aan.
De economist, de groot-industrieel of de in
genieur zal dan gaan aantoonen, dat dit econo
misch noodzakelijk is, dat alleen op deze wijze
21)
De abbé d'Ar<-ynes verbleekte onder deze be-
leedigende toespeling, maar hij bleef kalm.
Alleen zeide hij:
Het is me of ge met die woorden een neven
bedoeling hebt.
Zonder hierop te antwoorden ging Gilbert
voort:
Gij kunt trouwens gemakkelijk aan Hen
riette en aan mij bewijzen dat ge ons genegen
zijt.
Heb ik u dat dan nog nooit bewezen? vroeg
Raoul.
Zeker, herhaalde malen zelfs iiebt ge zeer
grootmoedig uw beurs voor ons geopend. .!k
heb alles opgeschreven wat ge mij geleend hebt
en weest verzekerd dat ik het u eenmaal zal
terugbetalen.
Gij zijt mij niets schuldig.
Met uw verlof, ik ben u wel iets schuldig. Ge
leend geld kan ik aannemen, maar geen aal
moes.
De abbé glimlachte èn, thans op zijn beurt
eenigszins spottend, antwoordde hij.
Inderdaad, neef Rollin, gij zijt een zonderling
soort van mensch; ge schijnt behept met een
kwaal, die ongeneeslijk is, namelijk misplaatsten
trots. Toch geloof ik, dat er in uw leven meer
dan eens 'ets gebeurd is, dat zeer slecht in over
vooruitgang verkregen kan worden.
Maar de nuchtere lezer is nog lang niet over
tuigd. Hij kan het geen vooruitgang noemen,
wanneer telkens opn'euw de regelmatige ar
beid door crisissen wordt verstoord, waarbij
millioenen hun bestaansmiddel verliezen; wan
neer dus de bestaanszekerheid vocv meer dan
drie vierde van het menschdom voortdurend
toeneemt en dit alles om meer te kunnen vol
doen aan genotzucht en gemakzucht' Hij
noemt dat geen vooruitgang en hij twijfelt
ernst'g of het wel „rationeel" of verstandig is.
Wij geven hem gelijk.
H.
Zitting van Dinsdag 3 Februari 1931.
des namiddags 6H uur.
(Vervolg).
XII. Verzoekschrift van de Nederl. Vereeni-
ging van Fabrieksarbeiders en van de R. K.
Nederl. Fabrieksarbeidersbond om naast de
werkverschaffing ook een steunregeling in te
voeren.
De secretaris leest het volgende verzoek
schrift voor:
Ondergeteekenden respect, voorzitters en se
cretarissen van de Ned. Vereeniging van Fa
brieksarbeiders en van den R. K. Ned. Fabrieks
arbeidersbond St. Willibrordes, afd. Sas van
Gent, wenschen met verschuldigden eerbied
het volgende ter kennis Uwer Raad te brengen.
Gezien de groote werkloosheid v/elke momen
teel h'<er ter plaatse heerscht, gezien de huidi
ge toestand welke erop wijst dat deze werkloos
heid nog grootere afmetingen zal nemen.
Gezien 't besluit van Z.Exc. de Minister van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw d.d. 14
Januari 1931, waarbij deze de gemeentebestu
ren machtigt een crisissteunregel.ing iji het le
ven te roepen met Rijkssubsidie;
verzoeken ondergeteekenden met verschul
digden eerbeid om hier ter stede een werkver-
schaffings- en steunregeling in het leven te
roepen, temeer daar reeds meerdere leden van
bovengenoemde vereen'igingen zoolang werk
loos zijn dat reglementair hun uitkeering van
wege de organisatie vervalt.
Derhalve verzoeken zij om naast werkver
schaffing een steunregeling, als bedoeld bij bo
vengenoemd ministerieel besluit, ook hier ter
plaatse ifli 't leven te roepen en wel, gezien de
toestand alhier, zoo spoedig mogelijk.
't Welk doende etc
w.g. voor de Ned. Vereeniging van Fabrieks
arbeiders.
w.g. C. Michielsen de voorzitter
P. Hamelinck de secretaris.
Voor den R.-K. Ned. Fabrieksarbeidersbond
„St. Willibrordus".
C. Beaurain de voorzitter,
J. B. Stofferis de secretaris.
De voorzitter: Ik kan U mededeelen, dat B.
en W. over den inhoud van het adres, dat de
secretaris zoo juist heeft voorgelezen, reeds in
eenstemming is te brengen met uw trots, maar
ik wil daarover nu niet spreken, het zou mij te
alng ophouden, ik vraag u alleen of gij alle stap
pen goedkeurt, welke dan ook, die ik bij onzen
oom zal doen om de toekomst van uw kind te
verzekeren.
Ik keur alles goed.
Zonder voorbehoud?
Ja.
't Is goed, blijf dan beiden te Parijs, ik zal
alleen naar het kasteel Fenestranges gaan.
Wanneer vertrekt ge?
Zoo spoedig mogelijk, in elk gevai morgen.
Ik wensch van ganscher harte dat ge een ge
lukkige reis zult hebben en dat mijnheer de
graaf d'Areynes nog lang voor ons gespaard zal
blijven.
De toon, waarop Gilbert deze woorden sprak
bewees, dat het hem geen ernst was met zijn
wensch.
Zoowel zijn aangetrouwden neef als zijn oom
haatte hij doodelijk.
De jonge priester nam een portefeuille uit
den binnenzak van zijn ambtskleed.
Wilt ge mij toestaan, Gilbert, vroeg hij, u nog
een kleine som te leenen, waarmee ge mijn te
rugkeer kunt afwachten?
Henriette, d>ep getroffen en vol dankbaarheid
voor het edelmoedige aanbod vo.xi den vicaris
van Saint-Ambroise, wierp een ongerusten blik
op haar echtgenoot die bleef zwijgen.
Raoul vervolgde:
Ik voorzie sombere gebeurtenissen, verschrik
kelijke onheilen en gij zult misschien in moei-
ijlke omstandigheden geraken. Een beleg komt
contact zijn getreden met den betrokken mi
nister en dat reeds morgen om 11 uur een con
ferentie met een vertegenwoordiger van den
minister zal plaatsv'nden.
De heer de Leux is van meening, dat het, ge
zien de reeds zoo groote werkloosheid, die, naar
het zich laat aanzien, in de toekomst nog sterk
zal toenemen, goed zou zijn een steunregeling
in het leven te roepen. Spr. verwijst naar de
ministerieele circula're dienaangaande, welKe
hierop betrekking heeft en waarin sprake is
van een uitkeering aan hoofden van gezinnen
en kostwinners van 65 pCt. van het loon, dat
zij verd'enden vóór de crisis. Spr. heeft met ge
noegen gehoord, dat binnenkort een conferen
tie met een vertegenwoordiger van de regee
ring zal plaatsvinden, doch desondanks zou hij
het goed gezien achten, als men met hei ont
werpen van een steunregeling niet meer zou
wachten. Wij kunnen dan altijd nog zien, wat
die regeeringsambtenaar ervan zegt, aldus spr.
Op verschillende plaatsen heeft men reeds
steunregelingen in het leven geroepen. Die zijn
tamelijk uiteenloopend. Te 's Hertogenbosch
wordt maximum f 17 uitgekeerd, te Den Hel
der f 17,50, te Deventer f 13 -F 90 ct. toeslag
per kind, te Schiedam f 13 f 1 per kind,
Zaandam f 13 -f- toeslag op de huur boven
f 3,50 van 80 pCt. (te Zaandam zijn de loonen
wel hooger doch bedraagt de huishuur 3 a 7
gulden), Enschedé f 12,50 -f f 1,35 per kind tot
een maximum van 4 kinderen, Lonneker f 12,50
-F f 1,35 tot een maximum van 4 kinderen,
E ndhoven f 12 f 1,25 tot een maximum van
4 kinderen, Leiden f 12 f 1, Middelburg f 12
f 1, Hengelo f 12 f 1,35, Apeldoorn f 12
f 1, Groningen f 11 f 1,50. Ik wil Amster
dam erbuiten laten, zegt spr., waar een huis
gezin met 2 kinderen f 20 trekt -|- een toeslag
van 80 pCt. in de huur boven f 3,50 en weke
lijks een bon voor eierkolen of koffie. Als w?
nu zien, dat in al die plaatsen die regelingen
reeds lang bestaan, waarom zou men ze dan in
Sas niet in het leven roepen, vraagt spr. Bij de
Ingezonden Mededeellop (21)
mij onvermijdelijk voor en wanneer het Duit-
sche leger Parijs insluit, zal het trachten de
stad door den honger tot overgave te dwingen
Henriette hief smeekend de handen tot Gil
bert op.
Neem 't aan, mijn vriend, zeide zij, ik bezweer
u, neem aan wat Raoul ons edelmoedig biedt.
Ge kunt hem deze nieuwe leening terugbetalen
tegelijk met hetgeen ge hem reeds schuldig zijt
Gilbert Rollin antwoordde nog altijd niet.
De abbé d'Areynes nam een biljet van vijf
honderd francs uit zijn portefeuille dat hij op
de tafel neerlegde, pp dezelfde plaats waar het
armzalige bedrag gelegen had, dat hij met zijn
medeplichtige, Serva's Duplat, aan de kas der
Nationale Defensie ontstal.
Wacht thans mijn terugkeer af, ging Raoul
voort, misschien dat ik op Fenestranges er in
slaag uw toekomst te verzekeren
De jonge vrouw greep zijn beide handen en
drukte die met warmte.
O! heb dank Raoul, stamelde zij met schok
kende stem, terwijl tranen over haar gelaat
vloeiden. Zeg aan oom Emmanuel dat ik noo t
een oogenblik heb opgehouden, vol dankbaar
heid aan hem te denken, dat ik hem innig iiif
heb en dat ik van ganscher harte voor hem zal
bidden.
Meer kon zij niet spreken, tranen verstikten
haar stem.
Reken op mij, antwoordde de abbé, :'n uw
belang zal ik alles doen wat in mijn vermogen
is, vaarwel, Henriette, vaarwel.
Vervolgens ging hij haastig heen om de tra
nen die in zijn oogen opwelden te verbergen
genoemde gemeenten zijn er verschillende, die
lang niet zoo goed in haar Lnancieën zitten
als Sas. Door den minister wordt 25 tot 75 pCt.
in de uitkeering bijgedragen. We kunnen vei
lig aannemen, dat voor onze gemeente die bij
drage 50 pCt. zal zijn. Waar ook hier zeer groo
te werkloosheid heerscht, zou het goed zijn,
dat ook wij een steunregeling in. het jeven rie
pen. Toen ik het vorig jaar bij de begrooting op
de invoering van een steunregeling aandrong,
aldus spr., is er door verschillende raadsleden
gezegd, dat de werkloosheid hier niet zoo groot
zou worden in verband met de werkgelegen-
he'd te Sluiskil. Doch nu zien we,'dac ze ïeeds
een vlucht heeft genomen, zooals we nog niet
hebben gekend. Wat zal er gebeuren, vraagt
spr., als geen steunregeling in het leven wordt
geroepen. Ik geloof, dat het onmogelijk Zal zijn
om de werkloozen den geheelen zomer werk te
verschaffen. Er zal niet voldoende werkgele
genheid zijn om 60 a 70 man aan het werk te
houden. En waar we de menschen t ch niet
kunnen laten verhongeren, zal het noodig r. ijn
een steunregeling in het leven te roepen. Ik
hoop danook, dat de Raad hiertoe in DEZE
vergadering zal willen besluiten. Ik heb daartoe
het volgend ontwerp op papier gebracht:
VOORSTEL STEUNREGELING.
Voor hoofden van gezinnen cn kostwinners:
Georganiseerd f 13,50 f 1,35 per kind tot
een maximum van 4 kinderen.
Ongeorganiseerd f 10 f 1,35 per kind tot
een maximum van 4 kinderen.
Kostgangers:
Georganiseerd f 10.
Ongeorganiseerd f8.
Ongehuwden, bij ouders inwonerd-
Georganiseerd f 7.
Ongeorganiseerd f 5.
Aftrek voor gezinsinkomsten: van de eerste
f 5 n ets, boven f 5
Ook over de werkverschaffing zou spr. nog
een en ander willen zeggen. Hij vraagt den
voorzitter of hij zulks in dit verband kan doen.
De voorzitter: Als de Raad er niet op tegen
is.
Wethouder Neeteson: Neen hoor. Laat hem
z'n gang maar gaan. 't Is hier al zoo warm Als
hij maar een beetje opschiet.
De heer de Eeux zegt dan, dat naar zijn mee
ning bij de werkverschaffing veel nfet In orde
is. Indertijd is er bepaald, dat men oni bij de
werkverschaffing te kunnen worden tewerk ge
steld, 30 dagen werkloos moest zijn geweest.
Aan deze bepaling wordt dit jaar slecht de
hand gehouden. Ook ongeorganiseerden worden
tewerk gesteld. Er is er zelfs één bij, die zijn
werk te Slu'skil heeft laten loopen Wijl hij
hier bij de gemeente kon komen werken. Zoo
iets is treurig vooral als men ziet, dat de ge-
organiseerden zonder werk blijven loopen. Er
worden er uit de omgeving aangenomen, die
zoon en dochter aan het werk hebben terwijl
zij geen huishuur kunnen betalen. En aulks
terwijl hoofden van gezinnen, lie bijna, uitge
trokken zijn, van de karige uitkeering van
hun bond moeten leven en niet tewerk werden
voor den spottenden blik van Gilbert.
De echtgenoot beantwoordde zelfs den ^rcet
niet, diefi Raoul hém >n het voorbijgaan toe
wierp.
Werktuigelijk deed hjf hem uitgeleide' tot
aan de dfeur-der woning,die hij voor hem
opende en terstond achter* hem in het slot
wierp. y.v; -
«i-
Daarna keerde hij zich tot zijn vrouw terug.
Henr ette weende en nu en dan ontsnapten
haar luide snikken.
Houd nu op met dat gelamenteer, \oegde Gil
bert haar toe op ruwen toon. Gij behoeft geen
medelijden te hebben met dien oude daarginds,
dat heeft hij niet aan ons verdiend.
De jonge vrouw hief het hoofd op én %xg
haar echtgenoot aan met een 2aclit verwijt in
haar blik.
Gilbert, ze de ij en haar stem beefde van
aandoening, spreek zoo niet over mijn oom.
Och kom, spotte hij, hij en zijn neef ?ijn
naar één model gesneden, lage egoïsten.
Neen, Gilbert, ge doet Raoul onrecht aan.
Werkelijk?
Ja, ge miskent hem, of liever ge uoet alsof
ge hem miskent, want ge weet lux1 goed en
edel hij is. Hij heeft een hart van goud!.
Komaan!
Hij is een braaf mensch.
Een huichelaar.
Een hu'chelaar? herhaalde Henriette. Het
komt me toch voor dat hetgeen hij nu in brts
belang zal doen juist het tegenovergestelde be
wijst.
(Wordt vervolgd).
