Landb en Deeleelt
(8)
schuwende woorden van den Jahoegir vallen
mij weer in.Volgens d<e menschen daar be j
neden heeft de schamane goed gehandeld. Mis
schien had An joh het tenslotte ook wel zoo
gewild.Want wanneer de dood nabij is
onvermijdelijk volgens de meening van den
schamane dan wacht men het eiade niet ïang
af. Riemen om den hals! Drie man trekken!,
een gerochelu'£!
En hij, dien de schamane haat, is spoedig
rijp voor zulk een Kamitok.zoodra hij ziek
is den ouden An joh haatte hij, hem en mij
den Blanke die hem de macht ontnemen
wil, die de goden verdrijft met zijn kruis.
W«1 jij in Anjohs plaats de statie overne
men?.
Ja, mijnheer, zegt Latschin aarzelend en
denkt zeker aan het uiteinde van A tij oh.
Maar geef mij een geweer en een toover-
blad!
Zwijgend reik ik hem de buks en patronen.
en een brief, die mijn moeder mij schreef
een tooverbladgeschreven.
Niemand kan het lezenen wie het zou
kunnen lezen, komt hier n'*et in die woestijn
aan de Pala. En toch werkt hij wonderen uit
de brief dat papieren too verding.
U hebt toch twee geweren, mijnheer?
Ja! Waarom?
De wolven mijnheer!.... Want u moet nog
terugzonder mijniemand mag zien
of weten, dat u iets afweetdat u getuige
waart van dezeKamitok.
En hoe v'tfid ik den weg naar de Jakoegiren
furte terug?
Wacht hierecven maar Ik zend u mijn
zoonHij brengt u terug.
Nu waakt Latschin over mijn statie aan de
Pala.
Hoelang
Ingezonden MededoelM
N.C.B. Kring te Hulst.
Zaterdag vergaderde de N.C.B. Kring Hulst
ln hotel de Lozanne. Bij afwezigheid van den
heer Truyman leidde de heer Langenhorst de
vergadering.
In zijn openingswoord memoreerde spreker
de sterke daling van de prijzen der landbouw
producten.
Hierin moet verbetering komen. Tot nu toe
liep de verkoop der producten over de markten
Axel en Hulst. Hierbij blijft echter te veel aan
de vingers van den tusschenhandel. De nood
dwingt om de geldelijke belangen der boeren
te verbeten en zoodoende de tusschenhandel
uit te schakelen en te probeeren direct aan
den groothandel te verkoopen. Daarvoor moet
flink aangepakt en al valt de or ijs eens tegen,
toch volhouden.
Er is reeds getracht overeen te komen met
de middenstanders. Deze pogingen zijn mis
lukt wijl de middenstand tegen coöperatie is.
Van vruchtbare samenwerking kon aïzoo niets
komen.
Hierna verkrijgt de heer van Campen het
woord omtrent de verkoop van granen. Hij
verklaart dat daar reeds op verschillende ver
gaderingen over gesproken dat de prezen
buitengewoon slecht zijn en dat de landbouw
zoo wordt vernietigd.
Valt er al een kleine verbetering te censta-
teeren, dan is dit in hoofdzaak nog te danker,
aan de organisatie. Daarom zal de N C.B. trach
ten een n'jeuwe instelling te krijgen, tot ver
koop van granen.
De weg van den boer, tot de Rotterdamsche
Beurs moet worden verkort door, met het org
op eigen bestaan, de tusschenhandel uit te
schakelen.
Hierdoor zal meteen verkregen worden, dat
de handelaren probeeren de prijzen te ver
beteren. Goede resultaten waren reeds verkre
gen door coöperatief aankoopen van kunst
meststoffen, waardoor de handelaar zijn orij-
zen ook heeft verlaagd.
Nu wacht hij in spanning.
Slechts een paar minuten, want dan doen
zich voetstappen binnen hooren de deur wordt
geopend en een priester komt op den drempel
Deze priester is de abbé Raoul d'Areynes, eer
ste vicar's van Saint-Ambroise en neef van
graaf Emmanuel.
Hij is dertig jaar.
Zijn gestalte \s even hoog en forsch als die
van zijn oom, hij heeft een breede borst en bree
de schouders en een mannelijk schoon gelaat,
dat door bruin, krullend haar omlijst wordt
Ztfri bruine oogen staan zachtzinnig en kalm,
maar toch kunnen die oogen soms fonkelen
van geestdrift of van verontwaardiging, terwijl
hun uitdrukking van een buitengewone w'Js-
kracht getuigt.
Bij het zien van Raymond Schlosse kon de
vicaris een gebaar van verwondering niet on
der drukken.
Hij steekt hem de hand toe en zegt ongerust.
Gij te Parijs, Raymond? Gij te Parijs op dit
oogenbrk?
Hij laat den Lotharinger door de voorkamer
gaan, waarvan hij de deur achter hem sluit en
brengt hem in een vertrek, dat hem tot slaap-
en studeerkamer dient.
Dan vervolgt hij:
Welke onvoorziene gebeurtenis verschaft mij
het genoegen en tevens de verbazing, u hier te
zien mijn vriend, want ik ben inderdaad zeer
verbaasd over uw komst.
Een treurige gebeurtenis mijnheer de abbé.
De vicaris verbleekt.
Het betreft mijn oom?
Heeren die gewoon zijn na het scheren zich
even te poederen, maken gaarne gebruik van
Purolpoeder, dat verzachtend en gezond vcoi
de huid is. Prijs 45 ct. per doos en evenals
Purol verkrijgbaar bij Apoth. en Drog'ston.
De aangesloten boeren dij den NCB kunnen
rechtstreeks aan die vereeniging leveren en
ook zakken gebruiken. Wat de betaling betreft,
deze zou nog in dezelfde week van levering kun
nen geschieden.
De boeren loopen hierbij geen enkel risico.
Ook de N.C.B. is er wel op bedacht geen nadeel
te lijden en heeft goede dekking gezocht. Wat
de levering betreft, zijn partijtjes van 500 K.g.
even welkom als groote kwantums. Gewenseht
is de zakken voor het vervoer tijdig bij den
N.C.B. aan te vragen. Voor terugbez )iging der
leege zakken zorgt de betrokken schipper.
Het commiss'„eloon zal zeer gering zijn daar
het niet de bedoeling is winst te maken, maai
de onkosten zoo gering mogelijk te doen zijn.
Als laadplaatsen worden aangewezen- Sas
van Gent en Walsoorden, terwijl met Axelsche
Sassing onderhandeld wordt voor de bceren
van Axel, Zuiddorpe en Koewacht.
Desnoods kan ook per tram geleverd worden,
maar dan komen deze extra-kosten voor den
boer.
Te Rotterdam is reeds een makelaar en een
agent van den N.C.B., die voor verhandeling
zorgen. Deze agent heeft het recht, de handel
n'pt te laten doorgaan, als b.v. de beurs te
slecht is. In dat geval komt het graan koste
loos terug en gaat de volgende week weer met
den schipper naar Rotterdam.
Met het oog op de malaise kan de boer reeds
een paar dagen na de levering een flink voor
schot krijgen.
De definitieve regeling van dezen verkoop
zal volgende week worden bekend gemaakt. De
boeren, die hieraan leveren willen, kunnen
volgende week reeds beginnen.
De heer Langenhorst besprak dan de tarwe-
wet als een wet met weinig positiefs. De mi
nister heeft de bevoegdheid verschillende bij -
bepal'jigen in te voegen b.v. bij koninklijk be
sluit kan worden besloten,, dat vervoer of af
levering van tarwebloem is verboten, die niet
aan de door den minister gesteld? oischen vol
doet. Echter mag er geen aardappelmeel aan
worden toegevoegd, wel inlandsche bloem Hoe
echter die menging geschisdt, doet er niet toe.
En hier zijn juist veel bezwaren tegen. Denk
maar eens zegt spr., dat de prijzen uiteenloopen
van 7-12 gld.
De minister heeft alle amandementen op dit
wetsontwerp van de hand gewezen. Dus de
minister heeft nu binnen de wet de handen vrij
tenzij de Eerste Kamer de wet verwerpt. Hier
voor bestaat wel kans, daar de Eerste Kamer
leden hard schijnen bewerkt te worden. Daar
om zou de vergadering namens kring Hulst van
den N.C.B. een verzoek dienen te richten aan
de Eerste Kamer, om de wet wel aan te nemen.
Dit zal geschieden.
Daarna bespreekt de heer Langenhorst de
steun voor de suikerbietenteelt. Spreker ver
moedt, dat dien steun te laat zal Komen. Deze
regeling zou voor 5 Maart bekend moeten zijn,
daar het zaaiplan der boeren tegen dien tijd
reeds is gemaakt.
De minder vlugge werking van Tweede en
Eerste Kamer in aanmerking genomen meent
spreker, dat de steunregeling te laat zal ko
men.
Daarom moet de regeering verzocht worden,
voor 15 Maart bekend te maken, hoe het met
de steunregeling is gesteld.
De vergadering gaat ermee accoord.
Gevraagd werd tegen welken prijs bieten ver
bouwd kunnen worden. Blijkens ingekomen rap
porten voor pl.m. f 15.
Op de vraag, hoe het met den prijs der zo-
Ja, ik kom namens hem.
Wat is er dan op Fenestranges gebeurd?
Bij het vernemen van de rampen, die ons va
derland treffen, heeft hij een aanval van be
roerte gehad en daaruit ts een verlamming
voortgekomen, terwijl hij ook van het spraak-
ermogen is beroofd.
De priester vouwt de handen.
Mijn God mijn God wat vertelt ge daar Ray
mond.
De trouwe dienaar van den graaf d'Areynes
vertelt haastig wat er :<s voorgevallen en de
vicaris van Saint-Ambroise luistert naar hem
met klimmende ontsteltenis.
Als .de Lotharinger zijn verhaal heeft ge
ëindigd, zegt de abbé met tranen \n de oogen:
Dus toen ge mijn oom verliet, lag hij op
sterven?
Hij was zeker ernstig ziek, maar dokter Per-
tuiset waakt onafgebroken bij hem en gij weet
hoe kundig en vertrouwd die is.
Staat hij in voor het leven van mijn oom?
Neen, hij heeft alleen hoop dat ik u mee zou
brengen en om tot u door te drmgen heb ik
bijna het onmogelijke moeten oeproeven
Heeft de graaf naar mij alleen gevraagd?
Naar u alleen.
Heeft hij niet te kennen gegeven dat hij zijn
nicht, Henriette Rolin, wil zien?
Hij heeft alleen u.bedoelt en u alleen ver
wacht hij.
En de echtgenoot van Henriette, heeft hij
ook over gesproken? vraagt de abbé.
Zijn mond is stom, zijn oogen alleen spreken.
Nogmaals hij vraagt alleen naar u en wij moe-
mertarwe staat, antwoordt de voorzitter, dat
b.v. van Hoek's zomertarwe ongeveer 10 j 12
pCt. lager in prijs is dan wintertarwe.
De beste zomersoonen zijn van Hoeks en Ja-
phet. (Zelandia).
Steunmaatregelen ten behoeve van den
Landbouw.
Door de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor Zeeuwsch-Vlaanderen to Ter Neuzen
werd aan den Minister van B.p.nenianasche
Zaken en Landbouw het volgend adres ver
zonden, dat ook, met verzoek ae daarin be
pleitte belangen te willen bevorderen, is toe
gezonden aan de beide Kamers der Staten-
Generaal.
Moge het ook zijn, dat door bijzondere om
standigheden de gevolgen daarvan, althans in
ae eerste helft van het jaar binnen het gebied
der Kamer milder algemeen merkbaar waren,
toch heefo zij met bezorgdheid waargenomen
het intreden der wereldcrisis, ingeluid door de
inzinking der beurskoersen aan de New-York-
sche beurs in het najaar van 1929.
De terugslag daarvan bleef ook aan de onder
nemingen :'*i Zeeuwsch-Vlaanderen niet ge
spaard: mildere bedrijvigheid voor industrie
en handel, overvloed van scheepsruimte, met
daar mede gepaard gaande daling der vracht
prijzen die den toestand voor de reederijen en
schippers bedenkelijk en zorgzaam maken.
Bij dit alles ip zich echter nog komen voe
gen de geweldige crisis in den landbouw, die
eerst ter deeg aan het licht trad toen de tijd
van oogsten en verkoopen der producten caar
was.
Het zal wel overbodig zijn, Uwe Excellentie
thans nog over den aard en den omvang dier
cris,s in te lichten. Die inlichtingen zijn, naar
de Kamer vertrouwt, aan U van goed gedocu
menteerde zijde in voldoende mate verstrekt.
In verband echter met de zeer groote be
teekenis^ die de landbouw heeft voor de econo
mische welvaart van de zoo bij uitstek land
bouwstreek Zeeuwsch-Vlaanderen, acht de Ka
mer zich geroepen, hare stem te paren aan dïë
van hen, die reeds bij Uwe Excellentie op het
nemen van steunmaatregelen ten behoeve van
den bedreigden landbouwstand hebben aange
drongen.
Het overgroote deel der inwoners van Z.
Vlaanderen leeft van en door den landbouw,
niet alleen de landbouwers zelf, doch door en
met hen de kleine handeldrijvende en in-
dustrieele middenstand, de werknemers en al
wat daarmede samenhangt. Indien het land
bouwbedrijf niet meer loonend kan worden ge
dreven, beteekent dit een ramp voor de g e-
h e e 1 e streek.
De Kamer is van oordeel dat de Landbouw,
voor wat betreft de daling van de prijzen der
voornaamste geteelde producten, wordt ge
troffen door omstandigheden, door maatrege
len tot dumping of bescherming uit het bui
tenland, waartegen de landbouwers zich zelf
standig niet kunnen te weer stellen. Op dien
grond acht de Kamer tusschenkomst der Re-
geerijig onmisbaar en ook gewettigd.
Zij stelt zich daarbij op het standpunt, dat
zij indertijd ontwikkelde, toen zij steun inr.-.ep
voor de bedreigde klompenindustrie, vlasin
dustrie en beetwortelsuikerindustrie. De Ka
mer acht het geen bezwaar, dat als gevolg van
te nemen maatregelen, zekere kringen onzer
samenleving een offer zullen hebben te bren
gen voor het verzekeren der bestaansmogelijk
heid eener andere groep, indien zulks zich zou
uiten in prijsstijging van bepaalde artikelen,
hoewel nog niet vaststaat dat dit noodzakelijk
behoeft te zijn. Immers, uit de prijzen d?ie in
het algemeen de stedelingen moeten betalen
voor tal van dagelijksche levensbehoefte (aard
appelen, groenten, brood, melk e.d.) blijkt dat
de dezer dagen meermalen uitgesproken be
wering, dat de consumenten zouden leven op
kosten van den producent, allerminst bewezen
is. De indexprijzen zijn daar, om dit aan te
toonen.
Naar het oordeel der Kamer zal, bij het even
lueei Invoeren van steunregelingen, er op die
nen ie worden gelet, dat, bij het brengen ^an
f „nancieele offers, de baten daarvan niet voor
een groot deel worden besteed aan andere uit
gaven dan die welke rechtstreeksch komen ten
voordeele van hen die men wil steunen.
Hei zijn m het gebied der Kamer vooral twee
producten, die voor den landbouw van groote
beteekenis zijn, nl. de tarwe en de suikerbieten,
terwijl voor wisselbouw :,n de derde plaats ze
ker mag genoemd worden het /las, een product-
dat ook zijn beteekenis heeft voor werkver
ruiming, door de verwerking van het product
tot vezel in eigen land.
Blijkens het verslag der Directie van den
Landbouw over 1926 werden in Zeeuwsch-
Vlaanderen van de 53.000 H.A. bouwland 15
pCt. bezaaid met tarwe en 23 pCt. met suiker
bieten, 6 pCt. met vlas, uit welke cijfers zeker
de overwegende beteekenis dier gewassen blijkt
Vooral is zulks het geval met de suikerbieten.
Reeds in Maart van het jaar 1929 heeft onze
Kamer in een adres aan de Staten-Generaal
gewezen op de zeer bijzondere beteekenis d:e
de beetwortelcultuur zoowel als de beetwortei-
suikerindustrie, beide in het gebied aer Kamer
gedreven, voor Zeeuwsch-Vlaanderen hebben.
Berekend werd, dat in Zeeuwsch-Vlaanderen
jaarlijks gemiddeld 11,800 H.A. land met beet
wortelen wordt bezaaid, waarvan oen opbrengst
van 400 mill:<oen K.G. wordt verkregen.
Daarvoor wordt na het zaaien voor opéén-
zetten, schoonhouden, rooien, laden op de
voertuigen, loon van stalpersoneel voor paar-
dewerk door de landbouwers, a f. l.o'O, per H.A.
betaald f 1.770.000
Loon voor tarreeren, laden op wagon of schip
f 200.000
Voor het vervoer naar de fabriek wordt be
taald
Stoomtram BreskensMaldeghem. f 100.000
Zeeuwsch-Vlaanmsche stoomtram f 300.000
Stoomtram HulstWalsoorden f 25.000
ten ons haasten, want een tweede beroerte kon
het einde ten gevolge hebben.
De abbé d'Areynes droogt de tranen die langs
zijn wangen vloeien, daarna vraagt: hij moede
loos:
Hoe zullen wij Fenestranges bereiken? Op
dit oogenblik heeft de vijand reeds alle we
gen bezet, hij sluit ze voor ons af en rukt in
gesloten gelederen op Parijs aan. Overal is het
verkeer gestremd. Wij zullen bij de eerste
Pruisische voorposten aangehouden worden.
Wij moeten er door komen, zegt Raymond,
en wij zullen er door komen.
De abbé d'Areynes drukt de bevende handen
tegen zijn koortsachtig barndend voorhoofd.
Gedurende eenige seconden blijft hij zoo zit
ten, met de oogen half gesloten en denkt na.
Eensklaps heft hij het hoofd op, neemt de
handen weg, ziet Raymond met van geestdrift-
fonkelende oogen aan en antwoordt:
Ge hebt gelijk, wij zullen er doorkomen.
Ha! roept Raymond vol vreugde, ik was er
zeker van, dat ge zoudt spreken.
Ja, gaat de abbé d'Areynes voort-, terwijl zijn
gelaat eenigszins betrekt, maar ik kan mijn
parochie niet verlaten, alvorens ik daartoe
machtiging heb gekregen, ik mag niet van mijn
post deserteer en.
Wat bedoelt ge?
Zal men mij die machtiging willen verlee-
nen?
Dat zal men ongetwijfeld doen, wanneer men
de overwegende redenen verneemt, die tl dwin
gen er om te verzoeken.
De machtiging om te vertrekken moet ge-
f 425.000
de spoorwegen Gent- en Mechelen-
Ter Neuzen alleen op Nederlandseh
gebied f 60.000
de schippers f 200.000
Samen voor vervoer
f 685.000
Hierbij is nog te voegen de belangrijke bron
van inkomsten die vele gemeenten in Zeeuwsch
Vlaanderen hebben van het kadegeid. haven
geld en dergelijke recognitiën, die. zij heffen
op de aan gemeentehavens ter verscheping aan
gebrachte beetwortelen.
Suikerindustrie. In het gebied der Kamer zijn
twee fabrieken, nl. de N.V. Suikerfabriek „Sas
van Gent" en de „Eerste Nederlandsclic Coope
rat',eve Betwortelsuikerfabriek" beide te Sas
van Gent.
Ongerekend het salaris van directeuren en
kantoorpersoneel betalen deze fabrieken van
af het lossen der beetwortelen aan de fabriek
aan in Zeeuwsch-Vlaanderen wonende werk
nemers een bedrag van f 450.000; aan vracht
van fabricatiebenoodigdheden en - producten
wordt betaald f 175.000.
De weegloonen voor de weegbruggen zijn te
stellen op f 47.000, terwijl voor net verwerken
(lossen en laden) der voor de suikerbietenteelt
benoodigde kunstmeststoffen te rekenen op
f 85.000.
In totaal aan loonen en vrachten in
Zeeuwsch-Vlaanderen J 3.412.000
Ons betoog dat de beetwortel cultuur en -ver
werking voor het gebied der Kamer van zeer
ingrijpende beteekenis is en dat hare verdwij
ning of zelfs een belangrijke Inkrimping een
onherstelbare ramp voor de streek zou Detee-
kenen, wordt naar de meening der Kamer door
deze beschouwingen ten volle bevestigd als
men nagaat dat dit enorme bedrag aan loonen
wordt uitgegeven in een landstreek met pl.m.
83.000 inwoners waar de werkgelegenheid toch
al niet zoo ruim is, en waar een groot deel van
dat loon wordt uitbetaald in het najaar, in
teekend worden door den aartsbisschop van Pa
rijs.
Zal dat een oponthoud veroorzaken? vraagt
Raymond met gefronste wenkbrauwen.
Een oponthoud van eenige uren slechts en
wie weet of deze machtiging mij van Parijs
te verwijderen ons niet van dienst zal zijn om
door de linie van het Pruisische leger te komen.
Raymond gij moet hier op mij .vachten. Made-
leiine, mijn dienstbode, is uitgegaan om levens
middelen te koopen. Als zij komt moet ge haar
zeggen dat ik misschien laat thuis zal komen,
maar dat ze zich niet ongerust moet maken en
u een diner voorzetten. Gij kunt wel zonder
mij aan tafel gaan, mijn vriend .Ik ga het eerst
naar de pastorie. Ik heb een toestemming noo
d,g onderteekend door den pastoor, mijn on
middellijk chef, zonder welke ik niet met mijn
verzoek aan het aartsbisschoppelijk paleis kan
komen.
Ik zal hier wachten, mijnheer de abbé.
Onder het spreken heeft de vicaris van Saint
Ambroise zijn overjas aangetrokken en zijn
hoed opgezet, daarna drukt hij den Lotharin
ger de hand en zegt:
Tot weerzi/ens, en spoedig, mijn waarde Ray
mond.
Hij gaat heen, steekt de rue Saint-Ambroise
over en begeeft zich naar de pastorie, waarvan
hem slechts een korte afstand scheidt
Daar laat hij zich aandienen en wordt cnmid
dellijk door den pastoor ontvangen.
(Wordt vervolgd).
4
