No. 3707
Vrijdag 19 December 1930
45ste Jaargang
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
fierste Blad.
Kameroverzicht
r. Overzicht
HEERENBAAI
Sociaal
VERSCHIJNT elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND k'
POSTREKENiHS Nd. 52419.
Hel Moderne Huwe'ijk
NAJAARSVERGADERING VAN HET
R.-K. WERKLIEDENVERBOND
Dit nummer bestaat uit
TWEE BLADEN.
Bureaux van Redactie en Administratie
OOSTKADE 218, SAS-VAN-CENT
Telefoon 15 Telegramadres: Koerier
Abonnementsprijs 1.50 per 3 maanden,
of 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling -
Advertent iën 20 cent per regelbij contract lager
ZEER KOOPKRACHTIGE
LEZERSKRING
IT8TEKENÜ GESCHIKT
VOOR PUBLICITEIT
Door SIGRID UNDSET
De economische toestand biedt op het oogen
blik geen enkele waarborg, dat de natuurlijke
familie zich u'ït verstandelijke overwegingen
i angespoord kan gevoelen, om bij elkander te
blijven, als zij niet door godsdienstige motie-
en wordt geleid. Integendeel, iedereen die de
erhoudingen m de gewone katholieke families
i :ent niet alleen in de straatarme, maar ook
ia de families van middenstanders die weet,
ciat er in veel gevallen niets minder clan een
ïekere heldhaftighe^ voor noodig is, zoo de
echtgenooten ook als goede christelijke echte-
I eden willen samenleven.
Wanneer twee moderne menschen tevreden
l ij elkaar blijven en het geduldig en met be
rusting aanvaarden, wanneer een van de twee,
£.1 of niet zonder schuld, ziek wordt en „het
tp de zenuwen krijgt", dan vraagt dat zelfbe-
Leerschïng en zelfverloochening, die in den
legel alleen door vurig gebed en een veelvuldig
c ntvangen van de H. Sacramenten kan vcrkre-
i en worden. Bovendien hooren deze menschen
i an alle kanten in de wereld weerklinken dat
l et huwelijk op wederzijdsche liefde en noog-
Echt:pig gevestigd moet zijn. We mogen hierbij
vel bemerken, dat in onze democratische sa-
j lenleving de breede massa altijd nog van idee
<n leeft die 20 of 30 jaar geleden gehuld',gd
verden door enkele vooruitstrevende geesten,
naar die thans bij de meest vooruitstrevende
nenschen reeds lang hebben afgedaan en als
tnbruikbaar werden afgedankt). Ach, het is
roed dat de gewone man maar zeiden weet in
vrelke mate hun gewone vrouw hen in een hu
welijk, laten we zeggen van tien jaar, door-
i chouwd hebben. Vermoedelijk is het ook maar
roed, dat de meeste vrouwen niet weten wat
hun mannen gedurende tien jaa: van hun
huwelijk over hen gedacht en gemeend heb
ben. Want het i,s nu eenmaal zoo, dat slechts
heel weinig menschen elkander kunnen ver
dragen indien ze hun kracht niet ontleenen
£.an een ideaal, dat ze, wanneer ze hun leven
r mee vergelijken, niet hoog genoeg kunnen
i.anslaan.
Voor een levenslang huwelijk kan men
ülechts binnentreden in den kring van het
c eloof, dat iedere mensch het waard was dat
God voor de verlossing van zijn ziel den dood
inging.
Alleen het geloof aan deze waarheid kan
het katholieke huwelijksbegrip rechtvaardigen
en geen ander geloof kan ook aan de men
schen van onzen modernen tijd den moed in
storten om volgens de natuur te leven en de
hinderen die God hun schenkt ook aan te ne
men met een even sterk vertrouwen als het ge
loof aan de waarheid dat een kinderziel de
geheele geschapen zinnelijk-waarneembare
wereld in waarde verre overtreft.
Bij alle gepraat over „vrijwillig moederschap"
of over de vraag van veel of weinig of geen kin
leren of alleen bijzondere kinderen is de be-
anghebbendp iedere gelegenheid ontnomen
>m met doorslaande argumenten zijn meening
weer te geven, daar er nog geen middel is rm
ich ook de toestemming van het kind te ver-
ekeren, of het n.l ook bereid is om in de maat
chappij te treden en de taak <Ue het daar
vacht op zich te nemen.
Wat zouden zulke menschen b.v. wel zeggen
lie slechts daarom op de wereld kwamen om-
lat vader en moeder een kindje wenschten,
erwijl het kind zelf zonder z'n wenschen ken-
>aar te kunnen maken, de lasten verder moet
leepen die hun ouders hun kant en klaar op
le schouders gelegd hebben? God moge zich
>ver deze ouders ontfermen wanneer hun kinde
en in hun leven een critieken tijd zouden
noeten doormaken.
Waarheen de kunstmatig^ geboortebeper-
:ing voert, blijkt reeds uit het feit, dat het
percentage der bevolki(ng, dat nog jeugdig in
le frissche kracht van hun leven staat, met
ijn overschot aan arbeidsprestatie, de ver-
orging op zich moet nemen van het volksdeel,
lat geheel of ten deele niet in staat is cm te
verken, nog ontaarder leeft dan ten tijde van
Sodoma en Gomorrha. De toekomst zal uitwij
zen, hoe gaarne of hoe onwillig een geslacht
de erfelijke lasten van zijn ouders overneemt,
waarvan het weet, dat zij zeer nauwkeurig
konden rekenen wanneer het over het aantal
k'jideren ging, maar die zeer gewetenloos wa
ren wanneer zij schulden maakten en de
lasten die vroeger op de familie hadden gerust,
van zich afwentelden op de samenleving.
Wat tenslotte de verhouding van de vrouwen
tot de mannen betreft, zou ik in ieder geval
liever een regeling zien, welke de vrouwen op
dte wijze onvrij maakt, zooals ook de /lanten
in de natuur onvrij zijn, dan dat jk in een
regeling zou kunnen berusten, die hen zoo be
vrijdt, als het schors met bijl en zaag van den
boom wordt losgemaakt, dat daarna op een
hoop wordt gegooid en verdwijnt in de een
of andere vuurpoel of verbrand in een oven,
waar men in ieder geval n*jet meer van „ge
bondenheid" kan spreken.
(Nadruk verboden).
Zooals waarschijnlijk den meesten onzer
lezers bekend zal zijn, is Sigrid Undset, de we
reldberoemde Noorsche schrijfster, en bekeer
linge, die enkele jaren geleden den Nobelprijs
voor letterkunde verwierf.
(Van onzen parlementairen medewerker).
Defensie aan de orde. De verblinding der
vrijzinnig-democraten en socialisten een ge
vaar voor het land. Waterstaat en de spoor
wegtarieven. Goedkooper courantenvervoer i e-
wenscht.
De defensiebegrooting minister Deckers
mocht van de Kamer heel wat loftuitingen in
ontvangst nemen heeft weer eens aange
toond hoever de leider der vrijzinnig-democra
ten reeds in het socialistische kielzog is ge
raakt. Wanneer er een mobilisatiebesluit valt,
aldus de heer Marchant, waarover de volks
vertegenwoordiging niet te voren heeft be
slist, dan heeft de volkswil een zwevend be
grip het recht naar onwettige middelen te
grijpen.
De ontwapeningsfantaisieën van de sociaal
democraten en van Marchant en zijn vrien
den vormen een gevaar, waarvoor de regee
ring niet blind kan zijn.
De heer Tilanus bracht de gedachte naar
voren van een soort van geestelijke selectie
onder degenen die krachtens de Grondwet
verplicht zijn de wapenen ter verdediging des
vaderlands te dragen. Hij zou er diegenen Lit
willen weren, op wie het wettig gezag vn de
ure des gevaars niet rekenen kan. We betwij
felen of hier de oplossing te vinden zou zijn.
We zouden er het land mee gaan verdeelen in
vaderlanders en anti-vaderlanders, zulk een
verdeeling wettig gesanctionneerd I Het ware
al te mal.
Bij de waterstaatsbegrooting werden meer
dere Kamerleden genoopt over de tarieven bij
spoorwegen het woord te voeren Vooral voor
het vervoer van land- en tuinbouwproducten
werd verlaging bepleit. Er bestond te dien aan
zien vrijwel eenstemmigheid. Betoogd werd dat
de Duitsche tarieven aanmerkelijk lager zijn.
De heer Schaepman pleitte voor goedkooper
vervoer van de kranten. Dat vervoer komt den
wjer grooten bladen zoo ongeveer op een vier
ton per jaar te staan!
Door den heer Hermans werd op een tram
lijn door de Peel aangedrongen.
De revolutiepoging in Spanje en hoe ze ver
liep. Poincaré's instorting. Het Kabinet-
Steeg geen „blijvertje".
Op het einde der vorige en in het begin van
deze week heeft men in Spanje een revolution
naire opstand gewaagd, welke echter vrijwel
in de kiem mislukte. Het begon vorige week
Vrijdag met den opstand van een garnizoen m
het Noorden, te Jaca. De regeeringstrcepen
bleven echter trouw en binnen 24 uur moesten
de opstandelingen de wapens neerleggen. Een
tweetal officieren, de aanstichters, werden ge
fusilleerd. Maandagmorgen had over het ge
heele land gelijktijdig een staking moeten uit
breken. Het vliegvéld Quatro Vtentos (Vier
Winden) in de nabijheid van Madrid, werd
door een paar oproerlingen, waaronder de be
kende Oceaan vlieger Franco, overmeesterd en
vandaar werden de hoofdstad en andere groote
steden met pamfletten, waarin werd meege
deeld dat de republiek was uitgeroepen, over
stroomd. Maar ook nu was de regeering den
toestand weer spoedig meester. Een paar bat
terijen namen het vliegveld onder vuur en al
spoedig werd de witte vlag geheschen. Franco
wist in een vliegtuig naar Portugal te ont
komen, waar hij voorloopt werd geinterneerd.
Op andere plaatsen zijn wel eenige woelingen
voorgekomen, maar nergens droegen ze °een
ernstig karakter. Waar de republikenische be
weging in Spanje bizonder sterk is, maakt deze
in weinige uren onderdrukte poging tot revo
lutie den indruk, dat ze buitengewoon slecht
werd voorbereid. Stellig heeft ze het prestige
der regeering verhoogd en dat der republikei
nen verminderd. Tegelijk heeft ze de ïcgeering
een volkomen gewettigd motief aan de hand
gedaan om een aantal republikeinsche leiders
achter slot te zetten en huiszoekingen te or-
ganiseeren welke haar wel het noodige mate
riaal zullen verschaffen, om het doen en laten
van bepaalde personen nauwkeurig gade te
slaan.
De Fransche oud-premier en oud-president
Ingezonden Mftdedeellng
(9)
ECHTE FRIESCHE
'nuummmuMma
20-50d. per ons
Poincaré is plotseling door een ernstige ziekte
overvallen welke voor zijn leven doet vreezen.
Men had reeds gehoopt, dat hij voor de zoo-
veelste maal Frankrijk redden zou uit de po
litieke impasse waarin het geraakt is. Maar
phys'jek voelde hij er zich niet toe in staat en
plotseling is de instorting gekomen.
Er is thans, na den val van het Kabinet-
Tardieu een meer links-getint antl-clericaal
Kabinet-Steeg gevormd. Een lang leven zal
het met beschoren zijn.
CRISIS-WERKLOOSHEID.
Bespreking van het rapport der
studie - commissie.
Zooals reeds vermeld, heeft de heer Henri
Hermans Dinsdag, op de najaarsvergadering
te Utrecht, van het R. K. Werkliedenverbond
in Nederland, het rapport behandeld van de
Commissie tot bestudeering der werkloosheid,
ingesteld door het verbondsbestuur.
De commissie, bestaande u'st de heeren H.
Hermans, vorzitter, B. Berendsen, Th. Brou
wer, F. Brussel, C. J. Kuiper, B. N. Loerakker,
H. van Tongeren, E. Manns, J. Th. Nijkamp en
J. Veldman, secretaris-rapporteur, waarvan
uiteraard werd verwacht, dat zij op korten ter
mijn een rapport zal uitbrengen, is bij haar
studie niet doorgedrongen tot de diepere oor
zaken van de tegenwoordige crisis Evenmin
heeft zij zich bezig gehouden met het gewij
zigd vraagstuk der werkloosheid, als gevolg
der economische onwtikkeling. De bestudeering
hiervan is opgedragen aan een andere com
missie van het R.K. Werkliedenverbond. Zij
vraagt niettemin de aandacht voor enkele con
troleerbare verschijnselen, die er cp-wijzen, dat
ook ons land vermoedelijk staat voor een peri
ode van*werkloosheid, welker bestrijding alle
krachten van regeering en volk zullen op-
eischen. Algemeen is de overtuiging, dat krach
tige maatregelen niet mogen uitblijven, dat
vooral de overheid hier een taak te vervullen
heeft en dat de kosten, verbonden aan de le
niging der crisisnooden, door geheel ons volk
dienen gedragen te worden.
Vooropstellend, dat werkloosheid ook bij
ruime ondersteuning altijd als een ramp en bij
groote uitbreking, zelfs als een volksramp
moet worden beschouwd, waaraan ook groote
zedelijke nadeelen verbonden zijn, meent de
commissie, dat vooral aandacht moet geschcn
ken worden aan behoud en verruiming van
werkgelegenheid en ze geeft echter ook eenige
maatregelen in overweging met betrekking tot
werkloosheidverzekering en -ondersteun'ng.
Genoemde vier groepen maatregelen worden in
het rapport „hulpdmiddelen" genoemd. Buiten
deze hulpmiddelen wordt voor een goede toepas
sing er van in onderling verband aanbevolen
de instelling van een departement voor Volks
welvaart, althans een bureau, dat zoowel met
de verschillende bij de zaak betrokken depar
tementen als met de commissies en organisa
ties, die methet werkloozenvraagstuk of de
crisisnoodleniging te maken hebben, in gere
gelde verbinding staat.
Om bijzondere hulpverleen',ng aan het Rijk
financieel mogelijk te maken, zonder in dezen
tijd den belastingdruk te verzwaren, zou door
het Verbond in overweging kunnen worden ge
geven: le opcentenheffing voor het Leenings-
fonds voor een deel aan te wenden tot verzach
ting van de gevolgen van de huidige cris's en
deze heffing desnoods met eenige jaren te ver
lengen; 2e. de "heffing van een speciale belas
ting op buitenlandsche effecten; een belasting
heffing op weelde-artikelen; 4e de uit deze
maatregelen verktregen bedragen, te storten
in een crisisfonds tot leniging van nooden, ont
staan door buitengewone werkloosheid.
Bij de gedachtenwisseling over net rapport,
voerden het woord de heeren Smit -Haarl.
Bond), Schaaper (Metaalbew.), Kuiper (Land-
arb.) Jong (Graf. Bond) Pelser (Mijnwerkers)
Voorham (Bouwvakarb.) Wind (Bouwvakarb.)
Boersma (Kantoorbed.) en v. d. Werk (Steen-
fabriekarbrs.)
De voorzitter deelde nu mede, dat overwogen
wordt om het rapport uitvoerig toegelicht in
druk op ruime schaal te laten verspreiden.
Hierop was het woord aan den heer H. Her
mans. Hij legde er den nadruk op, dat hy in
zijn bespreking zeer goed gewezen heeft op ae
voorzichtigheid, die bij het nemen van maat
regelen tegen dumping genomen moeten wor
den. Wanneer het aan te lage loonen ligt.
moeten er zeker maatregelen tegen getroffen
worden.
De heer Hermans gaf het verbondsbestuur
voorts in overweging een ander op te ne
men van de uitspraken van prof Kaag en prof.
Frijda omtrent de loonregeling. De heer Pelser
verloor, volgens den heer Hermans, de onder-
consumptie uit het oog, die juist in het kolen-
bedrijf bestaat.
In zijn slotwoord sprok de vooizifcter de hoop
uit, dat deze discussie een krachtige aanspo
ring zoude zijn voor de gemeentebesturen die
tot nu toe nog niet of weinig voor de uitge
trokken werkloozen deden, om alsnog behoor
lijk steun te verleenen.
TWEEDE DAG.
Behandeling van voorstellen.
In de voortgezette najaarsvergadering is
Woensdagmorgen eerst een oestuursvoorstel
aanvaard om ter vervanging van de Federatie
van Diocesane Woningbouwcentrales in het
leven te roepen een Centraal Instituut voor de
Volkshuisvesting.
Verder vereen ^de men zich met het denk
beeld dat de vakbonden elk kwartaal een con
tributie van 13 cent zullen betalen voor alle
bij den aanvang van een kwartaal bij hen aan
gesloten leden en adspirant-leden. De diocesa
ne bonden zouden zulks moeten doen voor de
bij de tot hen behoorende Volksbonders of werk
liedenvereenigingen aangesloten leden, die
geen lid van een vakbond kunnen zijn.
Voorts werd een door den Grafischen Bond
geamendeerd bestuurvoorstel aangenomen, dat
hierop neerkomt, dat in gevallen, waar\n naar
het oordeel van het bestuur, nadat e vakbon
den gehoord zijn, bij het aanvragen van het
lidmaatschap kennelijk de bedoeling heeft voor
gezeten om onmiddllijk van de hulp van „Her
wonnen Levenskracht" te genieten, de rechten
hierop eerst een jaar later zullen ingaan.
Hierna besloot men op intiatief van den
Transportarbe'idersbond pogingen in het werk
te laten stellen, hetzij op eigen gelegenheid
ofwel ln samenwerking met andere sanatorium
exploiteerende vereenigingën om bij de Ned.
Spoorwegen speciale „goedkoops reisgelegen
heid te verkrijgen voor bezoekers van verpleeg
den.
Ten slotte werd op voorstel van den Haar-
lemschen Bond aan het Bondsbestuur opgedra