No. 3704 Vrijdag 12 December 1930 45ste Jaargang NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN Eerste Blad. VERSCHIJNT elken MAANDAG., WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND P0ST8EKEHIHB Nb. 52419. Dit nummer bestaat uit TWEE BLADEN. 40 milioan Nationals Minderheden. Kinderellende in Moscru. DE ZEEUWSCHE KOERIER Bureaux van Redactie en Administratie OOSTKADE 218, SAS-VAN-CENT Telefoon 15 Telegramadres: Koerier Abonnementsprijs 1.50 per 3 maanden, of 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling - Advertentiën 20 cent per regelbij contract lager ZEER KOOPKRACHTIGE LEZERSKRING IT8TEKEND GE8CHIKT VOOR PUBLIOITEIT De meeste minderheden zïjn aan Ver sailles te wijten. 40 Millioen minder heden onder vreemde overheersching. Kerkhoven der Cultuur. Hoe gaat t met de petïtionementen in Genève? (Van een medewerker te Genève) Hebt ge u, lezer, wel eens afgevraagd, hoe 't toch komt, dat bepaalde woorden, die men vroe ger zelden of nooit ontmoette, sinds een'ge ja ren zóó zijn ingeburgerd, dat men ze herhaal delijk tegenkomt in kranten, in gesprekken, in 3 adio-redevoeringen? Er zijn er al n heel stel bij elkaar: „ontwapening" is er een van en „Pan-Europa" en zoo ook „Nationale Minder heden"; woorden, die niet louter meer „woor den" zijn maar „slag-woorden" zijn geworden en het is'n bekend feit dat aan slagwoorden altijd meer dan één beteekenis kan worden ge hecht. Dat deze woorden thans in zoo goed als ieders vocabularium voorkomen, bewijst toch wel, dat in 't laaste decennium zekere nieu we ideën zijn opgekomen, waar ieder land veke ning mee te houden heeft. Zooals gezegd: „Nat'pnale Minderhedenis ook zoo'n woord. Nationale Minderheden zijn er altijd geweest, maar door de nieuwe gren- zenregeling van 't Verdrag van Versailles is er 'n tot dusver ongekend-groot aantal in zoo goed als alle Europeesche landen ontstaan De heeren vredestichters van Versailles hebben echter drommels goed ingezien, dat deze 3iieuwe toestand slechts bestaanbaar zou kun nen zijn, als de Staten, bij wie voornamelijk vertegenwoordigers van vreemde nafcionalitev- ten werden ondergebracht, zich zedelijk ver plichtten, dat de minderheden hun cultureele i echten zouden mogen houden. Zoo werden Polen, Tsjechen, Serven en Roemeniërs bij ver drag gedwongen, om als nieuw-geschapen of vergroote Staat taal, zeden en godsdienst van hun andertattge onderdanen te respecteeren en cie Volkenbond werd aangesteld als garantie van deze verdragen Hoeveel minderheden zijn er in Europa en waar wonen ze zooal?. Op 't laatste congres, waar onlangs zooals alle jaren, vertegenwoordi gers der Minderheden bijeenkwamen, heeft inen zoogenaamde „positie-berichten" samen gesteld, waaruit is komen vast te staan, dat op 't oogenblik in Europa veertig milloen anticrta- b'ge menschen leven onder vreemd bestuur: daartoe hooren de Duitschers in Polen. Letland Litauen, Tsjecho-Slowakije, Joego-Slavië, Roe- menië en Hongarijë, voorts de Polen en Litau- ers in Duitschland, de Russen in Polen en Roe menië; de Litauers, Letten en Joden m Polen; de Slovenen n tab'ë, de Masedonische Bulgaren in Joego-Slavië en nog vele anderen, om van de Elzassers de Zuid-Tirolers en de inwoners van Eupen niet te spreken die weliswaar ook nationale minderheden zijn, maar die niet wor den beschermd door de z.g. „Mijiderhcidsver- dragen". Buiten de pas-gestichte Staten, aan wie die verdragen zijn opgelegd, voor den tijd van tien jaar, hebben later ook de Letten, Es- ten en Litauers aan den Volkenbondsraad de verklaring moeten geven, dat ze de binnen hun grenzen wonende nationale minderheden hun eigen cultuur en taal zullen laten en hen in geen enkel opzicht zullen achterstellen bij de eigen onderdanen. Wat is echter tot nu toe met deze verdragen bereikt, hoe zijn ze opgevolgd? Wie 'n reis kon maken van de Noord-Oost grens van Duitschland, naar 't tot Litausch bezit geworden Memel-gebied, door Polen naar t Zuid-Oosten, de Balkan landen en Tsjecho- Slowakije, die zou verstomd staan over zooveel kerkhoven van vreemde culturen, die 'n over dreven en doorgaans belachelijk nationalisme in deze nieuwe Staten op z'n geweten heeft. Met hoeveel gechicaneer worden de anders- sprekende volksgroepen in Polen, Tsjecho-Slo wakije, Joego-Slavië en Roemenië vervolgd: hun scholen worden gesloten, de bouw van nieuwe scholen wordt verhinderd, met 'n grenze iooze brutaliteit worden de kinderen gedwon gen de staatsscholen te bezoeken en te wor den onderwezen in 'n vreemde taal waarin ze i f KONINGIN ELISABETH VAN BELGIE temidden van de be volking van Eng\s, na de teistering door den mist. ook moeten leeren bidden. Wie in de t't legen- heid was, o min de hooge muurkasten in 't Vol kenbondssecretariaat van Genève te snuffelen zou daar ontelbare smeekschriften /inden. lm mers: de Minderheden hebben 't recht, ils ze meenen dat de verdragen geschonden zijn, zich te beklagen bij den Volkenbond. Maar hoe veel van d'c petitionementen zouden succes hebben gehad?. Wat vroeger in 't oude Rusland de Tsaar was, dat is thans Genève voor 'z el lendige lot van de Oost- en Zuidoost-Europee sche Minderheden: 'n ongenaakbare grootheid En 't kleinzielige bureau-cratisme daar zorgt er wel voor, dat die afstand nog veel grooter wordt. Wanneer nu zoo'n verzoekschrift bi Genève arriveert, dan beslist eerst de Algemeene Secre taris erover, of 't voor behandeling in aanmer king komt. Daarbij gelden nauwkeurig- vastge stelde voorschriften, b.v. dat de petitie in 'n fatsoenlijken en eerbiedigen toon moet zijn op gesteld en dat men zekerheid heeft omtrent de bron van herkomst. En als 't smeekschrift aan al die eischen voldoet, dan wordt tge- zonden naar de regeering, tegen wier politiek 't 'n protest is. Zoo'n regeering probeert dan door gaans, de in de petitte neergelegde grieven te ontzenuwen, 't Is ook mogelijk, dat zë belooft, 't geval nauwkeurig te onderzoeken en zich met de adressanten in verbinding te stellen. De Volkenbond moet die regeering gelooven en de zaak daarmee als afgedaan beschouwen Wat dan verder plaats heeft is de zaak van de aangeklaagde regeering en eerst iater mis schien, wanneer ze haar belofte niet houdt,, kan ze in 'n nieuw petitionement te Genève ter sprake worden gebracht. Maar 't kan ook zijn, dat 't antwoord van de regeering niet be vredigend wordt geacht en dan wordt het an ders, dat intusschen reeds den ouderdom van 'n half jaar heeft bereikt, behandeld door 'n commissie van drie personen. En eerst wan neer men 't ijn deze commissie niet met elkaar eens kan worden, heeft een in den Volkenbonds raad vertegenwoordigende mogendheid de be voegdheid, om de kwestie te brengen voor den hoogen Volkenbondsraad en daarmee is ze we reldkundig gemaakt. Alles wat in !t verleden gebeurd is, blijft geheim. Tot voor 'n jaar terug had 't Volkenbondssecretariaat niet eens de verpltehting, om te publiceeren, hoeveel pe titionementen er naar Genève werden gestuurd en wat hun lot is geworden, dank zij de z.g. Besluiten van Madrid. Maar is daarmee de mo gelijkheid weggenomen voor kwaadwilligen om de zaak op de lange baan te schuiven, zooals dat vroeger immers ook gebeurde? Dat geschiedt jammer genoeg maar al te vaak. Ten eerste bij de Staten, die de onder hun bestuur ressorteerende minderheden met alle geweld willen assimileeren aan hun cul tuur. Maar ook in 't Volkenbondssecretariaat, waar meer vijanden dan vrienden van de Min derheden zitten, waar men totaal onkundig is van wat er voor 'n minderheid van zoo'n ver zoekschrift afhangt, waar men zoo'n adres niet voelt als een noodkreet, maar 't voor a'los po litiek" beschouwt, kortom waar men nog xang niet doordrongen is van den nieuwen ge?st, die met 't begrip „minderheden-bescherming"' zoo innig verbonden is. (Nadruk verboden.) 't Is opvallende, met welk 'n ambitie de Sov jetpers van tijd tot tijd komt aandragen met openbaringen van kinderleed in het buiten land. Daartegenover worden buitenlanders, die in Rusland komen, door de Sovjet-ambtenaren opmerkzaam gemaakt op een paar kindertehui zen, die het moet gezegd, inderdaad oui.tenge- woon goed zijn ingericht. De heeren leiden nun gasten nniet zonder trots rond, maar de bui tenlander, die in zijn eigen land ook wel wat ge wend is op het gebied van k';nderzorg valt hee- lemaal niet achterover van verbazing. Hij kan ze bij hem thuis minstens zoo goed aantreffen Daarbij is 't onzinnig om het kindervraagstuk te beoordeelen naar die enkele instituten Want, de kinderellende in Rusland gaat werkelijk alle beschrijving te boven. Denken we maar eens aan de z.g. „verwaarloosde" Kinderen: 'n leger van daklooze, kleine en opgeschoten kna pen en meisjes. Het heele Sovjet-rijk door kan kan men ze aantreffen: 't zijn niet anders dan vagebonden van 'n zeer min allooi en als er geen verandering komt, dan zullen ze b;nnen korten tijd een zeer ernstig maatschappelijk gevaar gaan vormen. We laten hier nu eenige schetsen volgen, wier inhoud berust op offici- eele gegevens der Sovjets, want de feiten heb ben gestaan in Bolschewistische prov'pciale bladen. Eind Augustus verschenen op het redactie bureau van de „Turkmenskaja Iskra" te Asch- chabad twee mannen met een meisje van een maand of elf, Nad ja Malinin geheeten. Het kind zag er verschrikkelijk uit: bleek, af gemat met 't gezicht van een afgeleefd mensch blauwe streepen waren op het gezteht te be speuren, die wezen op den naderenden dood. Ze liet haar armpjes krachteloos hangen, als of ze ijzeren gewichten te torsen had. In haar oogen lag 'n soort fatalistische berusting. De geschiedenis van dit kindje is ontzettend: toen haar moeder gestorven was, ging de va der, de student Pjotr MaTnin naar Leningrad, om daar te studeeren. Hij nam T. ouder kind van vijf jaar mét zich mee. Nad ja bracht hij in het „Tehuis voor moeder en kind", in Asch- chabad. Vroeger was het een gezond en levens lustig kind geweest. Maar toen een vriend van haar vader Nadja eens in het tehuis bezocht, herkende hij haar nauwelijks. Ze was den dood nabij, want men had haar eenvoudig la ten verhongeren. In den tijd van 'n half jaar was de kle'pe Nadja negen pond afgenomen. Maar de directrice van het tehuis haalde de schohders eens op en zei: „We beschikken niet over middelen, om voor haar bijzondere potjes te koken. Ze moet maar mee eten, wat de anderen krijgen „Maar daar gaat ze waarschijnlijk van dood!" Weer was 'n schouderophalen het antwoord: „Wat kan ik daaraan doen?" Maar Nadja werd meegenomen uit dit „Te huis voor moeder en kind" en zoo kon ze nog van den dood worden gered. En hoe is het met de andere kinderen ge leid? Niet veel becer. Alleen de kinderen van de minnen vormen oen uitzondering: ze zien er .cel beter uit dan de andere, beter gevoed en ovensiustig In hei dorp Tioizkoje bij Taschkent is een nerscnliingsoord. Dat is bestemd voor arbe d- ;:ei's en haar kinderen, maar het deugt heele- maal niet voor herstellingsoord. Doorgaans mogen de moeders haar kinderen niet bij zich ouden: ze moeten ze afstaan aan de kinder- j waarplaats. Maar de zusters en de surveil- anten zijn in het geheel niet berekend vcor aar taak,, 'n ople ding hebben ze nooit ge- .ad. Als de kinderen niet slapen willen, dan -.breeuwen deze „opvoedsters" hun toe: „Ga ja slapen, anders maak ik je dood!" 'o Is voorgekomen, dat zo kindertjes van wee maanden probeerden te zetten, in de vensterbank! Toen 'ns een kind van een rnbeid ster ziek werd, nam de directxice er wel ken nis van, maargag rustig naar de bioscoop 'o Andere arbeidster werd gedwongen om haar mnd, dat in het kindei'tehuis bloecldiarrhee kreeg, terug te nemen. En toen het ïmnsch 'n klacht wilde indienen, werd haar verzocht, zoo spoedig mogelijk 't herstellingsoord te ver laten! De kinderkolonie van de „Baumansky Stroi- telj" op het station Sagorjanskaje bij Moscou is ondergebracht in 'n gebouw Jat absoluut niet voor dat doel is ingericht. De kinderen zien er allersmerigst uit en ze worden den ganschen dag beknord en bestraft. Ze krijgen b.v. geen ontbijt, ze mogen net rusten na net middageten, ze worden ontkleed op het balkon gezet. Met 't gevolg dat de helft van de kin deren maar weer door hun ouders worden naar huis gehaald. In 't Sovjet-blad „Kransnyi Altai'" in Bar naul is onlangs een bericht gepubliceerd, dat 'n blik gunt in de ellendige positie, wa;-rn 'ommge kinderen verkeeren. 'n Jongen had in de Kluijtschewsker kinder-communiteit slaag gekregen en was er van door gegaan. Hij had zich bij het bureau voor volksontwikkeling be klaagd. Daar, in Barnaul beloofde men hem, dat hij in 'n kindertehuis zou worden opgeno men. 'n Maand later ongeveer zag een mede werker aan die krant den jongen voor 'n eet- lokaal staan. Hij zag er verloopen uit, zat over zijn heele l'chaam vol uitslag, zijn kleeren wa ren lompen, hij had een brutale uitdagende houding, kortom hij zag er uit als iemand die al jaren dakloos is. De krantenman bemoeide zich met het geval en zoo werd de knaap door een arts onderzocht. Bij het onderzoek kwam vast te staan dat hij er wel zóó aan toe was, dat opname in het kinderhuis noodzakelijk was maar hij moest daar geïsoleerd worden gehouden. En toen hij met zijn paper naar 't eerste kinderhuis werd gestuurd, reed de di recteur juist uit en nam den jongen niet op. De kindercommissie te Barnaul oeschikt over vele werkplaatsen, waarin de jongelui, d.e uit de kindertehuizen zijn ontslagen, kunnen ko men werken. Ze arbeiden daar vijf, zes, zeven maanden, zonder ook maar 't geringste loon te ontvangen, behalve dan 'n roebel of drie vier, ineens. Het spreekt vanzelf dat die opge schoten kinderen onder deze omstandigheden, n'ct van plan zijn, om hun vroegere connecties met alle mogelijke gespuis te verbreken, want ze moeten stelen als ze niet van honger willen omkomen. De directeur van 't Kindertehuis No 8 ont sloeg drie dertienjarige kinderen om ze naar de fabrieksschool te sturen, maar die schoei mag volgens de voorschriften geen kinderen heneden de vijftien jaar opnemen. En dus werden deze stakkers dakloos. In December 1929 werden drie meisjes uit net 1ste Kindertehuis in Barnaul ontslagen. Ze kregen werk in 'n bontwerkerij voor 16 roe bel per maand. Ze woonden met nog negen mdere meisjes en 'n krankzinnigen, epilep- 1 ischen ouden man in een schuur in een voor stad. Met z'n dertienen in één vertrek! Een van de meisjes kon dat leven niet langer har den en kwam op den verkeerden weg 't Officieele orgaan der Russische Jonge Communisten, de „Komsomoliskaja Prawda" heeft een en ander geschreven over de positie van die jongelieden, die werkzaam zijn in de bedrijfscooperaties en bij de ongeorganiseerde ..huiswerkers, wel 'n millioen bij elkaar. Het blad stelde vast, dat de zesurenaag, die voor Je jongelieden is voorgeschreven, daar niet /erd in acht genomen .Want de kinderen wer ken 12 tot 14 uren en nog meer. Contracten bestaan alleen maar op papter. De bestaande

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsche Koerier | 1930 | | pagina 1