No. 3680
Vrijdag 17 October 1930
45ste Jaargang
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Eerste Blad.
De katholieke elite
van Frankrijk
Kameroverzicht
Builen!.
VERSCHIJNT elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
POSTREKENING Ho. 52419.
11 1 1 -
Dit nummer bestaat uit
TWEE BLADEN.
Ingezonden Mededeellng
DE ZEEUWSCHE KOERIER
Bureaux van Redactie en Administratie
OOSTKADE 218, SAS-VAN-CENT
Telefoon 15 --.-'Telegramadres: Koerier
Abonnementsprijs 1.50 per 3 maanden,
of 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling -
Advertentiën 20 cent per. regelbij contract lager
ZEER KOOPKRACHTIGE
LEZER8KRING C
IT8TEKEND GESCHIKT
VOOR PUBLICITEIT
door Mgr. Alfred Baudrillart.
Sedert 1890 kan men van tijd tot tijd hooren
verkondigen, in den geest van den filosoof
Ollé-Laprune: „De jonge generatie keert tot
Christus terug!" Ondertusschen echter schreed
de ontkerstening steeds verder, tot in eind
1905 ze haar hoogtepunt bereikt had. En al
hebben we redenen tot tevredenheid, toch is
Frankrijk op den huidigen dag ni^t opnieuw
'n christelijk land geworden. Waarin bestaat
dan de christelijke vernieuwing, waarvan men
zooveel spreekt? Bestaat er 'n christelijke we
dergeboorte in Frankrijk, voornamelijk in de
kringen der geestelijke leiders? En i£ die op
recht en diep en van blijvenden aard? Over
deze vragen is in 1926 en 1927 in een reeks
conferenties, waarvan de verslagen door M.
Guy Grand zijn gepubliceerd, ernstig gedebat
teerd. Over het algemeen werden ze bevesti
gend beantwoord, maar er waren ook sprekers,
die de beweging karakteriseerden als opper
vlakkig, als een vrucht van den oorlog, zelfs
als een zeer simpele vorm van religiositeit, na
verwant aan het atheisme.
Naar mijn meening is de religieuze wederge
boorte, werkelijk 'n feit, oprecht en die, al werd
zij dan ook soms vermengd met weinig soliec'e,
eenigsizins troebele elementen voortgekomen
uit de politiek of uit een valsch mysticisme,
'n Religeuze wedergeboorte, die vooral in intel-
lectueele kringen de groote krachten te voor
schijn roept die over Frankrijk zullen beslissen.
Die vernieuwing ijs merkbaar, zoowel in het
Rijk der ideeën als in dat der feiten en wel in
zulk 'n mate, dat de politieke en andersden
kende tegenstanders haar niet zonder grcote be
zorgdheid mee aanzien.
't Zijn vooral de factoren, waaruit deze bewe
ging voortkwam, die kunnen worden aange
wend, om de ernst ervan in twijfel te trekken:
de aesthetische en literaire beweging, de ge
voelige en mystieke, de op sociale doeleinden
en sociale hervormingen geriphte beweging, de
raditionalistische en politieke beweging, zooals
le Action Franpaise, kortom alles, wat ten ge
volge van den oorlog den kop opstak en werd
georganiseerd. En wanneer we op niets anders
konden wijzen, dan zou er geen sprake zijn van
'n eerlijke terugkeer tot den godsdienst, laat
staan tot 't Katholicisme. Maar behalve punten
van uitgang, is er ook 'n punt van aankomst:
de waarheid. Wie niet verder kwam dan zulke
uitgangspunten, liep vast: zooals zekere mysti
ci of zekere aanhangers van de Action Fran-
paise. De anderen hebben den waren God en
het ware geloof gevonden. Herinneren we ons
hier 't woord van Mgr. d'Hulft, dien men
trachtte op te stoken tegen Huysmans en z'n
apologeten: „Hij heeft God gevonden, zooals
dat in zijn aard lag en zooals zijn krachten
hem dat vergunden. Maar hij heeft Hem ge
vonden". In ons liggen toch immers aanknoo-
pingspunten met de religie, die met ons gan-
sche bestaan i,g verbonden.
'n Kenmerk van de huidige religieuze bewe
ging is, in tegenstelling tot de nieuw-christe-
lijke van 1890, dat zij gedragen wordt door een
geestelijke en spiritueele aanwending van de
geopenbaarde Waarheid, van de dogmatiek en
de religieuze handelingen der Katholieke Kerk.
Dat was reeds vóór den oorlog duidelijk waar
te nemen bij de schrijvers, die tot de baan
brekers behooren, zooals Paul Clandel, Georges
Dumesnil, Charles PerguyEn sedert is dat
nog weer duidelijker aan den dag getreden.
Maar het zijn slechts literatoren, zal men in
het midden brengen. Zeker, maar ook de man
nen van de Kerk en de theologen, die in 1875
de stichters van het vrije Katholieke hooge-
choolonderwijs waren, hebben volkomen inge
zien, dat het voornaamste werk moet bestaan
in het weder in eere herstellen van de onver
kochte christelijke leer. Zoodat het niet vol
doende was, om de studeerende jeugd de nood
zakelijke profane kennis bij te brengen door
christelijke leeraars, zooals dat ook gebeurt
door z.g. neutrale leeraars aan de staatsuniver
siteiten. Maar dat 'n wederinvoering noodzake
lijk is van de christelijke wijsbegeerte terug
gaande op Sint Thomas van Aquino. Dat mo-
derne-wetenschappelijke methoden kritisch
moeten worden toegepast op de godsdienst
wetenschappen, kerk- en godsdienstgeschiede
nis, katholieke maatschappijleer, de leer van
het christelijke natuurrecht. Welk een moed
hadden de mannen der Kerk noodig, om hun
taak aan te vatten, terwijl hun ter eener zijde
vijandelijkheid tegengrijnsde, ter andere? zijde
ragwaan en mistrouwen .Mgr. d'Hulft, Abbé
Broglie, Mgr. Battifol en anderen zijn dar werk
begonnen en het is ook klaar gekomen. Door
eerbiedafdwingende meesters wordt het voort
gezet, zelfs aan de Staats-universiteiten, zooals
door Prof. Renaud in Parijs. Bijzondere lof
komt toe aan de Katholieke universiteiten, die
'n elite-corps van geestelijken en leeken heb
ben gevormd, aan religie en Kerk trouw. Be
halve ijl de geestelijke toeneiging tot de Kerk,
mogen we ook in de ware mystieke vernieuwing
het veelvudig ontvangen der H. Sacramenten,
de roepingen voor het reguliere en seculiere
priesterschap duidelijk-sprekende bewijzen zien
voor de echtheid en de werfkracht der ver
nieuwing.
Maar, wanneer dit alles zco is, hoe komt het
dan, dat Frankrijk over het algemeen r og zoo
ontkerstend schijnt? Wat heeft ze dan bereikt,
deze „veroverende" jeugd?
Men mag de groote moeilijkheden, die een
nieuwe kerstening van Frankrijk in den weg
staan, niet over het hoofd zien. Immers hoe-
vele leiders van het Fransche Katholicisme zijn
in den wereldoorlog gedood! Intusschea mag
men het reeds bereikte ook niet miskennen.
Men zou de resultaten als volgt kunnen samen
vatten: 1. Op intellectueel gebied: liquideering
van het Scientipme, vernietiging van de posi
tivistische en ongodsdienstige sociologie, nieuwe
oriënteering, in den zin van grootere beschei
denheid der z.g. onafhankelijke wetenschap
ten opzichte van de kerkgeschiedenis, den oor
sprong van het Christendom en de rol, die de
Kerk heeft gespeeld in den loop der eeuwen.
2. Op het gebied der organisatie, vooral van de
Katholieke jeugd, maar ook van de Katholie
ken in het algemeen: 'n geweldige vooruitgang,
waarvan vele Indrukwekkende en lang-nawer-
kende demonstraties in het Fransche openbare
leven getuigenis afleggen. 3 Op het gebied der
poliftiek en van het sociale leven: lang niet
zoo'n wantrouwende en afwijzende houding
meer bij het volk, een onloochenbare verande
ring in de houding der regeerders. In dit ver
band ,zou 't niet moeilijk vallen, de positieve
resultaten op te sommen, die sinds het einde
van den oorlog zijn bereikt en te bewijzen, dat
ondanks de momenteele overwinning van het
linksche Kartel 'n wezenlijke toenadering tus-
schen Kerk en Staat heeft plaats gevonden.
Men denke hierbij aan Orleans, Carhago, Al
giersVooral hebben eenige hoogstaande
Fransche staatslieden ijngezien, dat Frankrijk s
welzijn 'n zekere samenwerking met de reli
gieuze macht, in dit geval de Katholieke Kerk,
noodzakelijk maakt.
't Is dus geenszins overdreven, vast te stellen,
dat het Katholicisme weer een der meest-be-
teekenende en richtinggevende krachten van
Frankrijk is geworden. De taak der generatie
van 1830 was 't, de intellectueelen naar het
Geloof te dwingenDie der generatie van
1930 zal het zijn, de massa voor het geloof te
rug te winnen(Nadruk verboden)
(Van onzen parlementairen medewerker).
Regeling van werkzaamheden Minimum-
loonen voor de huisindustrie. De Zuitlerzee-
steunwet. Het petitionnement.
De Tweede Kamer is Dinsdag met haar werk
zaamheden voor het nieuwe zittingsjaar begon
nen en had allereerst te aanhooren een mede-
deeling van den voorzitter, mr. van Schaik, dat
was ingekomen een verzoek om het wetsvoor
stel betreffende de vloot niet aan te nemen,
een verzoek, onderstreept door één millioen,
465,971 handteekeningen. We weten niet of dit
aantal grooten indruk op de Kamer heeft ge
maakt. Wel herinneren we ons een aardig voor
val te hebben gelezen, dat een der laatste
dagen dat het petitionnement kon worden ge-
teekend, moet zijn gebeurd en dat de waarde
van het aantal der handteekeningen in een iet
wat bedenkelijk daglicht plaatst. Een heer, op
leeftijd, beweegt zi;ch in Amsterdams straten,
welke op dat moment onveilig worden gemaakt
door onderwijzeressen, ieder om zijn of haar
handteekening aanklampend tegen de Vlcot-
wet. Ook mijnheer A. zullen we hem maar noe
men, ontkomt niet aan haar aanvallen. Al knikt
hij nog zoo heldhaftig neen! een onderwijze
resje blijft dapper naast hem loopen, blijkbaar
succes ruikend. En tenslotte geeft A. den te
genstand op; hij haalt zijn vulpen uit den zak
en teekent met een glimlach. Een klein groepje
heeft zich rond hem gevormd en als hij ge-
teekend heeft zegt A. op meewarig-verontnchul
digenden toon: Dat is de vierde keer vanmor
gen, maar je kunt die lieve meisjes toch niet
teleurstellen
Tableau!
Ondanks den tegenstand van den Voorzitter,
die meende, dat er geen vol
doende tijd zou beschikbaar zijn,
werd met 51 tegen 31 stemmen besloten de
nieuwe Pachtwet aan de agenda toe te voegen.
Mgr. Nolens, die het bezwaar van den voorzitter
erkende, gaf ijl overweging de begrootingsde-
batten te bekorten. De leiders der sociaal-de
mocratische en anti-revolutionnaire fractie
bleken daarvoor wel te gevoelen. Veel gaat er
met inkorting dier debatten in alle geval niet
te loor.
Met 64 tegen 13 stemmen werd daarop na
eenig debat aangenomen het voorstel om aan
de Kroon voor te behouden de bevoegdheid om
te gelegener tijd toe te treden tot het verdrag
van Genève inzake de invoering van minimum
loonen in de huisindustrie. Verschillende Ka
merleden wenschten onder leiding van dr. Vos
liever te wachten tot de Kamer het ontwerp-
Huisarbeidswet zou hebben aanvaard, waarin
ook een regeling der minimum-loonen voor
komt. Door Mgr. Nolens en minister
Verschuur werd uitdrukkelijk betoogd, dat
het tractaat alleen bedoelt, dat mi-
nimumloonen zullen worden vastgesteld voor
die arbeidenden, wier loonen buitengewoon
laag zijn en voor wie geen collectief arbeids
contract bestaat. Het gaat dus ni<et verder, legt
geen verdere verplichtingen op, dan met een
wetsvoorstel inzake de regeling der huisin
dustrie, voor zoover daarin vaststelling van
minimum-loonen is begrepen, wordt bereikt.
Vervolgens kwam ter sprake de wijziging van
de Zuiderzee-steunwet, beoogende aan eenige
klachten van de vigeerende wet tegemoet te
komen. Dat de Zuiderzee-visschers met deze
wijzigingen voldaan zullen zijn, valt moeilyk te
verwachten; in het principe der steunwe* is
geen verandering gebracht. Intusschen gaat
het moeilijk aan, de visschers, wien met
de droogmaking der Zuiderzee hun broodwin
ning wordt ontnomen, tot renteniers te maken.
Hun dient loonende arbeid te worden verzekerd
en hoe meer het die richting uitgaat, hoe meer
de visschers er zelf mee zijn gebaat.
M
DE POSTDIENST VAN HET VATIC A AN. De Pauselijke postauto
met het wapen der Vaticaansche stad voor het kantoor.
Burgeroorlog in Brazilië. Parlementaire moei
lijkheden in Duitschland. De Balkanconferen
tie in goede harmonie verloopen. Het ont-
wapeningsvraagstuk.
De Braziliaansche opstandelingen, die vorige
week al zoo luid victorie kraaiden, hebben een
tegenstand ontmoet, waarop zij nauwelijks ver
dacht hebben kunnen zijn. Enkele staten van
de groote republiek hebben, min of meer over
rompeld blijkbaar, hun zijde gekozen, maar in
dien tusschentijd heeft de regeerijng het ver
weer georganiseerd en het ziet er naar uit, dat
een burgeroorlog het gevolg van den opstand
gaat worden. Er wordt tenminste al stevig ge
vochten; zelfs spreken beide partijen van veld
slagen, waarin elk de overwinning beweert te
hebben behaald. Wanneer een revolutie niet in
enkele dagen volkomen slaagt, is zij vrijwel ze
ker tot mislukking gedoemd. Brazilië is te uitge
strekt half Zuid-Amerika ofti nu reeds
van een mislukking te spreken, maar waar de
volkrijkste staten met de hoofdstad zich achter
de regeering blijken te blijven scharen, wagen
wij het te betwijfelen of deze revolutie succes
zal beschoren zijn.
Maandag is de Duitsche Rijksdag weder ge
opend. De leiding berustte den eersten dag bij
het oudste lid in jaren, den 83-jarigen centrums
afgevaardigde Herold. Over de benoeming van
een voorzitter, waarvoor de socialist Loebe, die
ook in de vorige zitting het presidentschap be
kleedde, sterk favoriet is, is men het nog niet
eens kunnen worden. De zitting werd /erdaagd.
zonder dat de moties van wantrouwen in de
regeering, ingediend door de communisten, de
nationaal-sociialisten en de Duitsch-nationalen,