,DE
No. 3648
Vrijdag 1 Augustus 1930
45ste Jaargang
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
PDSTREKEHINB Md. 52418.
Eerste Blad.
Uit de stad van het Vaticaan.
Iheeren-raai
Builen!Overzicht
Uil het Parlement.
Buitenland.
VERSCHIJNT elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND |J-
Dit nummer bestaat uit
TWEE BLADEN.
Ingeienien Meiedeeling
2050a ptroat
Ingeionden Mededeellng
DE ZEEUW
KOERIER
Bureaux van Redactie en Administratie
OOSTKADE 218, SAS-VAN-CENT
Telefoon 15 Telegramadres: Koerier
Abonnementsprijs J 1.50 per 3 maanden,"
of 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling
Advertent iën 20 cent per.regelbij contract lager
ZEER KOOPKRACHTIGE
LEZERSKRING O
IT8TEKEND QE80HIKT
VOOR PUBLIOITK1T
Door Prof. FRANS XAVER ZIMMERMAN.
ROME, 29 Juli 1930.
Nieuwe uitbredingsplannen. Blijft
Rome een museum of wordt het
een stad met moderne verkeers
wegen?
Zoodra de Piemonteezen in 1878 bezit had
den genomen van de Eeuwige Stad, werden
weldra de noodige voorbereidingen getroffen
voor een geheel nieuw uitbreidingsplan. Er
ontstonden geheele nieuwe stadsgedeelten o.a.
het Esquilinium-kwartier, ten Zuiden van de
"Via Nazionale en het spoorwegstation, het
Prati di Castello ten Noorden van den Enge
lenburcht en het Vaticaan en de nieuwe stads
wijk bij de Porte Pinciana. Maar met uitzon
dering van dit laatst nieuwe stadsgedeelte dat
nog een voornamen indruk maakt, is er in de
nieuwe stadswijken van Rome geen enkel ver
schil meer te bespeuren met de overige moder
ne steden van Europa, en dat is iets wat de
kunstzinnig-aangelegde vreemdelingen tegen
valt, die meenen dat in geheel Rome iedere
steen haar eigen historie heeft.
In het begin dezer eeuw zag de Italiaansche
regeering zich genoodzaakt om de noodige
maatregelen te nemen in verband met hei
nieuwe uitbreidingsplan, dat hun door den
drang naar een meer organische uitbouw der
stad was ingegeven. Ingenieur San just de
Teulada, wiens technische bekwaamheden bo
ven allen twijfel verheven zijn, doch die geen
voldoende kunstzinnigen aanleg bezat, kreeg
van de regeering opdracht om een geheel nieuw
uitbreidingsplan te ontwerpen. In het jaar 1910
werd dit plan van Teulada wettelijk goedge-
keurd. Maar zoodra deze plannen bekend wer
den, ontketende zich een storm van verontwaar
diging: zoowel de oudheidkundigen als de ver
eeniging van architecten te Rome protesteer
den met geweld tegen deze verkrachting van
het klassieke Rome. Gesteund door talrijke des
kundigen uit het buitenland wisten de archi
tecten van Rome het zoover te brengen dat de
uitvoering van het plan van Teulada werd ge
schorst en dat de nieuwe plannen die de archi
tecten hadden ontworpen, voor de voormalige
exercitie-terreinen der soldaten, de Piagga
d'Armi genaaipd en voor het stadsgedeelte ten
westen van SintPieter en bij de Porta San Pan
crazio en bij de Porta San Giovanni, werden
goedgekeurd. Deze nieuwe plannen waren wel
iswaar veel beter, maar toch lang niet zonder
gebreken.
Maar bij de steeds sneller voortschrijdende
ontwikkeling staat het bouwen niet stil. Na
den oorlog heeft men een nieuw uitbreidings
plan ontworpen, maar dit is nog steeds niet
goedgekeurd. Er zijn heele nieuwe wijken ont
staan voor de Porta Pia, Porta Lorenzo, bij
Trastevere, aan de Via Flaminia en bij de Mon
te Mario, terwijl bij Sint Paulus buiten de mu
ren en bij de Monte Sacro heele complexen
met kleine huizen zijn gebouwd: de industrie
terreinen liggen meer langs den Tiber en langs
de electrische spoorweg naar de zeehaven van
Ostia.
Bovendien is men nog steeds druk bezig met
het blootleggen van het oude Rome, het Thea
ter van Marcellus, den heuvel van het Kapi-
(8)
ECHTE FR1ESCHE
UétiMtHiH/t/U'i
tooi en het Forum der Caesars, terwijl steeds
nieuwe plannen worden ontworpen en uitge
voerd, om in de binnenstad een groote door
braak te maken, omdat dreigender wordende
autoverkeer zulks noodzakelijk maakt. Men
heeft zelfs overwogen, om het hoofdstation te
verplaatsen en geheel nieuwe spoorlijnen aan
te leggen. Het ls dus niet te verwonderen, dat
er van alle zijden critlek wordt uitgeoefend en
DE HOOGE DOM VAN CAPITOOL De prachtige toren van het Capitool
van Washington, gezien onder een der portieken van het machtige gebouw.
vaak zeer terecht, Vooral door de architecten
en de oudheidkundigen. Vooral de afbraak bij
het Theater van Marcellus en in de omgeving
van het Kapitool, werd aan een felle critiek on
derworpen; men heeft zelfs zulke overwegende
bezwaren naar voren gebracht, dat de autori
teiten besloten hebben, o meen deskundige com
missie van onderzoek in te stellen, die moet
beoordeelen hetgeen er tot nog toe gebeurd is,
om verder een geheel nieuw plan gereed te ma
ken. In deze commissie zijn vertegenwoordigd,
zoowel vaklui als deskundigen op administra
tief gebied, mannen van wetenschap, beroemde
architecten en kunstenaars, zooals Piancentini
en Giovannoni, Calzabini en Brasini, zoodat
men de resultaten van het werk van deze nieu
we commissie vol vertrouwen tegemoet kan
zien.
De gouverneur van Rome, Vorst Boncompag
ni Ludovisi ontveinst zich de talrijke moeilijk
heden niet die er overwonnen moeten worden,
en hij ontkent zelfs niet dat sommige klachten
zeer gegrond waren, maar hij herhaalt ook
telkenmale dat men niet uit 'toogmoet verliezen
hetgeen reeds bereikt werd en de schitterende
werken die reeds werden uitgevoerd: zoo b.v.
de voltooiing van de Via Nazionale, de Corso
van Victor Emmanuel, de weg langs Lungotevre
de straat naar den Janiculus, de Passeggiata
Archeologica en meer andere verkeersverbete-
ringen of verfraaiingen welke reeds werden
aangebracht.
Men kan de geschëidenis van het tegen
woordige Rome in vier tijdpérken verdeelen:
het oude Rome der keizers, dan de oude stad
der Pausen tot 1870, eindelijk de aanleg van
nieuwere stadsgedeelten en ten slotte de groote
uitbreidingsplannen in de richting van Ostia
en de bergen.
In de stad zelf zijn vooral twee groote stroo
mingen merkbaar: de een wil Rome laten zoo
als het vroeger, was, rustig zooals in een mu
seum waar alle leven vreemd is; de andere
richting wil alle nieuwe verbeteringen aan
brengen die het drukke verkeer van een mo
derne grootstad tegenwoordig stelt: zij willen
des noods waardevolle kunstwerken en histo
rische gebouwen opofferen en afbreken om er
meedoogenloos breede moderne verkeerswegen
aan te leggen. Het is ontegenzeglijk noodzake
lijk dat voor een goedgeordend verkeer met de
binnenstad verschillende doorbraken worden
gemaakt, doch bij deze plannen kan toch wel
rekening worden gehouden met de evengroote
cultureele noodzakelijkheid om kunstzinnige
bouwwerken en historische monumenten niet
te beschadigen, maar juist door ze uit hun be
narde positie te bevrijden kan men beide be
langen dienen, omdat vooreerst door de door
braken het moderne snelverkeer gebaat wordt,
terwijl de vrij-liggende gebouwen voor de toe
risten en kunstenaars een veel heerlijker aan
blik opleveren.
Van den anderen kant mag de dood het le
ven niet verstikken; want maar al te vaak
spreekt men van het behoud van het plaatse
lijk karakter, terwijl dat in werkelijkheid
slechts bestaat uit een vervallen muurtje of
poortje met wat ellendige huisjes. De hoofd
stad van het nieuwe Italië wil niet dat der
gelijke treurige resten uit het tijdperk van ver
val nog overblijven en daarom keurt zij het
goed dat dergelijke brokstukken bij het Theater
van Marcellus, bij het Forum van Augustus en
Trajanus worden afgebroken. Er zijn natuur
lijk altijd bezwaren aan verbonden, Rome moet
Rome blijven. In een stad als de onze waar
geen helle kleuren overheerschen, is de fel-
witte marmerkleur van het monument van
Victor Emmanuel al hinderlijk en als het mo
nument niet voor het nageslacht het tot stand
komen van het eene Italië moest verzinne
beelden, kon het beter worden afgebroken.
Het oude Rome moet gered worden, maar
men moet ook bedenken, dat het pian van
1930 ook berekend moet zijn op de toekomst;
want bij een bevolkskings toename zooals die
thans voortgaat, zal Rome in 1950 reeds 2 mil-
lioen inwoners hebben en 150.000 automobielen!
Dus in het uitbreidingsplan moet ook plaats
zijn voor sportterreinen, parken en zwemgele
genheden. Bovendien moet men er op bedacht
zijn dat men vanuit de nieuwe stadsgedeelten
steeds een vrij uitzicht heeft op de heerlijke
schoonheden van het Eeuwige Rome
De aanstaande verkiezingen in Duitschland
hebben een nieuwe partij, de Duitsche Staats
partij in het leven geroepen, waarin zich met
uitzondering van uiterst recht schijnt te willen
concentreeren al wat niet tot het centrum
de sociaal-democraten en de communisten be
hoort. Hoort men de leiders van de nieuwe
partij, dan slokken ze zoo ongeveer alle par
tijen bovengenoemde dan uitgezonderd
op, zoodat deze ineenkrompelen tot vrij onbe-
teekenende groepjes, misschien wel tot ophef
fing overgaan.
Het partijwezen was in Duitschland de laat
ste jaren dermate gerempliceerd, dat opslor
ping van een aantal partijtjes voor het poli
tieke leven een weldaad zal zijn. Men mag ver
wachten dat de nieuwe Duitsche staatspartij
opbouwenden arbeid zal willen leveren, hei
nieuwe Duitschland op den grondslag van de
republiek tot gezonde ontwikkeling zal willen
brengen. Ze zal dan met het Centrum de rugge
graat vormen van het zich vernieuwende
Duitschland.
Het Katholieke Centrum heeft al lang beseft
dat het in de sociaal-democraten de ware
vrienden niét vinden zal. De sociaal-democra
ten plegen, wanneer zij niet zelf aan de regee
ring zijn, een gemis aan verantwoordelijkheids
besef te toonen, die hen wel de gunst van de
volksmassa in den schoot werpt, maar die sa
menwerking met hen vrijwel tot een onmoge
lijkheid maakt. In den Pruisischen Landdag is
op het oogenblik nog samenwerking tusschen
centrum en sociaal-democratie, maar indien
deze laatste haar houding in het rijk en met
name tegen rijkskanselier Bruning niet veran
dert, met andere woorden, wanneer zij dezen
het bestuur onmogelijk maakt, door tegenwer
king om de financiën in orde te brengen, dan
zal spoedig ook die samenwerking in den Prui
sischen Landdag ten einde zijn.
In Engelsch-Indie is de toestand vrijwel sta
tionnair. dat wil zeggen dat er geen verslechte
ring, maar ook geen verbetering is gekomen.
De niet-officieele onderhandelingen met Ghan
di omtrent de stopzetting der ongehoorzaam
heidsbeweging worden nog voortgezet.
In Canada hebben dezer dagen verkiezingen
plaats gehad, waarbij de liberale regeering een
zware nederlaag leed, zoodat zij het bewind
aan de conservatieven, die de volstrekte meer
derheid verwierven, heeft moeten overgeven. De
stemming is vooral een reactie op de zware in
voerrecten van de Vereenigde Staten, waar
tegen de conservatieven represaille-maatrege
len beloofden, terwijl ze ook nauwere handels
aansluiting met het Engelsche moederland had
den toegezegd.
Het Sütkerwetje deor ie Eerete Kaner
aangenomen.
De Eerste Kamer heeft gistermiddag het
Suikerwetje aangenomen met 24 tegen 17
stemmen.
De Kamer is daarna op reces gegaan.
Korte Berichten.
In China zetten de communisten hun op-
marsch voort; in Tsjantsa zijn ontzettende ver
woestingen aangericht.
Het aantal stakers in Noord Frankrijk be
draagt reeds 80.00.
De kinderverlamming in den Elzas breidde
zich verder uit. Ook volwassenen zyn door de
ziekte aangetast.
Te Nanking werden alle openbare gebou
wen, kerken en missiehuizen door de com
munisten verwoest.
