No. 3647 Woensdag 30 Jnll 1930 46ste Jaargang NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN De gevaren van het tegenwoordige kapitalisme. Het Geheim van den Voddenraper. Uil hel Parlement. Binnenland Buitenland. Prooincienieuws. VERSCHIJNT elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND POSTREKENING No. 52419. FEUILLETON. DE KOERIER Bureaux van Redactie en Administratie OOSTKADE 218, SAS-VAN-CENT Telefoon 15 Telegramadres: Koerier Abonnementsprijs J 1.50 per 3 maanden, of 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling - Advertent iën 20 cent per.regelbij contract lager ZEER KOOPKRACHTIGE LEZERSKRING O ,i i.i IJ UIT8TEKEND QE8CHIKT VOOR PUBLICITEIT Onze vorige beschouwingen gaven een dank baar lezer aanleiding tot de vraag of het te genwoordige kapitalisme niet bizondere geva- "ren van ontaarding in zich bergt en of wij, om deze reden, niet moeten streven naar een an der productiestelsel? Het eerste gedeelte dezer vraag hebben wij feitelijk reeds beantwoord. Op die gevaren heb ben wij nadrukkelijk gewezen. En wil men de vraag zoo stellen: of de gevaren van den rijk dom thans niet grooter zijn dan vroeger? dan verwijzen wij weer naar de woorden van het Evangelie: „Gemakkelijker is het voor een ka meel door het oog eener naald, dan voor een rijke in het Rijks Gods binnen te gaan". Zou het strenger en scherper kunnen worden uit gedrukt? Waar Christus zelf zoo gesproken heeft, is wel duidelijk, dat de rijkdom ten alle tijde zeer groote gevaren heeft opgeleverd voor het leven der ziel. Een andere vraag: zouden wij deze gevaren kunnen afweren door een ander productiestel sel? Uit het voorgaande volgt reds, dat deze vraag ontkennend moet worden beantwoord. Maar wij leeren dit ook uit de praktijk. Twee voorbeelden, één uit de oudheid en één uit den tegenwooröigen tijd. De oude Romeinen kenden het tegenwoor dige productiestelsel niet, doch waren zóó „mammonistisch" en „plutocratisch" dat hunne stadhouders de bewoners der provin ciën op de meest meedoogenlooze wijze hebben uitgeschud en verarmd. En in het tegenwoordige Rusland heeft men het kapitalistisch productiestelsel afgeschaft. Dit is reeds 12 jaren geleden. En de gevolgen? Zijn het ook daarniet zeer weinigen, die opper machtig regeeren, terwijl de massa der milli- oenen tot armoede en slavernij is gebracht? Deze voorbeelden leeren dus overtuigend, dat men de kwaal, die voortkomt uit de booze hartstochten van den mensch, niet moet schui ven op een stelsel van productie. Maar men kan vragen of de gevaren van „mommonnisme" en „plutocratie" althans niet kunnen worden verminderd door een ander stelsel? Hier draait alles om de andere vraag: welk stelsel? Dat van het tegenwoordige Rusland zal wel niemand verlangen. Dit bergt nog groo tere gevaren in zich dan dat van het kapita lisme. t Is alléén bestaanbaar bij absolute sla vernij van den arbeider. De Russische arbeider moet zich onvoorwaardelijk aan den wil zijner meesters onderwerpen en heeft niet eens de vrijheid meer, om van meester te veranderen. De socialisten willen dit stelsel feitelijk hun stelsel: want het volgt uit hunne leer .veredelen. Wat zij in het Russische communis- Naar het Fransch van RAOUL DE NAVERY. 94) Gewond, druipnat, het aangezicht opengere ten door de doornen, bereikte ik een huis, dat door een ouden man bewoond was. Ik smeekte hem mijn moeder ter hulp te komen, en toen wy beiden weer op de plaats kwamen, waar de wagen stilgestaan had, was deze verdwenen. Verdwenen! herhaalde Vernac. Spoorloos. Alle pogingen om het voertuig en myn moeder weder te vinden, bleven vruchte loos en nooit heb ik haar weergezien, mijn moe der, die myn vader Anita noemde. Maar dan is deze schetsmerkte Vernac aan Het slottafereel van dat droevige drama, viel de advocaat hem in de rede. Dat is vreeseiyk. God kroont de martelaars, Gabriël, en myn moeder behoort tot dat getal. Het voertuig, dat het ïyk myner moeder en de wieg van mijn zuster bevatte, bleef voor de pastorie van Bruy ants stilstaan en daar hebt gy, door een be schikking der Voorzienigheid, het treffende ta fereel geschilderd, dat my op het spoor moest brengen. me afkeuren, is alleen de methode, niet het beginsel. Maar het is de groote vraag of niet juist het beginsel tot zulke ergeriyke methode leidt. Hierin gaan wij ons nu niet verdiepen. Wy willen slechts opmerken, dat ook allerlei groo te verbeteringen in het kapitalistische stelsel denkbaar zijn. De eigendomsverhoudingen kun nen b.v. geheel gewijzigd worden, overeen komstig de christeiyke beginselen van het ei gendomsrecht, zonder het privaat of particu lier bezit der productiemiddelen prys te geven, integendeel zelfs: door dat bezit meer alge meen te maken, wy zullen dit later nog wel eens nader beschouwen. Natuurlijk zijn wy, katholieken, aan geen en kei productiestelsel gebonden. Slechts hebben wij ons af te vragen: welke methode van voort- brengst het meest beantwoordt aan ons streven naar de grootst mogelijke volkswelvaart en aan Gods wil: dat de stoffeiyke rijkdommen dezer wereld moeten worden dienstbaar ge maakt aan het heil van den mensch. Naar de beste methode, om dit te bereiken, zoeken ook wij. Maar wij werpen geen oude schoenen weg, vóór wy weten of wy nieuwe kunnen verkrijgen en of de nieuwe beter zyn. Daar hangt te veel van af, om het maar over te laten aan een toeval. H. Het suikerwetje. In de memorie van antwoord aan de Eerste Kamer inzake het ontwerp van wet tot heffing van een compenseerend invoerrecht op sommi ge soorten van suiker brengt de minister van Financiën in herinnering, dat het hier geldt een normalen uitbouw van een bestaande fisca le heffing, een zoodanige uitbouw als by de meeste andere accynzen reeds sedert lang be staat, en dat tot dien uitbouw thans aanlei- wordt gevonden in de heerschende crisis. Geleidelyke afschaffing van de grondbelas ting waren naar 'tl inzien van de regeering een zeer ondeugdelijke crisismaatregel. Na de kort geleden tot stand gekomen wet op financieele betrekking, waarbij aan de gemeenten, naast de opcenten ook een belangryk deel van de hoofdsom der grondbelasting is toegekend, is het tuinder d.:n ooit het. oogenblik tot afschaf fing van deze belasting over te gaan. Dat dit ontwerp een eerste stap zou '<iijn op den weg naar een beschermend invoerrecht voor landbouwproducten is onjuist. De regeering kan zich in hoofdzaak vereeni gen met wat ten aanzien van de Handelscon ventie van Genève in de nota van den heer Colyn in het voorloopig verslag geciteerd is opgemerkt. Beperking van den uitvoer van suiker zou de regeering in strijd achten met de uitvoer-verbo denconventie. De opmerking dat over dit jaar het invoer recht niet ten goede zal komen aan de bieten- Inderdaad, gij hebt gelyk! sprak Vernac, het is een beschikking der alles leidende Voorzie nigheid. Hy bleef een oogenblik nadenkend zitten en zeide daarop tot Maximilliaan Ik weet waar de dierbare overledene rust, maar wat werd er van jou, arme kleine? De oude brave man, Cornells Aubin, die mij zoo liefderijk had opgenomen, hield my by zichhy was de dorpsonderwyzer; hy leef de eenvoudig van zyn traktement en de op brengst van eenige eigendommen. Wat hy wist leerde hij mij. Uit mijn kleeren maakte hy op, dat myn ouders welgestelde lieden moesten geweest zijn, en achtte zich verplicht mij een opvoeding te geven, die eenigszins zou beant woorden aan de verwachting, indien ik het ge luk mocht hebben hen weder te vinden. Ik be hoef u niet te zeggen dat hy al het mogelyke deed om het spoor myner moeder te vinden, maar zyn nasporingen bleven vruchtteloos. In de afgelegen streken, waar de spoorwegen on bekend zyn, waar de inwoners van twee nabu rige dorpen elkander zelden ontmoeten, hoort men niet veel nieuwsmisschien ook wilde Aubin, het overlyden myner moeder kennende, zulks voor mij verbergen en de onbestemde hoop in my laten voortleven, dat ik haar nog eenmaal zou wederzien. Een kinderziel is niet bestand tegen de droef heid, en bewaarde hy daarom het stilzwygen, dan zegen ik nog zyn nagedachtenis voor de liefdevolle zorgvuldigheid, waarmede hy my steeds in die zoete hoop liet. Zooals ik zeide, leerde ik van Aubin wat hy verbouwers, die hun bieten op contract aan de Centrale Suikermaatschappij hebben verkocht is uiteraard juist. Deze verbouwers zyn echter reeds verzekerd van een prijs, waarmede zy in het algemeen tevreden zijn, daar zy aanmerke ïyk meer ontvangen dan het bedrag dat uit den suikerprys van dit jaar zal kunnen worden uitgekeerd en dus door de coöperatieve fabrie ken zal worden uitbetaald. De verbouwers die met de Centrale suikermaatschapij hebben ge contracteerd, zullen het gemis derhalve niet als een nadeel gevoelen. De regeering kan niet voldoen aan den wensch, den export-industriën voor te schrij- ven, binnenlandsche suiker te gebruiken, maar voorzoover zy haar medewerking kan verleenen in het belang van het verkrygen van overeen stemming, tusschen „suikerfabrikanten en ex porteurs is zij daartoe gaarne bereid. De belangen van de Indische suikercultuur zullen door het ontwerp in geen enkel opzicht worden geschaad. Een tweede Socialistische school te Hoensbroek De gemeenteraad van Hoensbroeck stelde Donderdag gelden beschikbaar aan de stich ting „de Neutrale Volksschool" te Heerlen voor den bouw van een byzondere lagere school aan den Hermesweg te Hoensbroek. Door dit be sluit zal in de mynstreek de tweede byzondere socialistische school tot stand komen. De stakingen in Noord Frankryk Van de 12529 textielarbeiders staken er thans 12390. De staking heeft zich uitgestrekt tot Saint Quentin. Een politieke moord. Zaterdagnacht is de president van den Staat Parahyba, Joal Bessao, candidaat voor het vi- ce-presidentschap van Brazilië, by de jongste in Maart gehouden verkiezingen, in een restau rant vermoord. Jose Dantes, een politieke vyand, trok zijn revolver, vuurde a bout portant verscheidene schoten op hem fa en doodde hem onmiddellijk De moord had ernstige politieke onlusten in Parahyba ten gevolge. Nog een politieke moord. Orazio Porcu, hoofdconducteur en lid van de fascistische militie is in de nabijheid van Clarette door twee dolksteken vermoord ge vonden. Men vermoedt, dat, men hier met een poli- tieken moord te doen heeft. E entekort van 50 millioen. Volgens de bladen heeft een Gentsche manu facturenfirma gedurende eenigen tijd haar bankrekeningen niet meer betaald. De plaatselijke credietbank heeft een klacht ingediend, daar de firma haar acht millioen wist. Ik volgde een byzondere methode, en oe fende mij zoowel in het boek der natuur als in de schriften der menschen: ik zocht de waar heid in het uitspansel des hemels en in de bloemen des velds; ik vond God in zyn werken en aanbad Hem in zyn verborgenheden; ern stig als een jong, beproefd kind, vurig als een weetgierige knaap, vroeg ik myzelven af wat mijn roeping was, indien ik tenmnste een roe ping had. Velen verbeelden zich tot iets geroepen te zyn, zonder dat zy er een voldoende reden voor kunnen aangeven Wat er van my worden moest, was mij ook niet recht duideiyk maar in myn herinneringen meende ik steeds het beeld te zien van een man, die mij achter de traliën van een gevangenis de armen toestak. Naarmate ik opgroeide en my rekenschap trachtte te geven van de oorzaken en de ge volgen, hield ik my meer overtuigd, dat myn vader volgens de letter der wet misschien straf baar was geweest, maar dat hij in werkelyk- heid het slachtoffer was eener vergissing. Want dat hy onschuldig was, werd geen oogenblik door my in twijfel getrokken; de uitdrukkin gen, waarvan mijn moeder zich meer dan eens bediende, de woorden van „martelaar, slacht offer" bevestigden mij in die overtuiging. Myn vader was derhalve een onschuldig veroor deelde wiens naam geschandvlekt was, en die als een misdadiger wellicht in de boeien zucht te. Bij de gedachte aan die veroordeeling en aan het ïyden van twee wezens, die my dier baar en, volgens myn overtuiging, toonbeelden yan deugd waren, begreep Ik, dat er voor my schuldig was. Het parket gelastte een onderzoek, doch de directeur der firma was verdwenen. Het totaal tekort bedraagt meer dan 50 mil lioen. De crediteuren hebben stappen gedaan ten einde de firma niet failliet te doen verklaren. Het record der hittegolven. De stad Conway (Ver. Staten) behaalde het record, de heetste plaats in de Vereenigde Ssta ten te zijn. De thermomoter wees, naar offi cieel werd vastgesteld, 113 graden Fahrenheit aan. De oostkust der Vereenigde Staten wordt door een nieuwe hittegolf bezocht, Verschillende districten worden door de groo te droogte bedreigd, zoodat de oogst reeds aan merkelyk schade heeft geleden. Duurte in Franksrijk. In geheel Frankrijk zouden de pryzen van 't brood van den 26sten Juli af met ongeveer een zesde verhoogd worden. Ook het vleesch is duurder geworden. Op grond hiervan heeft de Fransche regee ring maatregelen getroffen, om te voorkomen, dat de pryzen van meel en brood nogmaals zul len sty gen. Mislukte filmopname tijdens een stierengevecht Uit servilla wordt gemeld, dat zeven film acteurs tijdens het vervaardigen van een film opname van een stierengevecht in de arena door een stier werden aangevallen en min of meer ernstig werden gewond. Storm boven Turkije. Zondagnacht heeft een wervelstorm, gepaard met hagelbuien, bovey Adrianopel gewoed. De minaretten van de moskee van Selimia werden gedeelteiyk, die van andere moskeeën geheel verwoest. Talryke huizen werden vernield. De telefo nische verbindingen zijn verbroken. Er vallen geen persoonlijke ongelukken te betreuren. De onlusten in Egypte In het Engelsche lagerhuis heeft de onderse cretaris van buitenlandsche zaken medege deeld, dat het totaal aantal slachtoffers sinds 15 dezer bedraagt 26 dooden en 204 gewonden terwijl bovendien 279 politieagenten werden ge wond. Spreker was van oordeel, dat de vreemdelin gen voldoende bescherming genieten en dat het onnoodig is, de Britsche troepen te doen intervenieeren. lie Zeeuwsche Klompenbeurs te Clinge Men schrijft ons.: Al wie maar eenigszins met de klompenindus trie in betrekking staat, ligt de le Zeeuwsche Klompenbeurs nog versch in 't geheugen, 't Was een gloriedag voor onze klompenmakers, waar alle leven en werkkracht schitterend naar voren trad en waartoe de medewerking van een schoone rol te vervullen zou zyn. Wie weet, zei ik, in myn ernstige mijmerin gen, of myn vader wel verdedigd is geworden door een man van diepe overtuiging, en toege rust met die onweerstaanbare overredings kracht en bespraaktheid, als het gewicht der zaak eischte? By gemis aan een welsprekende verdediging is hy waarschynlyk veroordeeld geworden. Die veroordeeling had onzen onder gang, het vertrek myner moeder, haar dood tengevolge. Dat wekte in my het verlangen om advokaat te worden en my aan de studie der rechten te wijden. Ik las pleidooien, bestudeer de rechtskwestiën, in één woord, ik wenschte advokaat te worden, den steun van myn woord te geven aan arme lieden, de eer en de have te redden van een treurende familie, de be schermer te worden der weduwe, en der wees. Dat was een schoone gedachte! zei Vernac aangedaan. Mischien had ik geiyk; maar van den ande ren kant kon ik het niet van my verkrygen, myn vurig verlangen kenbaar te maken aan den waardigen man, die my opgevoed had. Ondankbaarheid tegenover hem zou my een onvergeefiyke misdaad toegeschenen hebben. Op zijn sterfbed gaf hy my echter zyn zegen en voegde mij toe: Maximiliaan, ga naar Parys, wordt advokaat dat is je roeping! Moge God je zegenen voor de vreugde, die je aan Cornells Aubin in zyn laatste levensjaren verschaft hebt. (Wordt vervolgd)

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsche Koerier | 1930 | | pagina 1