Transpireerende No. 3638 Woensdag 9 Juli 1930 45ste Jaargang NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN KAPITALISME. Het Geheim van den Voddenraper. s - 'aas VERSCHIJNT elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND PDSfRElEHIHC Ho. 52418. FEUILLETON. (10) oksels en voeten (Wordt vervolgd.) I DE ZEEUW KOERIER Bureaux van Redactie en Administratie OOSTKADE 218, SAS-VAN-CENT Telefoon 15 Telegramadres: Koerier Abonnementsprijs 1.50 per 3 maanden, of 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling Advertent iën 20 cent per regel, bij contract lager ZEER KOOPKRACHTIGE IEZER8KRINQ O m, -g-F—l ^-i i IT8TEKENO QE8CH IKT VOOR PUBLIOITKIT In onze vorige beschouwing hadden wij het over „vreemde woorden". Wij pleitten toen voor het gebruik van goede Nederlandsche woorden waar dit eenigszins mogelijk is. Ie mand, die spreekt of schrijft, doet dit immers om anderen zijn gedachten te openbaren. Welnu, dan is op de eerste plaats noodig, dat hij zich verstaanbaar maakt. Arbeiders kun nen in den regel met vreemde woorden niet overweg. Zij eischen dus met recht, dat men ronde Nederlandsche taal gebruikt. Maar wij hebben reeds opgemerkt, dat dit niet altijd mogelijk is en ook, dat sommige vreemde woorden reeds zoodanig zijn ingebur gerd, dat zij beter begrepen worden dan hunne Nederlandsche vertaling. En zoowel vreemde als Nederlandsche woor den worden wel eens verkeerd aangewend. Ook opzettelijk. Waar b.v. sommige partijen er be lang bij hebben, om bepaalde denkbeelden on der het volk te verspreiden, daar gebruiken zij wel eens woorden in andere, dan hunne juiste beteekenis. Dit wekt veel misverstand. Vooral in den geestesstrijd onzer dagen, Zoo hoort men ve len dikwijls iets veroordeelen, wat zij zeiven niet kwaad zouden achten, indien geen woor den werden gebruikt in onjuiste beteekenis. Sommige woorden zijn ook dubbelzinnig. Men kan ze gebruiken in meer dan één beteekenis Verkeerd gebruikt maakt de verwarring nog grooter. Nadat wij hier allerlei vereenigingsbelangen hebben besproken, kan het daarom goed zijn, dat wij nu eens verklaringen geven van som mige veel gebruikte, maar niet altijd goed be grepen woorden. Wij nemen geen alfabetische volgorde in acht en beginnen met het woord: kapitalisme. Van dit woord wordt zeer dikwijls, vooral door de socialisten (en dan met een bepaalde bedoeling) een geheel verkeerd gebruik ge maakt. Het woord is afgeleid van „kapitaal", dat eigenlijk geldsom beteekent, maar waarmede in de volkshuisvesting wordt aangeduid de vrucht van vroegeren arbeid, bestemd om bij lateren arbeid behulpzaam te zijn: gereed schappen, machines, vervoermiddelen, grond stoffen enz. En zoo moeten wij onder „kapitalisme" ver staan een stelsel of een manier van voortbren gen, waarbij gebruik gemaakt wordt van kapi taal en waarbij men er naar streeft om dat kapitaal niet slechts te onderhouden, maar ook te vermeerderen. Men kan het zeer juist aldus uitdrukken kapitalisme is de op gebruik en ver meerdering van kapitaal ingestelde volkshuis huishouding. Niets kwaads dus. Integendeel. .Wie zich b.v. van gereedschappen of machines bedient maakt zfjn arbeid gemakkelijker. En het „ka- '"'SPA Naar het Fransch van RAOUL DE NA VERY. H 85) Ik zou wel even dwaas moeten zijn, als ze kere vrouwen, die een echtgenoot willen heb ben, die haar lief heeft, en niet een vennoot, die haar betaald; die een stil huiselijk geluk wenschen en geen fjdele vermaken; die weder- zijdsche gehechtheid willen, en geen vereeni- ging van twee fortuinen, waaruit een misda dige medeplichtigheid kan geboren worden. Én driftig heengaande, sloot mevrouw Mon- travers de deur achter zich toe, terwijl de ban kier in zichzelven mompelde: Wat zou dat nu moeten beteekenen? Nauwelijks was Valerie in haar kamer terug gekeerd of zij wierp zich weenend in Diana's armen, terwijl zij snikte: Diana, Diana, wat ben ik diep ongelukkig! XX. k De aarden pot bedreigt den ijzeren. Mijnheer Nerval zat in zijn vertrek te ar beiden, toen de huisknecht nauw hoorbaar de deur opende en met een geheimzinnig voorko men binnentrad. A NU ALLES WEDSTRIJDEN HOUDT. De kellners van Rome organiseerden een wedstrijd „breekbare waar" door de straten der stad. Tenminste een goede trai-ning voor het vak. met pitaal" van die machines of gereedschappen moet ook worden uitgebreid. Men noemt dit „kapitaalvorming". Dit is noodzakelijk. Had den immers onze voorouders geen kapitaal ge vormd, dan zouden we arm zijn. En werd thans de kapitaalvorming verwaarloosd, dan zou in de toekomst een toenemende bevolking vol doende bestaansmiddelen missen. In dezen zin zijn ook de socialisten voorstan ders van het kapitalisme; want ook zij willen aanwending en vermeerding van kapitaal. Meeningsverschillen, maar ook misverstand, onstaan eerst, wanneer men het eigendoms recht in de zaak betrekt en aan „kapitalisme" andere - beteekenissen geeft. Dit zullen wij aan- toonen. H. Ingezonden Mededeellng behandele men met Purolpoeder. Dit is het meest afdoende middel daarvoor. Het kost 45 en 60 ct per bus en is evenals Purol, verkrijgbaar bij Apoth. en Drogisten. Ik heb immers gezegd, dat gij mij niet moogt storen, Jozef, zei de fabrikant kortaf; ik ontvang dezen morgen niemand. Dat .heb ik ook geantwoord aan den man die er op aandringt ontvangen te worden, maar.. Welnu!?.... Hij is in de wachtkamer gaan zitten, terwijl hij mij toevoegde: ik zal wachten totdat mijn heer Nerval klaar is. En die man is? Een soort van slecht, havenloos gekleed werk man, die bij lange tusschenpoozen hier onder steuning komt vragen. Zijn naam? vroeg Nerval, hoe langer hoe barscher. Hij heeft dien op dit snippertje papier ge schreven. Laat zien. Jozef nam een klein verlakt blaadje van de schrijftafel zijner meester, legde er het grau we stuk papier op en bood het den fabrikant aan. Deze wierp er even een oog op, en moest zich geweld aan doen om bedaard te blijven. Driftig frommelde hij het papier ineen, zocht haastig onder de voor hem liggende papieren, bladerde in zijn register om den tijd te heb ben zijn ontroering te bedwingen, en zei ein delijk kortaf, zonder den bediende aan te zien: Breng dien man binnen! Jozef boog en ging heen. Nauwelijks was hij verdwenen, of een duivel achtige woede vertrok het bleeke gelaat van Nerval, zijn oogen schoten vuur, zijn lippen verbleekten, zijn handen balden zich en hij Zijne Heiligheid cfe Pa,us teekent de boosaar digheid der vervolging in Rusland. ingezonden Als brief aan Kardinaal Pompili, z'n vicaris, publiceerde de Paus, op den 2den Februari, een belangrijk document over de godsdienst vervolging in Rusland. De brief begint zoo: „We zijn diep ontroerd door de schandelijke en goddelooze boosaar digheden, die onophoudelijk plaats hebben en steeds erger worden Het gaat recht tegen God en de zielen, die er nog velen zijn in Rusland, dierbaar aan Hem, om hunne vervolgingen. De Paus teekent de heiligschennende woede tegenover de priesters. Maar de goddelooze beweging en de strijd tegen den godsdienst bedoelt vooral de omkoo- ping van de jongelingschap door de organisatie van DEN BOND DER GODDELOOZEN, die de meest-materialistische, onzedelijke en schandelijkste buitensporigheden als voorbeeld geven. De Paus doet ons denken aan al de moeite die hij reeds deed: hij gaf zulke excessen al aan in z'n consisto rie-redevoeringen en in z'n zoo juist gepubli ceerde encicliek.; mompelde met gesmoorde stem: Altijd die rollende rots? Hij zal mij verplet teren als ik hem niet verbrijzel. Alles bezitten: rijkdom, crediet, goeden naam, en het vermo gen om van dat alles te genieten, indien die man mijn geluk niet in weg stond. Die woorden, met tusschenpoozen uitgestoo- ten, vermengd met godslasteringen, leverden het bewijs, dat Nerval den man, die hem zoo te ongelegener ure kwam spreken, niet geheel welwillend zou ontvangen. De fabrikant lag in een armstoel achterover geleund, en verfrom melde met zenuwachtigen drift de voor hem liggende losse bladen papier, toen de deur open ging om den bezoeker door te laten. Deze wachtte tot Jozef het voorhangsel weer dichtgeschoven en de dik bekleede deur ge sloten had; toen hij verzekerd meende te zijn, dat niemand zijn onderhoud met den fabrikant zou kunnen afluisteren, naderde hij de schrijftafel, leunde er met een hand op en zei- de, terwijr hij Nerval met spottenden, onbe- schaamden blik aanzag: Hier ben ik! Wat wilt ge alweer? vroeg de millionnair. Alweer? Dat klinkt als 'n verwijt! Zoo ont vangt men geen menschen, die ons van dienst zijn geweest, op wier verkleefdheid men in ze kere oogenblikken van afgunst en openhartig heid vertrouwen genoeg gesteld heeft, om tot hun te zeggen: Doe dit, mijn goede naam, mijn fortuin hangt er van af! gij soms ondankbaar wezen, mijnheer Nerval? Ter zake? Laat er ons een eind aan maken. Wat verlangt gü? hij richtte een commissie op speciaal voor Rusland; hij verrijkte 't gebed, dat iedere katholiek meermalen daags bidt.: „Verlosser der wereld red Rusland." met aflaten; hij organiseerde redevoeringen over de Russi sche vervo'gingen door middel van 't Pause lijke Oostersche Instituut. MAAR DE BESPOTTINGEN NEMEN TOE. DUIZENDEN KERKEN ZIJN GESLOTEN; HEILIGEN BEELDEN ZIJN VERBRAND. DE ZONDAG ONTHEILIGD; MEN DRINGT DEN ARBEIDER AFVAL OP; MEN ORGANISEERT PROCESSIES TER BESPOTTING VAN DE HEILIGE SACRA MENTEN, VOOR DE OOGEN VAN DE DI PLOMATEN IN MOSKOU ZELF. Pius XI roept de geloovigen op ter hulp. Hij vraagt dat alle katholieken hunne gebeden zul len vereenigen, opdat die verschrikkelijke toe stand verdwijne. Zeker zullen alle katholieken beantwoorden aan den oproep van onzen geliefden Vader den Paus. „Verlosser der wereld red Rusland". Vertaald uit 't Esperanto Esper Katolika No 76 ADECA. Geld! Betaalt mijn kassier u niet iedere maand een vaste som uit? Ja, ik sta op de lijst van uw bedeelden voor een som van twaalf honderd francs 's jaars. De in uw werkplaatsen verminkte werklieden ko men denzelfden dag, om zich het verlies van een arm, een been of een oog te laten vergoe den; dat zijn de invalieden van den arbeid; hetgeen gij hun geeft hebben zij eerlijk ver diend. Dat jaargeld is hun voldoende, met de getuigenis van hun geweten; maar dit is het geval niet met Camourdas! 't Is 'n overeenkomst, die wij met elkander hebben aangegaan, sprak de fabrikant; ik stel de ze voor, gij hebt ze aangenomen; 't Is dus een afgedane zaak; gij komt aan de kas, gij ontvangt uw honderd francs; in mijn huis. in mijn bijzondere vertrekken hebt ge niets te ma ken. Meent ge dat? hernam Camourdas, nog al tijd met hetzelfde spottend voorkomen. Maar ge hebt ongelijk, en het bewijs daarvan is, dat ik hier ben; ik verzocht ontvangen te worden, en ik ben toegelaten; ik heb u willen spreken! en ik spreek! Goed! hernam Nerval, spreek dan, wat hebt gij mij te zeggen? Mijn jaargeld is te klein. Zes maanden geleden hebt ge mij om een extra toelage gevraagd, ik heb u die toege staan, met de waarschuwing, dat het voor de de laatste maal was.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsche Koerier | 1930 | | pagina 1