Mo. 3578
Vrijdag 14 Februari 1930
44ste Jaargang
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSOH-VLAANDEREN
>°HT'°i VERSCHIJNT elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND -
fierste Blad,
Een nieuwe vorm van
naastenliefde.
Bij een „PsOlestyergadering"
?HSTRFKFHINS Na. 52419
Dit nummer bestaat uit
TWEE BLADEN.
DE ZEEUWSGHE KOERIER
Bureaux van Redactie en Administratie
OOSTKADE 218, SAS-VAN-CENT
Telefoon 15 Telegramadres: Koerier
Abonnementsprijs 1.50 per 3 maanden,
of 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling
Advortentien 20 cent per. tegelbij contract lager
ZEER KOOPKRACHT
LEZERSKRING
IT8TEKEND GESCHIKT
VOOR PUBLIOITEIT
Of men het graag ziet of niet, het blijft een
feit, dat onze tijd er een van vernieuwing is.
Men kan vrij zuchten over het patriarchale
verleden, maar, om geen gedesillusioneerde te
worden, moet men letten op hetgeen de toe
komst bezig is te brengen.
De stoffelijke nood is tegenwoordig minder
dan vroeger. Omdat de toestand der onvermo-
genden beter is dan ettelijke tientallen jaren
geleden. Omdat de Staat zich wijdloopig be
moeit met allerlei soort van zorgen, voorzorg
en nazorg. Het aantal organisaties en stich
tingen die de leeniging van stoffelijke nooden
beoogen, is intusschen niet verminderd.
Daartegenover is de geestelijke nood sterk
toegenomen. Wij beleven de ontbinding van
kerkelijk en christelijk leven bij de massa in
alle kringen der samenleving. Al kunnen wij
blijven beweren, dat de huidige beschaving
christelijke grondslagen heeft, men moet zien
de blind wezen om de voortschrijdende onder
mijning dezer grondslagen niet waar te ne
men. Vroeger ging het de Katholieken hoofd
zakelijk om eigen handhaving tegenover het
veelal overwicht vormende protestantisme.
Thans gaat het vóór of tegen Christus en is
de Kerk uit haar defensieve houding tot
apostolaat en hervorming gekomen.
Men merkt het, ook in ons land, aan veler
lei nieuwe werken. Men denke o.a. aan de
Reinildahuizen, aan de Vrouwen van Nazareth,
aan de Kruisvaarders van St. Jan, aan den
Eucharistischen Kruistocht, aan het veelzijdige
werk der Apologetische Vereeniging Petrus Ca-
nisius, en in het algemeen aan de veelsoortige
Apologetische werkzaamheid in den ruimsten
zin onder niet-Katholieken in ons Vaderland
en daarbuiten.
Deze nobele en belangrijke werken hebben
verschillende nieuwe moeilijkheden gewekt.
Zooals te begrijpen is. Onder meer de moeilijk
heid der financieering. Het gaat hier om be
trekkelijk nieuwe instellingen. Hier kon nog
geen kapitaal gevormd worden. Zelfs de wer
ving van contribuanten ging hier moeilijker.
De oogen der Katholieken worden eerst lang
zaam aan geopend voor de nieuwe nooden en
haar leniging.
Het is deze financieele moeilijkheid die het
bestaan geschonken heeft aan weer een nieuwe
organisatie, welke, opgericht naar aanleiding
der groote Canisius-feesten in 1926 te Nijme
gen, als duurzame herinnering aan die feesten
zich heeft genoemd: Het Petrus Canisius Ge
nootschap tot Behoud des Geloofs.
Dit Genootschap beoogt het bijeenbrengen
en distribueer en van gelden juist voor de mo
derne goede werken, welke veel geld behoeven
én te weinig kunnen verkrijgen. Hiermede is
een moderne vorm van financiering der wer
ken van barmhartigheid gegeven. Streven naar
concentratie en rationaliseering. Een streven
dat in de Vereenigde Staten van Amerika ge
ïnaugureerd is in het machtige Genootschap
der „Knights of Columbus".
Het Petrus Canisius Genootschap bestaat
thans eenige jaren, welke men als een proef
tijd zou kunnen beschouwen. Ongeveer hon
derd leden hebben er tot nu toe aan mede
gewerkt, de reeds schoone resultaten bevor
derd.
Het Genootschap heeft den ergsten nood
der moderne liefdewerken, van allerlei aard,
yaak kunnen wegnemen. De arbeid dier mo
derne apostolische werken is moeilijk genoeg,
de bezwaren van het beginnen komen daar
nog bij. De geldelijke moeilijkheden remmen
telkens en dreigen te veel van de krachten te
yergen. Dezen laatsten last heeft het Genoot
schap mede mogen dragen.
Het Genootschap heeft zijn recht van be
staan bewezen, ten volle. Voor wien dit nog
niet uit het bovenstaande zal duidelijk zijn,
spreke de krachtige steun van het geheele
Nederlandsche Episcopaat. Zoo mocht het Ge
notschap bij zijn oprichting een krachtig aan
bevelend schrijven ontvangen van wijlen Z. D.
H. Mgr. van de Wetering, die zich aanstonds
gereid verklaarde het beschermheerschap op
fcich te nemen.
Augusto l'urati, de secretaris-generaal van de fascistische partij, is door e'en H. Vader in audiëntie
ontvangen. Turati, in het ihidden, met eenige begeleiders bij aankomst in het Vaticaan.
De andere Doorluchtige leden van het Ne
derlandsche Episcopaat mag het Genootschap
eveneens alle onder zijn leden rekenen.
Thans gaat het er om dit werk verder uit
te breiden. Er moeten minstens zooveel dui
zenden guldens binnenkomen als er thans
honderden zijn. Niet elk kan zich geheel geven
aan het lenigen der verschrikkelijke geestelijke
nooden van het oogenblik. Maar zij, die eeni-
germate met stoffelijk goed zijn gezegend,
dienen van dit hun geleende tajent mede te
deelen aan de apostolische werkers. Er hangt
voor velen, zelfs voor allen zoo ontzaggelijk
veel van den uitslag in den huidigen geeste
lijken strijd af. De verantwoording is zwaar
voor het huidige geslacht. En van die verant
woording draagt elk onzer een deel.
Er gaat een propaganda beginnen tot wer
ving van nieuwe leden. De contributie is ƒ25
of meer. Ieder die eenigermate vermogend is,
kan dus lid worden. Het wordt den leden zelf
overgelaten meer te geven bijv. hunne con
tributie op een meervoud van 25 te stellen,
zooals meerderen reeds hebben gedaan. Helpt
gij mede.aan dit nieuwe, ook aposolische werk!
Helpt gij het Canisius Genootschap op zijn ge
bied vooruit Maakt U niet bezorgd, dat er
voor het huidige apostolaat niets te wenschen
zou overblijven. Wat daarvoor gedaan wordt
is groot werk, maar tegenover hetgeen de noo
den eischen, is het als druppels in de zee. En
de financieele tekorten blijven steeds remmen
en ontmoedigen. Wilt U goed helpen, helpt
dan spoedig en geeft U op als lid van het
Petrus Canisius Genootschap bij een der vol
gende bestuursleden. Over Uwe contributie
wordt daarna door den penningmeester (post
rekening 83625 Nijmegen) beschikt.
Prof. Dr. W. H. MULDER S.J. Geestelijk
Adviseur. Stijn Buysstraat, Nijmegen.
S. W. N. ARNTZ, Berg en Dalscheweg,
Nijmegen.
A. G. DELEN, Noordwijk.
Jhr. T. VAN GROTENHUIS VAN ON-
STEIN, Parkweg 298, Voorburg.
Mr. H. KOLFSCHOTEN, Frankenslag 8,
's-Gravenhage.
J. J. M. H. NIJST, Sloetstraat 3, Nijme
gen.
Prof. Mr. W. POMPE, Maliestrraat Ut
recht.
CHR. H. TH. STULEMEYER, Baronie
laan 58, Breda.
Mr. Dr. P. J. WITTEMAN, Leidschegracht
18, Amsterdam.
De Voorzittersvacature, ontstaan door
de benoeming van Mr. Dr. L. N. Deckers tot
Minister van Defensie, moet nog worden aan
gevuld.
In hetzelfde nummer waarin dit artikel
wordt opgenomen vindt men een advertentie
geplaatst, bevattend de aankondiging van een
„protestvergadering" tegen de Zeeuwsch-Vl.
Waterleiding, te houden in hotel „de Zwaan"
te Sas van Gent op Zondag 16 dezer.
Dat we zulks te dezer plaatse vermelden
komt waarlijk niet voort uit sympathie. Onze
trouwe lezers zullen dat onmiddellijk begrij
pen.
Minder nog om onze lezers aan te sporen,
aan dit relletje ook maar éénige aandacht te
schenken of om die vergadering zij het
ook slechts uit pure nieuwsgierigheid met
hun tegenwoordigheid te verderen.
Persoonlijk zullen we er óók niet heengaan,
en aandacht zullen we er slechts in zooverre
aan schenken als ons ter informatie van onze
lezers gewenscht voorkomt.
Wat we dan wèl met deze zoo in het oog loo-
pende vermelding beoogen?
Dat is gauw gezegd.
Wij vinden in deze aankondiging nog eens
voor de zooveelste maal een gereede aanleiding
om te waarschuwen, met kracht en klem, te
gen de systemen, die worden toegepast óók,
God betere 't, door menschen, die beter kon
den en moesten weten om dit voor Zeeuwsch
Vlaanderen zoo hoogst nuttig en allernoodza
kelijkst ontwikkelingselement den doodsteek
toe te brengen.
Systemen, die wij zouden willen typeeren met
deze enkele woorden: speculatie op de onkunde
van de massa.
Wij lazen dezer dagen in het „Dagbladvan
Nóord-Brabant en Zeeland" het relaas van een
anti-waterleiding bijeenkomst te Sluis, gehou
den op Zondag 9 dezer.
Bedoeld blad heeft klaarblijkelijk gemeend
ons gewest een dienst te bewijzen (wij mogen
immers niet aannemen, dat een zoo toonaan
gevend orgaan als onze „groote" Brabantschc
collega, zijn redactioneele ruggegraat zou
krommen ter voldoening louter aan de publie
ke zucht naar sensatie of om zijn abonné's
en niet abbonné's ter plaatse naar den
mond te praten), door van die bijeenkomst,
een beschrijving te publiceeren, die hij den
niet ter zake kundigen gemoedelijken lezer, den
indruk moet wekken, dat daar te Sluis nu wer
kelijk dat schandelijk waterleidingbedrijf door
„menschen, die 't weten kunnen", eens naar
verdienste gebrandmerkt is.
De „koppenmaker" van bedoeld blad te Bre
da werd door den inhoud van 't verslag klaar
blijkelijk zoodanig geïnspireerd, dat het vol
gend opschrift spontaan uit 's mans pen moet
zijn gevloeid: „De waterwinplaats te Sint Jan
steen. Een frappante mededeeling. Hebben de
deskundigen 't mis
De lezer, die van boven naar beneden pleegt
te werken in tegenstelling met den koppen
fabrikant, bovenbedoeld was dus alleen door
den kop reeds in de vereischte stemming ge
bracht.
Daar ging het komenHet gewichtige
De deskundigen hebben het dus toch misge-
had
Nu hebben we dat heele verslag met de
grootste nauwkeurigheid nagelezen.
En we hebben er niet één enkel nieuw ge
zichtspunt in kunnen ontdekken.
We wisten het immers allemaal al zoo heel,
heel lang, dat notaris van Dalsum de
spreker van den dag proclameert, dat de
waterwinplaats te St. Jansteen geen voldoen
de productie zal kunnen leveren. Dat hij daar
over brochures geschreven heeft, die door geen
enkel serieus mensch au sérieux genomen zijn,
een feit waar de notaris zich is 't niet z'n
eigen schuld natuurlijk geweldig boos om
maakt enz enz.enz. (waarschijnlijk zal hij er
ook den profeet Jeremias nog wel bijgehaald
hebben, want in de geschiedenis van het oude
verbond is deze notaris bijzonder goed thuis).
Al die oude kost, al die stokpaardjes van dezen
ouden notaris, werden nog eens verfilmd en
't publiek slikte 't evenals de hiep-hiep-hoera-
toespraakjes van de meegebrachte suppor
ters, want, zoo lezen we ergens in 't verslag,
„er weerklonk een donderend applaus
De psychologie der massa i
Dezelfde menschen zullen, als ze hun been
breken, om een dokter sturen, voor reparatie
van hun dakgoot een loodgieter raadplegen,
hun zieke vee door een veearts laten behan
delen, doch als het gaat om een bij uitstek
technische kwestie als de hydrologische ge
steldheid van een geprojecteerde waterwin
plaats gaan ze hun licht opsteken bij
notaris van Dalsum.
Wie lacht daar
De „frappante mededeeling", waarvan bo
ven sprake was, bestond klaarblijkelijk in
's heeren van Dalsum's onthulling, dat mr.
Dieleman in een „geheime" (sic vergadering
van Clinge's gemeenteraad zou hebben ge
dreigd dat Ged. Staten de onwillige ge
meenten, die weigerden 10 op haar aan-
deelen te storten, wel zouden dwingen.
Ziedaar het belangwekkende verloop van
zoo'n vergadering van waterleiding-opposan
ten, waarbij natuurlijk de menschen met den
grootsten mond het succes in de wacht sleepen
We kennen dergelijk soort propaganda-
meetinkjes en raden uit ondervinding allen,
die 't met Zeeuwsch-Vlaanderen en met de
zaak van de waterleiding goed meenen aan, in
geen geval te trachten daar een verstandig
woord te willen spreken.
Laat de heeren betoogen.
