Versorg uw HaMen met Purol
Ho. 3562
Woensdag 8 «bmiSi(?
Jaargang
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Het Geheim van den
Voddenraper.
Binnenland
K&f
Het goed Recht van het
Katholiek Bijzonder
Onderwijs.
VERSCHIJNT ELKEN MAANDAG-, WOENSDAG- EN VRIJDAGAVOND
POSTREKENING No. 52419.
FEUILLETON.
Ingezonden Mededeellng.
ww^r-KssaaBiSH
DE ZEEUWSCHE KOERIER
Bureaux van Redactie en Administratie
OOSTKADE 218, SAS-VAN-GENT
Telefoon 15 Telegramadres: Koerier
Abonnementsprijs 1.50 per 3 maanden,
of 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling -
Advertentiëft 20 oent per.regelbij contract lager
ZEER KOOPKRACHTIGE
LEZER8KRING
UIT8TEKEND GESCHIKT
VOOR PUBLICITEIT
i.
Kerkelijke Bepalingen.
De openbare behandeling van eene school-
aangelegenheid in de laatste vergadering van
den gemeenteraad van Sas van Gent biedt
wel eene geschikte gelegenheid, om eens nader
het goed recht van het katholiek bijzonder
onderwijs uiteen te zetten.
Dat kan nuttig zijn, zoowel voor katholieken
als voor andersdenkenden voor de eersten,
om door eene betere kennis der katholieke
leer over schoolonderwijs te komen tot eene
nauwkeuriger onderhouding van die voor hen
zoo gewichtige bepalingen en voor de anders
denkenden, opdat zij, de beginselen der katho
lieken omtrent het onderwijs kennende, dezer
handelwijze daarin beter zouden begrijpen, en
dezer ernstige overtuiging daarover ook zou
den kunnen eerbiedigen.
Ieder katholiek zal met dankbaarheid de bo
vennatuurlijke genadegave van zijn geloof
aanvaarden en het door Christus zelf aange
stelde leergezag in de Katholieke Kerk van
Paus en Bisschoppen bereidwillig erkennen
met betrekking tot de opvoeding en het on
derwijs der kinderen. Om tot de Katholieke
Kerk te behooren moet men immers gedoopt
zijn, gehoorzamen aan den Paus van Rome,
en de ware leer van Christus belijden.
Nu zijn door de Pausen en de Nederlandsche
Bisschoppen vele zeer duidelijke uispraken ge
daan en bepalingen gegeven over het school
onderwijs der katholieken.
Ieder katholiek ouder, zoowel vader als
moeder, beseft en erkent wel de hem door
God en de Katholieke Kerk opgelegde ver
plichting, om aan zijne kinderen eene katho
lieke opvoeding te geven.
Het Algemeen Kerkelijk Wetboek, dat door
Paus Benictus XV krachtens zijne apostolische
volmacht met ingang van Pinksteren 1918 voor
de Katholieke Kerk der gansche wereld ver
plichtend werd gesteld, bevat over de zoo ge
wichtige vraagtukken van opvoeding en on
derwijs o.a. deze bepalingen
Can. 1372 1 .Alle geloovigen moeten van
hun kindsjaren af zoo worden opgeleid, dat
hun niet alleen niets worde gebeerd, wat in
gaat tegen den katholieken godsdienst en de
goede zeden, maar dat de godsdienstige en
zedelijke vorming de allervoornaamte plaats
ihneme.
Niet alleen de ouders overeenkomstig can.
1113, maar ook allen, die hun plaats innemen,
hebben het recht en de zeer zware verplich
ting om de christelijke opvoeding van de kin
deren te verzorgen.
Can. 1374. Katholieke kinderen behooren
Naar het Fransch van
RAOUL DE NA VERY.
9)
In de tasch lag nog een brief zonder omslag
kennelijk van een geheel andere hand. Deze
was gericht aan de vrouw. Haar echtgenoot
noemde haar zijn edele geliefde Anita.
De brief behelsde raadgevingen omtrent
haar gezondheid, het stilzwijgen, dat tegen
over Max in acht genomen moest worden, bit
tere uitdrukkingen, half door tranen uitge-
wischte woorden in de laatste regels, die ge
waagden van een ander kind, dat hij ongetwij
feld nooit zou mogen omhelzen...
Een klein gebedenboek met zilveren slot,
versleten aan de hoeken der bladzijden, lag
onder in het taschje. Op het slot waren de
letter A. A. gegraveerd, die eveneens op het
plaatje van het taschje stonden.
De pastoor vestigde de aandacht van den
schilder daarop.
Deze vrouw droeg stellig den naam van
Anita, sprak de kunstenaar. Zij is het, die den
brief geschreven heeft, die ons haar ziel onder
zulk een edele gedaante en haar leven als zulk
.een smartelijk drama leert kennen.
geen niet-katholieke, onzijdige, gemengde,
J d.w.z. ook voor niet-katholieken openstaande
scholen te bezoeken. Het staat alleen aan het
hoofd van het Bisdom, overeenkomstig de
voorschriften van den Apostolischen Sjoel te
beslissen, onder welke omstandigheden, en
met inachtneming van welke voorzorgen te
gen het gevaar van bederf, het bezoek aan
deze scholen kan worden geduld.
Can. 1379. 1. Waar geen lagere of middel
bare scholen overeenkomstig can. 1373 be
staan, daar moet, vooral door de Bisschoppen,
gezorgd worden, dat ze gesticht worden.
3. De geloovigen mogen niet verzuimen,
overeenkomstig hunne krachten, bij te dragen
voor de stichting en het onderhoud van kat
holieke scholen".
Al deze algemeene voorschriften der Katho
lieke Kerk, die aan duidelijkheid niets te wen-
schen overlaten, zijn door 't Provinciaal Con
cilie van Utrecht 't hoogste katholiek kerke
lijk gezag in Nederland in het jaar 1924
en door de Diocesane Synode van Breda het
hoogste gezag in het bisdom in 1927 uit
drukkelijk bevestigd en door de katholieken
van Nederland te onderhouden, voorgehou
den.
Geheel overeenkomstig deze bepalingen had
den de Aartsbisschop en de Bisschoppen van
Nederland in hun bekend mandement over
het Onderwijs reeds in het jaar 1868 aan de
hun toevertrouwde geloovigen bekend gemaakt
o.a.
„Zij (de Kerk P.D.) verwerpt niet alleen alle
ongodsdienstig, maar ook alle godsdienstloos,
onzijdig onderwijs, waarbij de godsdienst is
uitgesloten. Het eerste verfoeit zij als verder
felijk het andere keurt zij af, als minstens
onvoldoende en gebrekkig het eerste mag
nimmer, het andere slechts bij gebrek aan
beter, worden aangewend.
Echter beschouwe men het bijwonen van
't (onzijdig-neutraal P.D.) onderwijs in zulke
school nimmer anders dan als eene droevige
noodzakelijkheid, niet als de gewone handel
wijze in regelmatigen toestand van zaken. Wij
hebben die uitdrukking reeds vroeger gebe
zigd en wij herhalen die de noodzakelijk
heid is droevig, wij moeten ze betreuren, er
het hoofd niet bij neerleggen, maar uitzien
naar de middelen om die te doen verdwijnen.
Ieder moge voor zich de redenen wegen, die
hij meent te kunnen hebben om zoo te hande
len maar hij wege ze in de schaal des heilig-
aoms, voor de oogen van God. Wat ons betreft,
B. G., Wij nemen niet op Ons, iemand hierom
trent lichtelijk, gerust te stellen".
Deze woorden van het Nederlandsch Episco
paat zijn toch wel zeer zwaarwichtig en ern
stig te noemen.
In zijn door de wetenschappelijke wereld
zeer geroemde Verklaring van den Katechis-
mus schrijft Mgr. P. Potters bij vraag 454 d.
,,'t Is evenmin geoorloofd, zonder voldoende
reden gebruik te maken van een godsdienst-
looze of neutrale school, waar wel niets onder
wezen wordt tegen de Katholieke geloofs- en
zedenleer, maar die toch van de Katholieke
Misschien antwoordde de pastoor, maar die
Max, waarvan zij met zooveel liefde spreekt,
die kleine jongen, die haar eenige troost is,
van wien men, volgens de aan Anita gerictten
brief, het ontzettende geheim niet mag mede-
deelen, dat twee levens verbittert
Van dien Max weten wij niets, maar de ver
wachte engel moet ons weesje zijn.
Mijn God hernam de pastoor, wat zal de
man vreeselijk lijden door de onzekerheid
waarin hij voortaan omtrent het lot zijner
echtgenoote en kinderen zal verkeeren En 't
zal ons nooit gegeven zijn hem te kennen en
hem te troosten.
En dit geheimzinnig dagblad.?
Ziedaar misschien de sombere bladzijde, her
nam de priester. Laat ons deze geheim hou
den voor dat gezegende kind, voor die witte
duif, welke een schuilplaats is komen zoeken
in de woning van een dorpspastoor als in een
beschermende ark.
Mijnheer pastoor, sprak nu de schilder op-
staandt, de tijd, dien ik in deze streek heb
doorgebracht, is mij, dank zij uw gastvrije
woning en uw gezellig onderhoud, als omge
vlogen. Als blijvende herinnering daaraan
neem ik de schets mee van hetgeen hier dezen
morgen heeft plaats gehad. Het spijt mij, dat
ik zoo weinig voor uw kerk heb gedaan vergeet
mij niet te Parijs, als gij mij noodig hebt, rue
Laval no 20.
Met veel plechtigheid werd de moeder begra
ven en de kleine te doop gehouden zij ont
ving den naam „Columba" (Duif) als herinne-
Kerk gescheiden is. 't Is zelfs zware zonde
a. aan dergelijke school uit beginsel de voor
keur te geven b. niet op voldoende wijze te
voorzien in de katholieke opvoeding van het
kind, dat aan dergelijke school is toevertrouwd
Men mag van die school gebruik maken, als
men niet in de gelegenheid is voor zijn kind
het noodzakelijk onderwijs te hebben op een
katholieke school. Dit is het geval, wanneer
er van den eenen kant in de plaats of in de
nabijheid geen katholieke school bestaat, of
de bestaande school in werkelijkheid niet aan
de eischen der opvoeding voldoet en van den
anderen kant de ouders niet bij machte zijn
hun kinderen elders katholiek onderwijs te
bezorgen.
Het is algemeen bekend, dat de katholieke
school door de neutralen tegen beter weten
in, als achterlijk wordt voorgesteld, en dat
vele argelooze katholieken aan die laster
praatjes gehoor geven".
Dit zijn nu eenige der voornaamste voor
schriften der Katholieke Kerk over opvoeding
en onderwijs voor katholieke kinderen. Het
zijn volstrekt geen geruchten, die niet bewe
zen worden, waardoor aan de menschen van
alles wordt wijs gemaakt, maar het zijn be
palingen, die voor eenieder op de aangeduide
plaatsen, vrij te controleeren zijn.
Voor ieder katholiek wordt hiermede wel
zeer nauwkeurig door het daarin voor hem
wettig katholiek gezag aangegeven, hoe hij
zich te gedragen heeft met betrekking tot de
zoo gewichtige christelijke opvoeding der kin
deren. En van hem mag ook gevraagd en ver
wacht worden, dat hij aldus zal handelen, om
voor God en zijn geweten verantwoord te zijn.
En van de niet-katholieken mag eerbiedi
ging voor deze heilige overtuiging der katho
lieken gevorderd worden.
P. DOENS, pastoor.
Vredes- en Volkenbondstentoonstelling te
's-Gravenhage.
In de daartoe door de Regeering beschik
baar gestelde Grafelijke Zalen op het Bin
nenhof (Ingang tegenover het Ministerie van
Waterstaat) zal omstreeks Februari 1930 een
vredes- en volkenbonds tentoonstelling worden
gehouden.
De tentoonstelling omvat vijf af deelingen en
wel
I. Historische Afdeeling, die een overzicht
geeft van de vredes en vredesvreugden in vroe
ger dagen, en van de ontwerpen voor den Vol
kenbond, die in vroeger eeuwen werden open
baar gemaakt in deze afdeeling zal te zien
zijn het oorspronkelijk tractaat van Munster
van 1648 met desbetreffende stukken van de
gemeente Munster in Westfalen, en tal van
andere kostbare curiosa
II. Afdeeling betreffende de georganiseer
de vredesbeweging vanaf haar grondvestiging
in 1815 te New-York tot op heden deze Af
deeling bevat inzendingen welke de pioniers
der vredesbeweging uit vroeger dagen doen
zien, en van de meest uiteenloopende Vereeni-
gingen en Instituten, die op pacifistisch ge
bied werkzaam zijn
III. Afdeeling, die, zoowel op economisch
en sociaal als op moreel een humanitair ge
bied tracht te doen uitkomen hoezeer het toe
nemend internationaal karakter der wereld
invloed heeft geoefend op de samenleving der
volken
IV. Afdeeling, die betreft den oorlog in het
algemeen en den grooten oorlog in het bijzon
der, dank zij de medewerking van het Fran-
sche Oorlogsmuseum te Parijs, het Engelsche
te Londen en de Nederlandsche oorlogsver-
zajnelingen o.a. van de heeren M. Franken-
huis te Enschedé en J. A. Wilton van Rede te
Goes, e.a. zal hierin de sociale, economische
en moreele ellende, die uit den oorlog is voort
gesproten, duidelijk tot een ieder spreken
V. Afdeeling, die de werkzaamheid van den
Volkenbond toont op verschillend gebied in
het bijzonder zal, wat de mandaatlanden van
den Volkenbond betreft, een collectie curiosa
van deze landen zijn te zien, Om deze Afdee
ling heen groepeeren zich de inzendingen van
de speciale Volkenbondsvereenigingen in ver
schillende landen.
Ter bevordering van het bezoek aan deze
tentoonstelling (ook collectieve bezoeken door
vereenigingen, scholen enz., waarbij een aan
merkelijke reductie op den entreeprijs wordt
verleend) is naast een comité van organi
satie en eenuitvoerend comité een „Natio
naal Comité van aanbeveling" opgericht,
waarin vertegenwoordigers van alle godsdien-
ttige en politieke richtingen zitting hebben
naast degenen, die de meest uiteenloopende
categorieën in de samenleving vertegenwoor
digen.
Dit nationaal comité van aanbeveling heeft
in het bijzonder ten doel om het bezoek aan
de tentoonstelling te propageeren in eigen
kring zoo sterk mogelijk te doen uitkomen,
dat deze tentoonstelling, die den arbeid en de
beteekenis van den Volkenbond in beeld tracht
te brengen, het bezoek van eigenlijk iederen
Nederlander verdient. Daarbij is in het bij
zonder gedacht aan school- of vereenigings-
bezoeken schoolbezoeken onder geleide Ver-
eenigingsbezoeken op initiatief van Bestuurs
leden of leden eener Vereeniging.
Het secretariaat der Tentoonstelling is ge
vestigd Jan van Nassaustraat 93, 's-Graven
hage. Voor Zeeland hebben zitting in het be
doelde Nationale Comité de heeren J. F. van
Deinse en P. Dumon Tak, beiden te Middel
burg.
(10)
ring aan de begroeting die de duif van den
dorpsherder haar gebracht had.
IV.
.Een scheiding.
Met Columba was de tevredenheid en het
geluk in de woning van Martha teruggekeerd,
want zij deed deze haar geleden verlies ver
geten en de brave vrouw verzorgde het kind
met een liefde, als ware het haar eigen kind
geweest.
Ttrouwens, Columba was de beschermelinge
van het gansche dorp en ieder beijverde zich
haar blijken van de liefde te geven, die men
haar toedroeg, zij kreeg alles en was de lieve
ling van het gansche dorp Bruyant, waar de
evangelische geest van pastoor Lormel in de
harten van al de dorpelingen scheen overge
gaan te zijn. Zij beminden, zij hielpen elkan
der en zeldzaam waren onder hen diegenen,
die afgunst, wraak en haat kenden.
Naast Martha, woonde echter een vrouw
die van elders gekomen was en in de jaren,
dat zij in het dorp woonde, niets van zijn ge
bruiken en gewoonten overgenomen had.
Men wist niets van haar afkomstaan de
genen, die haar naar haar naam vroegen
antwoordde zij, dat zij Gembloux heette als
men naar haar geschiedenis vernam met een
welwillendheid, welke zij voor nieuwsgierig
heid aanzag, antwoordde zij kortaf, dat zij te
Rouaan geboren was, dat haar man, die een
gevaarlijk ambacht uitoefende, van een stel
ling gevallen was en den hals gebroken had.
Zij had een klein meisje, dat slechts eenige
maanden oud was en door haar Epine-Vinette
genoemd wei U.
Vrouw Gembloux kende geen handwerk,
maar zij was krachtig en werd waschvrouw.
De vrouwen van Bruyant hadden niet veel
lust, om na het verrichten van haar zwaren
dagelijkschen arbeid nog te staan wasschen.
en vrouw Gembloux, die zeer goedkoop wérk
te, had weldra een uitgebreide klandisie.
In den zomer ging zij eiken morgen met
haar waschgoed naar de beek, vergezeld door
Epine-Vinette, die met de bevalligheid van
een eekhoorntje langs den weg huppelde, nu
eens blijvende stilstaan om bloemen te pluk
ken, dan weder vooruitloopend om een vlin
der te vangen of in de hoop een vogeltje te
grijpen.
Levendig, slank, schrander, zong Epine-
Vinette op den leeftijd, waarop andere kin
deren eerst neuriën. De ^xroègtijdige ontwik
keling van haar stem stelde haai in staat de
trillers van den nachtegaal en het gezang van
het overige vogelenkoor na te bootsen.
Trouwens, tot die voortdurende repetitiën
van het concert, dat de natuur in het loof
van. het geboomte, in het dichte der heggen
en kreupelbosschen ten gehoore brengt, be
paalde zich de geheele bezigheid van Epine-
Vinette.
Men zou gezegd hebben dat zij geschapen
was om in de vrije lucht te dartelen, zonder
zorg voor het dagelijksch brood of den dag
van morgen.
(Wordt vervolgd)
