Op ten Kruistocht voor „De Maasbode".
STEKER
lo. 3553
Vrijdag 13 December 1929
44ste Jaargang
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Eerste Blad.
Kameroverzicht
BIGGELAAC'J"
Kunstbevordering in eigen
kring.
VERSCHIJNT elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Na Brabant en Noord-Holland Zeeuwscli-Ylaanderen aan de beurt.
POSTREKENING No. 52419.
Dit nummer bestaat uit
TWEE BLADEN.
Bij het zilveren jubeltij van
de Sassche Glasfabriek*
Een brokje historie.
IoqoacBlea MededeeiiCfi <5J)
LANG ZULLEN
ZE LEVEN!!
DE ZEEUWSCHE KOERIER
Bureaux van Redactie en Administratie
OOSTKADE 218, SAS-VAN-CENT
Telefoon 15 Telegramadres: Koerier
Abonnementsprijs 1.50 per 3 maanden,
of 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling
Advertent iën 20 cent per. regelbij contract lager
ZEER KOOPKRACHTIGE
LEZERSKRING
IT8TEKEND GESCHIKT
VOOR PUBLIOITEIT
De Limburgsche R.-K. Werkliedenbond
houdt, ieder jaar in een anderen Kring van
zijne organisatie, een tentoonstelling van pro
ducten van huisvlijt.
Aan alle leden wordt dan gelegenheid gege
ven, om hieraan deel te nemen door inzending
van allerlei knutselwerk, thuis in vrije uren
vervaardigd.
Wat men zoo te zien krijgt, wekt verbazing.
Natuurlijk is er veel echt „knutselwerk" bij,
wat meer ijver en geduld, dan kunstzin ver
raadt. Maar men kan ook bewonderen waar
lijk zeer verdienstelijk werk van ambachts
kunst en zelfs schilderij ep, die van grooten
aanleg voor de schilderkunst getuigen.
In den catalogus werden achter de namen
der inzenders ook hunne vroegere en tegen
woordige beroepen vermeld. Men kan hierdoor
ervaren, dat vele arbeiders nog liefde hebben
voor hun ambacht, waarin zij bewonderens
waardige vaardigheid toonen, maar ook datb.v.
een mijnwerker, die nooit een ander beroep
heeft uitgeoefend, in zijn vrije uren zich bezig
houdt met kunstwerkjes van gedreven koper
te vervaardigen dat een los arbeider in ge
meentedienst landschappen schildert en dat
een kleermaker fraaie meubelen maakt.
Wie wordt niet getroffen door deze ervaring?
De eerste gedachte, die opwelt, betreft de
beroepskeuze. Zulke tentoonstellingen maken
aanschouwelijk, wat in sociaal en economisch
opzicht verloren gaat, wanneer niet het juiste
beroep wordt gekozen .Talenten, die gelukkig
konden maken, worden dan niet ontwikkeld
en de maatschappij draagt het verlies van een
niet op de juiste plaats gestelde werkkracht.
Maar nog meer boeit de gedachte wat kan
er, op vrij gemakkelijke wijze, nog veel gedaan
worden, om de arbeiders te ontwikkelen en
hierdoor hun stand te verheffen
Vele, verborgen krachten blijven sluimeren
omdat zij niet worden wakker geroepen, omdat
er geen leiding is, die ze opwekt tot de daad.
De Limb. R.-K. Werkliedenbond gaf met die
Bij het zilveren jubileum van onze grootste
plaatselijke industrie, de N.V. Nieuwe Nedcr-
landsche Maatschappij tot vervaardigen van
spiegelsglas, glazen voorwerpen en chemische
producten, zal het stellig geen verwondering
baren, dat wij, als redactie van een ter plaat
se zetelend blad, hieraan meer dan gewone
aandacht schenken. Dat doen wij des te ge>-
reeder wijl het hier een bedrijf geldt, waaraan
Sas van Gent èn direct èn indirect econo
misch zeer veel te danken heeft.
Direct door de groote voordeelen ,die de
Sassche bevolking, hetzij als werknemer, het
zij als leverancier ervan genoten heeft, indi
rect door het cachet, hetwelk een dergelijk
bedrijf met wereldreputatie en wereldconnec
ties verleent aan de plaats, waar het gevestigd
is.
Wanneer we nagaan, dat momenteel in de
ze onderneming tal van Sassche arbeiders
een behoorlijk bestaan vinden, dat een dertig
tal kantoorbeambten uit onze gemeente hier
een positie bekleeden, die hun door velen kan
worden benijd, dan meenen we zonder vrees
,voor tegenspraak te mogen getuigen Dit
jubileum is er een,, waaraan heel Sas van
Gent deelneemt, het jubileum van de Glas
fabriek is in de eerste plaats een plaatselijk
jubeltij.
Het mag in dit verband niet verzuimd wor
den de mannen naar voren te brengen, die in
meerdere opzichten onze gemeente groote-
lijks aan zich hebben verplicht. Wij bedoelen
den eersten directeur, wijlen den heer J.
Jacobs en den tegenwoordigen directeur, den
heer Ir. A. H. L. de Bel.
Eerstgenoemde, dien wij nooit persoonlijk
mochten ontmoeten, hebben we hooren roe
men als een „self-made man", met groote
Jalenten als leider en organisator, die het
In de rede, waarmede de heer H. Knijpers,
directeur van „De Maasbode", Dinsdag jl. de
Tilburgsche geestelijkheid bij haar bezcek aan
het Maasbode-bedrijf te Rotterdam begroette,
sprak hij o.a.
„Het spijt mij, dat ik niet in de gele
genheid zal zijn U door dit huis rond te
leiden, want nu ben ik naar eiders ge
roepen ter voorbereiding van de tweede
kruistocht-colonne, die gaat aanvangen
in Kennemerland, het Gooi en West-
Friesland. Een derde colonne zal daarop
uitgerust worden voor het vierde en vijfde
district, nl. naar Zeeuwsch-Vlaanderen".
Binnen enkele weken derhalve zal ook in
ons gewest de krijgstrompet weerklinken
zal in Zeeuwsch-Vlaanderen de bevelhebber
van het Maasbode-leger met zijn staf zijn
hoofdkwartier vestigen en zullen zijn keur
troepen zich vertoonen voor steden en dorpen
en in gehuchten en op het platteland om
overal den grooten vijand van ons katholiek
volk, de anti-katholieke pers te verdrijven uit
het katholieke gezin.
Het bevrijdingsleger is in aantocht
Katholiek Zeeuwsch-Vlaanderen wees pa
raat
Grijp deze eenige gelegenheid aan om do
katholieke zaak in Uw gewest een niet te be
rekenen dienst te bewijzen
Steunt deze actie met alle kracht
Gijzelf, Uw gezin, Uw nageslacht plukt cr
in een mooie toekomst de vruchten van.
Wij hebben een plan ontworpen voor het
welslagen der ophanden zijnde actie
Het is uiterst eenvoudig.
In iedere parochie make men een lijst op
van allen, die voor lezing van „De Maasbode"
in aanmerking komen.
Die lijsten sture men in bij ons bureau.
Wij overhandigen die straks aan het Maas-
bode-commando, dat daaraan een uitsteken
den leiddraad zal hebben bij het ontwerpen
van zijn krijgsplan.
Onze lijsten zullen de stafkaart vormen, die
straks het Maasbode-leger ten veiligen gids
zal dienen.
Katholieke gewestgenooten, gij zult ons
helpen nietwaar
In iedere parochie zijn toch zeker wel eenige
flinke propagandisten te vinden, die het werk
je willen opknappen.
Met steun der geestelijkheid zal het spoedig
voor mekaar zijn.
Voorwaarts dan
De hand aan de ploeg geslagen
God wil het
tentoonstelling een goed voorbeeld. Hij prik
kelde den ijver zijner leden, die hunne vrije
uren goed weten te besteden gaf aanschou
welijk onderwijs, zoowel aan inzenders als be
zoekers, in hetgeen kan worden bereikt door
oefening en studie, en bevorderde tevens een
goede beroepskeuze.
Dit soort van goede volksontwikkeling
over het algemeen heerschen hierover nog niet
de juiste begrippen moet meer worden ge
steund. Opmerkingsvermogen, goede smaak en
kunstzin worden aldus bevorderd. In breeden
kring kan mei\ hierdoor geluk en tevredenheid
stichten en tevens bestrijden de grenzcleoze
oppervlakkigheid van velen, die nog niet ac
tief deelnemen aan het sociale leven al zijn
zij dan ook aangesloten bij meer dan één ver-
eeniging omdat zij nog verzonken liggen
in een geestelijk proletariaat.
eertijds kwijnende bedrijf nieuw leven wist in
te storten en den grooten stoot gaf tot de
ontwikkeling, welke wij heden ten dage aan
schouwen.
De heer de Bel heeft zijn bekwamen voor
ganger met eere vervangen. Man van kennis
en groote energie, van werkkracht en eruditie
is hij niet alleen de stuwkracht geweest voor
het zich machtig ontwikkelend bedrijf doch
heeft hij zich tevens als humaan werkgever,
door zijn stricten rechtvaardigheidszin, zijn
eenvoud en ongekunstelden omgang en ver
dere sympathieke karaktereigenschappen een
reputatie verworven, die zijn naam alom met
respect doet noemen. Wij mogen hier wel eons
in herinnering brengen, dat, toen onze burge
meester, de heer L. W. G. Hoefnagels, inder
tijd bij de glasfabriek een voorkeur kwam
bepleiten voor de Sassche arbeidskrachten, de
heer de Bel, de billijkheid hiervan erkennend,
zonder aarzeling zijn krachtige medewerking
toezegde. Die toezegging heeft hij ten volle
gestand gedaan. Het miniem aantal Sas-
senaars, in verband met verschillende om
standigheden, aanvankelijk aan dit bedrijf
verbonden, is, dank zij het toedoen van den
tegenwoordigen directeur, in den tijd van en
kele jaren tot een respectabel cijfer geklom
men en ook uit andere plaatsen in ons ge
west vinden velen bij de „Glacerie" hun be
staan.
Met erkentelijkheid mag voorts worden ge
waagd, van den steun, die ten behoeve van
verschillende instellingen steeds spontaan door
de directie werd verleend. Ook in dit opzicht
mogen de namen Jacobs en de Bel met groote
erkentelijkheid worden genoemd.
Op zulk een bedrijf mag, ja moet een stad
trots zijn. En zoo houden wij ons dan ook
overtuigd, dat heel Sas op dezen dag met de
jubileerende maatschappij zal meefeesten en
mèt ons den oprechten wensch zal koesteren,
dat de Sassche Glasfabriek mede in het
belang van onze gemeente in lengte van
dagen moge groeien en bloeien Semper Cres -
Natuurlijk zijn er nog tal van andere midde
len tot bevordering der kunst in eigen kring
vak- en teekenscholen, bezoeken aan musea en
inrichtingen van kunstnijverheid, wandelin
gen door de natuur enz Maar die huisvlijtten-
toonstellingen verdienen ook een goede plaats
op ons program. H.
(Van onzen parlementairen medewerker)
De begrooting van Arbeid aangenomen. Mitiis-
ster Verschuur en de groote gezinnen Kolo
niën aan de orde Curacao nogmaals in het
debat Minister Terpstra (onderwijs) aan
het woord.
De Tweede Kamer heeft de begrooting van
Arbeid aangenomen met slechts één stem te-
cendo
GESCHIEDENIS DER FABRIEK.
De overname der oude Glasfabriek.
In Juni 1904 kwam door toedoen der Com
pagnie Saint-Gobin, Chauny et Cirey, te Pa
rijs, eene naamlooze vennootschap tot stand
onder de benaming „Nieuwe Nederiandsche
Maatschappij tot vervaardigen van Spiegel
glas", welke zich ten doel stelde de voortzet
ting en uitbreiding van het in de glasfabriek
te Sas van G£nt (de Ned. Naamlooze Vennoot
schap voor Spiegelglasfabrieken, te Brussel
opgericht 12 Juni 1899) gevoerde bedrijf, na
der omschreven in art. 4 harer statuten, lui
dende als volgt „het fabriceerep van en
handeldrijven in spiegelglas en alle andere
soorten van glas en alle grondstoffen, pro
ducten en bijproducten, dit alles in den meest
ruimen zin opgevat".
Aan het ontwerp der akte van oprichting
werd de Koninklijke bewilliging verleend bij
besluit van 21 Juni 1904, nc. 41. De akte, ver
leden voor Mr. Hendrik Willem Vollenhoven
van Daalen, verscheen in het Staatsblad van
26 Juli 1904 no. 173.
Toen enkele maanden later, tot verdediging
der belangen van de spiegelglasindustrie, de
„Convention Internationale des Glaeeries"
werd tot stand gebracht, sloot ook de „Nieuwe
Nederiandsche,,Mij. tot vervaardigen van Spie
gelglas" zich aan bij deze groepeering, die
weldra al de spiegelglasfabrieken van het Eu-
ropeesch vasteland vereenigde.
Geleidelijke uitbreiding van het bedriji.
Van den aanvang af, onder de Directie van
wijlen den heer J. Jacobs, werd het bedrijf
geleidelijk uitgebreid en verbeterd. In de vol
gende jaren werden belangrijke werken uit*
gevoerd aan terreinen, gebouwen en materi
aal. Wij noemen o.m. de uitbreiding van de
Halle voor smelt- en koelovens, aanbouw van
een derde smeltoven, van een moderne koel-
De bruidsdagen van Pijpeman
En „Bestevaer" zijn bruid,
Die bieden veel gelegenheid
Tot herrie en geluid,
U ziet hier juist 'n rondedans.
De pijpen hebben lol.
Want van het bruidje „Bestevaer"
Daar is hun hart van vol!
Het slot van 't verhaal
de volgende maal!
Zoudf II ook 'n beetje in stem
ming willen komen? Wel Uw
pijp, 'n pak Besfevaer-Rooktabak
en Uzelf dat 's voldoende.
PER&P08D
gen, die van den heer Wijnkoop, practisch
dus want de communistische stem moge
tellen, wegen doet ze niet met algemeene
stemmen. We kunnen volstaan met nog op te
merken, dat minister Verschuur verklaarde,
dat aan zijn departement een stelsel in be
werking is ter tegemoetkoming aan groote
gezinnen overeenkomstig de woningwet. De mi
nister heeft het er bij de verdediging van zijn
i,v
oven met doorloopende werking (stracou),
den opbouw van een machinale losinrichting,
verbetering aan de drijfkracht en aan de slijp
en polijstmachines enz.
Inmiddels ontwikkelde zich de verkoop der
producten en vonden deze geregeld afname
op vele exportmarkten, terwijl ook voor het
binnenland op een reeds beduidenden omzet te
wijzen viel.
Begin 1913, sloot de vennootschap zich aan
bij de centrale verkoopsorganisatie, gesticht
door een aantal spiegelglasfabrieken, onder
de benaming „Union Continentale Commer-
ciale des Glaceries", met de bedoeling, den
verkoop der producten van de aangesloten
fabrieken op de exportmarkten te bevorderen.
Ecn nieuwe branche.
Ook langs een andere zijde zou ae activiteit
der vennootschap zich uitbreiden. In het jaar
1911 n.l. werd besloten tot de verruiming van
het maatschappelijk doel door het ter hand
nemen der fabricage van chemische produc
ten. De wijzigingen, in verband hiermede, in
de statuten en in de akte van oprichting,
werden goedgekeurd bij Koninklijk besluit
dato 18 November 1911 en gepubliceerd in het
Staatsblad van 13 Januari 1912, no. 10. Van
toen af voerde de vennootschap de benaming
van „N.V. Nieuwe Nederiandsche Maatschap
pij tot vervaardigen van Spiegelglas, Glazen
Voorwerpen en Chemische Producten.
Onmiddellijk werd een aanvang gemaakt
met den bouw van een zeer modern inge
richte fabriek tot het vervaardigen van super-
phosphaat, zwavelzuur en bijproducten, die
einde 1914 in bedrijf zou komen. Toen echter,
in Augustus 1914, de wereldoorlog uitbrak,
werd het in gang zetten der fabriek verdaagd
en vonden de ruime gebouwen der nieuwe in
richting hun eerste aanwending voor het on
der dak brengen der talrijke Belgische uitge
wekenen.
