i
BIGGELAAC
STEYAER
No. 3538
Vrijdag 8 November 1929
44ste Jaargang
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Eerste Blad.
DE SOCIALE ROMAN.
De Macht van den Duivel,
Kameroverzicht
Buiïenl. Overzicht
VERSCHIJNT elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND \°-
fOSTREXENINB Nd. 52419.
T^evjLilletorL.
HIJ ZAG HAAR
Dit nummer bestaat uit
TWEE BLADEN.
Re algemeene beschouwingen ever de
Staatsbegroetlug. Fleris Ves valt tegen.
Ds. Lingbeek eegat lachsucces.
Het uleuwe Frausche Kabinet. Ont
stemming in Engeland tegen de Labeur-
regeering. Hatlb-Oellah terechtgesteld.
Tegenstrijdig nieuws nlt China.
INGEZONDEN MEDEDEELINO
(6)
VRAAGT SPOOR'/ MOSTERD
Ingezonden Bfededeeliog (51)
IN ZIJN DROOMENt
DE ZEEUWSGHE KOERIER
Bureaux van Redactie en Administratie
OOSTKADE 218, SAS-VAN-CENT
Telefoon 15 Telegramadres: Koerier
Abonnementsprijs 1.50 per 3 maanden,
of 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling
Advertentiën 20 cent per. regelbij contract lager
ZEER KOOPKRACHTIGE
LEZERS KR I NO
IT8TEKEND GESCHIKT
VOOR PUBLICITEIT
Het volkstooneel hebben wij warm aanbe
velen, omdat h^c. in goede richting geleid, zoo
enorm veel kan bijdragen tot opvoeding en
verheffing u*s volks.
Wij vestigen au d. aandacht op een ander
eveneens Krachtig middel, oni dit doel te be
reiken, nl. de Sociale Roman.
De leeslust, zegt men, is over het algemeen
zeer verminderd onder ons volk. Bioscoop,
radio en sport brachten andere middelen van
ontspanning.
Is dit waar Wordt er thans werkelijk min
der gelezen, dan vroeger Wij meenen het te
moeten betwijfelen. Wij namen b v. kennis van
de resultaten, bereikt door eene maatschappij,
die op groote schaal goedkoope lectuur ver
spreidt, en door eenige volksbibliotheken. De
cijfers wijzen uit, dat het aantal lezers nog
voortdurend is toegenomen.
Verminder is alleen het afzetgebied van
boeken en brochures over sociale vraagstuk
ken. Het schijnt, dat dit vóór den oorlog veel
grooter was. Door onze propaganda-insteliln-
gen wordt hierover ernstig geklaagd.
Zeer toegenomen is echter het lezen van
romans. En in deze soort van lectuur is een
groote verandering gekomen. Nog altijd wor
den vele detectieve-romans en drakerige ver
halen verspreid, maar een hooger staande let
terkunde heeft het moderne leven met al zijn
verschijnselen en behoeften in zoogenaamde
„sociale romans" weten uit te beelden op eene
wijze, welke meer en meer aantrekkingskracht
.uitoefent op het volk.
Een treffend voorbeeld van den lattstentijd
is het boek van Remarque „lm Westen nichts
Neues". Wanneer wij dit boek hier noemen,
is reeds duidelijk wat wij in wat ruimer be
grip verstaan onder „sociale roman". Genoemd
boek werd in zeer korten tijd in alle moderne
talen overgezet en met honderdduizenden
exemplaren verspreid. Het had de volksziel
getroffen. Nog vol van het leed door een on
gehoord wreeden oorlog gesticht, roepen alle
volken om ontwapening en vrede. Zij vonden
in „lm Westen nichts Neues" de noodkreten
hunner zielen, hun- afschuw van oorlogsge
weid in pakkenden vorm vertolkt.
Het boek, dat nu eens iets anders was, dan
al die weeïge, sentimenteele romannetjes,
waarmede jonge, droomerige schrijvers de
menschen wat voorleuteren, is een waar suc
ces geworden. En dit uit een oogpunt van
christelijke moraal volstrekt niet ongevaar
lijke boek wordt gelezen en verslonden ook
door duizenden katholieken.
uit het Duitsch vertaald
door ANNA.
*1 ÏVJ
8)
En zij verstond zijn oogentaai even zoo
goed, als hij het antwoord daarop in het
engelachtige lieve gezichtje las! Nu eens
droeg hij een roode anjelier in het knoopsgat
van zijn jas, en dan weder een vuurroode
granaatbloem. Als hij voorbij Engelina was
gekomen lagen de bloemen altijd aan haar
voeten. Den eersten keer durfde de jonge
lady ze niet oprapen. De tweede maal echter
deed zij het, onverschillig of het opgemerkt
werd. Engelina sidderde bij de gedachte,
dezen vreemdeling ooit te ontmoeten als zij
alleen was, en toch verlangde zij er tegelijk
vurig naar. Zij dacht slechts aan hem alleen.
De overdreven voorstelling aan den duivel
gewijd te zijn, trok haar hoe langer hoe meer
aan. Moest het dan niet zoo zijn Zou zij
den duivel niet op haar levensweg ontmoeten
En Engelina deed geen moeite meer om zich
tegen den altijd sterker wordenden hartstocht
te verzetten. Lachend en in stille berusting
rag zij haar noodlot tegemoet.
Het liep tegen Ondejaaravond. Er zou een
groot gemaskerd bal ia het Kurhaus worden
Voorbeelden van zulke boeken zijn er meer.
Vooral wanneer wij wat verder teruggrijpen
in het verleden.
Wie heeft b.v. niet gelezen „De Negerhut
van Oom Tom", dat een zoodanige ontroering
heeft gewekt, dat 't sein is geweest voor de
afschaffing der negerslavernijEn wie kent
niet 't boek van Bertha von Suttner „De
wapens neder dat reeds lang voor den groo-
ten oorlog van 19141918 zulk een afschuw
heeft gewekt tegen het militairisme.
Maar met het noemen van voorbeelden zou
men hier moeilijk aan een einde kunnen ko
men. Wij gelooven, dat er geen enkele groote
volksbeweging ooit is geweest of nog bestaat,
die niet haar oorsprong of krachtig aanspo
ring vond of vindt in een van de meets popu
laire „sociale romans".
Het noemen van beide voorbeelden heeft
reeds, wij weten het, een spotlach om de lip
pen van de moderne schrijvertjes gebracht.
En noemden wij nog vele andere, deze schrij
vertjes zouden ons van groote dwaasheid be
schuldigen. 't Is in hunne oogen alles ouder-
wetsch en niet volgens moderne letter
kunst".
W denken er anders over. Een boek het
moge dan van minder letterkundige waarde
zijn dat de volksziel ontroert, noemen wij
kunst in den goeden zin van het woord.
Wij denken er anders over. Een boek het
tellen.
H.
Het groote politieke debat, steeds eèn
interessant steekspel na een verkiezing, is
begonnende Kamer is aangevangen met
de algemeene beschouwingen over de Staats-
begrooting en het was de heer Floris Vos,
de man van de tollenafbraak, vertegen
woordiger van de middenpartij van stad en
land, die ze heeft ingezet. Men had blijkbaar
van den man die buiten de Kamer zooveel
drukte heeft geschopt, groote verwachtingen.
Maar al heel spoedig verschrompelde de
belangstelling na vijf minuten bleek het, dat
van den eenling Floris Vos ook niet door
zijn woord of door zijn gedachten eenige
invloed op de Kamer uitgaan zal.
Zijn eerste optreden heeft het oordeel
bepaaldhij is te licht bevonden.
Na hem kwam de heer Knottenbelt, die
betoogde dat ook zijn partij, de liberale,
vele overtuigde christenen onder haar leden
telt. Er is niemand die het zal tegenspreken,
maar de kwestie is juist, dat voor de liberalen
het christendom privaatzaa>i is en de christe
lijke partijen het Christendom tot richtsnoer
willen van de staatkunde. De heer Knot
tenbelt kwalificeerde deze regeering als
>eigenlijk rechtsch*. Verder nog gfng de heer
Marchant, die ze noemde volkomen parle
mentair' zuiver rechtsch, zoodat zijn partij
tegenover haar stond in oppositie. Als die
oppositie dan maar loyaler is dan in 1925,
toen een voorstel werd afgestemd niet om
dit voorstel zelf, doch uitsluitend om de
regeering ten val te brengen.
Ds. Lingbeek was de laatste spreker van
den eersten dag, en hij heeft de Kamer
eenige vermakelijke oogenblik bezorgd, toen
hij zijn bekende tiraden inzette voor het
geuzenvolk, het protestantscheNederland.dat
thans weer tot een bolwerk wordt van Rome
enz. En als hij het daarbij noodig vond te
ontkennen dat hij anti-papist zou zijn, werd
er smakelijk gelachen en van alle kanten
»Neen, neen* geroepen!! Intusschen richtte
hij aan het adres zijner protestansche mede-
leeen insinuaties die doen afvragen wat deze
man onder het prediken van de liefde verstaat.
Deladier is er tenslotte toch niet in geslaagd
een kabinet te vormen. Had de socialistische
Kamerfractie besloten eenige portefeuilles te
aanvaarden, de partijraad deed deze beslissing
weer teniet, zoodat het den kabinetsformateur
onmogelijk werd, een linksche regeering samen
te stellen. Clementel, eveneens een radicaal,
wilde het daarop probeeren, maar hij slaagde
evenmin, omdat hij te veel nog op linkschen
koers aanstuurde. Toen was het de Minister
van Binnenlandsche Zaken uit het kabinet
Briand, Tardieu, die de opdracht tot kabinets
vorming kreegaanvankelijk koerste ook hij
naar linkschen kant, maar toen hij inzag, dat
ook hij dan schipbreuk ging lijden, begon hij
meer rechts te houden, met gevolg dat hij
tenslotte geslaagd is, zij het dan dat hij te
hooi en te gras portefeuilles heeft moeten
aanbieden om zich van een zelfs nog maar
problematieke meerderheid te verzekeren.
Briand is weer Minister van Buitenlandsche
Zaken en daarmee staat het kabinet voor
precies dezelfde moeilijkheid waarop het
kabinet Briand gestruikeld is. Zal deze poli
ticus thans de inlichtingen omtrent het
Fransche buitenlandsche beleid geven, welke
hij veertien dagen geleden weigerde te ver
strekken Zoo ja, dan had hij het toen niet
op een breuk met de Kamer hoeven laten
aankomenzoo neen, dan kunnen we niet
gegeven bij die gelegenheid, en lady Eveline
zou gaarne zulk een wereldberoemd feest
willen bijwonen. Haar nicht vond dit ook
prettig ofschoon zij zich in de laatste dagen
niets goed gevoelde, en zij tusschenbeide
niet in staat was de hevige benauwdheden
voor haar tante te verbergen.
Welk costuum zullen wij kiezen vraagt
lady Eveline in de prettigste stemming van
de wereld.
Het jonge meisje denkt een oogenblik na
over die vraag. Toen zeide zij tante, laat
mij het costuum dragen, dat bij mijn voor
naam zoo goed past. Laat mij een engel
voorstellen. Een wit kleed, een paar gouden
vleugels en eenige witte leliën in de hand
juist op de Oudejaarsavond zou ik zoo gaarne
een bode des hemels willen voorstellen mocht
daar eens mijn eeuwige woning zijn.
Lady Eveline is veel te levenslustig en te
oppervlakkig, om op deze laatste woorden
acht te slaan zij vermoedt niet, dat Engeline
het geheim kent, dat op haar geboorte be
trekking heeft.
Het denkbeeld in het costuum van een
engel naar het bal te gaan, vindt bij haar
grooten bijval. Gij zijt daar als voor ge
schapen, darlingdat is het eenige costuum
dat voor u past. Ik was ook eens jong, zooals
gij en amuseerde mij altijd zoo uitstekend
op een gemaskerd bal aan het Hof der
Koningin,
De zalen van het Kurhaus baadden zich
in een zee van licht. Van alle zijden zag men
bonte scharen van ridders en domino's. Sier
lijk gekleede dames in zijde of fluweel, gekleed
in de kleederdracht van alle eeuwen en
natiën. Al de zalen van het gebouw zijn ge
opend en versierd met groen, bloemen, vlag
gen en guirlandes, De hansworst amuseert
zich hier opperbest. Men ziet hier balletdan
seressen met geblankette wangen en korte
rokjes, aan den arm van een ridder uit de
middeleeuwen.
Het rijke, stemmige toilet, van een burcht
vrouw uit hetzelfde tijdvak, en als een levendig
contrast het pikante toilet van een merveil-
leuse, allen vieren hier feestTe midden van
deze bonte kleurenpracht, ziet men hier een
eenvoudig costuum, dat dadelijk in het oog
moet vallen. Een slanke meisjesgestalte met
lang blond haar, en het gezicht bedekt door
een fijnen sluier. Zij draagt een lang wit
kleed van witte zijde om de taille vastgehouden
door een gouden gordel, terwijl twee gouden
vleugels aan de schouders bevestigd zijn.
Een krans van witte leliën tooit het blonde
haar en eenige van dezelfde bloemen houdt
zij in de hand. Dat gewoel en die drukte
maken Engelina duizelig en angstig, zij houdt
den arm van haar in geel zijden domina ge
kleede gezellin stevig vast, terwijl zij een der
canapé's tracht te naderen, die aan de zijwand
van de zaal zijn aangebrachtzij zal niet
lang kunnen blijven, want zij voelt zich heden
lijdender dan ooit. Lady Eveline is geheel in
haar element. Zij heefteen levendige woorden
Schat, tot morgen, had ons pijpje
Tegen Bestevaer gezegd.
En zich voor een lekker dutje
In de aschbak neergelegd.
Zie hem au eèns heerlijk .slapen.
Slapend heeft hij zelfs nog loll
Want hij droomt van Bestevaertje,
Daarvan is zijn hart steeds voll
IHet vervolg op dit verhaal
Vertellen we een andermaal.
Maakt U even 'n knoop in uw
zakdoek om morgen niet te ver
geten 'n pak Bestevaer te koopenü-
inzien waarom de Kamer, die hem pas naar
huis stuurde, hem nu een votum van ver
trouwen zou geven.
Ook het Engelsche kabinet verkeert in
moeilijkheden. De wijze waarop het de werk
loosheidcrisis hoopt te verminderen, heeft in
labourkringen groote ontstemming verwekt,
omdat die wijze niet radicaal genoeg heet
een uitlating van den onderkoning van Indië,
uitgelokt en in alle geval gedekt door het
kabinet, betreffende den toekomstigen status
van Voor-Indië, heefteen scherpen pennestrijd
ontketend en het valt te verwachten dat Mac
Donald omtrent deze gewichtige kwestie nóch
de conservatieven, nóch de liberalen achter
zich heeft, zoodat, mocht het tot een stemming
komen, hij in de minderheid zou blijven.
wisseling met een matroos, die uitstekend
Engelsch spreekt. Zij is erg verwonderd, als
hij haar ten laatste ongegeneerd bij den
naam noemt. Van waar kent hij haar Wie
is hij Zij moet het met alle geweld te weten
zien te komen. Het orkest speelt de «Diabo-
lina polka» van Strausz. Engelina kent de
polka en ziet verschrikt op. Op eens vat een
hand de hare en houdt deze vasten een
zachte stem fluistert haar in de Duitsche
taal: nu zijt gij de mijne, op een hartstoch
telijke toon in het oorIjlings wendt zij het
hoofd om, en daar stond hij achter haar
Mephisto. Hij is het. Het vuurroode fiuweelen
costuum, omsluit zijn schoone gestalte. De
muts met hanenvederen staat coquet op het
krullende zwarte haar.
De minste beweging van het hoofd doet
de beide roode veeren golven, die daardoor
veel overeenkomst met roode vlammetjes
hebben. Vurig schitteren zijn oogen door
het zwarte halfmasker. Engelina verschrikt
zoo hevig, dat zij bijna niet spreken kan
Zij wil haar hand losmaken, en angstig komen
haar eindelijk de woorden. »Laat mij los, in
de Engelsche taal uitgesproken over de lippen.
Maar in plaats er gehoor aan te geven, vat
hij haar hand nog vaster. De zijne is koud
maar het is, alsof er een electrische stroom
van uitgaat. Neen, geeft hij haar in vloeiend
Engelsch ten antwoord, ik laat u niet los.
'Wordt vervolgd).