BERICHT
BIGGEL/W
No. 3533
Vrijdag 25 October i929
44ste Jaargang
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Eerste Blad.
hëyaer:
*1 VERSCHIJNT elken MAANDAG-, WOENSDAG- EN VRIJDAGAVOND |fa-
De uitreiking van hetlnsigne.
Kiekjes uit
Zeeuwsch-Vlaanderen.
Kameroverzicht.
PUSTREKENINB No. 52419.
lu verband met den feestdag
van Allerheiligen zal „De Zeeuwsclie
Koerier" de volgende week slechts
verschijnen op Maandag 28 en
Donderdag 51 October.
De Uitgever.
De Aiumoniakfiibriek te Sluiskil.
IK KUS UW
Dit nummer bestaat uit
TWEE BLADEN.
De rechtspositie van de ambtenaren.
MOND, MADAME!
DE
KOERIER
Bureaux van Redactie en Administratie
OOSTKADE 218, SAS-VAN-CENT
Telefoon 15 Telegramadres: Koerier
Abonnementsprijs 1.50 per 3 maanden,
of 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling -
Advertentiën 20 cent per, regelbij contract lager
ZEER KOOPKRACHTIGE
LEZERSKRING
IT8TEKEND GESCHIKT
VOOR PUBLICITEIT
Wij hebben nog levendige herinneringen
aan het vereenigingsleven van 25, 30 jaren
geleden. Zoo b.v. staat ons nog altijd duidelijk
voor den geest het heugelijke moment, waarop
de geestelijke adviseur eener Werklieden
vereniging ons in eene plechtige ledenver
gadering 't insigne op de borst speldde na
een warme toespraak over de ware onder:
scheiding, welke ons hiermede ten deel viel.
De installatie van nieuwe leden stond altijd
op de agenda vermeld. Zij kwam aan de orde
onmiddellijk na het openingswoord van den
voorzitter.
Eerst hield de geestelijke adviseur dan eene
toespraak over het doel en het nut der ver-
eeniging, hierbij verband leggend met ge
beurtenissen van den dag. Hij zelf, de waar
dige vertegenwoordiger der Kerk, speldde dan
het insigne op de jassen der nieuwe leden,
die in de vergadering eene eereplaats kregen
en wier namen achtereenvolgens door den
II.
Toen we op een zonnigen voormiddag,
eenige weken geleden, de reis langs ons im
posant kanaal naar Sluiskil hadden volbracht,
en, na zonder »wachten voor de brug*
een curiosum, het afzonderlijk vermelden
waard den eersten zijweg rechts van de
cokesfabriek hadden ingeslagen, ontrolde zich
spoedig ter rechterzijde van ons oog het
indrukwekkend panorama van de gebouwen-
complexen-in-aanbouw, die tezamen eerlang
het machtig bedrijf zullen moeten huisvesten
dat, Belgische ondernemingsgeest hier op
onzen Zeeuwsch-Vlaamschen bodem gaat
exploiteeren. Reeds vielen, tusschen de karak
teristieke palenhagen door, de sierlijke vormen
der verschillende gebouwen op te merken,
welker koepelvormige overkappingen op het
eerste gezicht meer den indruk maken van
een soort theaterbouw dan van behuizingen
voor een zoo bij uitstek technisch bedrijf als
een amoniakfabriek.
Het hoofdgebouw, de eigenlijke fabriek,
die het meest oostelijk, met het front naar
het Noord-Oosten in de richting van de
spoorlijn MechelenTer Neuzen is gelegen,
was het doel van onzen tocht.
In het houten portiersgebouwtje onder
deel van de directiekeet troffen we al
aanstonds een goeden bekende uit Sas, die
zich onverwijld beijverde om ons in »draad-
looze* verbinding te brengen met den heer
H. Willemse, den uitvoerder van het werk,
wiens welwillendheid ons zulk een goeden
journalistieken buit beloofde.
De korte oogeublikken, welke ons in de
portiersloge* voor antichambreeren waren
beschoren, schonken ons gelegenheid tot een
>general view* op de massale constructie
vóór ons, waarin en waaróp op dèt oogenblik
een 400-tal arbeiders uit de meest uiteen-
loopende branches aan den opbouw coöpe-
voorzitter werden afgeroepen.
De nieuwe leden, die eerst nog een tijd
aspirant-lid waren geweest, ontvingen dan
tevens een boekje ihet statuten en reglement
der vereeniging, waarvan de voornaamste
bepalingen door den adviseur besproken
waren
Met het gezamenlijk zingen van het Bonds
lied eindigde de plechtigheid. Hiervan behield
men, om met Dr. Schaepman te spreken,
een lidteeken in de zielMen bleef zich innig
aan de vereeniging gebonden gevoelen en
vergat niet licht het vermanende woord van
den geestelijken adviseur om de organisatie
trouw te blijven, trouw met voorbeeld en
daad.
Hoe geheel anders is het nu in vele katho
lieke werkliedenvereenigingen
Plechtige installaties van nieuwe leden kent
men dikwijls niet meer. De secretarissen der
vakvereenigingen die vaak evenmin zulke
plechtigheid kennen geven administratief
kennis van het toetreden van nieuwe leden
de secretaris der werkliedenvereeniging schrijft
hunne namen in het ledenregister en de
penningmeester zorgt voor een contributie-
kaart
Men zou het zoo kunnen zeggen de leden
komen nu ongemerkt binnen door een
achterdeurtje. Niemand schenkt hun eenige
aandacht en het valt aan niets te bemerken,
dat zij welkom zijn in de vereeniging!
Van hun intreden blijft niets in't geheugen
nog minder in de ziel. Zij maken zich dus
ook weer gemakkelijk van de vereeniging los.
Wij hopen, dat het althans in de meeste
onzer vereenigingen nog niet zóóver is ge
komen en dat men, waar dit wèl zoo is,
zoodra mogelijk verandering brengt.
De plechtige installatie van nieuwe leden
met de uitreiking van insigne en reglement
wordt als minder belangrijk, soms als geheel
onbelangrijk beschouwdvan veel minder
gewicht dan een of andere >actie«. 't Is
zielkundig fout, en van zulke fouten kan het
gevolg zijn, dat de vereeniging verslapt en
tot »actie« niet meer in staat is.
Laat men er eens over nadenken, en dan
herstellen wat verzuimd werdH.
reerden. We zagen er de in deze omgeving
populair geworden Duitsche »Burschen« met
hun breedgerande hoeden, wijde broeken en
landelijk aandoende vestversierselen, met zeld
zame handigheid stellingen opzetten, een
karwei, waarin zij specialisten moeten zijn.
Metselaars, timmerlieden en tal van andere
vaklui waren druk in de weer om hun aandeel
te praesteeren in het onder de bezielende
leiding van den bouwmeester wonderlijk
groeiende geheel. Tractors reden af en aan
om het benoodigde materiaal aan te voeren.
Een ^bijenkorf* van steen, bevolkt door een
menigte nijvere menschen
De leider, dien we zochten, werd tijdelijk
onbereikbaar* gemeld; hij bevond zich ergens
op een overkapping. Dies zou de heer S. Spek,
de administrateur der 1. G. B., onze cicerone
zijn.
Al pratend waren we genaderd tot dè.t
gedeelte van den bouw, waar zich de ingang
bevindt der vijf groote hallen, waarin zich in
een nabije toekomst evenzoovele phasen van
het fabricageproces gaan voltrekken. De
lengte of diepte dezer hallen is bij allen 155
M., de breedte resp. 18, 22, 20, 20 en 14 M.,
terwijl de hoogte der eerste vier hallen 22 M.
bedraagt en van hal 5 34 M. Alles (tot zelfs
de sponningen der ramen) wordt vervaardigd
uit gewapend beton, behalve de kap van hal 3,
die blijkbaar in verband met de bestem
ming van deze ruimte van ijzer wordt.
De heer Spek, die over een benijdenswaardig
geheugen bleek te beschikken, begon met ons
aan de hand van tal van cijfers een indruk
bij te brengen van het overweldigend absorptie
vermogen van den industrie - kolos. Zoo
noteerden we, dat in dezen bouw in totaal
1,300,000 steenen verwerkt worden en 1100
ton betonijzer, waaronder staven van 32 m.M.
diameter. Voor het vervaardigen van het beton
is 8500 M» grint en circa 7000 Ms zand
noodig, terwijl voorts als curiositeit vermeld
kan worden, dat er 12000 kgr. stopverf in
verdwijnt. Voor de fundeering van het hoofd
gebouw werden niet minder dan 2007 beton-
palen gebruikt en in het gebouw zelf heeft
men circa 700 palen noodig voor de fundeering
der machines. De palen in kwestie hebben
een lengte van 7 M. bij een dikte van 25 c.M.
Ze worden allen op het terrein gegoten. Als
we hier nog aan toevoegen, dat de totaal-
De Tweede Kamer werkt zich kalm, zonder
overhaasting door de artikelen van de ambte
narenwet en de talrijke vooral van socialistische
zijde daarop ingediende amendementen heen.
De nieuwe wet bepaalt dat wanneer een
ambtenaar beroep instelt bij het ambtenaren
gerecht door hem f 5 griffierecht verschuldigd
is aan den Staat, en f 10 wanneer hij dat
beroep instelt bij den Centralen Raad.
De socialisten wilden dat griffierecht laten
vervallen voor ambtenaren wier inkomen
minder dan f 2000 bedraagt. De Minister
wilde daar niet van weten er moest tegen
al te lichtzinnig procedeeren een rem bestaan.
De heer Beumer merkte nog op, dat hij
niet begreep waarom men een grens van
f 2000 had gesteld. Dit bedrag toch vertegen
woordigt een geheel andere waarde op het
platteland dan in de stad, een geheel andere
waarde ook voor gehuwden dan voor onge-
huwden. Met 66 tegen 20 stemmen ging de
Kamer met den Minister accoord.
Verworpen werd voorts een socialistisch
amendement, beoogend te bepalen, dat als
het bevoegd gezag den ambtenaar straf wil
°pleggen> deze daarvan te voren in kennis
moet worden gesteld. De Minister voerde
daartegen aan, dat als men bij elk geval, al
is dit nog zoo weinig om het lijf hebbend,
bijvoorbeeld bij een berisping, eerst den
ambtenaar zou moeten waarschuwen, aan het
gezag afbreuk zou worden gedaan.
Eveneens werd verworpen het amendement
waarin door den heer Ter Laan (S.D. A.P.)
werd voorgesteld aan de ambtenaren-rechters
de bevoegdheid te ontnemen, dat zij de tegen
woordigheid bij het verhoor kunnen verbieden
aan gemachtigden of raadslieden, wier aan
wezigheid ongewenscht wordt geacht. Terecht
merkte hier de heer van Wijnbergen op, dat
als men twijfelt aan het rechtsgevoel en den
rechtvaardigheidszin der rechters men beter
doet de heele wet te verwerpen. Er kunnen
zich gevallen voordoen, waarbij de aanwezig
heid van een bepaald vertrouwensman bij
het verhoor hoogst ongewenscht is. In zulke I
I
breedte van het gebouw 94 M. en de lengte
155 M. bedraagt, zal men zich eenigszins een
denkbeeld kunnen vormen van den omvang
van dit gevaarte, dat in het najaar 1930 moet
zijn opgeleverd, en van het praestatievermogen
dergenen, die met de constructie ervan zijn
belast.
We hebben met onzen zeer gedocumen-
teerden gids den heelen bouw rondgewandeld
en daarbij gelegenheid gehad, eens nader
kennis te maken met de moderne constructie
methoden, in den betonbouw toegepast. Het
gebouw wordt in zijn geheel bestreken door
drie z.g. storttorens of stortmasten, die ieder
een hoogte hebben van 55 M. Aan den voet
dezer masten, die uiteraard op verschillende
punten zijn opgesteld, bevindt zich een beton
molen, waarin, met behulp van motorische
kracht, het met kruiwagens aangevoerde zand
en grint tot beton wordt vermengd. Een
metalen bak wordt automatisch met het
mengsel gevuld en klirnt dan op eigen gele
genheid langs den mast omhoog om op het
gewenschte punt z'n inhoud uit te storten in
een buisleiding, die het beton op de plaats
brengt, waar zich de met hout omkleede ijzer-
constructie bevindt, waarmede het zich tot de
onverwoestbare massa, die gewapend beton
heet, moet vereenigen.
Nabij de hcofdentrée zagen we een merk
waardig staaltje van moderne dakconstructie
Een samenstel van ijzeren binten ter lengte
van 24 M. is op rails onder de kap aangebracht
stelt den constucteur in staat, telkens 24
M. overkapping af te werken. Daarna schuift
het gevaarte 24 meter verder en worden op
nieuw 24 meter kap gegoten. Op deze wijze
worden hier al de betonnen overkappingen
vervaardigd.
De heer Spek vestigde nog onze aandacht
op de reeds ten deele aangelegde spoorrails,
welke het mogelijk moet maken, dat de trei
nen met locomotief en al de fabriek binnen
rijden.
Voorts deelde hij nog mede, dat ten be
hoeve van het werk meer speciaal voor het
beton maken een watertoren was gebouwd,
waarin het water uit het kanaal wordt opge
pompt, zulks in verband met het feit, dat het
grondwater niet bruikbaar was gebleken.
We zijn dan een toumée over de terreinen
gevallen moet het den rechters vrij staan,
zulke personen te weren.
Ingezonden Mededeellng
(53)
Wie zal 't Pijpje kwalijk nemen.
Dat hij steeds om liefde vraagt.
Liefde die slechts één kon geven
En „Bestevaer" tot voornaam
(draagt.
Reeds in vroege ochtendstond
Kust hij graag haar lieven mond.
Zoo'n enkel kusje voor 't ontbijt
Smaakt best en deed hem nimmer
l spijt!
Het vervolg op dit verhaal
Vertellen we 'n andermaal.
's Morgens vóór 't ontbijt 'n pijpje
met Bestevaer-Rooktabak beter
kunt ge den dag niet beginnen!
PER&POND
gaan maken en vernamen daarbij, dat ten
Zuiden van de hoofdfabriek een schutting
wordt aangebracht ter lengte van ongeveer 1
K.M. Achter deze schutting worden 15 heeren
huizen en een casino voor de ingenieurs ge
bouwd benevens een casino voor de onder
bazen, die aan de fabriek verbonden zullen
worden.
Terloops werd ons gewezen op de eigen tim
merfabriek der I.G.B. mot machinale zagerij
enz. Voorts brachten we een bezoek aan de
vijf gashouders, die de maatschappij moet
bouwen, resp. met een inhoud van 50.000,
40.000, 25.000, iO.OOO en 10.000 M! en voor
welker fundeering 500 betonpalen noodig
waren.
Onze weg voerde in Westelijke l ichting langs
de cantine, die er met haar houten banken
en tafels frisch en helder uitzag. Zelfs de
bloemetjes op tafel ontbraken er niet
De boerenschuur van den heer Dees was
ingericht tot woonkeet voor die arbeiders,
wier woonplaats te verafgelegen is, om eiken
d.e naar huis te gaan.
Ten slotte werd een kijkje genomen op de
plaats, waar een haven is geprojecteerd,
Westelijk van den weg Sluiskil—Axel alwaar
een stuk grasveld verdwijnt en onmiddellijk
grenzend aan den weg een kaaimuur zal wor
den aangelegd voor het lossen der schepen.
Op terugweg naar de directiekeet passeerde
ons 't was inmiddels 12 uur geworden, dus
schafttijd een trein met werkvolk, te
stend voer cantine
Vóór ons vertrek hadden we gelegenheid,
den uitvoerder, den heer H. Willemse, nog even
persoonlijk te spreken en van hem, aan de
hand van proj ntieteekeningen, nog enkele in
lichtingen te ontvangen omtrent de ligging
der ontworpen bouwwerken. Want behalve
de hoofdfabriek en de gashouders zal door de
I.G.B. nog een zwavelzuur fabrie* worden ge
bouwd, die voor c.a. ƒ400.000 is aangenomen
en waaraan inmiddels reeds druk wordt ge
werkt terwijl de firma Monnoyer et Fils uit
Brussel belast is met den bouw van een zg.
zoutloods (opslagplaats voor kunstmest) en
door de Hollandsche Beton-Maatschappij uit
Den Haag een Eleotrische Centrale met ketel
huis wordt geconstrueerd benevens de boven
vermelde havtn.
Aan deze laatste bouwwerken hopen we een
volgend feuilleton te wijden.
