No. 3532
Woensdag 23 October 1929
44ste Jaargang
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
De Toovenaar van
Menlo Park.
F" e mill et on.
De Macht van den Duivel,
Binnenland.
VERSCHIJNT elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
POSTREKENING Nd. 52410.
Spierpijn
Kloosterbalsem
Vit de R.-K. Staatspartij.
Ingezonden Mededeellng.
stijve spieren
„Geen goud
zoo goed"
De relletjes te Maastricht.
Boodschap van Edison aan het
Nederlandsche volk.
DE
ERIER
Bureaux van Redactie en Administratie
OOSTKADE 218, SAS-VAN-CENT
Telefoon 15 Telegramadres: Koerier
Abonnementsprijs 1.50 per 3 maanden,
of 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling -
Advertentiën 20 cent per.regel, bij contract lager
ZEER KOOPKRACHTIGE
LEZERSKRING
ITSTEKEND GESCHIKT
VOOR PUBLICITEIT
Toen Thomas Alva Edison 21 Jcotober 1879
de practiseh bruikbare gloeilamp uitvond,
was hij twee en dertig jaar oud.
Jeugd.
Zijn jeugd was hard geweest toen de knaap
zeven jaar oud was, verloor zijn vader al zijn
geld en werd het gezin in armoede gedompeld.
Thomas Alva, die aanvankelijk een zwak kind
was, moest al vroeg mee verdienen en reeds
op zijn 12e jaar verkocht hij ooft en snoepe
rijen langs den trein. Daarna werd hij kran-
ten-verkooper en reisde daartoe in den trein
mede. Dat er wat in den knaap stak bleek,
toen hij met behulp van een zetkast je en een
drukpersje in der. bagagewagen, zijn eigen
treinkrant uitgaf, die hij vulde met nieuws,
dat hij telkens aan de stations oppikte. De
oplage van dit blad bedroeg ongeveer 300
exemplaren en de jeugdige journalist, drukker,
uitgever verdiende 40 dollar per maand.
Na deze periode werd Edison spoorwegtele
grafist in deze functie moest hij elk half
uur een controle-sein aan het naburig station
geven, doch Edison construeerde een telegra
fische wekkerklok, die zijn werk overnam, zoo
dat hijzelf kon studeeren.
Wij naderen hiermede het tijdperk der uit
vindingen. Een electrische stemmenopnemer
en een electrische koersaanwijzer bewijzen dat
Edison de beide groote machten parlement
en beurs binnen zijn gezichtskring heeft ge
trokken. Dan vindt hij een methode uit om
over éénzelfde draad in twee richtingen te
telegrafeeren. Het begin van zijn financieel
succes.
De onderneming, die aan de New-Yorksche
beurs de koersen telegrafisch uitzendt had op
een goeden, of beter gezegd, een kwaden dag
het ongeluk dat haar zendapparaat defect
raakte.
Natuurlijk heersshte er juist dien dag een
wilde stemming op cto beurs. De abonné's
werden ongeduMig en meenden, dat ze met
een truc van speculanten te doen hadden. Te
midden der grootste opwinding bood Edison
aan om binnen net uur het toestel te herstel
len, van welke moeilijke taak hij zich uitste
kend wist te kwijten. Als gevolg hiervan kreeg
hij een vaste aanstelling op 300 dollar per
maand.
Als hij dan een automatisch telegraaf appa
raat uitvindt, waarmede 1000 woorden per
minuut kunnen worden overgeseind, is zijn
naam als uitvinder voor goed gevestigd. Edison
is ruim bij kas en hierdoor in staat een lieve-
lingswensch van hem te verwezenlijken.
Menlo-park.
Te Menlo-Park, op 40 K.M. afstand van
New-York, liet hij een groot laboratorium
bouwen met bibliotheek moderne fabrieksge-
f uit het Duitsch vertaald
door ANNA.
O—
3)
Weet gij, wat ik weet, Anny zeide óe oude
vrouw met doffe stem. Hebt gij dien vreese-
lijken oudejaarsavond beleefd, waarop Enge-
lina verwenscht weid God mag weten, hoe
zich die vloek van den vader vervullen zal,
want het is zeker dat het zal gebeuren, om
dat die met hem ten grave gedaald is.
Maar haar ziel is vroom en godvruchtig, nooit
zal de booze macht over haar krijgen Bidden
wij niet eiken Zondag in de kerk voor Enge-
lina Zeker, maar geloof mij, de booze zal
nooit macht over haar krijgen Dat zal
toch wel gebeuren. Maar op welke wijze
Luister Anny, mij valt iets in, dat men in
mijn geboorteplaats voor vast gelooft. Tus-
schen de jaren dat is op Oudejaarsavond
wordt er eens in de honderd jaren op de we
reld een duivel geboren in menschcngestalte.
Deze zoekt den levensweg van oen engel te
kruisen, teneinde die voor de hel te gewin
nen Nu kampen beiden om de overwinning
Gelukt het den duivel den engel te verleiden,
dan is deze verloren. Weerstaat evenwel de
engel alle verleiding en is hij in staat den
satan op het pad der deugd te voeren, dan is
bouwen verrezen, woonhuizen, enz. In 1876
hield de 29-jarige Edison zijn intocht in Men-
lo-Park. Hij was gehuwd, vader van drie kin
deren en had bovendien de verantwoordelijk
heid te dragen voor zijn vrij talrijk personeel
van assistenten en arbeiders. Te Menlo-Park
is enorm hard gewerkt .Edison zelf gaf het
voorbeeld, toonde de juistheid van zijn defi
nitie, dat het genie voor 1 procent in- en voor
99 transspiratie is. Meermalen arbeidde hij
tot drie of vier uur in den morgen en soms
vond men hem bij het aanbreken van den dag
in slaap gevallen op een tafel van het labo
ratorium. Hij had slechts enkele uren rust
noodig, legde hij zich neer. dan scheen de
slaap op zijn bevel te komen. Een record
vestigde hij door vijf dagen en nachten ach
tereen door te werken.
Vaak was het middernacht vóór het avond
eten voor Edison en zijn staf werd binnen ge
bracht. De leider wist zijn medewerkers te
begeesteren en te inspireeren door zijn voor
beeld. De verhouding te Menlo-Park moet wel
eenigszins patriarchaal zijn geweest, immers,
wanneer een succes bereikt was, toog Edison
met zijn staf uit visschen. Edison was een ge
duldig hengelaar, de legende vermeldt, dat hij
eens twee dagen en twee nachten heeft zitten
visschen, zonder beet te krijgen.
In Menlo-Park heeft Edison zijn grootste
uitvindingen gedaan. Hij vond de microfoon
uit en voerde op 20 Augustus 1879 te Soratoga
in het openbaar het eerste storingsvrije tele
foongesprek. Zelfs het bekende „Hallo is
door Edison ingevoerd.
Edison's Gloeilamp.
Daarna volgde Edison's gloeilamp. De elec
trische booglamp, met de koolspitsen, was
reeds bekend, doch haar lichtsterkte was veel
te groot, evenals haar stroomverbruik. Wilde
een electrische lamp in huiskamer en werk
plaats kunnen worden gebruikt, dan moest de
lichtsterkte van de booglamp worden verdeeld
over een groot aantal kleine lampen van ge
ringere lichtsterkte, moest de sterke electri
sche stroom als 't ware worden „onderver
deeld", vertakt in kleine stroompjes.
Tot dusverre was dit altijd mislukt. En
Edison had al zijn wilskracht noodig om te
slagen «Droomer, dwaas, opschepper*waren
woorden, welke hem naar het hoofd geslingerd
werden door pessimisten, die geen oogenblik
in de mogelijkheid van een welslagen ge
loofden.
De groote moeilijkheid leverde de gloei-
draad op. Platina mislukte. Edison verkoolde
alle mogelijke soorten materiaal, tot het roode
haar uit den baard van een zekeren mijnheer
Mackenzie toe, die toendertijd te Menlo ver
blijf hield.
Tenslotte zou men het dan probeeren met
een verkoolden katoendraad. Heel voorzichtig
werd de verkoolde draad uit den vorm te
voorschijn gehaald, behoedzaam gedragen
naar de glasblazerswerkplaats. Helaas brak
toen de draad. Een nieuwe werd vervaardigd
doch ook deze sneuvelde ontijdig.
de macht van den laatste gebroken Op het
oogenblik dat de lippen van den engel zege
nend die des duivels kussen, stijgt de verloste
Zeer goed, Daily, uw legende zal waar zijn.
Maar let wel op Onze Engeline is door God
gezonden en zij zal den duivel op haar pad
ontmoeten. Laat ons bidden dat zij aan die
verleiding weerstand zal kunnen bieden. Met
gevouwen handen en gebogen hoofden zonden
de vrouen een vurig gebed ten hemel op.
Wat viel daar op eens in de naaste kamer
Daily sprong verschrikt op. Heer in den hemel,
daar vlak voor de deur De portière was naar
omlaag gevallen en tusschen de roode plooien,
ten halve er door bedekt, lag Engelina, bleek
en levenloos.
II.
Lady Mary was gestorven, en volgens haar
laatsten wil was zij niet begraven in het j
familiegraf naast haar echtgenoot, maar op
het vreedzame kleine dorpskerkhof, waar de j
vriendelijke zonnestralen de bloemen koester
den, die op haar graf bloeiden. Lady Evlina,
ook reeds sedert eenige jaren weduwe, kwam 1
op Lilau-Rook wonen, om de jonge erfdochter
tot getrouwe pleegmoeder te verstrekken. En
Engelina had die trouwe liefderijke verpleging
dringend noodig
Zij leed sedert eenigen tijd zelfs nog bij het
leven van haar moeder, aan zulk een diepe
zwaarmoedigheid, dat de hulp van een ge
neesheer *moest worden ingeroepen. Een zich
snel ontwikkelende hartziekte, een kwaal,
waaraan ook sir Edward zijn laatste levens-
Eindelijk, 21 October, was een nieuwe
kooldraad gereed en in den glazen ballon
aangebracht, deze werd luchtledig gepompt,
de electrische stroom werd toegelaten, en...
de lamp gloeide aan Edison had zijn doel
bereikt. De lamp brandde meer dan 40 uur
aan een stuk. Maar Edison was niet tevreden
met den katoendraad, hij beproefde het met
verkoold papier en daarna met verkoolde
bamboevezej, Hoe grondig het probleem van
den gloeidraad werd onderzocht, moge blijken
uit het feit, dat 6000 soorten plantenvezels
werden onderzocht, voornamelijk bamboe,
welk onderzoek een uitgave van 100,000
dollars vergde,
Hoe zwaarder de strijd, des te zoeter
smaakt de overwinning
Op het redactie-bureau van de N.-Y. Herald.
Op den morgen van den 21 sten December
1879 zat Albert E. Orr, stadsredacteur van de
„New-York Herald" op zijn bureau aan z'n
lessenaar. Plotseling stoof de heer Thomas B.
Connery, de directeur van het blad binnen,
het laatste nummer in zijn hand, dat hij met
een gebaar van afgrijzen ver van zich strekte.
Orr keek verrast op, want gewoonlijk ver
scheen Connery eerst eenige uren later op
het kantoor. Orr begreep in het geheel niet
wat er aan de hand was, doch het werd hem
wel duidelijk gemaakt. ,Hoe kwam al die on
zin in de krant", bulderde de heer Connery,
„Lichtjes opgehangen aan draden Goed om
de Herald belachelijk te maken en tot een
aanfluiting van haar lezers, om van de con
currenten maar niet eens te spreken Wat
zal New-York er van zeggen „Waarschijn
lijk, dat het de beste „stunt" is. dien we sinds
langen tijd in de krant hebben gehad", dacht
Orr, maar hij zeide het niet.
De verontwaardiging van den heer Connery
was de lezer zal het alreeds hebben begre
pen opgewekt door een speciale pagina be
treffende de Edison Gloeilamp.
„Maar weet je dan niet", huilde hij, „dat
met absolute zekerheid is aangetoond, dat dit
soort van licht tegen de wetten der natuur
indruischt Wie heeft het artikel geschre
ven
„Marshall Fox. Een der beste reporters van
New-York".
„Waar is hij Roep hem hier Wij moeten
iets doen om niet onsterfelijk geblameerd te
worden".
(15)
dadelijk wrijven met het eenige middel
dat tot diep in Uw spieren doordringt
en U snel weer lenig maaktAkker s
jaren had geleden, gaf den dokter reden tot
ernstige bezorgdeid.
Langzaam ging de tijd voorbij, en het was
ongeveer twee jaren na den dood van lady
Mary, dat de geneesheer, aan het slot. van
een langdurig onderhoud met lady Eveline,
deze te kennen gaf, dat een spoedige .veran-
de,:.:.;i vnn luelu cn een rehcel e.-derc levens
wijze voor Engelir.a hr.og ncodig waren. Haar
jeugd moest tot haar recht kernen het een
zame Lilau-Rook had haar allen levenslust
ontnomen.
Zij moest dewereld zien, de menschen lee-
ren kennen, zich vermaken en in het geheel
niet aan zichzelf denken Een reis naar Italië
of Duitschland zou het beste zijn De jonge
lady mocht zelf zeggen, waarheen zij het lief
ste gaan wilde De oude dame vond die
schikking zeer goed. Toch ging zij nier, zonder
eenige bezorgdheid naar boven in de toren
kamer, om Engelina het nieuws mee te deelen.
Zij was voorbereid op een weigering, tranen
en zachten wederstand, maar trad binnen.
Engelina sprong eensklaps overeind
Zij waS verdiept in een groot rood boek, dat
zij bij het binnentreden van haar pleegmoe
der, snel toesloeg, terwijl een donkere blos
haar lief, bleek gezichtje bedekte.
Lar.v Eveline had zich evenwel vergist
Er was in het geheel geen afkeer, of iet van
dien aard, op het gezicht van het jonge meisje
te lezen integendeel scheen zij er verheugd
over te zijn. Als het zijn moet, laat ons dan
naar Duitschland gaan, tante daar hebben
de menschen blond haar ,en blauwe oogen.
Verre evenwel van hoon en spot uió te lók
ken, wekte Fox' artikel zulk een belangstelling
dat te Menlo-Park besloten werd tot het hou
den van een openbare demonstratie. Deze
vond plaats op Oudejaarsavond 1879. 'Extra
treinen voerden meer dan 3000 bezoekers aan,
waaronder vele autoriteiten.
En allen zagen het tooverachtige licht der
gloeilampen, die hingen aan draden, welke
waren gespannen van de eene bladerlooze
boom naar den andere.
Het Secretariaat van de R.-K. Staatspartij,
tot op heden gevestigd ten huize en kantore
van den Partijsecretaris Mr. Frans Teulings,
Hinthamerstraat 170, 's-Hertogenbosch, als
mede het Bureau van het Dr. Schaepmanfonds,
Frankenslag 8, 's-Gravenhage, waar mr. H.
Kolfschoten tot dusver tevens zijn werld!$am-
heden als Tweede Secretaris der Partij ver
richtte, zijn met ingang van heden samenge
bracht in het Algemeen Secretariaat der R.-K.
Staatspartij, gevestigd te 's-Gravenhage, Laan
van Meerdervoort 45a, (Tel. 9045 1), waarheen
alle correspondentie, de R.-K. Staatspartij
zoowel als de Actie voor het Dr. Schaepman-
fonds betreffende, uitsluitend moet worden
gericht.
Zondagmorgen om 6 uur heeft de agent
Houben het vervullen van zijn plicht betaald
met zijn leven. De 31-jarige man laat Hen
vrouw met drie kinderen achter. De deel
neming is algemeen.
Ter gelegenheid van de lichtweek te
Amsterdam heelt Edison de volgende «bood
schap* aan het Handelsblad gestuurd
Aan het Nederlandsche volk.
Het doet mij genoegen in staat te zijn, tot
u te spreken door middel van het Algemeen
Handelsblad te Amsterdam en u mijn be
wondering te uiten voor de vorderingen door
u gedurende de laatste halve eeuw gemaakt
op alle gebieden van het menschelijk streven.
Onder leiding van een bekwame regeering,
die haar taak ernstig opvat, en van een
groote schare mannen en vrouwen der weten
schap, schaart Nederland zich in de eerste
rijen onder de beschaafde volkeren.
Ik beschouw het als een persoonlijk voor
recht dat ik, zij het dan op de meest
bescheiden wijze, heb mogen medewerken
aan uw vooruitgang op het gebied van comfort
en bevredigende levensomstandigheden en ik
uit den wensch, dat Nederland steeds moge
voortgaan om de menschelijke bedrijvigheid
te ontwikkelen, die het in het verleden
waarlijk groot heeft gemaakt.
Thomas Edison.
In Italië evenwel, zijn zij zwart als - als
Als de duivel, lachte Eveline vroolijk.
Ja daar hebt gij gelijk in, hartje En
waar, zoudt gij dan het eerste heen willen
gaan In een groote plaats, bv. Berlijn of
Weenen Engelina schudde het hoofdje. Neen
zeide zij, in geen groote stad De drukte van
een groote stad is mij ongewoon ik zou ang
stig zijn, als ik op straat was Moedertje was
cok eens in Duitschland maar op een bad
plaats, Wiesbaden Zij heetf mij daar zooveel
moois van verteld.
Ik zou daar zoo gaarne ook naar toe gaan
en haar geliefkoosde plekjes bezoeken als u
het ten minste goedvindt, lieve tante.
De oude dame kuste haar lieveling op het
voorhoofd bleef nog een poosje bij haar
zitten praten over de toebereidselen voor de
reis en ging toen weer naar beneden, om den
dokter den goeden uitslag mee te deelen.
Engelina bleef alleen. Zij zat met gevouwen
handen en keek droomerig naar de blauwe
zee, die men over de met donkere dennen
begroeide bergkruinen zien kon. Hoe dikwijls
had zij vurig gewenscht, de schuimende gol
vende golven te kunnen volgen, zeer ver weg,
zoo ver, dt zij de sombere torens van Lilau-
Rook, voor altijd uit het oog verloor.
Sedert dien vreeselijken stormnacht, waar
in zij achter dat verschrikkelijke geheim van
naar leven was gekomen, had zij een or.be-
dwingbaren afkeer van het oude kasteel
(Wordt vervolgd.)