Jonge Harten.
Haar
No. 3523
Woensdag 2 October 1929
44ste Jaargang
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Binnenland.
Buitenland.
VERSCHIJNT elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND |c"'
POSTREKENIHC No. 52419.
Groei van liet tt.-K. Bijzonder Lager
Onderwijs in Nederland na 1920.
E^e-uLilleton.
JUBILEUM BOEBENLEENBANk
Ingezonden Mededeeling
(12)
Nederlandsohe Jaarbeurs.
Mgr. L C. J. Eijgenraam f
Klompenmakers vragen verbod van
uitvoer van bont.
Misbrnik van den Radio-Omroep.
Geen verplichte vaccinatie.
Retterlamscbe Bankvereeniglng—Nationale
Bankvereenlglng.
Mobammedaansch opperbevelhebber
In China vermoord.
De strijd tegen de alastrim.
De haven te Breskens.
Stateokieskring Slnis.
WESTDORPE.
DE
KOERIER
Bureaux van Redactie en Administratie
OOSTKADE 218, SAS-VAN-CENT
Telefoon 15 Telegramadres: Koerier
Abonnementsprijs 1.50 per 3 maanden,
of 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling
Advortentiën 20 cent per.'regelbij contract lager
ZEER KOOPKRACHTIGE
LEZERSKRING
IT8TEKEND GESCHIKT
VOOR PUBLICITEIT
Sinds de Lager Onderwijswet 1920 in
Nederland het natuurlijk recht der ouders
erkende, om zonder meer bezwarende offers
aan hun eigen kinderen het onderwijs hunner
vrije keuze te doen geven, zou het bijzonder
lager onderwijs hier onmiddellijk een zeer
sterke groei-periode beleven.
De finantieele gelijkstelling, welke die wet
beoogde te brengen tusschen het bijzonder
en het openbaar lager onderwijs, zou zeer
spoedig den voorrang aan het bijzonder
onderwijs bezorgen. Daaruit mag wel besloten
worden, dat de bevoorrechting van het open
baar onderwijl op eene onrechtmatige wijze
de vrijheid van keuze voor 't onderwijs der
ouders heeft verhinderd.
De verhouding tusschen deze twee richtingen
was op 1 Januari 1921 met betrekking tot
het lager onderwijs560,907 leerlingen bij
het openbaar en 479,270 leerlingen bij het
bijzonder onderwijs.
En na slechts 5 jaren zou de verhouding
op 1 Januari 1926 reeds zoo sterk ten voor-
deele van het bijzonder onderwijs gewijzigd
zijn, daar toen maar 484,264 leerlingen het
openbaar onderwijs volgden en reeds 592,568
leerlingen het bijzonder onderwijs.
De neutrale richting was dus in dien korten
tijd afgenomen met 76,643 kinderen, terwijl
de andere toegenomen was met 113,298
kinderen.
Voor het bijzonder onderwijs wel een zeer
gunstige wending
Daarbij zouden de katholieken wel een zeer
voorspoedige plaats innemen.
Volgens «Jaarboek 1929», van het R.-K.
Centraal Bureau voor Onderwijs en Opvoeding
te 's-Gravenhage, waren de getallen der
leerlingen op de R.-K. bijzondere lagere
scholen sinds 't jaar 1921 tot thans als volgt
1 Januari 1921 255,358 leerlingen
1922 273,649
1923 293,509
1924 310,617 y
y y 1925 325,086 y
y y 1926 331,164 y
y y 1927 345.73»
1928 360,918 y
y y 1929 382,140
Zulk eene geregelde toename van 50 pCt.
of 126,782 leerlingen in 8 jaar, is toch wel
zeer bemoedigend voor de katholieken van
Nederland.
Hieruit blijkt ook, dat dezen steeds meer
en beter hun zware verplichting vervullen,
om aan hun kinderen bij 't onderwijs eene
christelijke opvoeding te geven.
Een voorspoedige toekomst is het bijzonder
j Novelle, naar 't Hoogd. van E. MERK.
21) 4
Zij was zelve bang geweest voor deze ont
moeting van Martha met haar verloofde, en
zij was blijde, dat die moeilijkheid zoo opge
lost kon worden.
Clemens merkte wel, dat zij eenigszins
angstvallig over het ongeluk sprak en zijn
vragen trachtte te ontwijken. Hij verwijderde
zich met kwalijk verborgen ergernis jegens
den generaal, die niet van de deur naar
Martha's kamer geweken was, als stond hij
daar op schildwacht.
Lea zou den generaal nog gaarne wat bij
zich gehouden hebben, nadat de directeur
weggegaan was maar hij drukte haar met
een ernstigen, langen blik de hand en ging
langzaam, met gebogen hoofd, in diep na
denken verzonken, langs den zonnigen weg
naar zijn villa terug.
Martha's woorden hadden in hem een reeks
van nieuwe gedachten verwekt. Bruno's hou
ding had hem de laatste weken reden tot
bezorgdheid gegeven. Sedert Jaren was dit het
eenige langdurige verlof, dat de generaal zich
yeroorloofd had ^hij had er zich op ver-
lager onderwijs in Naderland, vooral met
betrekking tot de katholieken, wel verzekerd.
Katholiek Nederland wil waarlijk katholiek
onderwijs.
P. DOENS, Pastoor.
ff>'9
H raa Als men zoo nu en dan des morgens slechts
w w een weinig Purol even tusschen de handen
wrijft, dan wordt dit bij het uitstrijken door de haren,
onmiddellijk daarin opgenomen en het gevolg hiervan
is dat na het kammen Uw haar den geheelen dag keurig
blijft zitten.
Na gehouden enquete onder de deelnemers
aan de Voorjaarsbeurs heeft de Raad van
Beheer der Nederlandsche Jaarbeurzen besloten
de Voorjaarsbeurs 1930 te houden van 11 tot
en met 20 Maart.
Zondagavond overleed te Amsterdam op
het Begijnhof in den hoogen ouderdom van
83 jaar Mgr. Lambertus Cornelis Ludovicus
Eijgenraam, huisprelaat van Z. H. den Paus.
Mgr. Eijgenraam werd geboren in 1846 en
priester gewijd in 1870.
Tot de groote verdiensten van den over
ledene behoort zijn hoofdredacteurschap van
het dagblad >De Tijd* en het eerste advi
seurschap van den Nederlandschen R.-K.
Volksbond, die in 1888 door wijlen Willem
Passtoors opgericht o. a. aan hem te danken
heeft het bekende Bondslied >Voor God en
Kerk, Vorstin en Land«, getoonzet door
Winnubst Sr.
Sedert een tiental jaren genoot Monseigneur
Eijgenraam in de hoofdstad nog altijd een
zeer geziene figuur, een welverdiende rust.
In een Donderdag tijdens de klompenbeurs
te Doetinchem gehouden bijeenkomst van
klompenmakers is besloten, een actie te
beginnen voor een verbod van uitvoer van
hout. De vergadering was algemeen van
oordeel, dat de groote uitvoer van hout, vooral
naar buitenlandsche lucifersfabrieken, de hout-
prijzen zoo heeft doen stijgen, dat van een
rendabele klompenindustrie geen sprake meer
kan zijn.
Zondag mocht de z.g. Vrijdenkersvereeni-
ging voor het eerst van den Hilversumschen
Omroep gebruik maken. De bekende god
loochenaar Jan Hoving heeft bij die gelegen
heid dermate gescholden op den Italiaanschen
heugd eens geheel vrij te zijn van beroeps
bezigheden, Yoor zich zeiven te leven en zich
geheel aan zijn zoon te wijden. Maar in plaats
van dat samenzijn, van dat samen wandelen,
waarop hij zoo gehoopt had, bleef hij eenzaam
op zijn stille villa, die Bruno vaak slechts
des nachts betrad, terwijl deze heel den dag
in somber gepeins alleen rond zwierf en vaak
ook de gemeenschappelijke maaltijden ont-
lip. Langzamerhand was de generaal een be-
leediging gaan zien in de kluizenaarsgrillen
van zijn zoon en richtte hij zijn gedachten
steeds meer op 't huisje aan de rivieroever,
en begon het verlangen naar nieuw geluk,
naar een nieuw tehuis sterker in hem te
worden, toen het eenig schepsel in de wereld,
dat hem zoo na bestond, zoo weinig zijn na
bijheid begeerde.
Maar nu scheen hij op eens de oorzaak ge
vonden te hebben van Bruno's sombere
levensopvatting Nu brak er eindelijk eenig
licht aan ter opheldering van diens ongewone
zwaarmoedigheid hij meende thans iets op
het spoor te zijn, waardoor de zonderlinge
houding van dien zoon vergeeflijk werd de
arme jongen was verliefd Ongelukkig ver
liefd
Door Martha's engagement was zijn hoofd
op hol geraakt en zijn levensvreugde verbit
terd de generaal gevoelde zich zeer bewogen
bij deze ontdekking, er brandden hem duizend
vragen op het hart, die hij voor het met de
koorts worstelende meisje had moeten in
houden.
premier Mussolini, dat het hoofdbestuur van
P. T. T. de uitzending heeft afgebroken daar
men in het landsbelang eén dergelijk optreden
tegen den eersten minister van een bevriende
mogendheid niet meende te mogen toelaten.
De Minister van Arbeid, H. en N. is niet
bereid de indiening te bevorderen van een
wetsvoorstel tot opheffing van de schorsing
der verplichte vaccinatie voor schoolkinderen.
Naar V. D. verneemt, zou de in 't laatste
jaarverslag der Rotterdamsche Bankvereeni-
ging N.V. aangekondigde en door de alge-
meene vergadering van aandeelhouders der
Nationale Bankvereeniging goedgekeurde ver-
eeniging van beide banken op 1 October
hebben plaats gevonden.
De opperbevelhebber der Mohammedaan-
sche troepen, die in de provincie Kansoe
tegen de Nanking-regeering strijden, is dooreen
onbekend persoon vermoord. De dader is
voortvluchtig.
Ter informatie en waarschuwing van onze
lezers nemen wij het volgend relaas uit De
Maasbode over betreffende de alastrimbe-
strijding te Rotterdam
Door den Geneeskundigen Dienst zijn thans
weer nieuwe maatregelen genomen tegen het
alastrimgevaar. Heden en morgen worden op
de straathoeken flinke biljetten aangeplakt,
waarin, in roode letters, op het alastrim
gevaar wordt gewezen. Daaronder volgt den
raad zich in eigen belang en in het belang
van de gemeenschap te laten inenten en een
lijst van de tien verschillende plaatsen in
onze stad, waar dat kosteloos kan geschieden.
Zooals men weet, wordt op verschillende
plaatsen in de stad des avonds nog steeds in
een auto kosteloos ingeënt. Gisterenavond
zijn in den Zwaanhals op deze wijze 844
menschen in de Bloklandstraat 573 menschen
ingeënt.
Over het algemeen komen er geen klachten
over ziekte na het inenten. De entstof is niet
bijzonder krachtig, daar men dit uit medisch
oogpunt momenteel gewenscht acht.
Pas indien de ziekte het karakter van een
epidemie zou aannemen zou het inenten met
sterker werkende koepokstof reden krijgen.
Alleen degenen, die met dealastrimpatiënten
in aanraking komen, dus het personeel inde
ziekenhuizen, van den Geneeskundigen Dienst,
Hij versnelde steeds meer zijn pas naar de
villa, in de hoop, daar zijn zoon te ontmoeten,
dien te zien was nu het krachtigste verlangen,
dat hij in zijn onrust sedert langen tijd in zijn
gemoed gekoesterd had. Maar alweder lagen
huis en hof daai eenzaam en alleen de grijze
dog sprong hem tegemoethet dier legde
zich vleiend aan zijn voeten en staarde hem
met zijn trouwe oogen in het ontroerd gelaat.
Bruno was na de ontmoeting met Martha
weggedwaald, en wel, zooals hij beloofd had,
de bergen in, onverschillig de paden volgend,
waarlangs zijn voeten hem werktuigelijK voort-
droegen
Den nacht had hij in een Sennhütte door
gebracht, maar hoewel lichamelijk uitgeput,
had hij geen slaap kunnen vinden, doch maar
altijd door naar de sterren, die door de naden
van het houten dak schenen, gestaard, in
stilte morrende tegen het lot. Toen had hem
plotseling zulk een verlangen aangegrepen, de
geliefde, al was het dan ook maar vanuifde
verte, weder te zien, dat hij in de pas aan
brekende morgenschemeriug als een dolleman
naar 't dal teruggevlogen was, en reeds in
den vroegen morgen het stadje weer bereikte.
Van uit de verte had hij naar 't huisje aan
den rivieroever staan kijken, ook het licht,
dat nog achter de neergelaten gordijnen
brandde, bespeurd, zonder te vermoeden, dat
zijn arm liefje daar levensmoede en door de
koorts gekweeld, in de kussens met den dood
lag te worstelen. Hij was de menschen uit
de doktoren enz. hebben een sterkere inenting
gehad.
De inenting, zooals die thans in het alge
meen wordt toegepast, wordt beschouwd als
een afdoend verweermiddel tegen de ziekte,
zooals deze zich momenteel openbaart.
Wat het oordeelalastrim of pokken be
treft, deelde ons een medicus mede, dat
alastrim in den beginne vooral d.i. dus in
het begin van het min of meer epidemisch
optreden van de ziekte, bij een klein deel
patiënten als gewone pokken tot uiting komen.
Daardoor komen dan eenige sterfgevallen
voor.
Na verloop van den tijd meestal in enkele
maanden neemt de ernst der infectie af en
daarmede verminderen de sterfgevallen. Het
ziektebeeld wordt dan ook minder gelijkend
op gewone pokken en wordt bij alle of na
genoeg alle patiënten zoodanig, dat men het
met den naam alastrim betitelt.
Alastrim en pokken zijn echter broertje en
zusje, alleen is het broertje in dat geval ge-
lukking .minder krachtig en gevaarlijk dan
het zusje.
Het Hoofdbestuur van de Schippersvereen.
Schuttevaer ontving van het Ministerie van
Waterstaat bericht, dat het vraagstuk be
treffende verruiming van den havenmond te
Breskens in onderzoek is, dat daarbij op de
klachten over onveilige ligging zal worden
gelet.
Door den Statenkieskring «Sluis» werd als
afgevaardigde in het bestuur van den Rijks
kieskring Middelburg benoemd de heer P. de
Caluwe te Hoofdplaat.
(Vervolg.)
In 1906 vertrok de weleerw. heer M. van
Gastel. In zijn plaats werd gekozen de
weleerw. heer Ch. Koenraads.
In 1907 vertrok de weleerw. heer Koenraads
en werd in zijn plaats als bestuurslid gekozen
de heer Aug. Puylaert.
Door het overlijden van den Zeereerw. heer
G. van Dijk ontstond een vacature in den
Raad van Toezicht. In zijn plaats werd
gekozen de Zeereerw. heer J. D. Kriellaars.
Op 1 September 1908 overleed het bestuurs
lid de heer Leonardus van Waes. Op de ver
gadering van 18 April 1909 herdacht de
directeur in genotvolle woorden het ontslapen
bestuurslid en werd in zijn plaats benoemd
de heer R. Kieboom.
In 1911 werd wegens .het overlijden van
den Zeereerw. heer J. D. Kriellaars als lid
van den Raad van Toezicht gekozen de heer
H. Govaert, terwijl de Zeereerw. heer P.
Mijnen tot Geestelijk adviseur werd benoemd.
In 1916 ontstond weer een vacature in den
Raad van Toezicht aangezien de Edelachtb.
W&- -.l._B._i..l IMJ-li.L ._a.. I I l.-SMB—
den weg geloopen, zelfs de boeren, die naar
't hooiland gingen en hem een vroolijk »God
ten groete!* toeriepen.
Zijn gemoedsstemming was zoo bitter, dat
hij de vroolijkheid van die menschen bijna
niet uit kon staan. Maar hoezeer hij ook de
eenzaamste wegen opzocht, toch wilde het
toeval, dat hij.de stille hoofdstraat inkijkende,
juist een man in 't oog kreeg, dien hij het
allermeest op de wereld haatte, n.l. den
directeur Seydel, die juist met het reistaschje
over den schouder en de overjas op den arm,
scheen aan te komen.
Een oogenblik werd het Bruno groen en
geel voor de oogenhet hoofd duizelde hem,
hij stortte voorwaarts hij had geen andere
gedachte dan zich op den kerel te werpen,
die hem 't liefste op aarde had ontroofd
zich op hem te wreken voor het ondragelijke
leed, dat hij thans in het hart droeg Nog
juist bijtijds bezon hij zich. Men zou hem
grijpen, hem als een krankzinnige opsluiten.
De tijden waren immers voorbij, dat men
op den openbaren weg om een vrouw vocht,
man tegen man. Maar dat eene oogenblik
van blinde razernij had hem doen beseffen,
dat het niet goed was, als hij hier bleef, nu
deze man haar aanstaande in de
nabijheid vertoefde. Een dreigend onweder
zou zich boven hen samenpakken, als zij
beiden dezelfde lucht inademden.
(Wordt vervolgd)
