Nederlandsch-lndiscbe
Leeoing löüü.
Buitenland
Binnenland.
Prouineienieuws
Ingezonden Mededeeling (9)
Opening Staten-Generaal.
De Gouverneur van Cnra9&o naar
Nederland ontboden.
Kardinaal van Rossnm.
Mr. Lader tachtig Jaar.
WESTDORPB.
TER NEUZEN.
de stem van den Paus over heel dé wereld
iuuiKendaarnaast wordt de electrische cen-
geuouwd voor de automatische telefoon
centrale van het Vaticaan, niet alleen voor
vviomamg met Italië, maar ook voor de
buitenwereld.. Alles is technisch zoo volmaakt
mogelijk. Waarlijk de tijden zijn wel ver
anderd.
Voor den verkoop van postzegels heeft men
aan de grens van de Stad van het Vaticaan
twee kleine post-stations gebouwd uitsluitend
voor den verkoop van postzegels. In de eerste
dagen werden hier voor 87 millioen Lire post
zegels uitgegeven, en op het oogenblik is het
weer even druk als in de eerste dagen.
De Centrale Raad van het Genootschap
tot Voortplanting des Geloofs heeft thans be
kend gemaakt, dat over het afgeloopen jaar
in Italië bijna 6 millioen Lire zijn bijeenge
bracht voor het Missiewerk.
De Heilige Vader staat iederen dag telegra
fisch in verbinding met den Latijnschen Pa
triarch van Jeruzalem, Mgr. Barlassina, en
met den Apostolischen Delegaat van Egypte
en Arabië om te vernemen of er tengevolge
van het Arabisch-Zionistisch conflict eenig
onmiddellijk gevaar bestaat. Veiligheidshalve
heeft de H. Vader den raad gegeven om voor-
loopig geen pelgrimsreizen naar het H. Land
te ondernemen, want het gevaar is thans
niet denkbeeldig dat de geprikkelde Arabieren
zich plotseling tegen de Christenen zouden
keeren, hetgeen vroeger ook reeds meerdere
malen is voorgekomen. In ieder geval is de
toestand uiterst hachelijk ondanks het feit
dat de berichten van Engelsche zijde melden
dat alles weer rustig is.
Zooals uit de in dit nummer opgenomen
annonce blijkt, zal op Dinsdag 24 September
a.s., ten kantore van de Nederiansche Handel-
Maatschappij N.V., de Nederiansche Indische
Escompto-Maatschappij en voorts bij verschil
lende andere in de annonce vermeide finan-
cieeie instellingen te Amsterdam, Rotterdam
en 's-Uravennage, van des voormiddags 9 tot
aes namiaaags 4 uur tot den koers van 96 y4
ue inscnryving openstaan op ƒ68.686.000 4y2
pet. sciiuiuoewijzen aan toonder ten laste
van Nederianasch-Indië, deel uitmakend van
een beorag van ƒ69.020.000, waarvan bereids
i 5.334.ÜUU ter conversie van een gelijk bedrag
aan schuldbewijzen der Nederlandsch-Indische
ieening 1922 D is geplaatst.
Insenijvmgsbiljeten en prospectussen wor
den bij ale bovengenoemde kantoren kosteloos
verkrijgbaar gesteld.
Aan houders van bovenvermelde niet uitge
lote, per 1 October 1929 aflosbaar gestelde,
schuldbewijzen van de Nederlandsch-Indische
ieening iy2J D wordt na aanmelding bij één
van voormelde kantoren uiterlijk op 24 Sept.
1929 's namiddags 4 uur, het recht toegekend
voormelde schuldbewijzen op Dinsdag 1 Oct.
daaraanvolgende in te wisselen tegen schuld
bewijzen der Nederlansch-Indische leening
1929 en wel op den volgenden voet
Elk 6 pCt. rentedragend schuldbewijs, groot
1000 of 500 nominaal, mits voorzien van
de coupons per 15 Maart 1930 en volgende,
geeft recht op een of meerdere 4& PCt.
schudbewijzen als overeenkomt met het no
minaal bedrag van de te verwisselen stukken,
met bijbehoorende coupons per 1 Maart 1930
en volgende.
Het recht tot inwisseling door houders der
6 pCt. schuldbewijzen moet woden geldend
gemaakt door invulling en tijdige inlevering
yan het daarvoor bestemde inschrijvingsbiljet.
Van het na uitoefening van bovengenoemd
recht van inwisseling overblijvend gedeelte
der leening zal een bedrag van ten hoogste
13.000.000 tegen emissieprijs aan Nederlansch-
Indische Gouvernements en Rijksinstellingen
gezamenlijk worden toegewezen. Op het daar
na overblijvende gedeelte der leening wordt
eene vrije inschrijving opengesteld.
Het recht wordt voorbehouden bij de toe
wijzing vrije inschrijvingen niet in aanmer
king te nemen.
Bij overteekening der leening geschiedt de
toewijzing op de vrije inschrijvingen syste
matisch.
De toewijzing op de inschrijvingen zal zoo
spoedig mogelijk plaats hebben.
De biljetten van inschrijving en de nota's
van toewijzing zijn vrij van zegelrecht.
De noteering ter beurze van Amsterdam
en Rotterdam zal worden aangevraagd.
In Nederland uitgegeven recepissen zullen
niet in Nederlandsch-Indië en in Neder-
iandsch-Indië uitgegeven recepissen zullen
niet in Nederland worden aangenomen. Het
zelfde geldt, mutatis mutandis, voor de be
taling van de bij de recepissen behoorende
coupon.
Voor de voldoening van het geheele op de
vrije inschrijvingen toegewezen bedrag of van
een gedelte daarvan, kan in Nederland ge
bruik worden gemaakt van schatkistpromes
sen ten laste van het Rijk, welke op 2 October
1929 vervallen, met een disconto van f0.125,
(twaalf en een halve cent) per f 1000 (één
duizend gulden).
Portugal geteisterd.
In heel Portugal heerschte vorige week
noodweer. Er is op verschillende plaatsen
schade aangericht. Twee personen werden
door den bliksem gedood. Door de over
stroomingen is een jongen meegesleurd en
omgekomen.
Tusschen Engeland en de V. S. is, naar
officieel uit Washington wordt gemeld, over
eenstemming over de vlootkwestie bereikt.
Rusland heeft zich bereid verklaard met
Londen voorbereidende besprekingen over de
hervatting der diplomatieke betrekkingen te
beginnen.
Boven Toulon heeft vorige week een gewel
dig noodweer gewoed. De schade, in de stad
aangericht, wordt op 25 millioen frs. geschat.
De arrestaties in Duitschland, in verband
met de bommenaanslagen, duren nog steeds
voort. Opnieuw heeft de politie een belangrijk
munitie- en wapendepot ontdekt. Een der ge
arresteerden heeft bekend, aan een bomaan
slag te hebben deelgenomen.
Zaterdag, 21 September a.s. is het 800 jaar
geleden, dat Jan Pieterez. Coen, de grondlegger
van het Nederlandsohe gezag in Indië, te Batavia
stierf.
Evenals het vorige jaar, zal de Koningin,
morgen, bjj de opening van de Staten-Generaal,
vergezeld zjjn van den Prins en Prinses Juliana.
Het is dit jaar 25 jaar geleden, dat de opening
van de Staten-Generaal voor het eerst plaats had
in de gerestaureerde Ridderzaal op 20 September
1904.
De leden van de Eerste Kamer zgn in open
bare vergadering bijeengeroepen tegen 17 Sept.
as. des middags haif vier ter benoeming van
twee commissies tot onderzoek der geloofsbrieven.
De leden der Tweede Kamer zijn in ver
gadering bjjeeDgersepen op 17 September a.s. des
middags drie nar. Aaa de orde is dan de be
noeming der oommissie voor het onderzoek der
geloofsbrieven en de aanbieding der Rjjksbe-
grooting voor 1980.
Aangezien het door de commissie-Hoorweg op
Curapto ingesteld wordende onderzoek binnenkort
zoo ver gevorderd zal zijn, dat de aanwezigheid
van den gouverneur aldaar niet meer strikt nood
zakelijk is, heeft de regeering hem tot het ver
strekken van nadere ophelderingen verwaart
ontboden.
De landvoogd zal omstreeks 8 October a.s. de
reis naar Nederland aanvaarden «n op zjjn wensoh
door zijn gezin worden vergezeld.
Als waarnemend-gouverneur zal, na het vertrek
van den heer Fruytier, optreden de heer H.
Schotborgh, administrateur vau Financiën.
Z.Em. Kardinaal van Rossom bracht vorige
week Donderdag een bezoek aan de R-K.
Universiteit te Nijmegen.
Mr. B. C. J. Lodar, oud-president van het
Permanente Hof voor Internationale Justitie,
waarin hij thans nog rechter is, vierde Donderdag
jl. zjjn 80sten verjaardag.
Koepokinenting. Alhier zal er wegens de
alastrimdie in andera plaatsen heerscht, Woensdag
morgen ten half twaalf nar, in het schoolgeboaw
gelegenheid bestaan tot gratis koepokinenting.
Hoofdaktecursus. Aan den alhier door
het gemeentebestuur opgeriohten hoofdaoteonrsus
wordt door 18 caraisten deelgenomen.
Toondag. Door de kongn6nfokvereeniging
„Ter Neuzen" wordt op 18, 19, 20 en 21
September een toondag gehouden in de Aff uitloods.
Gemeenteraad. (Vervolg van het verslag
der raadszitting van 12 dezer.)
Pant 8 der agenda: voorstel van B. en W.
tot verkoop van eea perceel gemeentegrond aan
L. de Brayne en een aan G. Veriinde Azn.,
beiden te Ter Neuzen, ging er z.h.st. door.
Eveazoo h6t voorstel tot vaststelling van de
vergoeding, bedoeld bij art. 101 der Lager
Lager Onderwijswet 1920 over het tijdvak 1925
t/m 1927.
Bjj paut 5 Voorstel B, en W- tot toepassing
van het tweede Ui van artikel 3 der verordening
betreffende ontslag vau alle ambtenaren in dienst
der gemeente Ter Neuzen bij 65-jarigen leeftjjd,
ten behoeve vau den gemeente-geneesheer, her
innerde de heer Coisen aan ZIJN aangenomen
voorstel inzake vrije artsenkeuze.
De voorzitter bevredigde hem door te wjjzen
cp de nieuwe Ziektewet, die eerlang een regeling,
met de ertsen noodig maakt.
Stemming w*rd ook over DIT voorstel niet
verlengd.
Bij punt 6voorstel tot verkoop van effecten
ter dekking van kapitaalsuitgaven, vroegen enkele
leden nadere inlichtingen, die door wethouder de
Jager werden verstrekt.
Da heer Scheele betoogde de wenschelgkheid,
den verkoop door een inwoner der gemeente te
doen plaats habben, opdat do provisie daarvan
aan een Ter'Neuzensch commissionnair in effecten
ten goede zou komen.
Van da regee-ingstafel werd beloofd hiermede
rekeniDg te zullen houden.
Ia oen vlot tempo werdén dan de punten 7 en
8, wijziging gemeentebegroting 1930 en aan
bieding gemeentebegrooting an begroeting Woning
bedrijf dienst 1930 en trekken afdeeiingen voor
het onderzoek dezer begrootingen afgewerkt,
waarmee men bjj het zwaartepunt der agenda
Voorstel van B en W. tot het verleenen van
een subsidie voor don aanleg van nieuwe kanaal
havens was aangeland.
Hier werd de pers in de gelegenheid gesteld
even op adem te komen. Een schorsing der
openbare zitting namelijk werd gewensoht geacht
Terwijl de vroedschap commissoriaal delibereerde
hadden WIJ gelegenheid aesthetipche indrukken
op te doen in de raadhnishal, die in sprekende
kleuren beschilderd wordt en met den zeer voor
komend n stadhuiBbode de voorname kwesties
van den dag te bespreken.
Spoediger echter den we gedacht hadden
bereikte ons het sein dat de vergadering heropend
ging worden en we haastten ons met groote
belangstelling naar onze perstafel. Want voor
Ter Neuzen ging een historisch oogenblik aan
breken. Dit werd klaarblijkelijk door den voorzitter
zeer juist aangevoeld want zi n keurig gedocumen
teerde inleidiDg &demde een geest van waardigheid
en gewicht, welke met bet aanhangige voorstel
volkomen harmonieerde. Allereerst werd van
waardeering getnigd vgor den Waterstaat voor de
technische voorbereiding der plannen. Dan kregen
we een uitvoerig overzicht over besprekingen
welke aan het indienen der vooratellen waren
voorafgegaan en tenslotte werden wetenswaardige
bijzonderheden over het definitieve ontwerp zelf
medegedeeld en over hetgeen daaraan vastzit.
We noteerden, dat de gemeente f200,000 zal
moeten bgdragen. Dat was hst minimum, hetwelk
de koopmanskunst van B en W. voor de gemeente
had kannen bereiken. Voor dit bedrag zal van
de ontworpen plannen tot het aanleggen in de
toekomst van 3 nieuwe ksnaaihaveno het s g.
„kleine plan" kunnen worden uitgevoerd, waardoor
de baschikkicg wordt verkregen over 1140 M.
kaaimuurlengte, 12,75 H.A. opelögteriein en 8
H A. wateroppervlakte. Ds breedte van de ge
projecteerde haven zon 125 M. worden en de
diepte 9,50 M Ged. Staten hadden te kennen
gegeven, dat de Minister van Waterstaat tot uit
voering der plannen wil overgaan als de belang
hebbenden de van hen verlangde som bgdragen.
Opgemerkt werd voorts, dat evengenoemd college
bereid is, den Minister in overweging te geven,
den termgn van 20 jaar, voor voldoening van de
te betalen 2 ton gesteld, op 30 jaar te brengen,
waardoor dus het jaarlijks door ds gemeente te
storten bedrag van f 10,000 tot f 6666 zou kunnen
worden teruggebracht. Het Gedeputeerd College
zou dan aan Provinciale Staten voorstellen, door
de Provincie f 250,000 te doen bjjdrijgen.
Spreker eindigde mot een warm pleidooi voor
het aannemen van het voorstel, hetgeen hij vnor
de ontwikkeling van Ter Neuzen van het hoogste
gewicht achtte en waardoor practisch aan de
werkloosheid en de daaruit voortvloeiende werk-
loozenzorg een eind zou worden gemaakt.
Spontaan ontlokte dés voorzitters rede een
hartelijk dankwoord aan den heer Scheele voor
de wgze waarop B en W., de Provincie en de
Waterstaat een en ander hebben voorbereid. Van
ZIJN stem kan men verzekerd zjjn zoo verklaarde
hij. Men dient dit voorstel in elk geval met
beide handen te aanvaarden. Echter zon hg gaarne
een zoo lang mogelgken betalingstermijn zien
vastgesteld.
Da tweede spreker, de heer Hamelinck, liet
een dissonant hooren. Allereerst gal7 hg uiting
aan z'n spijt, dat wèl met de werkgevers doch
niét met de werknemers was geconfereerd.
Vervolgens vond hg de houding van de regeering
niet zoo coulant als men dat voorstelde. Waar
Ter Neuzen door de verwerping van het Verdrag
met België zoo ernstig gedupeerd is, had men
het te beialen bedrag veel lager dienen te stellen.
De helft ware voldoende geweest. Voorts is
spreker het niet eens met des voorzitters be
wering als zon de werkloosheid door de meerdere
werkgelegenheid zoo goed als verdwijnen. H*t is
in hst belang der werkgevers in het havenbedrijf
dat er reaervekrachten zijn. Zij zullen vreemde
krachten importeersn. Daarom is het noodig dat
er een havenreserve komt, zooals die in andere
groote steden bestaat. Dia reserve moet voor
rekening zjjn van de werkgevers, niet van de
gemeente. Spreker acht het daarom van belang,
dat mee, alvorens een bsslnit te namen, eerst
confereert met de werkgevers, over het vormen
van een havenreserve. Doet men dat niet, dan
zal de post voor werkloozenzorg op de begrooting
niet kunnen worden verminderd.
De heer de Bakker noemt een aantal bedragen
van loonen etc. door de firma de Meijer aan de
havenarbeiders uitbetaald,, een en ander om aan
te toonen, dat, de kosten vau den havenaanleg
niet in verhouding staan tot de profijten die de
arbeiders hiervan zullen trekken.
De heer Scheele reageert op het betoog vau den
heer Hamelink en merkt o a. op, dat de haven
reserve vanzelf zal komen ais (Je behoefte daaraan
zal blghen. Spr. waarschuwt tegen verder uitstel.
Men zou daardoor de uitvoering der plannen voor
jaren kunnen vertragen.
Da heer Hamelink zegt, dat de werkgevers
stelselmatig measoheu van buiten hebben tewerk
gesteld in het havenbedrijf. Spr. voorspelt zelfs
een toenemen der kosten voor werkloozenzorg.
Hij noemt de behandeling door de rsgeering stief-
vaderlijk en waarschuwt tegen het te verwachten
afschuiven van de werkloozenzorg door de werk
gevers op de gemeente.
Be voorzitter dient den heer Hamelinck aisnu
van repliek. Eerstens wijst hg de verantwoordelijk
heid af van het feit, dat niet met de arbeiders
organisaties is geconfereerd. De invitatie voor de
door den heer Hamelinck bedoelde conferentie
ging nit van den Waterstaat. Spreker zegt voorts
dat men, hoewel erkennend, dat Ter Neuzen door
den oorlog zwaar is getroffen, Nederlander genoeg
moet zgn om zich bij de verwerping van het
Nederlandeoh-Belgiech verdrag neer te leggen.
Spreker brengt hulde aan de regeering.
Wat de havenreBerve betreft, wg'st spreker op
het streven naar herziening van de werkioozen-
verzekering. Dat zal ons vanzelf brengen in de
richting, die de heer Hamelinck wenscht.
Spreker eindigt zjjn repliek met de hoop uit
te spreken, dat Ter Neueen's Raad heden een
groote daad zal stellen, die een voorbeeld moge
*jjn voor heel Nederland.
Wethouder de Jager merkt nog op, dat als het
voorstel heden niet mocht wordan aanvaard, de
plannen voor jeren van de baan zullen zgn. Hij
voegt er bij, dat de gehouden besprekingen stellig
wei tot da werkgevers zullen doordringen.
De heeren van Aken en Bedet betoogen nog
de wenschelgkheid van bet aanremen van het
voorstel met algemeene stemmen.
De heer van Driel verklaart, dat hjj niet zou
durven voorstemmen. Reeds 10 jaar lang heeft
men gewerkt voor een werkloosheidverzekerlEg
en ten slotte is men fcg het Armbestuur terecht
gekomen. Men zal niet langer afwachten. De
Ter Nenzensohe patroons zgn er zeer moeilijk
voor te vinden om met de arbeiders te confereeren.
De voorzitter brengt dan het voorstel in
stemming en ziet het aangenomen met de stemmen
der socialistische leden, de heeren Hamelinck,
van Driel en v. d. Bulck, tegen.
a. Bjj de RONDVRAAG kreeg de heer van
den Bulck, die haast had, het eerst gelegenheid
om zgn hart ta luchten over den onhoudbaren
toestand in het lage gedeelte van Ter Neuzen.
Spreker bracht da&rbg naar voren, dat het plan
tot verbetering der afwatering ia den „Roeiers-
gang" nu reeds 2 jaar in behandeling is en nog
is geen afdoende regeling getroffen. Wanneer,
zoo vroeg hg, wordt de toestand na eindelgk eens
verbeterd, 't Wordt meer dan tjjd. Herhaaldelijk
worden de bewoners gedupeerd. Kort geleden
was er weer een overstrooming en toen is een
gedeelte van den inhoud der W. O 's in de regen
bakken terecht gekomen. Men heeft toen wel de
regenbakken van gemeentewege laten schoonmaken
(naar spreker vernam geschiedde dat met de slang
voor de beerpotten 1 en water 2 cent per
emmer verkrijgbaar gesteld aan de kopschool doch
met dat al bijjft de toestand onhoudbaar en is het
noodzakelijk dat B. en W. afdoende maatregelen
treffen.
Wethouder Geelhoedt wees er op dat de ver-
tragiBg in da uitvoering der verbeteringsplannen
te wijten is aan Waterstaat. Deze heeft tegen de
Qntworpen plannen bezwaar gemaakt. Er zullen
nienwe buizen moeten komen en het plan zal
moeten omgewerkt.
De heer van Aken zegt, dat hoe het ook
zij van B. en W. gevraagd mag worden, dat
zij een spoedige oplossing forceeren. Ga desnoods
naar Den Haag, zegt spreker. Doch stel in geen
geval langer uit, want er kannen ongelukken
komen.
Do heer de Bakker vindt het vreemd, dat men
eerst een bestek heeft gemaakt en het werk heeft
aanbesteed en daarna met den Waterstaat is gaan
praten. Men had eerst overleg dienen te plegen.
Nadat nog verschillende denkbeelden zjjn
gelanceerd om althans eon voorloopige oplossing
te bereiken, zegt de voorzitter, dat getracht zal
worden tegen de volgende vergadering de kwestie
tot oplossing te brengen. Door de wethonders
wordt dit mede toegezegd.
b. De heer Bsdet verzoekt, het snelverkeer
gedurende enkele weken (in verband met de
kermis) op andere wgze te regelen.
De voorzitter zal znlks trachten te doen.
c. De heer Scheele interpelleerde over het
ongelijkmatig brengen van de Noordstraat met
koperslakkeien.
Weihouder Geelhoedt zou met die opmerking
rekening houden en overleg plegen met den
bouwmeester.
d. De heer da Brujjne vraagt een inlichting
inzake rioleering bjj een t8 ondernemen bouwwerk.
De voorzitter antwoordt hem, dat de moeilijkheid
dezer dagen is opgelost.
e. De heer van Cadsand wil dan iets zeggen
in verband met zgn ontslagname. Hjj dankt
B. en W. voor de welwillendheid waarmee ze
hem steeds bejegend hebben. Al was hjj het dan
ook niet altijd zoo roerend met hen eens.
Ook 2jjn mede-raadsleden wil hjj bedanken voor
zoover hjj ze dien dank waardig acht. Het heeft
hem gegriefd in de raadszaal wel eens de woorden
te moeten vernemenpapenhater, anti-papist e.d.
Een vat kan niet anders uitgeven, dan wat z'n
inhond is, zegt spreker. Hjj eindigt met den
wenech, dat zgn opvolger op waardiger wgze de
belangen der gemeente zal mogen behartigen dan
hjjzelf dat steeds getracht heeft te doen, vast
houdend aan de prinoipieele grondslagen zjjner
p&rtjj, en dat hjj zich steeds zal mogen verzetten
tegen verplichte aansluiting aan de waterleiding.
De hear van Driel spreekt den wensch uit, dat
de opvolger van den heer van Cadsand wat betreft
de waterleidingskwestie over een ruimeren blik
moge beschikken dan het aftredend raadslid.
Met enkele vriendelijke woorden leidt dan d9
voorzitter het scheidend raadslid uit.
Als laatste punt komt thans de bekende inter
pellatie Golsen inzake den toestand van Sluiskil
aan de orde.
Bjj de raadsstukken bevond zich een uitvoerig
rapport van B. en W., waarin de verschillende
door den afgevaardigde van Sluiskil naar voren
gebrachte pnnten, die voorziening zoaden behoeven,
aan een beschouwing werden onderworpen.
Van de 9 punten van den heer Colsen werd
door B. en W. slechts op punt het inzioht
van interpellant gedeeld nl. wat betreft beer-
rniming en ophalen van straatvnil. De overige
„wensohen" van den heer Colsen werden in vaak
lang niet malsche termen beoritiseerd.
Het was te verwachten dat dit rapport reoctie
zou uitlokken van adressant. Inderdaad kwsm
deze los en ze was evenmin malsoh als de oritiek
De heer Colsen noemde het rapport gebrekkig,
protesteerde tegen het feit, dat het alleen uitging
van B. en W. en niet tevens van de Commissie
van Bijstand en dreigde ten slotte met een open-
luohtmeeting als de Raad met B. en W. mocht
meegaan.
De voorzitter beëindigde de besprekingen over
