De Eerste Zeeuwsche Klompenbeurs te Clinge
BESTEVAER
No. 3498
Vrijdag 2 Augustus 1929
44ste Jaargang
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
fierste Blad.
DUS NIET.... NEUTRAAL
y\1
VERSCHIJNT elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND \*-
PflSTREK€HIWB Nb. 52410.
y°pc/ó waapclipheid
$igjjelaar\jalxrfi
Dit nummer bestaat uit
TWEE BLADEN.
Do ontvangst.
^/atne/atand voor
VRAAGT SPOOR'/ HOSTERP
KOERIER
Bureaux van Redactie en Administratie
OOSTKADE 218, SAS-VAN-CENT
Telefoon 15 Telegramadres: Koerier
Abonnementsprijs 1.50 per 3 maanden,
of 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling -
Advertent iën 20 cent per. regelbij contract lager
ZEER KOOPKRACHTIGE
LEZERSKRING
"L-JL". -
IT8TEKEND GESCHIKT
VOOR PUBLIOITEIT
Wij maakten een omweg op het gebied
van het goederenverbruik, mede om duidelijk
te bewijzen, dat ook de verbruikscoöperatie
niet neutraal kon zijn. Dit ware alleen mogelijk
indien men van deze coöperatie slechts de
directe stoffelijke voordeelen zou willen ge
nieten. En een groote vraag is of zelfs d&n
absolute neutraliteit niet schadelijk zou zijn
voor de samenwerking.
De voornaamste taak, welke de verbruiks
coöperatie in dezen tijd te vervullen heeft,
is, zooals wij uitvoerig hebben aangetoond,
een taak van opvoeding. En dat wij ook
bij deze opvoeding met hoogere begins el en
te maken hebben, kan eveneens uit onze
beschouwingen worden afgeleid.
Om deze redenen op de eerste plaats dus
principieele verbruikscoöperatie.
Dat wil niet zeggen, dat b.v. de katholieke
instellingen op dit gebied die eerste taak ook
naar behooren hebben vervuld, maar wèl
dat deze vervulling tot hare voornaamste
plichten behoort en dat zij die taak ook het
best vervullen kan in een kring van christelijk
denkende menschen.
Bij de opkomst der katholieke verbruiks
coöperaties heeft men zelfs wij geven dit
gaarne toe aan die voornaamste taak niet
gedacht, al was één der argumenten toch
opvoeding tot contante betaling en voor
keur aan goede kwaliteit. Wij kenden toen
de tegenwoordige verhoudingen nog niet.
De onchristelijke verbruikersmoraal, ofschoon
deze in alle tijden heeft bestaan, had toen
nog niet geopenbaard zulke verschrikkelijke
gevolgen van sociale ellende, en men zag ze
nog niet als sociaal-economisch
probleem.
Het eerste door ons aangevoerd argument
vóór principieele verbruikscoöperatie is dus
eenigszins nieuw, maar wie kan beweren, dat
het daarom minder deugdelijk is 't Is
integendeel versterking van het vroeger inge
nomen standpunt.
Tot dit standpunt zijn wij voornamelijk
gekomen door het misbruik, dat de socialisten
van de verbruikscoöperatie hebben gemaakt.
Zij speelden ook op dit gebied het spel der
neutraliteit. Zoogenaamd neutrale coöperaties
werden door hen opgericht en aangewend,
ook in katholieke streken, om aanhangers te
winnen en geld te verkrijgen voor hunne
propaganda. Menigeverbruikscoöperatie diende
den socialisten tot melkkoe voor hunne be-
weging. En dit is thans nog het geval.
Van hun standpunt gezien, is dit niet ver
keerd. Integendeel. De coöperatie mag ook
geldelijk voordeel brengen aan de arbeiders
beweging, die ze in 't leven roept en
exploiteert. Wij denken er precies zoo over.
Maar wij hebben door de oprichting van
eigen coöperaties voorkomen, dat katholieke
arbeiders werden misleid, om indirect steun
te verleenen aan de socialistische beweging,
al hadden wij natuurlijk, behalve deze nega
tieve ook positieve beweegredenen.
Neutrale verbruikscoöperaties, die er nog
zijn er zijn gevallen in overvloed, om dit
te bewijzen worden langzamerhand door
de socialististen veroverd, Geleidelijk trachten
zij alle bestuursplaatsen te bezetten, en is 't
eenmaal zoover gekomen, dan zijn zij meester
van de «baantjes» en van de winsten. Partij
kas en Partijpers ondervinden daar de voor
deelen van.
Tegen dit streven is de katholieke verbruiks
coöperatie het beste verweermiddel. Door
toepassing hiervan is in ons land voorkomen,
dat de socialisten, zooals in België, eene
machtige positie veroverden langs den weg
der coöperatie.
In de groote steden van ons land zijn
socialistische coöperaties mislukt. Thans
trachten de socialisten daar, zooals opgemerkt,
de neutrale coöperaties te veroveren. Gelukt
dit, dan zullen zij deze instellingen, zooals
in België, gebruiken, om aan de gelden te
komen voor nieuwe vereenigsgebouwen, voor
hunne pers, hunne propaganda en al hunne
sociale instellingen.
Mede hierom erkennen wij geen neutraliteit
op 't gebied der coöperatie» H.
Met alleszins gerechtvaardigd feestbetoon
heeft zooals reeds met enkele woorden in
ons vorig nummer gemeld Zeeuwsch-Clinge
Woensdag j.l. de opening der Eerste Zeeuwsche
Klompenbeurs gevierd.
Toen we Woensdagmorgen een uur vóór
het officieele openingstijdstip de gemeente
binnenreden, kregen we onmiddellijk den
indruk, dat aan de voorbereiding van het
feest met toewijding was gewerkt. Daarop
wezen o.a. de talrijke vlaggen en de verschil
lende smaakvolle eerebogen zoowel als de
feestelijk versierde muziekkiosk vóór de bur
gemeesterswoning. En onze indruk werd nog
versterkt toen we een kijkje mochten nernen
in de wat aankleeding betreft aan alle
redelijke eischen voldoende patronaatszaal,
waar de officieele ontvangst der genoodigden
zou plaats vinden. Zorgzame handen hadden
hier alles in de perfectie geregeld. Het ruime
podium, waarop straks de autoriteiten zouden
plaats nemen, prijkend in bloemen-en planten-
pracht, de met smaak gearrangeerde zitjes in
de parterre-ruimte en het voor buffet en
garderobe ingerichte achter(misschien beter
gezegd voor)zaaltje waarlangs de autoriteiten
straks na over een met bloemen bestrooid
voetpad onder een eerepoort te zijn door
geschreden, de patronaatszaal zouden binnen
treden, 't getuigde alles van een bijzondere
zorg en regelende voorzienigheid, die een
alleraangenaamsten indruk maakten.
De burgemeester, de heer J. W. Vienings,
de groote promotor van de Klompenbeurs,
die de welwillendheid had, ons verschillende
bijzonderheden omtrent de getroffen regelingen
mede te deelen alsmede een tweetal heeren
commissarissen van orde, die voor hun taak
geknipt bleken te zijn, verstrekten ons alle
gewenschte inlichtingen en vergemakkelijkten
zoodoende niet weinig de taak, die we ons
gesteld hadden: onze lezers omtrent het
gedenkwaardig gebeuren te Clinge zoo volledig
mogelijk in te lichten.
't Was even elf uur toen de verschillende
genoodigden successievelijk in de receptiezaal
arriveerden. We merkten o.a. op de heeren
N. A. Fleskens, lid der Tweede Kamer, en
geestelijken vader van het Klompenwetje, Em.
Lockefeer, nieuwgekozen Zeeuwsch Kamerlid,
L. van Waesberghe, lid van Prov. Staten van
Zeeland, den Hoogeerw. heer P. Rops, deken
van Hulst, Ir. Grevers, directeur van 's Rijks
Nijverheidslaboratorium te Delft, B. Truffino,
burgemeester van Hulst, C. Ysebaert, burge
meester van St. Jansteen, de Zeereerw. heer
Huijgen, pastoor van Clinge, kapelaan van
Campen, geestelijk adviseur der klompen-
makerspatroonsvereeniging «St. Gummarus»,
A. F. J. M. Dierick, burgemeester van Koe
wacht, pastoor Preyers van St. Jansteen, van
Duyse, wethouder van Clinge, vanVroonhoven,
Rijksnijverheidsassistent uit Best, v. d. Bom,
gemeente-secretaris van Clinge, een deputatie
uit de Kamer van Koophandel en Fabrieken
van Zeeuwsch-Vlaanderen, bestaande uit de
heeren Wind van Merkesteyn, de Vrieze en
Harte.
Het laatst arriveerden Z.Exc. Jhr. Quarles
van Ufford, Commissaris der Koningin in
Zeeland en de heer van Rompu, lid van Ged.
Staten van Zeeland.
Na een korte persoonlijke verwelkoming en
voorstelling der verschillende genoodigden
namen de autoriteiten op het podium hun
plaatsen in, waarna de burgemeester der
jubileerende gemeente, de heer J. W. Vienings,
een officieel welkomstwoord sprak. Spreker
wees op het gewicht van den dag voor alle
klompenmakers. Het instituut Klompenbeurs,
is gebleken, een hoogst nuttig instituut te
zijn. Vooral voor Clinge, als centrum van de
klompennijverheid in Zeeland, is dan ook de
instelling van een zoodanige beurs van groot
belang. De bevolking voelt dat. Het is dan
ook geen wonder, dat men zich heeft opge
maakt om de viering van het heuglijk feit der
opening van een klompenbeurs in deze ge
meente een alleszins feestelijk karakter te
geven. Spreker heette dan de verschillende
autoriteiten welkom. Allereerst den Commis
saris der Koningin. Vervolgens ook den heer
Fleskens, wiens initiatief-voorstel ons het
Klompenwetje bracht. Uw naam is een leuze
geworden, zegt spr. Dan den heer Lockefeer,
die (spr. noemde het een merkwaardige coïnci
dentie) de eerste officieele plechtigheid, welke
hij als Kamerlid bijwoont, in zijn geboorte
plaats (Nieuw-Namen, ressorteerend onder de
gemeente Clinge) mag medemaken. Ook de
overige autoriteiten werden door burgemeester
Vienings met welgekozen woorden begroet,
waarna hij het woord gaf aan ZExc. Jhr.
Quarles van Ufford, Commissaris der Koningin.
Deze gaf uiting aan de vreugde, die hem
bezielde, wijl hij op dezen feestdag mondeling
aan zijn gevoelens uiting mocht geven. Vooral
is dat te danken, zeide spreker, aan de
onvermoeide pogingen van den burgemeester
om mij ondanks tal van bezwaren bij
de plechtige opening van de Klompenbeurs
tegenwoordig te doen zijn. Spreker verzocht
zijn aanwezigheid te willen beschouwen als
een uitdrukking van warme sympathie voor
de klompenindustrie, die niet alleen voor
Zeeuwsch-Vlaanderen doch ook voor heel
Zeeland en Nederland van zoo groot belang
is. Spr. wees er dan op, hoe eertijds de
klompenindustrie in Zeeuwsch-Vlaanderen een
bloeiende tak van bedrijf vormde. Het
Zeeuwsch-Vlaamsche product stond bekend
om zijn degelijkheid en zijn deugdelijkheid en
vond dan ook een ruimen afzet. Tal van
menschen vonden in het klompenbedrijf een
goed bestaan en zoo speelde dit bedrijf ook
een belangrijke rol bij de bestrijding der
werkloosheid.
Na den wereldoorlog kwam hierin ver
andering en ging de industrie kwijnen. Dat
vond niet zijn oorzaak in onkunde, zegt spr.,
of in minder deugdelijke kwaliteit doch was
een gevolg van de concurrentie van het
buitenland, waar lage loonen en een lage
levensstandaard de prijzen tot een abnormaal
laag peil deden zinken. Het kan niet anders
of de neringdoende middenstand ten onzent
moest hiervan den terugslag ondervinden.
Men geraakte in 'n moeilijken maatschappelijken
en eConomischen toestand en de werkloosheid
dreigde groote afmetingen aan te nemen.
Een zeer verheugend verschijnsel is het, zegt
spreker, dat men zelf heeft ingezien, dat alles
moest worden gedaan om aan dien treurigen
toestand een eind te maken. Groote lof komt
hiervoor toe aan het met dit doel opgerichte
comité van actie en vooral ook aan den
burgemeester, die vanaf zijn komst in deze
gemeente, met alle kracht voor de belangen
der klompenmakers is opgekomen. Ik overdrijf
niet, zegt spreker, als ik hier verklaar, dat de
instelling van deze Klompenbeurs voor een
zeer groot deel te danken is aan den ijver
en aan het doortastend optreden van burge
meester Vienings. Hem zij hiervoor lof en
hulde gebracht.
Spr. betuigde dan, overtuigd te zijn van
het groote nut, dat van de Klompenbeurs
kan uitgaan. Ook in andere deelen van ons
vaderland is dat ingezien terwijl uit de
subsidies door Rijk en Provincie aan deze
beurs verleend (de provincie heeft nog slechts
zelden aan een industrie subsidie toegekend,
merkte spreker op), mag worden afgeleid, dat
het nationaal en provinciaal belang van deze
Klompenbeurs wordt erkend. Spreker herhaalt,
dat hij van het groote nut van deze Klompen
beurs overtuigd is en dat hij verwacht, dat
zij de degelijkheid en deugdelijkheid van het
Zeeuwsche product nog in ruimer kring bekend
zal maken.
Met den wensch, dat de moeilijke jaren
thans spoedig voorbij zullen mogen zijn en
dat, onder Gods zegen, een nieuw tijdperk
van bloei voor de Klompenindustrie zal mogen
aanbreken, eindigde spreker onder applaus
zijn sympathieke toespraak.
De eerewijn werd alsnu, aangeboden, waarna
een tweetal fotografische opnamen van het
gezelschap werden gemaakt.
De openleg.
Dan verliet men de ontvangstzaal om zich
stoetsgewijze naar de tentoonstelling te begeven
Vóór de lange stoet van genoodigden zich in
Ingezonden flMedeellog
(40)
INGEZONDEN MEDE DEELING
(6)
Avo&lüUELAA^fyvX&ooaEriQAAL
X Wapond 'v
beweging stelde, speelde het plaatselijk
muziekgezelschap »\Veldoen door Vermaakt
met fraaie klankontwikkeling het Wilhelmus*
en stelde zich vervolgens aan het hoofd van
den optocht.
Voor den ingang van het schoolgebouw,
waarin de tentoonstelling was ondergebracht,
was een fraaie eerepoort opgericht, die door
een lint was afgesloten.
Aan den heer Fleskens was de taak toe
bedeeld, deze barrière te doen vallen en de
beurs officieel te openen, Hij wilde dat, zooals
hij verklaarde, niet doen met een hoogdravende
rede doch met een woord van hart tot hart,
van het hart van den man van het Klompen
wetje tot dat van zijne klompenmakers.
Met graagte, aldus spr., ben ik gekomen
uit belangstelling en groote sympathie voor
dit bedrijf, een sympathie welke is gewekt
door het leeren kennen van de ernstige
moeilijkheden waarmee de klompenmakers te
kampen hadden en die mij met medelijden
vervulden. Spreker memoreert dan met enkele
woorden, hoe de toestand was vóór de tot
standkoming van het Klompenwetje. Dit
wetje heeft niet alles gebracht, wat we gevraagd
hadden, zegt spr., doch we mogen toch ver
heugd zijn over het besluit van de Staten-
Generaal. De invoer uit Belgic is van i Januari
tot i Juli van dit jaar met ruim 400 pCt.
afgenomen. Dat is een feit van beteekenis.
Wel zijn lang niet alle moeilijkheden over-
wonnen doch we mogen toch constateeren,
dat het bedrijf zich heeft opgeheven dank zij
ook het feit, dat het Hollandsche product
stukken beter is dan het ingevoerde. Als alle
klompenmakers zoo degelijk zijn als hun
product, dan feliciteer ik Zeeuwsch-Vlaanderen
en Clinge, zegt spr. (hilariteit). Spr. spoort
dan aan, thans vooral de hand aan de ploeg
te slaan, en de organisatie verder uit te
bouwen, want er valt nog geweldig veel te
doen.
Ik hoop zegt spr., dat deze beurs van groote
beteekenis moge zijn voor de toekomst en dat
zij moge strekken ten zegen van het bedrijf
van »mijn« klompenmakers, ten zegen van
Zeeuwsch-Vlaanderen, ten zegen van deze
gemeente.
(Krachtig applaus en geroep
»leve Fleskens«).
Hij knipte alsdan het lint door dat de eere-
boog afsluit en opende zoodoende de expositie.
Nu trad de jongejuffrouw Rachel Willaert
naar voren en overhandigde met een korte
toespraak den Commissaris der Koningin een
tweetal fraai bewerkte luxe-klompjes.
Maria v, d. Keien, een dochtertje van den
secretaris der vereeniging «St. Gummarus»
bood onder het opzeggen van een gedichtje
den heer Fleskens eenzelfde Souvenir aan.
Alsnu begaf het gezelschap zich naaf de
expositielokalen. We zagen daar een over
weldigende hoeveelheid van de meest ver-
