Mo. 3490
Maandag 15 Juli 1929
44ste Jaargang
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Aian de Nederlandsche Katholieke
Kiezers en Kiezeressen.
fTeiAilleton.
d m 0.
SLAPELOOS
'I VERSCHIJNT elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
Uit het ievan vers Eijne
Heiligheid Paus Pius XI.
P0STB-EKEH1MG Hb. 52413.
Als Maatias ia Polen was bij
Beschermer van Stad en Land
en een Vader der armen.
Ingezonden Mededeeiing.
1
DE ZEEUWSCHE KOERIER
Bureaux van Redactie en Administratie
OOSTKADE 218, SAS-VAN-CENT
Telefoon 15 Telegramadres: Koerier
Abonnementsprijs 1.50 per 3 maanden,
of j 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling -
Advertent iën 20 cent per regelbij contract lager
ZEER KOOPKRACHTIGE
LEZERSKRING
ITSTEKENO GESCHIKT
VOOR PUBLICITEIT
Nu de strijd voor de verkiezingen van 3
Juli j.l. is volstreddn, de gunstige uitslag voor
onze partij gevierd en met vreugde herdacht
voelt het Dagelijks Bestuur der R.-K. Staats
partij zich gedrongen een kort woord tot u
te richten.
In de manifesten der partijleiding van 11
Mei en 25 Juni werdt gij allen opgeroepen
tot den strijd, werd Uw steun en Uw stem
gevraagd.
Thans zijn wij zoo -gelukkig te mogen
erkennen en vaststellen, dat aan dien oproep
op schitterende wijze is gehoor gegeven.
Thans voelen wij den plicht aan deze
erkenning toe te voegen een woord van
oprecht en innig gevoelden dank.
Dank aan U allen, katholieke kiezers en
kiezeressen, voor den trouw betoond aan het
vaandel der R.-K. Staatspartij door de stem
op hare lijsten uitgebracht. Dank voor Uw
trouw dank voor Uw eenheid, de eenheid van
meer dan een millioen katholieke mannen en
vrouwen, welke eenheid naast baar staatkundig
gevolg, tevens een machtigen indruk vestigt
van waarlijk apostolische katholieke beteekenis.
Dank aan alle werkers en zwoegers Want
ja, er is gewerkt en gezwoegd bij dag en
nacht. Gods zegen op ons werk is niet enkel
afgebeden, maar door den toegewijden arbeid
onzer propagandisten zijn wij dien onmisbaren
zegen waardig geworden.
Veel, ontzettend veel werk is verricht, dat
in vergetelheid thans wegtrekt, klein en
onaanzienlijk, doch onmisbaar werk. Het is
verricht om de goede katholieke zaak te dienen.
Propagandisten, wij kunnen U niet er voor
loonen. De vreugde over den goeden uitslag
en de zekerheid, dat alle goede werk eeuwige
waarde heeft dit zij Uw belooning.
Dank aan de katholieke vrouwen, die met
offerende blijheid hun echtgenooten voor de
propaganda voor de katholieke zaak afstonden.
Dank aan de huisbezoekers, de plakkers, de
strooiers, de organisators van vergaderingen
en meetings.
Dank aan de sprekers voor de talrijke ver
gaderingen, aan de schrijvers van pakkende
vlugschriften en propaganda-blaadjes.
Dank aan de makers en verzorgers van
onze propagandafilm.
Dank aan de leiders en bestuurderen van
kieskringorganisaties, plaatselijke kiesvereeni-
gingen en propagandaclubs. Hun onvermoeid
vóórgaan deed alle medewerkers onvermoeid
volgen. Zij droegen hun groote leidersverant
woordelijkheid met eere
Dank aan da wakkere mannen van de
katholieke pers, die over de geheele linie,
dag in, dag uit, de idealen der R.-K. Staats
partij hebben verkondigd, het vaandel ver
dedigd, de aanvallen afgeslagen.
Dank aan het geheele katholieke volk van
Nederland, dat van jong tot oud, in een
bruisenden geestdrift de R.-K. Staatspartij
heeft gediend, haar heeft erkend als zijn
staatkundig tehuis*, waar éllen hun staat
kundige belangen als katholieken en als
staatsburgers veilig weten.
Dank aan- God, die het werk zoo zichtbaar
zegende en ons de heerlijke voldoening schonk
van de vreugde over den goeden uitslag.
Katholieken van Nederland, laten wij dien
zegen waardig blijven.
Hun, wien gij Uw vertrouwen schonkt, is
thans de zware taak de staatkunde van Neder
land naar best vermogen te beïnvloeden in
katholieken geest. Hun is de taak om de uit
voering te bevorderen van ons partijprogram.
Te toonen, metterdaad, dat een vruchtbaar
beginsel, ook staatkundig, ons leidt.
En aan U allen is het, den goeden geest
van toewijding, van onderling vertrouwen,
van onderlinge liefde te bewaren, in hechte
eenheid. Blijft één!
De aanvallen op onze eenheid zijn even
zoovele waarschuwingen om haar allerkracht-
dadigst te bewaren. Vermijdt daarom alle
kleinmenschelijk getwist, erkent ten volle en
immer het ware volkskarakter onzer partij,
en handelt hiernaar.
Tenslotte: verlies den heerlijken geestdrift
niet voor het werk onzer partijorganisatie.
Het verkiezingswerk is nu verricht. Nu niet
het vuur der belangstelling dooven
Het werk, dat thans voor ons volgt, worde
U nu reeds aangekondigdde afbouw van
het Dr. Schaepraanfonds, de opbouw van het
Partijbureau.
Blijft paraat
Na de zomermaanden wordt wederom
verzamelen* geblazen. Weest allen dan
op 't appèl
Zóó zullen wij de vruchten van den ver"
kiezingsstrijd van 3 Juli weten te bewaren en
te vermeerderen.
Door het ernstige en zware werk onzer
afgevaardigden in het Parlement.
Door het ononderbroken werk voor de
innerlijke versteviging onzer katholieke partij
organisatie.
Dit staatkundig katholieke werk zegene de
goede God
HET DAGELIJKSCH BESTUUR
DER R.-K. STAATSPARTIJ.
Uit het Fransch van Henri Rivière
00
4)
En terwijl Eirnéa haar vragen slechts ter
nauwernood beantwoordde, trachtte zy op de
hoogte te komen van het leven, dat zij daarginds
zou leiden, waar sjj voor vreesde en waarbg zg
haar smeekte, haar niet te verlaten, en wederom
deed zij allerlei vragen, die veel op wenschsn
geleken. En toen was 't Edmée die, hoewel met
een bezwaard hart, zachtkens 6n vriendelijk
glimlachend, door raadgevingen en liefkozingen
het jonge meisje trachtte over te halen te be
rusten in de scheiding, die voor beiden wel pjjnlyk
zon zijn, maar toch nookzakelgk was. Zij moesten
haar grootouders, die nu voortaan haar eenige
familie waren, geen verdriet aandoen,
Het was heel goed, dat Adrienne in de ge
legenheid werd gesteld haar verschillende stadiën
te voltooien, waartoe in de eenzaamheid van
Nertenil weinig gelegenheid bestond en dat tooh
zoo noodig was voor 't leven in de groote
wereld,
Adrienne gaf toa en verbeeldde zich zelfs, dat
«ij zioh door haar znster had laten overreden, Zij
omhelsde haar, niet reoht wetende of zg schreien
dan wel laohen zon, terwijl Edmée, die alle
moeite deed haör opwellende tranen terug te
dringen, haar een rustig vriendelijk gelaat
toonde.
Toen Edmée het besluit om in Adrienne's
vertrek toe te stemmen, had meegedeeld, wenschfcen
mijnheer D« Rétheville en mevrouw Sévecère
haar harteljjk gelijk en maakten zich dadelijk
reisvaardig om naar Parijs terug te keeren. Bjj
't afscheidnemen nam de barones Edmée even
terzijde en vertelde haar niet zonder eenige ge
heimzinnigheid, dat zg plannen met haar had en
binnen een niet al te lang tijdsverloop naar Ner
tenil zou terugkaeren, zoowel om haar daarvan
deelgenoot te maken als om haar te troosten in
haar eenzaamheid en over het vertrek van haar
znster, Edmée verstond haar nauwelijks, want «ij
had in dit oogenblik de oogen niet van Adrienne
afgewenk Zg omhelsde het jonge meisje voor de
laatste maal, zag het rijtuig zich in beweging
stellen en om den hoek van den weg verdwijnen.
Edmós keerde langzaam en geheel ontstemd naar
het kasteel terug. Zg had maar één troost in
haar smart, namelijk rnstig en zonder getnigen
de geliefde afwezige te kunnen beweenen, zich
te verdiepen in de herinnering aan de dagen
van weleer of vol hoop den blik te richten op
de hereeniging, die nog zoover verwijderd was.
Toen herinnerde zg zich ook wat mevrouw De
Sénevère haar gezegd had en onwillekeurig werd
zij onaangenaam gestemd bg de gedachte haar te
moeten ontvangen, 't Scheen nog niet voldoende
te zgn, dat men haar haar znster had afgenomen,
nn wilde men haar nog berooven van haar
vrijheid om te lijden en haar onafhaukelgkheid,
die in de eenzaamheid haar deel was, Zij werd
ongednldig en boos, als zg er aan dacht, hoe
weinige dagen haar nog maar restten, dat zij
geheel zich zelf kon toebehooren.
III.
Mevrouw de Sénevère wachtte er niet lang
Juist in dien tijd had Polen weer haar
plaafe ingenomen onder de groote mogend
heden. En reeds aanstorjds wilde zij bewijzen,
een katholieke natie te zijn, want de eerste
woorden van de grondwet luiden In naam
van den almachtigen God, danken wij Polen,
de Voorzienigheid, die ons na een vreemde
overheersching gedurende meer dan anderhalve
eeuw, thans bevrijd heeft... De nieuw ge
kozen Landdag begon/9 Februari 1.919 haar
parlementairen arbeid met een plechtige H.
Mis in de Kathedraal van den H. Joannes.
Dé President der Republiek, Pilsudsky, en de
Voorzitter van den Raad van State, Paderewsky
nemen de eere-plaatsen in voor het altaar
de Aartsbisschop van Warschau, Mgr.
Kakowsky, draagt de H. Mis op in tegen
woordigheid van Mgr. Ratti.
De waardigheid van Nuntius-Apostolicus
bracht voor Mgr. Ratti mee, dat hij tot
Bisschop benoemd zou worden. In het
Consistorie van 3 Juli 1919 benoemde Paus
Benedictus XV hem tot titulair-bisschop van
Lepante. Enkele weken later, 19 Juli 1919,
ging Mr. Ratti, vergezeld door generaal Jacjma,
terwijl de militaire kapel de Paushyrne speelde,
naar het Belvedère, om zijn geloofsbrieven te
overhandigen aan Maarschalk Pilsudsky.
Den 28sten October ontving hij in Warschau
de Bisschopswijding, waarbij de President der
Republiek, de leden der regeering en alle
burgerlijke en militaire autoriteiten tegen
woordig waren.
Nu eerst begon er voor den nieuwen
Nuntius een moeilijke tijd. In het jaar 1919
kreeg men de droevige dagen van de volks
stemming in Opper-Silezië. Rome zag duidelijk
in, dat het noodzakelijk was, om het bestuur
van dit grondgebied in handen te geven van
een absoluut onpartijdig persoon en daarom
werd Mgr. Ratti benoemd tot opper-commis-
saris over het gebied, waar de volksstemming
zou gehouden worden. Maar er ontstond een
pijnlijke situatie, daar Kardinaal Bertram, de
Aartsbisschop van Breslau, ondanks alles zijn
rechten over dit gebied bleef behouden.
Daardoor kreeg men een zeer precairen toe
stand, tengevolge waarvan Mgr. Ratti geheel
onverdiend veel te verduren had. Behoorde
(10)
Onrustig en O e; spannen Gebrnik hiertegen
de Zen n w 8 ti 11 en de en Zenuwsterkende
Glazen Buisje 75 ct. Bij Apoth en Drogisten
mede om haar belofte na te komen. Zg schreef
aan Keimes om deze te verwittigen van haar
komst en die van haar zoon. Zjj verzocht haar
vriendelijk vooral dezen laatste hartelijk te ont
vangen en hoopte dat hij in haar geest zon vahen.
Zij dacht er ernstig over, hem haar als man te
geven Dat alles werd zeer openhartig medegedeeld.
Men twijfelde blijkbaar niet aan 't. welslagen der
plannen. Ëdmée was ontsteld. Nalat men dns
had beschikt over haar znster, beschikte men ook
over haar. Maar dat zon niet gebeuren, daarvoor
zon ze wel oppassen. Ze gevoelde echter genoeg
achting voor haar verwanten om haar misnoegen
niet te laten blyken Zij antwoordde mevrouwde
Sóneère heel beleefd, dat zij haar met genoegen
zon afwachten.
Spoedig daarna kwamen de barones en baar
zoon op het kasteel aan. Zij brachten nienws-
tgdingen en brieven van Adrienrle mede, wat
voor Edmée al reien ganoeg wa3 c*i niet langer
boos op hen te zgn Zg hadden h*> onge meisje
opgezocht, haar gezien, haar eled en haar
gesproken Zij luisterde naar ben ook onder het
lezen van haar brieven, vroeg hen om inlichtingen
bij wat zij niet Begreep En hoewel zij haar alle
vriendelijke groeten zond en het afzijn haar
smartte, was Adrienne gelukkig. Edmós znchtte
en was er niet boos om. Wat haar alleen belang
inboezemde, was, dat het verdriet over de scheiding
slechts aan haar kant was Zon zg nog niet
ongelukkiger zgn geweest, wanneer er allerlei
klachten en verzachtingen ven Adrienne waren
gekomen, zonder dat er eenige hoop beBtond
elkaar spoedig weer te zien
Zg ontving haar gasten vriendelijk en voor
komend op Nertenil. Dezen hadden plan er den
herfst door te brengen. Zij wilde, dat zg er een
goeden indruk van zonden medenemen en dat
Silezië tot Duitschland of tot Polen Mgr.
Ratti kende de geschiedenis te goed, om
daarover niet zijn eigen meening te hebben.
Hij kende nog de gevolgen van den Kultur-
kampf voor deze provincie, waar tot nog toe
heel veel Polen pastoor waren. Doch desniet
tegenstaande ging de Nuntius naar Opper-
Silezië, om zich geheel onpartijdig op de
hoogte te stellen van den feitelijken toestand.
Hij publiceerde zelfs een manifest in het
Duitsch en in het Poolsch, waarin hij opkwam
voor de rechten der minderheden, terwijl hij
de bevolking aanspoorde tot wederkeerige
verdraagzaamheid.
Toen de stemming eenmaal gehouden werd
keerde Mgr. Ratti naar Warschau terug voor
eerst omdat hij de verkiezingen niet wilde
beïnvloeden en vervolgens ook omdat hij zich
niet wilde indringen in het gebied dat nog
onder de rechtsmacht van den Aartsbisschop
van Breslau viel. Hij deed ook zijn uiterste
best om de verschillende moeilijkheden die
omtrent de grensregeling waren ontstaan tot
een goed einde te brengen.
Intusschen zette Mgr. Ratti zijn werken van
barmhartigheid en naastenliefde voort. De
economische toestand van Polen na den
oorlog was diep treurig. De Nuntius deed ten
behoeve der Poolsche kinderen een beroep op
den H. Stoel die onmiddellijk een aanzienlijke
som gelds, een wagon Amerikaansch linnen
goed en 20 kisten warme kleedingstukken
stuurde. De Bisschoppen belastten zich met
de uitdeeling van hetgeen de Paus gezonden
had, maar in Warschau deed Mgr. Ratti zelf
dit werk en hij wist dit zoo fijngevoelig en
bescheiden te doen dat ook de schamele
armen goed bedeeld werden zonder dat hun
gevoel van eigenwaarde daarbij gekwetst werd.
Doch Mgr. Ratti had nog andere zware
zorgen de ordening der kerkelijke toestanden
in Lethland, Litauen en Finlandin de
Ukraine was nog niets geregeld en de kwestie
van de Hereeniging der kerken trok de volle
aandacht en belangstelling van den Pauselijken
Nuntius.
Alleen uit deze laatste kwesties zouden
reeds een reeks oneindige verwikkelingen
geboren worden.
Voeg daar nog bij dat de Nuntius de
groote lijnen van het Concordaat met Polen
moest uitstippelen en de afzonderlijke artikelen
moest opstellen dan kan men wel begrijpen
welk een ontzettende massa arbeid en studie
door Mgr. Ratti in Polen werd verricht.
Eenige jaren later werd met Polen een
Concordaat gesloten dat geroemd werd als
»het beste wettelijk geregeld statuut der
Katholieke gemeenschap in het huidige
Europa.»
In den zomer van 1920 brak er een gewel
dige storm over Polen los, die met een vlaag
trachtte te vernietigen wat zoo moeizaam was
opgebouwd. In het Oosten bleef Ukraine, dat
Adrienne door hrin verhalen zich de gelukkige
jaren zon herinneren, die zg er had doorgebracht
en die zrj nn wellicht op weg was te vergeten.
Victorien de Séaevère was nog een jong menech
hy telde nanwelyks dertig jaren. Rg had zgn
jeugd doorgebracht in allerlei kleine geniemigeQ
en in goed geselschap Daar bij nooit een sterken
hartstocht had gevoeld, koesterde hg voor de
vrouwen een zekere teederbeid, boewei zg nog
altgd verre schenen te blijven van het ideaal, dat
hij zich ha l gevormd Zg waren altgd vriendelijk
en voorkomend voor hem geweest, maar hadden
nooit een bijzondere neiging voor hem opgevat,
't «ij hy haar zijn liefde te veel toonde of dat
niet wist te doen op een wijze, die haar aangenaam
was. Hg was eenigstins zwaarmoedig.
Hg verdiende beter dan een voorbijgaande
neiging, waaraan hg zioh goedgeloovig overgaf
om er spoedig het wispeltnrige van te ondervinden.
Sedert eenigen tjjd was hij ontevreden over zgn
verleden en begon hij ernstig over een betere
toekomst, t* donken Nadat hij zioh aan de
diplomatie had gewijd en bg versohillende ge
zantschappen een betrekking had bekleed, wenachte
hii naam te maken. Het scheen hem toe, dat alles
goed zon gaan, wannser hjj een verstandige, lieve
vronw kon krijgen, die hem naar waarde schatten
zou. Daarom was hg deels uit nieuwsgierigheid,
deels ook omdat het met zgn eigen wenschen
strookte, ingegaan op het voorstel zijner moeder,
die hem met jnffronw de Nertenil wilde laten
trouwen.
Alles wat zijn moeder hem vertelde van het
jonge meisje, dat nn reeds zoo nauwgezet al het
andere opofferde aan de vervulling barer plichten,
had hem bijzonder voor haar ingenomen en trok
hem buitengewoon ean.
(Wordt vervolgd).