E d m e.
No. 3488
Woensdag 10 Juli 1929
44ste Jaargang
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
I VERSCHIJNT elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND
PtlSTREKENINS Ha. 52419.
NABESCHOUWINGEN.
ITeuLilletorL.
Öeenwondei
Uit de Stad van het Vaticaan
DE ZEEUWSCHE KOERIER
Bureaux van Redactie en Administratie
OÓSTKADE 218, SAS-VAN-CENT
Telefoon 15 Telegramadres: Koerier
Abonnementsprijs 1.50 per 3 maanden,
of 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling -
Advertentiën 20 cent per regel, bij contract'lager
2EER KOOPKRACHT IOE
LEZERSKRING
^UITSTEKEND GESCHIKT
VOOR PUBLICITEIT
(Ingezonden)
Nu de verkiezingen achter den rug zijn en
den uitslag alom bekend is kunnen we, voor
zoover het onze Katholieke Staatspartij betreft
tevreden zijn. Niettegenstaande den hoog-
oplaaienden verkiezingsactie onzer tegenstan
ders, niettegenstaande de duizenden strooi
biljetten, niettegenstaande de spreekbeurten
en meetings, heeft de Katholieke Staatspartij
hare positie gehandhaafd niet alléén, doch is
over de geheele linie, behalve dan het Kies
district Groningen, winst te boeken.
Dat kan niet anders dan tot dank stemmen,
omdat daardoor bewezen is, dat het Kath.
Ned. Volk, het volle pond gegeven heeft aan
de R.-K' Staatspartij. 30 zetels, behaald door
een stemmenaantal van meer dan één millioen,
is vrijwel het deel wat bereikt kan worden.
Indien we aannemen, dat de stemmen der
R.-K. Volkspartij, als zij niet opgetreden was,
zouden overgegaan zijn op de Staatspartij
ddn zouden 31 zetels toegewezen zijn, het
maximum van het bereikbare. Het Ned. volk
is als één man opgetrokken van Noord tot
tot Zuid voor het Katholiek beginsel en heeft
ervoor gezorgd, dat de éénheid der Staats
partij versterkt uit den strijd is te voorschijn
getreden.
Ook het Zeeuwsch-Vlaamsche volk heeft
zich krachtig uitgesproken en waar ook hier
de propagand^^der S.D.A.P. krachtdadig was
ingezet, stemt het tot tevredenheid, dat ons
volk ook hier weerstaan heeft aan hare op
geschroefde onuitvoerbare verkiezingsleuzen.
Wanneer we voor enkele plaatsen een
vergelijking maken met de S.D.A.P. .omdat
dit de partij is, welke de meeste zuigkracht
heeft onder het arbeidende volk, dan blijkt
dat in de meeste katholieke plaatsen in O.
Zeeuwsch-Vlaanderen voor haar geen vooruit
gang te boeken is, en waar een kleine winst
behaald is, zinkt deze weg in de grootere
winst der Katholieke Lijst. Uit de opgaven
van de Kamerverkiezingen van 1925 en 1929
blijkt, dat in die plaatsen, Ter Neuzen mede-
gerekend, doch zonder Axel, Hoek en Zaamslag
waar voor onze Katholieke Staatspartij geen
basis te berekenen is, op de Katholieke lijst
1036 stemmen meer en op de S.D.A.P. 72
stemmen minder zijn uitgebracht.
Een mooie uitslag hebben opgeleverd Ter
Neuzen, waar 80 stemmen meer katholieke en
97 minder sociale stemmen zijn uitgebracht;
Clinge met 229 stemmen meer en 10 minder
Hulst met 230 stemmen meer en slechts 2
stemmen meer op de S. D. A. P.Koewacht
met 31 meer en 13 minder; Philippine met
32 meer en 33 minder; St. Jansteen met 134
meer en slechts 19 meer op de socialisten
Stoppeldijk met 44 meer en 1 minder; West-
Uit het Franach van Henri Rivière
0—0
2)
Waarom bad Edmée, die self soo verstandig en
ernstig was en die een degeljjke, flinke opvoeding
had genoten, niet meer vlgt en arbeid van haar
had geëischt
Edmée durfde niet antwoorden, dat zg vooral
de jeugdige onbesorgdheid van haar snater soo
bekoorlgk vond en dat zg altgd gevreesd had,
haar ook maar den minsten dwang op te leggen.
Zg waagde het niet aan haar stipte, strenge
bloedverwanten te zeggen, dat het onderwijs op
de kostscholen, die in de mode waren, haar
volstrekt nutteloos toescheen voor een meisje als
Adrienne levendig en vrooljjk dat bemind
sou sijn om haar natnurlgken geest, haar be
valligheid en haar schoonheid.
Toch gaven de heer De Rétheville en mevronw
De Sóuevère hnn plan te kennen, om Adrienne
met sich mede te nemen en haar gedurende een
jaar in het klooster „Sacré Coeur" te doen ver
blijven. Zjj stelden slechts snik een korten termijn
ter wille van Edmée, om haar niet te lang van
haar snater verwijderd te honden. Edmée's eerste
opwelling was tegenstand te bieden, maar se deed
het sleohtB beschroomd.
Hoe onafhankelijk zg sioh altjjd ook gevoelde,
had sg nog nooit tegen iemand te strjjden gehad
•n nu deed sioh dat geval hier onverwacht voor.
dorpe met 38 meerjen 29 minder; Zuiddorpe
met 35 meer en 14 minder.
Graauw en Hontenisse zijn minder bevre
digend. Daar werden weliswaar ook een flink
aantal meer katholieke stemmen uitgebracht,
doch ook de S. D. A. P. kon er een betere
winst boeken. Voor de Katholieke Staatspartij
was de winst resp. 79 en 100 stemmen, voor
de S.D.A.P. 18 en 40. De overige plaatsen
brachten geen winst voor de Katholieke
Staatspartij, doch ook niet voor de S.D.A.P.
De oorzaak hiervan zal wel te zoeken zijn in
het minder aantal kiezers in die plaatsen.
Dit is trouwens in de meeste plaatsen van
Zeeuwsch-Vlaanderen het geval, zoodat de
aanwas der katholieke stemmen daardoor nog
in een gunstiger licht komt. Zaak is het
echter ook voor de katholieken in die plaatsen,
den toestand onder de oogen te zien, opdat
niet meerderen afwijken van onze beproefde
katholieke beginselen.
Wat Sas van Gent betreft, wat we wel
kunnen beschouwen als den haard van het
socialisme in Zeeuwsch-Vlaanderen, kunnen
we tevreden zijn, al zijn we niet voldaan, daar
nog een kleine afzakking naar het socialisme
is te constateeren. Ons katholiek kiezerskorps
heeft zich prachtig gehouden en aangezien
ons stemmenaantal toenam met 56 (472 in
1925 en 528 in 1929) maken we geen slecht
figuur. In 1925 behaalden we ongeveer 47
pCt. van het aantal geldig uitgebrachte
stemmen en in 1929 47,4 pCt. Stellen we de
cijfers der S.D.A.P. er tegenover, dan zijn
deze resp. 283 en 321, of 28,2 en 28,9 pCt.
De winst der S.D.A.P. is dus grooter
weliswaar dan die der R.-K. lijst, doch we
knnnen gerust aannemen, dat deze behaald
wordt, ten koste van het liberalisme, aangezien
dit op hetzelfde pijl staan bleef en geen
noemenswaardige vordering maakt ten opzichte
van 1925 (5 st.) Wij hebben dus onze normale
aanwas van het nieuwe kiezerskorps, doch er
moeten er nog velen zijn onder de katholieken,
die liberaal stemmen, en dan kan het niet
anders of een verdere afzakking naar het
socialisme zal daarvan het gevolg zijn, tenzij
we ze kunnen terugwinnen voor onze Partij.
We moeten het verder zien te brengen dan
de normaal gerekende 10 pCt. aanwas, welke
thans ten goede kwam aan de katholieken.
Te betreuren is het natuurlijk, en het is een
unicum in den Ned. Staat, dat waar zich bij
de volkstelling ongeveer 88 pCt. opgeeft
kath. te zijn, slechts ruim 47 pCt. van de
kiezers zich uitspreekt voor de katholieke
beginselen. Voor onze katholieken ligt hier
nog een breed arbeidsveld open. Die arbeid
moet vooral bestaan in een goed geleide
propaganda. Hieraan hebben we een groot
tekort. Dit gemis voelen we, als we de roode
propaganda stellen en dan bedoel ik de
persoonlijke propaganda van de socialistische
propagandisten, tegenover onze propaganda.
Vooral in de verkiezingsdagen moeten we
menschen hebben, die met woord en daad
onze beginselen uitdragen en verdedigen.
Zg gevoelde die besluiteloosheid, die de zacht
naar tegenstand dikwgls vergezelt. Zij vreesde
ook dat zg zich vergist had. Die grootouders
imponeerden haar. Ze had geleerd ze van verre
te hoogachten en in han nabijheid was zij bang
voor hen. En dan, zij waren tooh haar eenige
familie en wettige beschermers van haar en haar
zuster. Zg spraken ook met haar over haar zelve,
over haar leven dat nu zoo eenzaam en eentonig
worden zon en stelden haar voor met hen mede
te gaan. Edmée weigerde en zg drongen er niet
op aan, omdat zg meenden nu met Adrienne
eerder gewonnen spel te zullen hebben. Edmée
bood werkelijk slechts nog ten halve weerstand
en vroeg sleclits eenige uren beraad.
Mejuffrouw De Nerteuil had een plannetje.
Zg wilde in deze zaak om raad vragen aan een
man, die haar reeds geruimen tjjd kende en dien
zij evenzeer liefhad als achtte. Dat waa de pastoor
Daltez, de geestelijke van het dorp. Zoowel zij als
haar zuster hadden bij hem haar eerste H. Com
munie gedaanhjj was altgd vriendelijk en toe
gevend jegens haar geweest, en scheen bijzondere
sympathie te koesteren voor Adrienne. Wanneer
hij van oordeel was, dat het aanbeveling ver
diende het jonge meisje te laten vertrekken, dan
zon Edmée daarin toestemmen, vond hij 't eohter
beter dat zg haar bjj zich hield, dan zon sg sich
uit alle macht verzetten tegen den wil harer
grootouders, desnoods gebrnik makende ven de
macht, die de wet haar tegenover haar znster
had toegekend.
Daltez was een priester van ongeveer veertig
jaar met een ernstig en vriendelijk gelaat, waaraan
de hooge ernst van zgn plichten iets strengs
gegeven had. Lange krnllende zwarte haren,
waartussqhen hier en daar een enkele zilveren
draad glinsterde, omlgsttén sgn gelaat. Uit ijjn
En laten we er tevens een waarschuwing
bijvoegen aan ons Zeeuwsch-Vlaamsch Kath.
volk, vooral ook aan onze leiders. Thans
I geven de cijfers onzer Katholieke lijst ver-
ptrouwen, doch laten we niet bij de pakken
neerzitten.
Sluiskil, Sas van Gent, Ter Neuzen, het
worden centra van Industrie en Nijverheid,
waar de Zeeuwsch-Vlaamsche arbeider werk
en brood zal zoeken, en alhoewel de Industrie-
arbeider niet noodwendig sociaal-democraat
behoeft te zijn, toch is het feit niet te ont
kennen, dat de fabriek is, een gemakkelijke
plaats ter verspeiding van die beginselen.
Evenals in Limburg moet we zorgen ook
hier «Tijdig» erbij te zijn, te werken en te
zorgen voor de sociale nooden en belangen
van ons volk, niet uit vrees voor het socialisme,
maar voor het behoud van ons Geloof en
het geluk en den voorspoed van onze huis
gezinnen. Dan zullen we ook hier, evenals
in Limburg, het «halt» aan de socialistische
beginselen kunnen toeroepen, voordat ze
dieper in onze volksziel gedrongen zijn.
S. v. G. 7 Juli '29
M. v. G.
Gaarne onderschrijven wij de behartens-
waardige wenken, door den inzender van
bovenstaand artikel gegeven.
We herhalen echter met nadruk, hetgeen
we zelf in een vorig nummer schreven
Katholieken van Zeeuwsch-Vlaanderen, wilt
ge op den duur den rooden vloed keeren,
geeft dan Uw volle medewerking en steun
aan Uw katholieke pers in den vorm van
abonnementen en advertentiën. Door zonder
dringende noodzaak de z.g. neutrale of de
liberale bladen te lezen of daarin te adver-
teeren helpt ge den tegenstander een bres
schieten in Uw eigen veste en zal het mede
Uw eigen schuld zijn als in de toekomst de
vijand hierdoor Uw kamp binnendringt.
(Red.)
Door Professor ANDREAS RASETSCHNIG.
ROME, 3 Juli 1929.
Het feest van de Prinsen der Apostelen
stond dit jaar meer dan anders in het teeken
van een luisterrijke feestviering. In verschillende
toespraken heeft de H. Vader zelf herhaaldelijk
gezegd, dat er voor de kerk een heel nieuw
tijdperk is aangebroken. Tu es Petrus! Gij
zijt Petrus, zoo roepen de ontelbare scharen
pelgrims, die onophoudelijk door de poorten
der Eeuwige Stad optrekken naar het groote
Vaderhuis, om bij het graf van Sint Petrus
getuigenis af te leggen van haar geloof, dat
de groote familie, die door Jezus Christus zelf
is gesticht, in hare algemeenheid en saam-
hoorigheid door alle eeuwen heen onverander
lijk heeft beleden. Dezer dagen kwamen er
uit Constantinopel pelgrims, die tot negen
verschillende nationaliteiten behoorden. Zooals
trekken sprak een gieren wilskracht, die vrij
willig ten offer werd gebracht. Hij scheen sgn
rust te hebben verworven, na in het leven ge
streden en geleden te hebben Hg was nu reeds
bgna vijftien jaren op het dorp, verloren, meer
dan vergeten, te midden van die landelijke stilte
en eenzaamheid.
Gedurende verscheidene jaren bad hy ijverig
gestudeerd in theologie en geschiedenis. Alle
kennis die hij met zgn studie opdeed, versterkte
hem meer en meer in sgn meeniug omtrent de
zwakheid van den menschelgken geest, maar
maakte hem onpartijdig en rein van hart Hg gaf
het lezen eindelijk op om de natnur en al haar
schoonheden te bewonderen, hij bewonderde en
aanbad God in Zijn Schepping en wgdde zich aan
vertroosten der lijdenden en de opvoeding van
sgn kudde. Eu nederdalende van de hocgte,
waartoe hij zich had opgewerkt, gevoelde hg zich
gelukkig in 't weldoen en den eenvoud des geloofs
Hg had juffrouw De Nerteuil onderwezen voor
het doen harer eerste H. Communie Hg hield
vaderlgk veel van dat kind, wier edele hoedanig
heden door zijn zorgen eu ouder zgn oogen
werden gekoesterd en ontwikkeld. Hg zag haar
toenemen in schoonheid, in bevalligheid en
zielenadel.
Hg hield eveneens veel v&n haar zuster maar
minder dan van Elmés. Overigens scheen sg
hem ook een van die vrouwen toe, die geboren
worden om gelukkig te sgn, wier zwakheid en
bevalligheid haar beschermen als een diamanten
schild en voor wie degenen die haar liefhebben,
sioh willen opofferen, ja zelfs willen sterven.
II.
Toen Edmée De Nerteuil paar pastoor Daltez
ging, om hem zgn raad te vragen, zat hg voor
weleer de Magiërs uit het Oosten, brachten
zij thans hun geschenken aan den plaats-
bekleeder van Jezus Christus, die als een klein
kindje onder de menschen verscheen. En zij
vierden het feest van St. Petrus te samen met
de pelgrims uit Duitschland, Polen, Hongarije,
Litauen, Lethland, alsmede met de katholieken
uit Venezuela, die den verren tocht over den
grooten Oceaan gemaakt hadden, om den
H. Vader te begroeten.
En al deze Rome-reizigers hadden zich
vereenigd in den Basiliek van Sint Pieter
waar zij den machtigen koepel met het
Felix Ruma« vulden Allen vieren de jaar-
lijksche terugkeer van dezen vreugdedag, die
zich, zooals geen andere beter daartoe leent
om de geloovigen er aan te herinneren dat
de Paus de opvolger is van den H. Petrus.
Vanaf den dag dat Sint Petrus in boeien lag
is het aantal Christenen dat zijn gezag erkende
in Rome toegenomen vanaf den dag toen
het Directorium Pius VI ontvoerde en Napoleon
Pius VIII gevangen hield, werd de Paus een
souverein heerscher in de wereld van zijn
tijdgenooten. De witte man van het Vaticaan
is thans Pius XI. Benedictus XV was zijn
voorganger en honderd jaar geleden was
Pius VIII de drager van die verheven waar
digheid. Toen Attila als de geesel Gods door
Italië trok, alles te vuur en te zwaard ver
woestend, zetelde Leo de Groote op Sint
Petrus' Stoel en toen de Longobarden de
Campagna binnendrongen, was Gregorius de
Groote Paus van Rome. Sint Petrus was onder
het bewind van Claudius en Nero reeds.Bisschop
van Rome de schakels van dien keten zijn
nergens onderbroken. Pius XI is met Petrus
even innig verbonden als Petrus met Christus
zelf. Allerlei schisma's, ketterijen, de byzan-
tijnsche orthodoxen, de verschillende Pro-
testantsche belijdenissen zijn overblijfselen
van de dwalingen, die stuk voor stuk ver
dwijnen. De Paus, de kerk en het Pausdom
blijven onwrikbaar op de Vaticaansche rotsen
bij het Visschersgraf! Welke andere dynastie
ter wereld kan zich hiermee vergelijken? Van
Nero is niets anders overgebleven dan de
afschuwelijkste herinneringen, van 't keizerrijk
niets anders dan puinhoopen. Maar het graf
Ingeiondeo Mededeellog
(17)
ir\
'vdler* ^jaren.
I&ncj met verouderde been.
wbnden, «die moar
genezen -wiUerv hJeerr>
ciacvrw(x3r ocz eend
KloosterbcvUem. I
(jCeeni «goud zoo goed"
(Aiv iu Blokschrift)
der vensters van de onderste verdieping der
pastorie, die omeeven was door klimopranken,
waartnsschen zich de bloemen van andere slinger
planten vertoonden. Hg droomde of peinsde. Een
zoel windje voerde de frissche geuren der weiden
tot hem. In de verte ontwaarde hg het kasteel
Nerteuil. Zgn gedachten waren déa»\ Wat ge
beurde daar, en bovenal, wat zoo er den volgenden
morgen gebeuren Hg wist dat Edmée flink en
moedig genoeg was om zich niet te laten af
schrikken door de eenzaamheid, waarin zg lang
zamerhand kwam Zg zon blijven op de plaats
waar zg geboren was met haar zuster wier op
voeding zg voltooien zou eu die zg steeds meer
en meer ging liefhebben. Zg zouden dus in zgn
nabgheid blgven, hg zon haar met raad een daad
kunnen bgstaan en koesteren met zgn genegenheid
Hoe liefljjk dit beeld hem ook toescheen, durfde
Daltez deze gedachten geen vrgen Joop laten
dat matige, kalme lesen zou op den duur da
beide zusters niet voldoen en vroeger of later
zonden zg haar geboortegrond veriaten om te
trouwen, Adrienne ten minste.
Wat zon er dan van Edmóa worden. Maar dat
was nog tóó ver en glimlachend zette hg zgn
droomen voort. Weder sloeg hem de schrik cm
het hart. De grootouders waren gekomen, die
misschien allerlei plannen hadden gemaakt op
wier nitvoering tg rechtens konden aandringen.
Wat waren dat voor plannen 't Was reeds drie
dagen geleden, dst hg Edmée gesproken had en
toen had sg hem niets bgzonders meegedeeld.
Maar wat was er na dien tgd vporgevallen
Eensklaps zag hg juffroow de Nertenil op de
pastorie aanloopen. Zg liep^ vlug en met veer-
kraohtigen tred, besohenen door de laatste stralen
der ondergaande zon.
(Wordt vervolgd)