No. 3480
Vrijdag 21 Jdd! 1929
44ste Jaargang
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
fierste Blad.
Productie-Coöperatie.
Buiten!. Overzicht
Buitenland.
Provincienieuws
BESTEVAER
EEToöKH
«2)e goudblonde kleur
VERSCHIJNT elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND I* VOOR PUBLICITEIT
POSTREKENING Mo. 52419.
zedt
het
Dit nummer bestaat uit
TWEE BLADEN.
Zij, die zieh per 1 Juli op De Zeeuwsche
Keerier abanneeren, ontvangen de tot
diee datum verschijnende nummers gratis.
v OP KAAR HULST
Ingezonden Mededeellng
MIJNHARDT's
Hoofdpijn-Tabletten 60 ot
Laxeer-Tabletten 60 ot
Zenuw-Tabletten 75 ut
Staal-Tabletten 90 ot
Maag-Table'ten 75 ot
Dawes en Mac Donald Frankrijk en de
Bcbnldenregeling De arbeldscenferentle
te Genève-
8poorweg-MaatBChappiJ Gent—Ter Nenzen
TER NEUZEN.
Ingezonden Mededeellng (52)
bestaat uit volrype kwaliteits-
tabakken.metzop^ en vakkennis
Qemelleerden verwerkt tot een
product van den eersten rano.
DE ZEEUWSGHE KOERIER
Bureaux van Redactie en Administratie
OOSTKADE 218, SAS-VAN-CENT
Telefoon 15 Telegramadres: Koerier
Abonnementsprijs 1 50 per 3 maanden,
of 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling -
Ad verten tien 20 cent per.regelbij contract lager
1EER KOOPKRACHTIGE
LEZERSKRING
Zondag- is er wapenschouw voor de
Roomsche kiezers van Oost-Zeeuwsch-
Vlaanderen.
Een machtige betooging moet dat worden.
Die eerbied afdwingt aan vriend en vijand.
Zóó doen het ook onze geloofsgenooten
in de groote steden.
Met tienduizenden trekken ze door de
straten van Amsterdam, Den Haag en
Rotterdam.
Plaatselijk is bij ons zooiets niet mogelijk.
Daarvoor zijn onze gemeenten te klein.
Maar gewestelijk kunnen ook wij iets praes-
teeren dat respect afdwingt.
Dat heeft ons kranig Statenkieskringbestuur
begrepen.
En daarom heeft zij den oproep doen
weerklinken
Alle kiezeressen en kiezers Zondag naar
Hulst
Per auto, per fiets, desnoods te voet.
Roomsch enthousiasme schrikt voor een
offer niet terug.
Om half drie zij de kerk te Hulst te klein
om de deelnemers te bevatten.
De optocht door Hulst's straten groeie uit
tot een machtige manifestatie.
De openlucht meeting tot een imposanten
wapenschouw.
Hoog laaie de Roomsche geestdrift op.
Het worde een openlijke getuigenis van
hoü en trouw aan het Roomsch beginsel.
Die een machtige belofte inhoudt voor
3 Juli.
Tot Zondagmiddag half drie te Hulst
Coöperatie beteekent samenwerking en de
Duitschers hebben er het mooie woord
>Genossenschaft< voor.
Daar zijn verschillende soorten van coöpe
raties. In ons programma worden er twee ge
noemd, Q.l. verbruiks- en productie-coöperatie.
De laatste wordt nog slechts bij hooge uit
zondering aangetroffen in de arbeidersbewe
ging van ons land.
Wèl heeft men er proeven mee genomen,
maar de meeste zijn mislukt.
Arbeiders, die voor gemeenschappelijke
rekening een fabriek of onderneming exploi-
teeren moeten aan drie eischen voldoen. Op
de eerste plaats moeten zij moreel zeer hoog
staan om hunne samenwerking niet te zien
verstoren door onderlingen naijver, wantrou
wen en krakeel. De broederschapsgedachte,
elk oogenblik bereid, om voor elkander offers
te brengen, moet hen bezielen. Op de tweede
plaats moeten zij bekwame en geschikte leiders
hebben, zoowel op technisch' als economisch
gebied en die leiders het volgt uit den
eerst gestelden eisch met volkomen ver
trouwen en volgzaamheid in hunne zware taak
steunen. Op de derde plaats is noodig de
beschikking over eenig bedrijfskapitaal.
Waar de productie-coöperatie is mislukt,
werd aan een of meer dezer eischen niet
voldaan. Men begon vol goeden moed, maar
spoedig was er verdeeldheid, werden de zaken
niet deskundig geleid of was er gebrek aan
kapitaal. Soms had men te maken met al
deze verschijnselen tegelijk.
Desondanks blijven wij gelooven, dat met
productie-coöperatie voor vele groepen van
arbeiders iets goeds te bereiken valt. Men is
er alleen te vroeg mede begonnen. Hooger
ontwikkeling en meer verantwoordelijkheids
gevoel zijn noodig, om zulke ónderneming te
doen slagen. Onze arbeidersbeweging vervult
in dit opzicht een opvoedende taak. Wij ver
trouwen, dat zij in sogj^nige kleiti-bedrijven
op den duur de productie-coöperatie meer
mogelijk zal maken.
In de bouwbedrijven b.v. maar ook in tal
van andere kleinere industrieele ondernemin
gen, is op dit gebied veel te bereiken. In
Frankrijk en Italië is dit bewezen. Daar heeft
men de productie-coöperatie zelfs kunnen
uitbreiden tot groote metaalfabrieken en
scheepswerven. De onderneming is eigendom
van de gezamenlijke daarin werkende arbeiders
De kapitaalbezitter, die geldt leent, voor zoo
ver de arbeiders dit niet van eigen banken
kunnen bekomen, ontvangt hiervoor de gewone
rente, maar overigens komen alle vruchten
van den arbeid aan den arbeider zelf. En
jarenlange scholing heeft den arbeider doen
begrijpen hoe eene onderneming moet worden
geleid, hoe bekwame menschen aan het hoofd
moeten staan, hoe op de kapitaalgoederen
moet worden afgeschreven en hoe reserves
en nieuw kapitaal moet worden gevormd.
Ook onze boeren hebben dit begrepen.
Deze hebben in ons land zoowel als in andere
landen machtige coöperatieve nevenbedrijven
als zuivelfabrieken, meststoffenfabrieken enz..
opgericht en tot grooten bloei gebracht.
Sociologen van grooten naam, vooral van
katholieke of christelijke richting, hebben
reeds in 't begin der sociale beweging groote
verwachtingen gekoesterd van de productie
coöperatie voor arbeiders. Dat zij hierin zoo
vaak werden teleurgesteld, was niet te wijten
aan het systeem, maar, wij herhalen het,
aan de nog gebrekkige ontwikkeling der
arbeiders. Naarmate deze ontwikkeling voort
schrijdt, kunnen dus betere verwachtingen
worden gekoesterd.
Het vraagstuk kan voor sommige bedrijven
opnieuw in studie worden genomen. Hierbij
is vooral veel aandacht te schenken aan den
opbouw, aan de statuten, waarin plichten en
rechten nauwkeurig dienen omschreven te
worden en zoodanige bepalingen gemaakt,
dat de samenwerking minder gevaar loopt,
de leiding meer deskundig en zelfstandig, de
medezeggenschap goed geregeld en de kapitaal
vorming behoorlijk gewaarborgd zijn. 't Is
wel een vruchtbaar werk voor eene sociale
studie-commissie.
Behalve andere voordeelen, zou de produc
tie-coöperatie ons kunnen geven een middel,
om praktische bedrijfskennis op te doen en
ook hiermede grooteren invloed uit te oefenen
in de richting eener goede bedrijfsorganisatie.
H.
(10)
Bjj Apotb en Drogisten
Het feit vau de week is het eerste optreden
ven den nieuwen gezant der Vereenigde Staten
in Engeland, den heer Dawes, den man van het
beroemde Dawaa-plan, dat gedurende enkele jaren
de fiaanoieele liqiidatie vau den oorlog heeft
beheereoht en dat straks door bet plan Young
zal worden vervangen.
De heer Dawes bad nauwelijks den voet op
Engelsob grondgebied gezet of hij stapte in den
trein en reed door naar Schotland om den
nieuwen minister-president Mao Donald te ont
moeten Hij had mat hem sen onderhond van een
nar en in dat nnr werd de basis gelegd voor e6n
nieuwe conferentie, welke vermindering van de
bewapening ter zee ten doel heeft. Met de
nienwe Eogelsche regeering is trouwens een
nieuwe sfeer in de internationale verhoudingen
ingetreden Het hoofddoel van het Kabinet-Mac
Donald zal zgn den grondslag te leggen voor
een algemeene bewapeningsvermindering niet
slechts ter zee, doch ook te land. We zjjn van
de internationale ontwapening en van den inter
nationalen rechtsstaat, met geen andere dan
internationale politie bewapening, nog ver af Dat
is voor de verre toekomst weggelegd en misschien
zgn het enkel maar toekomst-illusies De geesten
znlien echter in die richting moeten worden
geleid, wil het ooit zoover komen. En wanneer
de regeering van een natie als de Engelsche zich
in die richting beweegt, mag dat als een hoopvol
teeken worden beschouwd.
Van belang is ook, dat de Fransohe minister-
laad eenstemmig het plan-Young, de bekende
vooratellen der deskundigen betreffende de defi
nitieve regeling vau het herstelvraagstuk, heeft
goedgekeurd. Van Fraosche zijde was de meeste
tegenstand tegen die voorstellen verwaoht, zoodat
bet that s wel vaststaat, dat de moeizame, maanden
lange arbeid der deskundigen niet vergeefsch is
geweest.
Te Genève vergadert sedert enkele dagen de
Internationale Arbeidsconferentie. Ze houdt zich
vi oral bezig met het vraagstuk van den gedwongen
arbeid in de koloniën der verschillende landen,
welke arbeid wel geleidelijk tot het verleden zal
gaan bebooreu, en met de vermijding van arbeids-
onge allen, waarby door Mgr Nolens een krachtig
pleidooi werd geleverd om ook arbeiders in de
arbeidsinspecties te laten opnemen door de ver
schillende regeeringen. Met 61 tegen 37 6temmen
werd besloten in dien zin een nitnoodiging aan
de regeeringen te zenden.
Op een «ooorwegviaduot te New-York, ter
hoogte van 70 meter, zgn twee treinen op elkaar
geloopen Door een brand werd de paniek onder
de reizigers nog vergroot. Eéo persoon werd
ged>od, 30 personen werden gewond.
Woensdag zgn in het Oosten der Vereenigde
Staten 6 personen tengevolge van de hitte over
leden. Het Bantal gevallen van zonnesteek is
buitenge woon boog.
De B usselsche oorrespondent der N R Grt.
sebifift
De te Gent gehond-n algemeene vergadering
der aar»d*« houders van ie Spoorweg-Maatschappij
Gen Ter Neuzen, heeft de rekeniDgen over 1928
sloitei d m«t eeu batig saldo vau frs 3 685,170
g >ed frs. 30. d. i. 5 francs meer dan eerst was
voorgesteld In verband met de reeds ver gevor
derde plannen der Belgische regeering tot ovei-
nerning van het op Belgisch grondgebied (Gent—
Selzaete) geleten deel van dezen spoorweg, werd
door den president der vergadering, dtn heer
Dedercq. o m medegedeeld dat er omtrent het op
Nederlandsch grondgebied gelegen vak nog geen
enkel vast besluit is genomen. Er is, op dit
oogenblik althans geen sprake van overneming
door de Nederlandsohe regeering, van dit vak.
Een nieawe bijeenkomst der aandeelhouders zal
plaats hebben op I Juli a s.
Gemeenteraad. In een voltallige ver
gadering werd gisteren de 16 pauten tellende
raadsagei da onder het mes genomen.
Een 7 tal ingekomen stukken, deels goedge
keurde raadsbesluiten, deels jaarverslagen (com
missie schoolkleeding en -voeding) en rekeningen
en begrcotingen (christelijke bewaarschool en
gezondheidscommissie) werd binnen eokele minuten
voor kennisgeving aangenomen.
Niet zoo vlot ging hel met een nagekomen
adres, waarin op verbreeding van de De Jonghe-
siraat werd aangedrongen, Een zeer kleine ver
betering zou zoo was B en W. bjj onderzoek
gebleken een uitgaaf van f 15ÜG0 a f 16G00
vordfren, een meer afdoende verbetering kostte
f50,000 a f75,000. Voorstellen konden door B
en W dienaangaande niet worden gedaan. Over
dit adres werd eerst een kleine drie kwartier in
besloten zitting vergaderd, waarna in de heropende
openbare vergadering bovenstaande mededeelingen
door den voorzitter werden gedaan.
De Raad nam deze mededeelingen en daarmede
het adres voor kennisgeving aan.
Pont 2 der agenda, voorstel van B en W.
om afwijzend te beschikken op het verzoek der
bewor ers van den Koedjjk, voor zoover daarin
wordt gevraagd een subsidie uit de gemeentekas
van f 40 voor de electrifioatie hunner buurtschap,
lokte nitvoeric/e besprekingen ait.
De heer Golsen wilde het verzoek toestaan. De
hrer Soheale meende, dat men geen precedent
mocht stellen Ook andere raadsleden aitten zich
in dezen geest
Tea slotte werd het voorstel van B. en W
aangenomen met alleen de stem van den heer
Oolsen tegen.
Op pnnt 3 der agenda, een voorstel van B en
W om afwijzend te besohikken op ingediende
bezwaarschriften tsgen aanslagen in het ver
gunningsrecht, werden door bijna alle leden
commentaren geleverd. De heer Verlinden vroeg
op welke gronden de betrokken hooger waren
aangeslagen.
De heer Oolsen meende, dat het onjnist was
den aanslag te verhoogen terwijl het drankverbrnik
veel verminderd was. Laat men de aocgnskwitantiee
opvragen, was zgn advies. Ook andere leden
konden zich met de gegeven toelichting van
B en W. niet vereenigen.
De voorzitter zette uiteen, welken maatstaf
voor den aanslag moet worden aangelegd.
«EaoKaRSf*
xs. ©3
/WBIGGELAAR
pep pond.
ROOSENDAAL
Dé heer Hamelink merkte nog op, dat men
aan adressanten moest vragen te bewijzen, dat
hun aanslag onbillijk is.
Bij stemming over het voorstel werden 6
stemmen voor en 6 tegen nitgebraoht, zoodat
deze taak in de volgende zitting opnienw aan de
orde komt.
Ook pnnt 4, voorstel B. en W. tot wijziging
der politieverordening in dien zin, dat aan een
verzoek om het slaitingsnor gedurende de kermis
dagen te Sluiskil gelijk te stellen met dit in de
de kom en eeu verzoek van mej. A. C Goethals
in te willigen, lokte levendige debatten ait.
Meerdere heeren (o.a. de heeren Scheele, Bedet,
van Oadzand en van Aken) zonden liever zien,
dat de zaak omgekeerd werd en het slnitingsnnr
in de kom in overeenstemming ion worden ge
bracht met dat te Sluiskil.
De heer Oolsen bepleitte inwilliging van het
verzoek, erop wijzend, dat door te veel remmen
men joist een a /ereoh'soh effeot bereikt. Spreker
verwees o.a. naar Zaamslag.
Ondanks het boven gesignaleerde verzet zegen
B. en W. hon voorstel met 8 tegen 4 stemmen
aangenomen terwijl het mede onder dit agenda
punt ressorteerend voorstel, om B. en W. te
machtigen van het verbod van ryden enz. over
openbare voetpaden eto ontheffing te verleenen,
geen verzet ontmoette.
Pant 6, voorstel tot wijziging der verordening
op het bonwen, sloopen enz. en pnnt 6, idem tot
onttrekken van een perceeltje gemeentegrond aan
den openbaren dienst en tot verkoop van dit
peroeeltje aan P Oppeneer alhier voor een bedrag
van f 2 per M9, passeerden z h st. de hamer.
Bij pnnt 7, voorstel om B en W te machtigen
tot ooderhandsche verhuring over te gaan van de
sffnitloods aan den heer P. Visser, Ter Neuzen,
werden eenige interpellaties omtrent hnnrprjjs
e.d. door den voorzitter bevredigend beantwoord,
waarna ook dit voorstel z. h st er door ging.
Tot onderwijzer aan de openbare lagere eohcol
D te Sluiskil werd benoemd de heer F. Olemminck
te Ter Neuzen met 9 stemmen tegen 8 op den
heer H. H de Lozanne. Axel.
De vereeniging voor Christelijk VolkBondeiwijs
zag «ijo aanvraag om 20 schoolbanken z.h et.
ingewilligd terwijl het Hoofdbestuur van den
Algemeenen Bond van Politiepersoneel in Neder
land te Amsterdam op zgn subsidieaanvraag een
weigering ontving.
De rekeningen Bnrgerjjjk Armbestnnr 1928
(ontvangsten f28,682,87, uitgaven f28,472,99,
batig saldo f 59,88) en Gezondheidscommissie
1928 (ontvangsten 1869,12, uitgaven f 1180,65,
saldo f 688,47) werden goedgekeurd aan den
heer Schelleman werd de voorgestelde recognitie
van f 10 voor recht van voetpad toegekend en
zonder op- of aanmerkingen werden de voorgestelde
