Ho. 3468 De Zeruwsche Koerier Vrijdag 24 Mei 1929 Tweede Blad
Aan alle lallifón van
Sas van Gaal en omliggende
plaatsen.
Filmopnamen sonder sen.
Keuring van verkiezingsfilms.
Met de camera ep stap.
BIJ ie Paters Trappisten.
Beo moeilijke situatie.
Katholieken van Sas van Gent en om
geving, helpt ons deien avond tot een
groot sneces maken!
Hoe het plan rijpte.
Onder de meest engnnstlge
omstandigheden.
Het Heldendicht van de Hoomsche Daad.
De Aartsbisschop van Utrecht Mgr. Heuricus v. 4. Wetering.
gemeten werkmaanden sgn, en dan werd ons het
ailernoodzakelykste licht voor de opname zeer
krap en zuinig toegemeten.
Op dagen, waarop zoo niet de zon door kwam,
maar toch het licht aog eenige mogelijkheid
schonk tot opereeren, zonden wij alleen nog
slechts tassohen elven <n twee kannen werken.
Tegen twee aar werd hot licht alweer kwijnend.
Dit alles voor oogen hondend, stelde ik voor
een film te oomponeeren in onzen eigen stgl en
geest, een film die een rijk geschakeerd beeld
zon geven van alles, wat wg katholieken sinds
onze vrijwording op allerlei gebied tot stand
hebben gebracht.
Een documentaire fiim voor ons ryke Roomsche
leven.
Natuurlijk, daar 't een verkiezingsfilm moest
worden, moest er ook de politiek mee samen-
geweven worden. Maar ook dat stond al aanstonds
bh mij vast, met deze politiek zon ik uiteraard
zninig sjjn.
Ook hier had ik met omstandigheden te rekenen.
Als man van de praotyk wist ik te voren, dat
ik rekening had te honden met de Centrale
filmkeuring. Ook verkie lingsfilms zijn aan kenring
onderworpen, en al t? geprononceerde politiek
nou het ktmnngscoliege kannen ïrriteeren. De
coapnreschaar zon ee<a deel van mjjn arbeid
kannen veiminken, en daar had ik niet veel
win in.
Mijn opzet was te bewijzen, dit alles hebben
wg in Nederland bersikt, dank zg de innige
samenwerking van panjj en volk, en willen wg
dit alles voor de toekomst behouden en verder
uog uitbouwen, dan ;s 't zaak, dat kiezers en
Staatspartij in een zelfden geest en in dezelfde
)gn eendrachtig bljjven jemenwerken.
De eindindruk van de film moest zjjn „wij
katholieken hebben voor het heil en welzijn van
land en volk toch wat i edaan
Wg katholieken hebben niet een pompeus
werkprogramma in sohitterende woorden, maar
wg hebben met opoffering van geld en goed ook
daden gesteld.
.En zoo liet zich als van zelf al den titel van
de film schrijven „Rot Heldendicht van de
Roomsche Daad".
Het resnltaat van deze eerste besprekingen
was, dat mij offioieel de opdracht werd gegeven
in dien geest een scenario te ontwerpen, zooals
ik warm bepleit had.
De week daarop had ik het schema klaar, en
werd mij de officieel* opdracht gegeven in
samenwerking met den bekenden kino-operateur
klear, 't Wee om er zoo de camera op te zetten.
M^a* no kwiirn het beewaar. De hoogeerw. Abt
was niet thuis, en die kon alleen verlof geven
tot het make O van kieken van het nu eenmaal
gesloten leven der Trappisten.
O hoe dikwijls hadden wg gezocht caar de
ton, en nu straalde ze eindelijk triornphantelgk
boven ons hoofd en we mochten niet werken.
Al weer een verloren dag, en dan nog wel zoo'n
kostelijke.
Ais ik Z in lags wilde ter ugkomen, dan kon ik
den Abt spreken, maar opnamen koüden er dien
dag niet gemankt worden, omdat er Zondags niet
gewerkt werd. Dien Zondag er op ben ik naar
dec Abt gegaan, in vjjf minuten spreken was de
zaak in orde
Maar nog dikwijls zijn we tevergeefs naar
Tilburg gereisd, want bjj aankoms* leek het weer
niet dienende.
Eindelijk den vierden keer zijn wij geslaagd,
wjj zijn trotsch op de mooie kieken der Trappisten
ia de film, maar ejj hebben ons veel tijd en geld
gekost.
Voor de inleiding van de film had ik ook in
mgn scenario de „Angelas" staan, „de Angelus
op het land", maar we hadden nog altjjd geen
gelegenheid gehad, om haar passend op te nemen.
Toen we na baitea op het land bg de
Trappisten bezig waren opnamen van hen te
maken bij de landontginning, zei ik opeens tot
Adriaensz: „laten wjj hier nu even ook de
den heer Adrib&Lsz, een van de oudste en beste
kin» -operateurs van ons land.
Bet bericht, dat de katholieke Staatspartij een
propagandafi'm s.ou laten vervaardigen, kwam in
de pers.
Eanige dagen later kreeg ik bezoek van een
bekende fitmfirms, die bg mij kwsm informeeren,
tot wie zij zich had te wenden om een eventueele
opdiaoht voor d«ze fiim te verkrggen Ik lachte
„tlfereu, u zgó aan het goede en juiste adres,
ik kan n echter mededeeleu, dat wij zelve reeds
eenige dagen aan het werk zijn getogen".
(draag werd harerzijds echter toegegeven, dat
ik mij de medewerking had verzekerd van een
nitscekend vakman.
En dat heeft de heer Adriaansz bij sjjn zeer
moeilijk werk ook bewezen te zijn.
Met de camera op stap! Eigenlijk is dat niet
juisc gezegd' en beter is met de oatnera en route.
Want met dn vele en omvangrijke bagage vaD
tassohen, cases tes, machine en als een paal zoo
zwaar statief, viel er riet veel te stappen, hoe
ste ig er Adriaansz ook phyaiek uitzag. Wij
morsten voortdurend met de auto er op uit.
Ook voor ons gold „time is money",
Volgens het door mjj opgezette schema hadden
wjj zeer zeker e m dertigtal verschillende plaatsen
in ons land te bezoeken, welke wjj zoo goed
mogelijk in samengesteld* route hadden ingedeeld
'b Oohtends *toeg trokken wg op reis,'s avonds
gevoonlijk weer naar huis, omdat Adriaans da
gelegenheid zou hebben de gemaakte opnamen t
ontwikkelen en te oordeeleu, of zjj behoorlijk
ges aagd waren. Met damp, mist en regen, gingen
wij dan gewoonlijk 's morgens op reis Ijverig
pleiten wjj het ochtendblad uit, om te kunnen
cocstatecren, cf wjj nog op eenig genadig licht
voor onze opnamen zonden mogen rekenen.
Soms viel 't mee, soms viel 't tegen, maar
steeds zetten wjj door, den anderen dag kon 't
nog slechter zijn, en veel kans op tonnig rivier-
weer was er in Hollandsche maanden November
en December al niet.
Ik had voor de eerste acte van de film een
opname noodig van de PaterB Trappisten, ais de
echxe oommnnisten volgens het Evangelie.
Wg gingen naar Tilburg en 't was de eenige
dag, waarop wjj ons verheugden in een pure zon.
Ais de lucht maar eveu doorzichtig leek, dan
waren we als kinderen zoo bljj. Wjj reden naar
de „Schaapskooi", vroegen den prior te spreken,
verklaarden hem het doel van onze komst. De
prior leidde ons rond, wü zagen prachtonderwerpen
om te kieken, een zeldzpme speling van licht en
Angelus" maken".
Ik zette een paar Trappisten onder de boomen
en vroeg hen even de „Angelas" te bidden. Men
zal 't zien op de fiim, 't is een heel mooi tableau.
Maar net stonden de Trappisten met de handen
gekruist, of Adriaansz riep „'t Is genoeg, klaar 1"
„De Angeins duurt in de wereld maar kort,
geloof ik", zei Pator Prior laconiek.
Ja kort moesten wjj op de film nu eenmaal zijn.
Wjj hadden ons te honden aan een te voren be
paalde meterage. Maar de stof bleek zoo rjjh en
onuitputtelijk. Overal waar wjj kwamen, werden
wjj eigenlijk geprest om aldoor meer te maken
dan wjj ons hadden voorgesteld.
Als ik 's ochtends Adriaansz weer ontmoette,
was mijn eerste vraag „heb je opgemeten, hoeveel
hebben wjj al
Onderwijs in aardrijkskunde aan de blinden jongens in het Blindeninstituut te Grave.
Pater Borromens de Qreeve, de beroemde
redenaar.
En als ik dan het cijfer hoorde, sloeg mjj de
schrik om het hart, als ik m'n scenario inkeek,
en constateerde hoeveel wjj nog te maken hadden.
Dan gingen wg maar weer eens naar Den BoBch
om met den partijsecretaris te praten, of wg er
nog een 500 meter bjj mochten nemen.
Langzaam aan was het gerucht, dat wjj aan de
film bezig waren, in katholieke kringen door
gedrongen en als ik dan weer een dag thnis was,
zag ik op mgn tafel brieven nit alle oorden des
lands met verzoeken en vragen, om dit of dat
toch vooral niet te vergeten.
't Werd vaak een heel moeilijk probleem, de
film eroeide aldoor, ik moest mjj gaan beperken
en vóór alles ik moebt niet in herhalingen vallen.
Daarbjj moest ik alle streken des lands zooveel
mogelijk laten participeeren, om niet te eenzijdig
te zjjn, en later ook allerwege interesse voor ds
film te wekken.
Dan nog, onze arbeid was op twee maanden
begroot, maar daar de winter ons znlke allerkortste
dagen toebedeelde, moesten wij wel tot half Januari
doorwerken.
Daarna kwam nog het oomponeeren van de film
zelf, thnis op de fabriek, wat een zeer omslaohtig
werk is, knippen en plakken, en de beelden nazien
en dar? ern afgewerkt stuk even voor de controle
en ksuring door de projectiemachine laten loopen
Met de eerst noodige oopieSn was dat een
gestagen arbeid van wel veertien dagen achtereen.
Toen we dan de eerste acte gereed hadden, was
ik vol verwachting wat mij voor de oogen getooverd
zon worden.
En dat is werkelijk een verrassing geworden.
Ik kon niet anders dan tot een plichtgetrouwen
en nanwgecetten operateur getuigen„Adriaansz,
't is goed, je hebt prachtig werk gedaan 1"
Een getuigenis, die ook door allen herhaald is
geworden, toen de film voor het eerst op 4 Februari
voor de pers en genoodigden offioieel in Den Haag
ward vertoond.
Maandag 27 Mei des avonds ten 8 nar zal, op
initiatief van de R.-K Kiesvereniging te Sas
van Gent, met medewerking van den Katholieken
Kring, den R.-K. Vrouwenbond, de R.-K. Werk
liedenvereniging en den R.-K. Boerenbond, aldaar,
in het mime patronaatsgeboaw een vertooning
worden gegeven vac de verkiezingsfilm, welke op
nitnoodiging van het bebtuur der R.-K. Staats-
p*itjj door den alom in den l&Lde bekenden, op
biosooop-gebied zeer deskundigen dominicaner
pater, den Maasbode-redaetenr, P. Hyacinth
Hermans, is samengesteld.
Het doel, dat met deze vertoonmg beoogd wordt
is: Geestdrift wekken voor het katholiek beginsel,
dat tot daden voert, die bewondering afdwingen
ven vriend en vjjand. Die geestdrift is noodig
om het leger onzer katholieke kiezers straks in
den verkiezingsslag een schitterende overwinning
te verzekeren.
Het is daarom gewensoht, dat zooveel mogelijk
alle kiezers deze weergave van de Roomsche Daad
op het doek komen bjjwonen.
Wjj hebben gemeend niet beter de belangstelling
onzer iezere te kannen opwekken den door in dit
nummer af te drukken, wat de samensteller zelf
van zjjn geesteskind zegt.
Moge deze propagandistische publicatie het
etfeot bereiken, dat ermee wordt beoogd.
Geen enkele plaats bljjve Maandagavond in de
groote patronaatszaal te Sas van Gent onbezet.
Ook de bewoners der omliggende gemeenten
mogen niet verzuimen deze eenige gelegenheid te
benntten om met dit sohitterende Roomsche
Propagandafilmwerk kennis te maken.
Tot dekking van de kosten der vertooning
wordt een entrée geheven van25 cent voor den
eersten en 10 oent voor den tweeden rang, wat
stellig voor niemand een bezwaar kan zjjn.
De groote sociale werker dr- Poels.
Ia de eerste helft van Ootobsr ontving ik een
nitnoodiging van het bestnnr van de Katholieke
Staatsparty tot een conferentie in Den Haag,
waarin ons advies gevraagd werd over de mogelgk-
heid van het samenstellen ven een eventueele
propagandafilm, waarmede de Staatsparty den
aanstaanden verkiezingsstrijd zou kunnen ingaan.
De idee lokte mq aan. 't Wan weer eens iets
anders en iets nieuws, 't Was in den geest van
onsen tgd.
De Vrgheidabond beschikte reeds over inlk
een film, en de S. D. A. P. had er een in den
maak.
Dadelijk stond 't mg voor den geest, dat als
één partg met een film voor den dag kon komen
't zeker de Katholieke Staatsparty was.
Wg katholieken hadden iets te vertoonen, wg
konden zonder eenigen geforceerden reclame
zacht met iets voor den dag komen.
De eerste besprekingen, waartoe nog eenige
andere adviseurs waren uitgeroodigd, gingen
eensgezind de lacht in. Men sp t< k over een sterke
speelfilm, waarin knappe artistea wouden optreden,
men had 't over een film van historisohen
opzet enz.
Als man met eeniee ervaring ep film- en bios-
ooopwazen voelde ik mg gedrongen deze eerste
spontane geestdrift wat te dempen.
Ik beduidde, dat zoowel eer speelfilm als een
fi m met historisohen opzet schatten van geld
zou kosten
Daarbg ons publiek is verwend, het krggt
dagaigka filmen voorgezet, die gebaseerd zjjn op
6en wereldproductie.
Een film in dezen geest te willen oomponeeren
sou wis en zeker op een fiasco uitloopen, wat de
opzet van de 3D A P ook achteraf heeft uitge
wezen, want deze heeft de moeizame samenstelliing
van een dergelgke film na maanden van arbeid
moeten stopzetten
Bovendien, en hiermede moest vooral rekening
gehouden worden, wg verkeerden in de meest
ongunstige tydsomstandigheden des jaars.
November en Deoember zouden de ens tee-
