Moeders, zet op elke No. 3453 Maandag 15 April 1939 43ste Jaargang^j NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN j^euLilleton. Om een kleinigheid. VERSCHIJNT ELKEN MAANDAG-, WOENSDAG- EN VRIJDAGAVOND |w" Hef tienjarig beslaan der R.-K. Werkliedenvereniging „St. Gerardus Majella" te Wesfdorpe. Eerste Dag. Kapelaan O. Romboots. De Burgemeester Pastoor MIJdoq Feestrede A. J. Loerakker. Ingezonden Mededeeling. DE ZEEUWSCKE KOERIER Bureaux van Redactie en Administratie OOSTKADE 218, SAS-VAN-CENT Telefoon 15 Telegramadres: Koerier Abonnementsprijs 1.50 per 3 maanden, of 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling - Advertentiên 20 cent per. regelbij contract lager zeer koopkrachtige lezerskring - ;_r- - t" - r*~ w tA*»- nmT ".L wT ^'V.iTw"\aiAa 7*^ it8tekend ge8ch ikt voor publiciteit Iu de met guirlandes feestelijk versierde patronaatszaal is Zaterdagavond de herdenking van het 10 jarig bestaan der bloeiende R.-K Werkliedenvereeniging „St. Gerardus Mejella" met een algemeens faestvergaderiog ingezet. De leden waren in grooten getale opgekomen, en ook vele genoodigden hadden aan den hnn gezonden onroep om dit feest bij te wonen, gevolg gegeven. We merkten o a. op de Zeereerw heer pastoor P. Mjjaen, de Weleerw heer kapelaan 6 Romboots, geestelijk advisenr der jabileerende vereeniging, de Edelachtbare heereo Burgemeester F Hendrikse, wethouder A. de Belair, en P. van der Hegden, raadslid, voorts vertegenwoordigers van verschillende zns'ervereenigingen zoowel uit Westdorpe als uit de omgeving. Het bestuur der vereeniging had in de zaal plaatsgenomen terwijl op het podinm de leden gezeten waren van het feestoomilé. bestaande uit de heeren A C. Plujjm (voorzitter) Em, de Martelaere (seort penningm. Alfr. Vervaet Alfr. De Bock Leons. van Wees Osc. Thomas Alfr. van Bambost Maur. Domei Rich. Thomas Xav. Janssens Alfr. Talboom Arth. de Coene. (2de secretaris) Kapelaan Rombouts. Over het spreekgestoelte hing breeduit het fraaie vereeuigingsvaandel. Toen ten oirca kwart over zeven de zaai tot in de uiterste hoeken bezet was en ook de heer $A. J. Loerakker, lid der Tweede Kamer en feest redenaar van den avond, was gearriveerd opende de voorzitter van het feestcomité, de heer A. O. Pluijtn, de bijeenkomst met eea woord van welkom tot alle aanwezigen. Spreker betuigde allereerst zijn dank aan allen, die ertoe hadden medegewerkt om de feestviering mogelijk te maken, complimenteerde het feestcrmité met de geslaagde organisatie der feestelijkheden en richtte daarna een hartelijk woord vau gelnkwensch tot het bestuur en de leden der vereeniging, speciaal tot hen, die sedert de oprichting in het belang der organisatie werkzaam waren. (Applans) Vervolgens gaf hg gelegenheid aan de aan wezigen om het woord te voeren. Hiervan maakte allereerst gebruik de geestelijke adviseur, Er is reden tot feestvieren, aldus spr. Want is 10 jaar op ziohzelf een betrekkelijk korte periode, voor eeu vereeniging is het een tijdvak van beteekenis. Spreker herinnerde dan aan de op- riohting onder kapelaan van der Made, aan het moeilijke begin, aan den voorsp^edigen uitgroei toen meu ging voelen, dat er een vereeniging op katholieken grondslag noodig was. Hg wees op de velerlei successievelijk toegevoegde onder- afdeelingenFabrieksarbeidersbond, Landarbeiders- bond, Centrale Volksbank, Herwonnen Levens kracht. Om dat alles te bereiken, moesten vele, Novelle van JASSY TORRUND. 11) Dus dat was het niet. Radeloos blikte hg op dat donkere kopje neder en dan als een bliksemstraal kreeg hg een andere gedaohte een zoo nieuwe, bezielende, dat hem bjjna het hart er van stilstond. Hg boog zich over haar heen en fluisterde met teedere bedeesdheid een vraag in het oor van zjjn jonge vrouw. Eq Eransje kleurde nog sterker, drukte het gezicht nog dieper in de dekens maar sohndde voor de derde maal het hoofd en zijn verwachtingen verdwenen. Ook dit niet 1 Toen drong hg niet verder aan hief haar slechts zacht njet zgn nog zwakke armen in de hoogte en zeide rustigGa zitten kind het lange knielen spant n in. Zg voelde het stomme verwgt in zgn woorden in zgu geheele uiterlijk, boog zioh over zijn hand en kuste ze. Later zult ge alles weteu, zeide zg schuchter eu ootmoedig en zette zich op haar oude plaats neder. Ernst varmesd het haar aan te zgn. Schijnbaar kalm hervatte hg zgn leotuur; plotseling boeide hem een bericht. Neen, dat ia tegenwoordig een ware beschikking, zeide hg geërgerd. De vrouwen voor het gereoht dat neemt op schrikbarende wgze toe. Daar is na weder een dame uit den beteren stand, de vrouw van eeu hoofdinspecteur bg het bergwezeu wegens openbare belediging soms groote offers morden gebracht. Doch die offers zgn beloond. Er is door dezi vereeniging veel gedaan tot verheffing vau den arbeidersstand, welks leden niet moeten zgu slaven doch koningen vaa den arbeid. Spreker wil dan ook de leden me1 dat alles gelukweDScben op dezen herdenkingsavond. Het zou me niet verwonderen, aldus spreker, dat de standsorganieatie te Westdorpe veruit de bloeiendste in haar soort is in Zeenwach-Vl. Dat is voor een voornaam deel aan het actief bestuur te dankeu dooh vooral ook aan den voorzitter, die vanaf de oprichting belangeloos zijn kraohten aan de vereeniging heeft gegever. De Eerw. spreker uit dan zgu beste wenschen voor de toekomst der organisatie. Liten we bljjmoedig de tffjrs big ven brengen, die O L. Heer in het belang der vereeniging van ons vraagt, zegt spr En beginnen we, met morgen onder de H. Mis, die voor het geestelijk en tijdelijk welzijn der leden zal worden opgedragen, God te danken voor het bereikte en Zijn zegen te vragen over de toekomst. (Applaus) zeide, aan de nitnoodiging om op dezen avond tegenwoordig te zija gaarne gevolg te hebben gegeven. Tot allen richt spreker een hartelijk woord van gelakwensch Begonnen met een klein aantal leden, aldus spreker, is Uw organisatie gegroeid tot een flinke, kraohtige vereeniging. Hulde zij daarvoor gebraoht aan de oprichters en aan allen, die daartoe hebben meegewerkt, speciaal ook aan Uwen voorzitter, den heer Kalle. Ik ken den heer Kalle meer van nabjj, zegt spreker, en ik kan U verzekeren, dat hg Uw aller groote waardeering verdient. Spreker eindigt met den wensoh, dat men eenmaal het 25-jarig jabilenm in denzelfden toestand en met dezelfde opgewektheid zal mogen vieren. De' heer Govaert sprak daarna woorden van gelnkwensch, als voorzitter namens den R -K. Jongemannenbocd te Westdorpe. Spr feliciteert bestnur en leden met bet feit, dat men vau hnn vereeniging kan zeggen, dat zij de beste is op hear gebied in heel Zseuwsoh-Vlaanderen. Namens het bestuur der R-K. Werkliedenver eeniging te Sas van Gent en dat van de Ccö oeratie „De Volharding" sprak daarna de heer C. L. Aoda Na bestuur en leden te hebben gelnkge- wensoht spreekt hjj de hoop uit, dat de vereeniging moge groeien en bloeien en haar 25-jarig bestaan eenmaal onder dé gunstigste omstandigheden zal mogen vieren. betrad alsdan het podium en zeide o. a. het volgende: Niemand meer dan Uw pastoor deelt in de vreugde, die,hier heden avond heersoht. Die vreugde, zg heersohte ook bg gelegenheid van de oprichting uwer vereenigirg Lang vóór die oprichting een feit wbb, had ik reeds met mgn confraters van elders over de wenschelgkheid van een R.-K. Werkliedenvereeniging in onze paroohie geconfereerd zulks iu verband met plannen der socialisten in deze richting. Eu het is ons gelokt, met onze R -K Werkliedenvereeni ging de eerste arbeidersorganisatie te zgn, die in van een winkelier veroordeeld geworden. Dat moet ge hooren Fransje. Daar zat nu de arme vronw als een veroor deelde misdadigster, moest woord voor woord deze rechtszaak aanhooren en darfde niet de wimper te knippen, toen haar man op hard vochtige wgze de onderhavige aangelegenheid besprak. Zg had hem den mond willen toehonden had willen roepen Zwgg toch, zwjjg 1 Wanneer ge die veroordeelt, veroordeelt ge uw eigen vrouw" Maar geen geluid kwam over haar lippen met een door angst gefolterd hart en sidderende lippen telde zg werktuigelijk de steken van haar haakwerk. Er werd geklopt en Rika trad met eenige brieven in de hand biunen. Men behoefde de hu'p der pleegzuster nu nog sleohts gedurende den naoht, des daags verrichtte het kamermeisje dezen lichten dienst, en Rika bestaarde met haar gewone bekwaamheid en omzichtigheid het keuken- departement. Af en toe liet zg haar eerljjk en vnnrrood aangezicht in de ziekeakamer zien, berispte ongegeneerd, wanneer naar haar meening iets niet in orde was, vroeg naar de cnlinarische wensohen van haar meesters en vermaande beiden ernstig de voorsohriften van den dokter toch maar goed op te volgen, opdat we toch ten minste met Paschen weder op de been zijn. Na legde zij de brieven voor haar heer neder en zeide minachtendNiets bjjzonders maar louter drukwerken, couranten en zoo wat. Ja, wat ik nog zeggen wilde hoe is het nn met de dniven Heeft de heer regeeringsraad er misschien heden trek in De genadige vrouw eet doorgaans niet meer, voor die moeten we uit de olub iets afzonderlijks laten halen, mooturtle of ragout fia, of zoo iets. Wat denkt de genadige vrouw Westdorpe Jtit stand kwam. Dat was voor heel de parochie een vreugdevol feit. Die vreugde is gedurende de tien jaar van het bestaan nwer organisatie bestendigd, zegt spreker. Uwe ver eeniging heeft de onderlinge harmonie bevorderd. Zg heeft ook bevorderd de stoffelgke en gods dienstige belangen der leden. En dat gaat mg als pastoor bgzonder ter harte en Btemt mg tot groote vreugde, zegt spreker. Spreker wekt dan op om morgen allen, zonder onderscheid, tot de H. Tafel te naderen. Zoodoende zal men den naam der vereeniging, die fier de woorden Roomsch- Katholiek in haar vaandel Bchrgft, hoog honden. Spreker spoort de leden voorts aan, het oog te blg'ven richten op de bevordering hunner stoffelgke en geestelijke belangen en zioh door arbeidzaamheid en godsdienstzin te blgven onderscheiden. Hg stelt allen het H. Huisgezin van Nazareth tot voorbeeld. De H. Jozef en de Goddelijke Zalig maker hebben oudervonden, wat het zeggen wil werkman te «ga. Als er éóa stand is in de wereld, die geadeld is, zegt spreker, dan is het de werk mansstand. Op dien stand heeft Jezus zelf Zjjn Goddelijk stempel gedrukt. Zorgt er voor, zegt spreker, uw werk altgd naar behooren te vervallen. Eu moet gij eens ontbering ljjden, bedenk dan dat de leerling niet beter is dan de Meester. Onder scheidt U, zegt spreker, door een oppassend gedrag en een godsdienstig leven. Weest katholiek, in de eerste plaats metterdaad. Bedenkt, zegt spreker, dat niemand méér behoefte heeft aan godsdienst dan de werkman. Als gg Uw plichten als Katholiek getrouw nakomt, zult ge pronkjnweelen zgu in het maat schappelijk leven. Voert het godsdienstig leven door in Uw vereenigingsleven. Streeft naar liefde en eenheid. Beoefent de naastenliefde zoo in Uw vereeniging als tegenover Uw mede-paroohianen. Dan zal Uw vereeniging groeien en bloeien en znlt ge Uzelf en Uwen evenmensch gelukkig maken. (Inid applaus) De voorzitter der feestcommissie deed vervolgens mededeeling van ingekomen gelukwensohen namens de afieeliug Westdorpe van den NOB, namens het bestuur der R -K. Werkgeversver- eeniging en vau den heer Gaston Goossen nit Sas van Gent. Van rector v d Made was berioht ontvangen, det hg den volgenden dag de leden zon komen feliciteeren en toespreken. (geestdriftig applans.) De heer A J Loerakker, lid der Tweede Kamer, trad nu naar voren voor het honden zijner feestrede. Allereerst zegt spreker, wil ik me aansluiten bg de gelnkwensohen, door de vorige sprekers tot bestanr en leden gericht. Spreker zegt dan, te willen terugblikken naar het verleden en de vraag te willen beant woorden, of de offers, welke de arbeidersbeweging heeft gevraagd, wel de duizeudvondige rente hebben opgebracht die men den arbeider heeft voorgespiegeld Vervolgens zal spreker het hebben over de taak, die nog te vervallen is. (9) waschtafel of slaapkamer een doos of tube Purol, dan hebben ook Uw man en kinderen het des avonds en des morgens voor de hnid en het onderhond der handen alsmede voor haarver- zorging en scheren altgd bg de hand staan. Franoisoa deelde haastig haar bevelen mede zg had tasschen de brnine postzegels der druk werken een groene ontdekt, een stadsbrief en haar hart sloeg luide, toen zg de hand daarnaar uitstrekte. Rika ging heeu met een verwonderden blik op de genadige, die haar heden znlk een verward bescheid had gegeven en Franoisca trad met den brief naar het venster, als om beter te kannen zien. Dr. Sonnenthal schreef kort en zakelgk, trachtte zgn bevreesde cliënte met weinige woorden gerust te stellen eu sloot met een aanbeveling aan den hem onbekenden gemaal der dame. Fransje las de weinige regels weder en weder, eer zg in haar overgroote zenuwachtigheid hnn eenvoudige beteekenis begreep. Ja, znlk een rechtsgeleerde besohonwt de dingen nit een geheel ander oogpnntOmdat hg dag aan dag de reohts- zaai in- en nitgaat, meent hg, dat het zoo behoort en dat het anderen menschen even onversohillig is als hem 1 En al had hg duizend woorden gesproken, dan had hg toch den angst niet kunnen wegpraten I Het papier knetterde in Fransjes bevende handen Ernst hoorde het duideljjk, hg hoorde ook de korte haastige ademhaling zgner vronw. Een groote onrust maakte zich van hem meester. Wat had Franoisca daar, wat verborg zg voor hem Hg wilde zioh opriohteu en naar haar omzien, gevoelde zioh intnssohen te zwak en riep sleohts zacht haar naam. Fransje kwam dadelgk maar had toch tgd ge vonden, den brief in den zak te steken. Haar wit gezicht kwam dnidelgk uit in de beginnende schemering, dé zieke man zag haar aan en trachtte met pijnigend ongeduld het geheim van dit bleeke Hoe zag da samenleving er een 30, 40 jaar geleden uit De arbeidersstand werd toen ver drukt en gekneveld. Godsdienstige menschen durfden, doelende op de arbeiders, zeggen „Er zgu altgd armen geweest en O. L. Heer heeft voorspeld, dat die er ook altgd znlien zgn. Daar is niets aan te doen." Hoe is het mogelijk, roept spreker nit, dat men zóó verblind kan zijn. Als een lichtstraal is toen vannit Rome Leo's zend brief „Rerum Novarum" gekomen. Daar werd o.a. gezegd, dat talloozen onverdiende ellende leden. Dat een vraatziek kapitaal de geheele maat schappij ontwrichtte. En dat een vraatzieke woeker de kwaal nog verergerde. Voorts, dat spoedig moest worden ingegrepen, want dat het anders misschien te laat zon zgn. Ik heb den tgd mee gemaakt, zegt spr., dat ondanks het woord van Pans en bisschoppen, hg, die zioh katholiek organiseerde, veraoht werd. En niet zelden kwam die hoon van onze eigen medearbeiders. Ook de werkgevers werkten tegen terwjjl de overheid van de verlangens der werknemers eenvoudig geen acte nam. Ook op het oogenblik, aldus spreker is er nog heel wat, dat verbetering behoeft. Doch wie terugziet naar wat aohter ons ligt, staat perplex van hetgeen bereikt is. Destjjds werden w|j gekneveld en verdrukt en bespot door onze eigen oollega's. Thans zgn 140,000 mannen in het R.-K. Werkliedenverbond aaneengesloten. Wij zgn een macht geworden, die aan vriend en vijand respect afdwingt. Wg hebben het ver trouwen gewonnen van dnizenden en tienduizenden. De socialisten hoonden ons destijds en zeiden, dat wg de arbeiders kwamen verdeelen. Thans znlien zij overal met respect over ons moeten spreken. Ook de werkgevers hebben ons niet altgd de broederhandtoegestoken evenmin als onze eigen collega's. Ik erken het, zegt spreker, we zgn lastig en buitengewoon ontevreden omdat. en er reden voor wordt gegeven. Maar als we morgen aan den Gever van alle Goed dank brengen voor den zegen, die Hg over ons werk heeft doen neerdalen, dan mogen ook de werkgevers hem danken voor den bloei onzer beweging, die voor ben de rust en de orde heeft beteekend, welke het hun mogelijk maakte hnn bedrijven gaande te houden. Ik ben big, zegt spreker, dat ze dat vanavond ook openlgk hebben erkend. (Applaus). Het is inderdaad overweldigend, aldns spreker, wat tot stand is gebracht. Spreker memoreerde, hoe hg en eenige vrienden een 40 jaar geleden op een bovenzaaltje te Amsterdam bijeen zaten om te overleggen, hoe zij een spreektrompet zonden kannen krijgen in den vorm van een krant, waarin zg vrjjuit hnn meening konden verkondigen. Toen zagen zg daar geen kans voor. Thans beschikt de arbeidersbeweging over een 20- k 30-tal vak bladen mitsgaders over de Volksoourant, welke onder leiding van den arbeidersvriend, den be kwamen heer Vesters, dag aan dag voor de arbeidersbelangen opkomt. Ook de gewestelijke en plaatselijke bladen hebben we hard noodig, zegt spreker, dooh zorgt, dat ge naast het gewestelijk orgaan óók de Volksaouraut in Uw huis hebt. Spreker schildert vervolgens op aangrijpende wgze den toestand in een arbeidersgezin waarin iemand door de verschrikkelijke taberonlose was aangetast. Die mensoh ware te genezen als er maar geld was- En daar dat ontbrak, moest men hem zien wegkwijnen en wegsterven. Door de aotie van de R.-K. Vakorganisatie is aan dergelijke droevige toestanden een eind gemaakt en is aan dnizenden weer het huiseljjk geluk met behnlp zwijgende vrouwengelaat te doorgronden. Van wien is die brief, Franoisoa? vroeg hg streng. Hg noemde haar zelden zoo zg kromp ineen, maar zg was op de vraag voorbereid zg was het zwijgen, het huichelen, het liegen immers reeds zoo schrikkelijk gewoon geworden in den laateten tgd. Van mevronw Lorentz, antwoordde zg zacht. En de man daar in bed wist, dat het een lengen was de eerste tegenover hem, die over Franoisca's lippen kwam; een hniveriog als van dreigend onheil sloop in zgn trotsch hart, een twgfel aan zgn vrouw ontwaakte daarineen eerste, nauw merkbaar wantrouwen hief tegelgkertgd waar schuwend, flaisterend, vol vermoeden den vinger op. Maar hg beheersohte zioh en vroeg sohjjnbaar kalm verderWat schrijft zij dan Laat tooh hooren, hoe het de lieve onde ziel gaat,? De jonge vronw begreep volkomen, wat in de ziel van haar man omging oogen, ooren en gevoel versoherpten zioh op dat oogenblik nadrukkelijk tot verdubbelde werkzaamheid terwjjl de lippen klankloos stameldenZjj laat n groeten, zjj... het het gaat haar goed... en daar elke font door oefening haar eigen leermeester wordt, voegde zjj er haastig aan toe Het handelt over een kleine verrassing. Ernst... wanneer ge beter zult zgn. Maar dan was het ook gedaan met Fransjes kunst van veinzen, zjj knielde aan het hoofdeinde van Ernsts ledikant neder en weende bitterlijk. En in het hart van den man zweeg de twgfel, het zweeg, dat hatelijke wantrouwen een diepe heilige erbarming met dit kinderlijke dwalende vrouwtje overstemde alle andere gedachten. (Wordt" vervolgd'.);

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsche Koerier | 1929 | | pagina 1