PUROL No. 3442 Maandag 18 Maart 1929 43ste Jaargang NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN Uit de Stad van het Vaticaan Om een kleinigheid. VERSCHIJNT elken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND Zj, dis zich per 1 April a.s. op „De ZsEttwsGhs Koerier" abonneereii, ontvangen de tot dien datum verschijnende nummers Zeeuwschs Vereeniging voor Dialect-Onderzoek. Ingezonden Mededeeling. verzacht en geneest men met Bureaux van Redactie en Administratie OOSTKADE 218, SAS-VAN-CENT Telefoon 15 Telegramadres: Koerier Abonnementsprijs 1.50 per 3 maanden, of 5.25 per jaar, bij vooruitbetaling - Advertent iën 20 cent per regelbij contract lager ZEER KOOPKRACHTIGE Lezerskring .uitstekend geschikt voor publiciteit POSTRFKPHIMS Ha. 52419. Door Prof. ANDREAS RASETSCHNIG. ROME. 3 Maart 1929. De nieuwe toestand, die tengevolge van de verzoening tusschen Italië en den H. Stoel is ingetreden, heeft zooals gemakkelijk te be grijpen is, in de nieuwe Stad van het Vaticaan nog heel wat meer bedrijvigheid te weeg gebracht. De Ingenieurs van 't Vaticaan hebben met enkele opzichters van het Italiaan- sche gouvernement, de eerbiedwaardig-grijze muren, die de Vaticaansche Stad omringen, nauwkeurig onderzocht. Deze oude muren hebben niet veel geledenslechts hier en daar zijn ze licht beschadigd, tengevolge van de opgravingen in de Via Aureliahier zal men zoo spoedig mogelijk met de herstellings werken beginnen. Zooals men weet, liet de Aureliaansche muur niet alleen de Basilieken, maar ook de daarbij aansluitende Borghi absoluut onbeschermd. Toen de Basilieken in 846 door de Saracenen geplunderd werden, kon de vijand niet in de stad doordringen, omdat deze door sterke muren omgeven was. Paus Leo IV beschermde het erfgoed van Sint Pieter, dat hij met een muur en de thans nog bestaande torens omringde. Ver schillende andere Pausen hebben deze positie later nog versterkt, terwijl Paulus III het Bastion-systeem door muren vervangen heeft. In 1646 heeft Paus Urbanus VIII ook heel den Janiculus met vestingwerken beveiligd. Sindsdien hebben de Vaticaansche muren weinig merkbare veranderingen meer onder gaan. Wat nu het vaticaansche spoorwegstation betreft, dit zal gebouwd worden naast het Aethiopische Seminarie en binnen het gebied van het Vaticaan zal er slechts ongeveer 200 Meter dubbel spoor komen te liggen, hetgeen absoluut voldoende is voor den Pauselijken Hoftrein. De nieuwe spoorweg zal ongeveer vierhonderd meter verder buiten de muren het tegenwoordige station San Pietro op Italiaansch gebied bereiken. De oude Pauselijke Munt is omgebouwd in een electrische centrale en bovendien is de H. Vader niet van plan om het aantal bedienden in het Vaticaan uit te breiden. Voor 't geval dat de nieuwe staat eigen munten zal uitgeven zal men zich wenden tot de Italiaansche Staatsmunt of tot particuliere instellingen waar ook sinds 1870 de Pauselijke gedenk- ITeiJLilletan. Novelle van JASSY TORRUND. I. 1) Franoisoa Wodrich sit aan het venster van haar elegant en aangenaam ingerichte woonkamer, ademt de toet geurende lucht der bloeiende hyaointhen in, die voor haar op de vensterbank staan, ziet naar het prachtige sneeuwgezioht aan de andere zjjde der hooge, heldere vensterramen. en lint en peinst, en martelt haar jonge hersens in sombere gedruktheid af. Hoe gelukkig kon zjj zgn en hoe ellendig is zgSinds weken reeds. En de plaats, waar zij ook in dezen kommer raad en troost en hnlp zou kunnen vinden, is haar ontnomen. Haar echtgenoot ver moedt niets van al de pgn, die haar ziel kwelt, die als een berg op haar drukt, haar des daags den vrede eu des naohts de rust ontroofd. Hg mag en zal het ook nooit bemerken tot alles zal zgn doorstaan. Zoo zit zg nn reeds sedert uren, staart op de dwarrelende sneeuwvlokken, als moest zg die stuk voor stak tellen, en denkt tooh niet aan de sneeuw eu niet aan den heerlgken geur der hyaointhen. Zg denkt aau niets, volstrekt aan niets anders, dan dat zg binnen weinige weken als misdadigster op de bank der beklaagden zal zitten, prjjs gegeven aan de onverbiddelijke vragen van den renner, aan de aangapende, nienwsgierige onbesoheiden blikken van het pnbliek. O, Hoede Hod. penningen werden geslagen. Zoo zal er ook geen afzonderlijke inrichting geopend worden ter vervaardiging van Pauselijke postzegels, doch de Pauselijke Postmeester zal voor de uitgave zorg dragen. De eerste Pauselijke postzegels verschenen 1 Januari 1852. Destijds bestonder nog geen verplichting om postzegels op de'brieven te plakken: men kon ook het verschuldigde bedrag op het Postkantoor be talen, hetgeen dan op den brief werd aange- teekend. Eerst in 1854 werd het verplichtend om de brieven met postzegels te frankeeren. De laatste postzegels van den Kerkelijken Staat dateeren van 2 September 1870 nadien werden ze vervangen door de frankeerzegels der Italiaansche Regeering. Toen Pius IX den 9 Juni 1857 een bezoek bracht aan de stad Bologna die destijds door Oostenrijksche soldaten bezet was, werd de Paus aan den ingang der stad met groot ge jubel door het volk ontvangen. Behalve het stedelijk muziekkorps stond bij den Triumf- boog ook de militaire kapel van het 47ste infanterieregiment opgesteld. De kapelmeester Victor Hallmaijer had voor deze gelegenheid ter eere van den H. Vader een militaire marsch gecomponeerd, die sindsdien, daar er nog geen officieele hymne bestond, zonder meer de Paus-hymne genoemd wordt. Gedu rende den intocht in de stad werd deze marsch nog eensherhaald en al spoedig door de muziekkorpsen van het 29ste Oostenrijksche regiment jagers dat met het eerste Pauselijk Linieregiment voor San Petronio opgesteld stond, overgenomen. De marsch viel buiten gewoon in den smaak, en na de terugkeer des Pausen in de Eeuwige Stad werd zij officieel als de Paushymne erkend. Men heeft in de laatste dagen ook. her haaldelijk gesproken over hervormingen, die in het kleine Pauselijke leger zouden te wachten zijn, doch tot nu toe is er nog geen enkele beslissing genomen in verband met de uitbreiding der verschillende corpsen. Wat de Palatijnsche wacht betreft, deze zal waarschijnlijk blijven zooals ze is, terwijl de Edelgarde weer hun paarden terugkrijgen. Leo XIII liet zich op zijn wandelingen door de Vaticaansche tuinen steeds door bereden Edelgarden vergezellen, doch Pius X, die niet hield van eenig uiterlijk vertoon, begon reeds kort na zijn verheffing op den Pauselijken troon, op ongewone uren van den dag zijn wandeling te maken, zonder tegen iemand iets daarvan te zeggen. Alleen Mgr. Bressan ging met hem mee. De Paus liet ook her haaldelijk doorschemeren, dat hij geen bege leiding wenschte. Er wordt verteld, dat de Paus op zekeren dag, toen een van de leden der Edelgarde, die tot de hoogste Romeinsche adel behooren, zeide»Ik kan het toch niet goed verdragen, dat U zich voor mij zoo vermoeid maaktblijf toch stilletjes thuis met dit warme weerU Zoo werd de bereden Edelgarde buiten dienst gesteld. Slechts een maal nog, bij gelegenheid van de inwijding der vernieuwde Lourdes-grot liet de H. Vader De jonge vrouw beeft over het geheele lichaam vouwt de handen krampachtig te zamen en znoht nit het diepBt van haar hart. Maar hoe is dat alles tooh gekomen. Ach, zooals ons zoo honderden moeilijkheden overkomen, ongedacht en onverhoeds, en zooals we zoo menige ramp blindelings in de armen loopen om een kleinigheid. In den een of anderen winkel heeft de vronw van den regeeringsraad Wodrich iets laten ver vervaardigen, wat niet naar haar wensoh uitviel. Zg weigerde de ontvangst, zeide een paar luide, haastige woorden van af hearingde koopman die zich in de uitoefening van zgn zaak benadeeld achtte, werd grof, wat de zenuwaohtige jonge vrouw natuurlijk nog meer opwond. Uit het eene woord ontstond het andere en toen Franoisca eindelijk den winkel verliet, schreeuwde de ver toornde man haar achterna, dat zg hem beleedigd had en hg haar zon aanklagen. Niettegenstaande haar opgewondenheid moest zg tooh lachende geheele geschiedenis kwam haar zoo ongelooflijk kinderachtig voor; maar de man hield woord. Hg daagde haar allereerst voor den scheidsrechter en toen «ij daar uht verschenen was, had hg haar feitelijk aangeklaagd. Sinds twee dagen lag deze onzalige aanklaoht in den meest verborgen hoek van haar schrijftafel. En haar echtgenoot vermoedde er niets vanZg zat aan zijn tafel, zij rnstte in zgn armen. Zg, een aangeklaagde I En zg had den moed niet haar natuurlijken beschermer het verschrikkelijke mede te deelen dat was immers jnist het ergste van de geheele zaak. Eenigen tgd geleden namelijk, toen een bekende dame in een geringe aangelegenheid met de dienstbode voor het gerecht stond een zaak, die zeer veel stof tot praten gaf en in alle locale zich escorteeren door de Edelgarde te paard. Markies Cappeletti had toen zijn vorstelijke paardenstal ter beschikking gesteld. De bewaking en de politiediensten in de Vati caansche stad zullen door de Pauselijke gen darmen en door de Zwitsers verricht worden waartoe deze beide corpsen wel eenige uit breiding zullen ondergaan. Het a.s. Consistorie dat men oorspronkelijk van plan was te houden in de derde week van Maart, is thans uitgesteld tot na de ratificatie van het verdrag van Lateranen in het Italiaansche Parlement. In verband hier mede zullen er voor dientijdjook geen nieuwe kardinalen benoemd worden, ofschoon er op het oogenblik 9 vacatures zijn. Het College van kardinalen bestaat op het oogenblik dus slechts uit 61 leden en wel 28 Italianen en 32 buitenlanders. De oudste kardinaal is Zijn Eminentie Vanutelli die enkele maanden geleden 92 jaar geworden is en die nog gerust den kouden noordenwind durft te trotseeren. De jongste kardinaal is Zijn Eminentie Hlond die pas 47 jaar oud is Algemeen wordt verwacht dat Mgr. Serafini, secretaris van de Congregatie van het Con cilie, en Mgr. Marchetti Selvaggiani, secretaris van de Propaganda en Mgr. Lavitrano, de nieuwe Aartsbisschop van Palermo in het eerstvolgende consistorie het purper zullen ontvangen. Tengevolge van het overlijden van Kardinaal Vico is er een vacature voor een der vijf plaatsen van de Kardinaal-Bis schoppen. In de maand Mei zal te Rome'een diocesaan Eucharistisch Congres gehouden worden, dat in verband met 's Pausen gouden Priesterfeest met buitengewoon veel praal en plechtigheid zal worden omgeven. (9) jn I ij ke Kloven De Zeeuwaohe Vereeniging voor Dialeofc-Onder- zoek tracht door verspreiding van onderstaande circulaire, door geheel Zeeland belangstelling te wekken voor haar streven. Eenigen tgd geleden werd opgerichtZeeuwaohe Vereeniging voor Dialectonderzoek, die reeds in verschillende deelen van Zeeland haar leden telt. Het doel der Vereeniging is: het bevorderen van de belangstelling voor en de bestudeering van de Zeenwsohe dialeoten door geheel Zeeland en op die eilanden, welke taalkundig tot Zeeland behooren (Hoeree Overflakkee). Er is, in beperkten bladen vermeld werd had de regeeringsraad Wodrich met grooten ernst gezegd: Neem daar een waarsohuwend voorbeeld aao, Fransje t He zjjt ook altjjd met uw mond gereed en zegt dikwijls haastige woorden. Wanneer ge mg dat ooit aandeed mgn vronw voor het gerecht, prijsgegeven aan het op schandaal belaste pnbliek I Hoor eens, Fransje, ik zou niet weten wat ik deed! Ik geloof, dat ik het u nooit zon kannen vergeven i En Fransje met haar goed geweten had hem destgds het strenge rechterlijke voorkomen weg- gepraat en weggekust en nn, nauwelijks een vierendeeljaars later, was het waarljjk met haar zelve zoo ver gekomen In al het duistere gevoel van angst, dat haar ziel drnkte, was haar allereerst sleohts dit eene duidelijk geworden Ernst mooht niets weten, voor alles voorbij en zg vrijgesproken was. Zg moest immers vrijgesproken worden, zg was immers in haar recht Maar tot dien tgd, tot dit verlossende woord gesproken was, moest zjj den zwaren last alleen dragen. Regeeringsraad Wodrich, de onverbiddelgke, de aan zgn plicht getrouwe ambtenaar, zoa geen seconde kleuren of het trotsohe voorhoofd moeten baigen, in het bewastzijn dat zijn vronw* de hoedster van de eer van zgn hnis, een aangeklaagde was. Dit eene pont stond alzoo in Fransjes ziel onomstooteljjk vast, en waarljjk, er behoorde voor de levendig gevoelende kleine vronw een groote wilskraoht toe, om haar dapper en nochtans zoo dwaas beslnit te volvoeren I Maar het gelakte. Zg ging in huis rond als anders, zjj lachte en schertste met haar echtgenoot, zong hem zgn lievelingsliederen voor en speelde 's avonds haar gewone party schaak met hem. Kortom, de kleine heldin liet niet het minste aan sioh kring, reeda ijverig gewerkt, doch om het doel werkelijk te baanderen is noodig, grooter uitbrei ding te geven aan de Vereeniging, haar streven bekend te maken bjj alle Zeeuwen die zich voor het dialect interesaeeren en eventneel bjj belang stellende niet Zeeuwen, zoodat de Vereeniging, versterkt in ledenaantal, door veler medewerking het verzamelen en bestudeeren van Zeenwsohe dialeot-verschgnselen met vraoht kan voortzetten. Daarom rioh' het bestuur sioh in dit schrijven ook tot U. Meent niet. dat de dialeotstadie Uw vak moet zgn, om werkend lid van onze vereeniging te wordenieder die uit de praktyjk het dialect kent, en ieder die, al spreekt hij zelf geen dialeot, dagelgks met dialeotsprekenden in aanraking komt, kan de vereeniging daadwerkelijk steunen, door op te merken en aan te teekenen, en door inlich tingen in te winoen op die punten, hem door het beataur verstrekt. Materiaal verzamelen tot het samenstellen van een Zeeawsch Woordenboek is een der eerste plannen van het bestaar, en velen kannen juist daartoe meiehelpen, zonder vakmensoh te zgn. Ook zg, die op eeu of andere wijze in aanraking komen met bet Zieuwsoh uit vroeger tjjden (door bestudeering van archiefstukken, notarieele of juridische aoten, stukken betreffende polderbestuur en dgkwezen, letterkundige werken, enz) ook zjj kannen het hanue bijdragen tot de kennis van Zeenwsohe dialectverschijnselen, ook hen heeft de VereeDig'mg als werkende leden noodig. Indien U dus belang stelt in het dialeot en bereid zjj* het streven der Vereeniging voor Dialect Onderzoek daadwerkelijk te ateor *n. geeft U dan op als werkend lidliefst vóór 20 Maart. De contributie bedraagt slechts f 1,50 Wenecht U, be'angstellend in het doel der Vereeniging, haar financieel te stennen, wordt dan donateur of donatrice voor een oontribntie van minstens f 2 >50 Zoo helpt gij ook de uitgave van het verzameld materiaal mogelijk maken Het Bestnnr Dr K Kooiman, Middelburg, Voorzitter Dr. li G M. Hhjjsen, Domburg, Secretaresse F. N Bruinooge, Wemeldinge, Penningmeester L. M van Breen, Hoes, 2e Secretaris J. Hielen, Hulst Dr. J. de Hullu, Cadzand i Dr. P. J. Meertens, Utreoht bestonrs- Dr. A O M. Moerdijk, Zuiddorpe i leden Dr. Uifert Sohultz, Zierikzee Belangstellenden wordt verzocht, zich als lid of donateur op te geven bij Dr. H. C. M. Hhgsen, Lijsterhof, Domburg. Emigratie naar Z. W. Ontario. De R-K Emigratie-Vereeniging deelt het volgende mede Den laatsten tgd komen herhaaldelijk berichten in de pers voor over de werkzaamheid van den Z.E. heer R, H. Diguan, Pastoor te Chatham (Ont., Canada) tjjdens diens verblgf hier te lande. Ten einde misverstand te voorkomen, dient men te weten a. dat het voornaamste doel van Pastoor Dignan's bezoek aan Nederland was, om hier een paar Nederlandsohe priesters te vinden voor de uitoefening der zielzorg onder de Nederlandsohe immigranten in het Canadeesche Bisdom Loudon b. dat Pastoor Diguan na zgn aankomst in Nederland een paar malen een onderhond heeft bespeuren. Slechts wanneer zjj alleen was, trad haar kommer te voorsohgn, dan deed de angst haar jonge ziel als van koorts huiveren. Wat te doen, wat te doen Zij hield het eiadeljjk niet meer nit en zocht raad bjj een oude vriendin, die haar op dien ongeiukstooht begeleid had en daardoor onvrij willig haar getuige geworden was. He moet het uw mau zeggen was het eerste woord, dat de verschrikte onde dame haar antwoordde, Tante, ik kan nietZie en nu outvonwde zjj haar redeuen eu sprak zoo vast, zoo dringend, zoo overtuigend, dat zelfs de ervaren vronw haar geljjk moest geven. Ja, waaaeer mjja ouders hier waren, dan zoa ik het wel zeggen. Maar nn, zjj zouden zich hoogstens beangstigen en mjj immers tooh niet kanneo helpen 1 Fransje zweeg en zag haar onde vriendin met groote kommervolle oogen aan. Hebt ge dan niemand in de baart, die a raden kan, geeD vriend, geen verwanten begon de raadsvronw opnieuw en streek het bekommerde jonge vrouwtje vol liefde de verwarde haren van het voorhoofd. Franoisca schudde het hoofd. Verwaatea ueen. Mjjn broeders zgn in Berlgn, dat weet u. Neven hebt ik niet, maar... Zg hield op, een vluchtig rood kwam en ging over haar bleek, bezorgd gezichtje. Nu? Ik heb wel een vriend, zeide Fransje langzaam en nadenkend. Die is bovendien rechtgeleerde, en ik weet zeker, dat hg alles zal doen urn mjj te helpen. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsche Koerier | 1929 | | pagina 1