De Zeeuwsche Koerier
Vrijdag 15 Maart 1929
ELIANE.
Tweede Blad.
Provincienieuws
van
43e öaargang. No. 3441.
Kamer van Koephandel en Fabrieken
veer leeuwsch-Vlaanderen.
Rede P. A. Neeteson.
ITe-Liill ©ton.
101)
(9)
Dj heer de Fejjter protesteerde tegen de
uitlatingen van den Minister van B Z. en L. in
zgn Memorie van Antwoord op het voorloopig
veraiag inzaks de Rjjkabagrooting 1929, waarin
Z.Exc betoogt, dat alles is gedaan om de werk-
verschbffiag en den tuinbouw in Zeeawsch-
Vlaaaderen te bevorderen en dat ook mede
werking is verleend aan de vlasindnstrie. Spr.
verklaarde, dat, inplaats van alles, nog niets is
gedaan. Hjj wees er o a op, dat de jjlgoedvracht
Ter Nenzen Amsterdam nog 20 cent hooger dan
dien van Ter Nenzen naar Berljjn, hetgeen voor
prodnoenten een handicap is dat volgens de
statistiek van in- en uitvoer over 1927 van de
oiroa 48 miliioen KG vlas, welke hier geproduceerd
werden, ruim 44 miliioen KG ter bewerking naar
België moesten worden gezonden dat de per
manente vlasoommissie is samengesteld nit
mensohen, die van het bedrjjf niet het minste
verstand hebben (de voorzitter dier commissie
moet bjj een bezoek aan Zeenwsch-Vlaanderen
zelfs eens gevraagd hebben „Is dat nn vlas?");
dat in de Ver. Staten gewerkt wordt aan een
sterke verhooging der invoerrechten op tninbonw-
prodneten enz Wjj moeten voor onze belangen
waken en strjjden, zegt spr. Spreker stelt ten
slotte voor, den minister erop te wjjzen, dat
volgens de meeniDg van betrokkenen nog niets
tot verbetering ven 'den toestand is gedaan.
INGEZONDEN MBDEDEELING
(6)
VRAAGT SPOOR'/ MOSTERD
- -
(Vervolg verslag vergadering op
Zaterdag 9 Maart.)
In aansluiting met dese uiteenzettingen van
het Bureau hield de heer Neeteson, vooraitter
van de afdeeling Grootbedrijf der Kamer en
directeur van de Eerste Nederiandsohe Coöp.
Beetwortelsuikerfabriek te Sas van Gent de
volgende rede:
De vraag, of het gewensoht is dat onze Kamer
lioh bemoeit met den toestand waarin op het
oogeublik onze Nederiandsohe suikerindustrie
verkeert, acht ik zoozeer in hec belang van ons
geheele land en meer in het bjjzoi der in dat van
het gebied onzer Kamer, van Zeen vaoh-Vlaanderen
dus, dat het mij gewensoht voorkomt de toe
lichting, die het bureau tot ven bevestigend
antwoord op die vraag geleid he«ft eenigszins
nader te bezien en uit te werken.
De huidige suikerprijzen zijn te laag om daaruit
een loonende bietenprjjs te kui ten betalen, zegt
die toelichting. Wanneer men nu weet dat de
suikerprjja op het oogeublik ongeveer f 13.50 is,
dan aal men begrijpen dat, daartegenover niet kan
■taau ean bietenprgs, die voor den landbouwer
nog loonend is.
Kon na met eenigen redelijken grond gezegd
worden, dat de fabrikanten of ds boereu zelf de
aohnld zjjn van dieu toestand, dat zij dan maar
met hun tjjd hadden moeten meegaan, er zou
alias voor te leggen zjjn om hm dan ook maar
de gevolgen te laten dragen. Maar zoo is het
niet: de Nederiandsohe suikerindustrie staat op
een aeer hoog peil, sjj is iu staat gebleken,
ondanks de hooge lasten, die de West-Euro-
peescha cultuur haar oplegt iu den vorm van
sociale maatregelen en betrekkelijk hoog^ looneu,
om den bietenprgs in verhouding tot de suiker
prijs hooger op te voeren dan veelal elders het
geval is. En wat de bietenteelt betreft mag
gerust gezegd worden, dat de opbrengst nergens
elders aoo hoog is als in ous laud.
Wanneer dan ook een eerljjks strjjd het pleit
moest beslissen, dan zou de meest energieke bd
de ven nature gunstigst gelegen voortbrenger
de overwinning behalen en dan wisten wjj
het wel.
Maar aoo is helaas de toestand uiet. Op kunst
matige wjjae worden dumpiDgsprjjzen en over
productie geschapen, en wel door een allerwegen,
behalve bjj ons, toegepaste besoherming. Iu de
toelichting van het bureau worden daarvan reeds
een paar voorbeelden gegeven. Er sjjn er meer
Amerika IS1/* Cuba 2.80 Tsjeoho-Slowakjje
26 Spanje 55,
Engeland besohermt bovendien zjjn raffinaderijen
door van witte sniker ongeveer f 2,50 per 100
K.G. meer te heffen dan van ruwe.
Het sjjn toestanden die onmogelijk kunnen
bljjven bestaan, daar moet een oplossing voor
komen en het beste zal die gevonden kannen
worden in eene internationale conventie. Dit zon
niets nienws zjjnin 1903 trad een dergelijke
oonventie in werking, maar de oorlog die zooveel
op zgn geweten heeft, was ook hier de schold
dat ijj geheel verliep,
Ondertnssohen is znlk eene regeling er op hei
oogenblik niet, en dan rjjst de vraagmoet niet
geaorgd worden dat onze bietenteelt en onzr-
snikerindnstrie intnsschen niet verdwijnen
En waarom moet daarvoor worden gezorgd
Zie bla. 27 e v. van „Waarom bescherming".
En wat de beteekenis voor Zeenwsch-Vlaanderm
is, wordt reeds met enkele cijfers aangetoond in
de toeliohting van het bureau.
Dat hier gemiddeld per jaar 11800 H.A. land
Naar het F r a n b o h.
Zjj was achter gewoon om de opwellingen van
haar hart te onderdrukken, en daar zjj meende,
dat het haar nooit zon gegeven zgn, om er aan
toe te geven, bleef zjj dikwijls zooveel te koeler
en etilswjjgender, naarmate zjj de hoop vreesde
te varraden, die ondanks alles, weer in haar
verlevendigd werd; terwjjl zjj riet vermoedde,
dat haar ternghoadendheid. evenals vroeger haar
edelmoedigheid, aan Haynald sleoats een verdiende
onverschilligheid toescheen Hjj meende zelfs haar
genoegen te doen door weg te bljjven. en dan
maakte ajj er zich bezorgd over, dat zjj daarover
verdriet had en vroeg zioh af, of zij niet te vroeg
haar vroegere droomen had doen ontwaken
De markiezin scheen niets te zien Zjj was
kalm en ernstig. Gelukkig, dat zjj haar zoon weer
had, trachtte sjj door groote liefde haar vroegere
hardheid te doen vergeten. Maar de ontroering
van het laatste jaar had haar krachten uitgeput.
Zjj verborg het voor zichzelf niet en dacht, dat
haar einde meer nabjj was dan zjj meenden die
om haar leefden, maar zjj sprak er nooit over
en liet hen verwachtingen uitspreken, die sjj
Aiet dealde. Zjj aei eohter, dat sjj niet maar naar
met bieten worden bebouwd en dat meer dan
20 pCt. van de totale oppervlakte bouwland is,
blijkt nit het verslag over den landbonw in
Nederland, uitgegeven door het Departement van
Landbouw.
Wanneer we de opbrengst sohatten op 16000
K G per gemet en dat is tooh zeker niet te boog
komen we reeds aan de genoemde 400 miliioen kilo
Wat betreft het te betalen loon tot en met de
verzending van de verschillende losplaatsen is de
volgende berekening gemaakt:
Onderhond opeenzetten en
schoonhouden
(in Friesland 85,37, Gro
ningen 74,44)
Rooien en op den wagen
laden
(in Friesland 87,33, Gro
ningen 80.42)
Loon aan knechts voor
paardewerk
lüfidZênioD Medoieding.
is voor 11800 H.A.
Wegers, tarreerders, op-
ïorters, indragers, per 1000
KG brnto 45 oent of per
1000 KG netto 50 cent. is
voor 400 miliioen KG
Totaal
Voor het vervoer wordt
betaald
nan de tram Breskens
Maldeghem voor 60 mill. KG
aan de Z-V T-M voor 125
miliioen KG
aan HalstWalsoorden
voor 15 miliioen KG
Samen aan de tramljjnen
aan de spoorlijnen Meohel an
Ter Neuzen voor de lijnen
voorzoover die in Zeen wseh-
Vlaanderen liggen, vcor
50 miliioen K.G
aan de schippers ten slot te
voor 200 miliioen KG
67,60 per H.A.
76,-
17,60
f150,-
f 1,770,000,—
f 200,000,—
f 1,970,000,-
100,000,—
800,000,—
26,000,—
f 426,000,—
60,000,—
200,000,—
Dus aan vrachten totaal f 686,000,—
Dan komt hier nog bjj de bron van inkomsten
die vele gemeenten in ons gebied hebben aan
kaai- en havengelden, die sjj van de bieten
heffen en die in sommige havens, sooals ieder
van ons wel eens op zgn heart zal ondervinden,
teer hoog zijn.
Wanneer de bietencnltanr moest verdwijnen
en plaats maken voor de teelt van andere vrnohten
zon dat beteekenen, dat de landarbeiders in
Zeenwsch-Vlaanderen ongeveer 1 miliioen galden
aan loon minder zonden ontvangen, dat de
middelen van vervoer meer dan een half miliioen
minder zonden beuren.
Zenden dan de trammen b.v. den strjjd, die
nn al zoo zwaar voor hen is, kannen volhouden
Ik vrees van aiet en denkt U ons Zeenwsch-
Vlaanderen eens zonder die tramljjnen.
Ik meen, mjjnheer de voorzitter, dat ik hier
mede, naast hetgeen ie toeliohting reeds zegt,
kan volstaan om aan te toohen van welk uit
nemend belang de bi^tenonltnnr en de sniker-
indnstrie voor ons geheele land en niet het minst
voor Zeenwsch-Vlaanderen zjjn en dat het das
op den weg van onze Kamer ligt om onze mede
werking te verleenen aan het behond van deze
takken van bestaan Trouwens, eene besoherming
van deze zon volstrekt niet iets nienwB zjjn. In
de eerste plaats niet als aoojjns-artikel, want de
heeren zullen weten dat sniker dit in hooge mate
is in den prjjs van eiken kilo sniker, die moeder
de vfonw bjj den winkelier haalt, is een bedrag
van 27 oent aan accijns begrepen, dat is op het
oogenblik zoowat 1,5 maal den eigenlijken prjjs,
en onze sohatkist ontvangt daarvan jaarlijks
'n kleine 60 miliioen galden. Weina, dit voor de
schatkist zoo belangrjjk aocjjnsartikel is het
eenige, waarbij de producenten geenerlei ver
goeding voor de daaraan verbonden beslommeringen
ontvangt.
Bjj de andere accijns-artikelen is dit wel het
gevalbjj bier is de accijns f 1,50 per H L. en
per graad, het invoerrecht bedraagt f 12 per H L
Bjj gedistilleerd is het invoerrecht boven de
aocjjns f 8 50 per H L van 50 pCt.
Bjj tabak is de accijns voor sigaren 10 pCt,
voor rook-prnim- en snuiftabak 15 pCt, voor
sigaretten 25 pCt. van den kleinhandelprjjs.
Bjj invoer betaalt men boven en behalve die
aocjjns nog eens 30 pCt van de waarde voor
sigaren en tabak, 45 pCt. van de waarde voor
sigaretten..
San Remo zon terngkeeren, en toen het nar van
vertrek was aangebroken, stond zjj er op, om
niet naar Creoy, maar naar Erlon terug te keeren
in het hnis van mjjn zoon, herhaalde zjj meer
malen.
Zjj keerden das nog eens allen te samen naar
het groote kasteel van Erlon-les-Bois terug. Het
was een feestdag voor het dorp en den omtrek.
De kasteelbewoners, die zoolang afwezig waren
geweest, werden met de levendigste toejuichingen
ontvangen en met geestdrift begroette men hun
terugkeer.
Allen, die Eliane bezocht en verzorgd had
gedurende de ziekte, vereenigden zioh om haar
een bjjzondere en treffende hulde te brengen, en
de kinderen speelden er een rol bjj die sjj niet
van bniten geleerd hadden, door de lacht te doen
weerklinken van haar naam en van vrengde
kreten, even luidruchtig als opreoht.
Tegen den avond van dezen dag lag de mar
kiezin, gelukkig maar afgemat, in een leuningstoel
in de groote zaal, waar zjj na znlk een lange
afwezigheid weer was teruggekeerd Ondanks het
vrooijjke geraas, dat buiten heerschte en dat men
binnen kon hooren, besrschte een zekere stilte
om haar, omdat haar zoon geöisoht had, dat ijj
een nnr rast zon nemen, en aan het andere einde
van de kamer staande, met de oogen op den tnin,
waakte hjj er zelf over, dat niemand den slaap
zjjner moeder zon storen.
Maar de markiezin sliep niet, sjj keek haar zoon
oplettend aan. Eensklaps riep zjj hem bjj zich.
Hjj kwam ving en vrooljjk nader en knielde
voor haar neder.
Ben je big, dat je hier sjjt, Raynald?
Bjj zont: aocjjns f3, per 100 KG invoerrecht
f 4 per 100 K G.
In de tweede plaats niet, omdat vroeger steeds
steun gegeven werd. Eerst in de z.g overponden
d.i. wat men meer produceerde dan waarvoor
accijns sohnidig was, daarna, tot 1903, toen de
Brasselsche Suik'erconventie in werking trad,
kregen de saikerfabrikanten eene premie in den
vorm VBn afschrijving op den accijns Deze premie
was eene afloopende met een vooraf vastgesteld
minimnm en was in 1902 nog f 1,80 per 100
K G. sniker.
Bjj de genoemde confentie werd het geven van
derljjke premies verboden maar toen die conventie
eindigde, werden zjj niet opnieuw ingesteld.
Zooals ik reeds zeide, zon het dos niets nieuws
zjjn wanneer de sniker weer opnieuw in den een
of anderen vorm eene tegemoetkoming ontving.
OndertnsBohen is men daarvoor op het oogen
blik aan het werk. Een. viertal leden van de
Tweede Kamer, van verschillende politieke richting
hebben een initiatief-wetsontwerp ingediend. Het
zal das na zaak zjjn deze heeren bij hnn pogingen
te steunen en daarom mjjnheer de Voorzitter be
veel ik het voorstel van het bnrean bjj deze ver
gadering warm aan.
REKENING OVER 1928 De financieele
Commissie nit de Kamer werd gemaohtigd, de
rekening over het dienstjaar 1928 vast te stellen.
Hiermede was de agenda afgewerkt. Alvorens
echter de rondvraag aan de orde te stellen legde
de voorzitter de volgende verklaring af
Mijne Heeren,
Hoewel het niet moet worden aangemerkt als
een bewjjs, dat ik van deze plaats steeds zal ingaan
op aanvallen op de werkzaamheid der Kamer, wil
ik vooral omdat mjj znlks speciaal verzocht
werd wjjzen op de woorden door het lid van
den gemeenteraad van Axel, den heer F. Dieleman,
in de raadszitting van 5 Maart 1.1. genit. naar
aanleiding van het sohrgven van onze Kamer aan
den gemeenteraad inzake den aanleg eener water
leiding in Zeeuwsoh-VIaanderen.
Ik wil in de eerste plaats opmerken, dat de
Kamer dat schrjjven aan den gemeenteraad zond
op grond van de verplichting en bevoegdheid haar
opgelegd en toegekend bjj artikel 12 der wet
omtrent hare samenstelling, en dat het uiteraard
aan hare eigen beoordeeliog staat of zjj een of
anderen maatregel in het belang van Zeenwsch-
Vlaanderen weneoheljjk of noodzakelijk aoht.
Bedoeld raadslid diene toch te bedenken, dat
er personen in de samenleving zjjn, die door bnn
bedrjjf, door hnn ervaring, door hnn kjjk op de
m&atsohappeljjke en economische verhoudingen tot
andere inzichten en conolnsies kernen, omtrent
hetgeen noodig is voor den bloei en de welvaart
onzer streek, dan missohien iemand krjjgen kan
die een klein landbonwersbedi jjf exploiteert, en
dat het zelfs niet denkbeeldig is dat ook dergelijke
bedrjjven in de toekomst zonden kannen prrfreertn
van de waterleiding, die we thans nog missen. De
woorden van den heer Dieleman zjjn naar mijn
oordeel niet vrjj van kortzichtigheid
Zjj klinken bovendien nit zjjn mond vreemd.
Uit het rapport der Commissie van Onderzoek
inzake de Zeenwsoh-Vlaamsche Waterleiding bljjkt,
dat de heer Dieleman, die lid dier Commissie was,
slechts bezwaar maakte tegen het rapport, omdat
het de verplichte verzekering huldigde.
Daaruit vloeit voort, dat hjj geen bezwaar had
tegen het overig deel van het rapport en de
ounolnsies waartoe die Commissie kwam, en dat
hjj dos ook ondersohreefhet economisoh en
hygiënisch nnt eener waterleiding,
dat het thans voorgestelde tarief de draagkracht
der bevolking niet te boven gaat,
dat de rentabiliteit van het bedrjjf verzekerd is,
dat het waterleidingsbedrijf geenerlei belastiDg-
verhooging zal noodzakelijk maken of eenigen
anderen financieels nadeeligen invloed op de fi
nancien der toegetreden gemeenten zal hebben,
dat de waterwinplaats te St. Jansteen geen
aanleiding tot ongerustheid g*eft en aenhevelirg
verdient boven andere oplossingen.
RONDVRAAG. Ter sprake kwam eec Bchrjjven
van der. heer fan Waesberghe aan Hen Direotenr-
Generaal dar Posterijen Telegrafie met verzoek
het daarheen te willen leiden, dat de vervroegag
van som aige postb» s'eliingm, welke ijjdms de
jjsperiode wan mogeljjk gebleken, ook in normale
omstandigheden zon worden gehandhaafd door
de berrtffende puatzendingen over Belgie te bljjven
dirigeeren.
Over een en ander werd uitgebreid gedisoussi-
eerd. Gewezen werd op verschillende mistoestan
den, welke op dit gebied bestaan en die voor de
bewoners van Zeenwsoh-Vlaanderen, speciaal voor
de zakenmensohen, zeer onaangenaam zjjn.
Ten slotte werd besloten te onderzoeken, in
hoeverre verbetering te verkrijgen zon zjjn.
De heer Risaeenw verzocht, daarbij ook rekening
te honden met West-Zeenwsch-Viaanderen.
De secretaris deed eenige mededeelingen omtrent
de besprekingen, welke in verband met de be
oogde reorganisatie van het telefoon-verkeer hebben
plaatsgevonden. Deze zjjn inmiddels in de pers
gepubliceerd.
Ook de heer Risaeenw wjjst erop, dat maatregelen
ter bevordering van den tninbonw niets helpen,
als men niet zorgt, dat de vraohten omlaag worden
gebracht.
De heer de Fejjter noemt de mechanisatie der
vlasindnstrie, waarop door de oommissie is aan
gedrongen een dwaasheid. In het land van Kortrjjk
werken dnizenden vlassers en daar vindt men
slechts 3 k 4 machines en dan nog bjj bedrjjven,
die geparenteerd zjjn aan een spinnerij, De
productie door de machines wordt door de spinners
genegeerd. Aangedrongen wordt ook op ct Operatie.
Dat is absolnnt onmogelijk vooral in het klein
bedrijf. Men zegt, dat er geen samenwerking is.
Het is gebleken, zegt spreker, dat die wél bestaat.
De Ctmmissie oordeelt over een zaak, die zjj
niet kent.
Nadat over een en ander nog eenigen tjjd
van gedachten was gewisseld, werd het voorstel
van den heer de Fejjter aangenomen.
Op voorstel van den heer Catsman wordt
besloten, aan te dringen op handhaving der zit
dagen van den Rijksontvanger te Aardenbnrg en
St. Krnis in verband met het feit, dat de grens
bewoners veel met den ontvanger te maken hebben.
Nadat op een vraag van den heer Catsman, of
er reeds iets bekend is omtrent de in een vorige
vergadering ter sprake gebrachte verbetering van
het vervoer door den secretaris is geantwoord,
dat nog niets bekend is, doch dat het wel waar
schijnlijk ie, dat op enkele pnnten aan de genite
verlangens zal worden tegemoet gekomen, wordt
op voorstel van den heer 't Hoff besloten een
adres te richten tot de regeering met het verzoek
maatregelen te willen treffeD, dat de middenstand
niet becononrreerd kan worden door ambtenaren
der posterijen, die in hnn vrijen tjjd als handelaars
optreden.
Daarna gaat de Kamer in geheime zitting.
01 ja mama! Ik hield altjjd veel van Erlon.
Men behoeft mjj nooit meer te zeggen, dat de
boeren ondankbaar zjjn; die hier in het dorp zjjn
het ten minsto niet. Zij hebben hnn weldoeners
lief, zjj weten haar vooral lief te hebben, haar
en het haar te betnigen. Het is dan ook niet
moeiljjk
Dat meen ik ook 1 zei di markiezin. Maar jjj
Rayaald, antwoord mjj, zon jjj haar bjj geval
niet meer liefhebben
Moeder riep Raynald nit, terwijl hjj vuurrood
opsprong. Va a wie spreekt n mjj
Wel, natuailjjk van Eliane
Van Eliane Goede hemel I En n vraagt mjj
of ik haar lief beb 1
Je bemint haar das nog altjjd En wa&rom
spreek je er d in niet meer over P
Is het omdat je niet meer kant twijfelen aan
mjjn toestemming Dat zon dan tooh wel wat
ver gedreven ^jjn.
O mama i zei hg met verstikte stem, terwjjl
hji weer op d-> knieën viel. Zjj is bet. Zg, die ik
niet meer wsv dig ben Zjj, die mjj niet bemint
en mjj nooit afgehad heeft.
Meen je?
Op dit oc -enblik verscheen Eliane achter in
de zaal, de ha aden vol bloemen en op haar hoofd
een krans, dien de kinderen van het dorp haar
hadden aang' boden en die Blanche haar op had
gezet.
Een stralende en ongewone vreugde maakte
haar nog schooner dan ooit. Zjj gevoelde onbestemd,
dat de heer jke dagen van Erlon waren weer-
gekeerd. Allo vrooijjke stemmen van de jengd,
de hoop en de liefde, die zoolang geawegen
hadden, schenen weder om haar heen te weer
klinken. De markiezin riep haar ook bjj zioh en
met een stralend gelaat kwam zij aanloopen.
Eliane zie mjj eens goed aan. Is het waar.
dat je dien armen Raynald niet meer lief hebt?
Dat je hem nooit bemind hebt Dat je vindt,
dat hjj jon onwaardig is
O, Neen, tante, dat is niet waar, riep zjj nit,
vuurrood wordend, maar tooh te gelukkig om
verlegen te zjjn.
Kom kinderen, zei de markiezin De Liminges
terwjjl zjj de hand van haar zoon, in die van het
jonge meisje legde. Laat ons geen tjjd meer
verliezen. De dagen die mjj nog resten, zjjn te kort
om er een uur van te verspillen.
Zjj viel op haar hoofdkussen terog, maar zjj
streed tegen haar zwakheid, om geen sohadnw te
werpen op dit gelnkkig nnr, en met een groote
krachtsinspanning hernam zjj met bjjna onver
anderde stem
Laat mjj nn alleen. Da avond is schoon en
sohitterend de tnin is vol bloemen, gaat samen
wat wandelen, later kan je dan bjj mjj terugkomen.
01 wat ia God goed, voegde zjj er halfluid bij,
dat hjj mjj toegestaan heeft om tot op heden te
leven.
Zg bogen zich ontroerd en de oogen vol tranen
om haar te omhelzen, vóór zg heen gingen. Zjj
legde haar hand beurtelings op hnn hoofd, en zei
toen glimlaohend Zie je, Raynald, per slot van
rekening, hnweljjk ik jon tooh nit, en jezjjttoch
nog geëindigd met een vronw te nemen, die ik
voor je gekozen heb.
EINDE.
