Wrijdag 8 October 1928
40ste Jaargang
NIEUWS- FM ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Eerste Blad.
G-een Lia.a.st.
n
VERSCHIJNT ELKEN DINSDAG- EN VRIJDAGAVOND
Vit de R.-K. Staatsparty.
Mo. 3083
POSTREKENING Nd. 52419.
Dit nummer bestaat uit
TWEE BLADEN.
Tot hst aannemen van advertentiën voor
dit blad ia eveneens gerechtigd bet
„Centraal Nederlandsch Advertentie-Bureau"
Papestraat 26, Den
Uit het Parlement.
Het Nederlandsch—Belgisch Verdrag.
Buitenland.
Voornaamste nienws.
Provincie Nieuws.
Typhus ia Zeenwsch-Vlaanderen.
WESTDORPE.
Ingezonden Mededeeling (33)
JL
I [)l Jijne pijptabak is
DE ZEEUWSCHE KOERIER
Abonnementsprijs 1.25 per 3 maanden,
of 4.50 per jaar, bij vooruitbetaling -
Advertentiën 20 cent per regelbij contract lager
Bureaux van Redactie en Administratie
OOSTKADE 218, SAS-VAN-GENT
Telefoon 15 Telegramadres: Koerier
ZEER KOOPKRACHTIGE
LEZERSKRING
uitstekend geschikt
voor publiciteit
De leider der christelijk-historische partij,
mr. Schokking, lid van het Kabinet-Colijn,
dat slechts enkele maanden aan het bewind
was, heeft te Leiden voor de leden zijner
partij een rede gehouden over den politieken
toestand van het oogenblik en hij merkte
daarbij op, dat de christelijk-historischen niet
zoozeer zijn voor een spoedig herstel van de
Coalitie. «Zij hechten», verklaarde hij, «geen
geloof aan de duurzaamheid van een ge
dwongen huwelijk en in alle geval ligt het
niet op onzen weg om in die richting te
sturen».
De christelijk-historischen maken geen haast
met het herstel der Coajitie en zij zullen
daartoe geen hand uitsteken.
Wanneer echter niet van de christelijk-
historischen het initiatief tot herstel der
Coalitie uitgaat, dan twijfelen wij er werkelijk
aan, of ze nog ooit herleven zal. De weigering
immers der christelijk-historischen om voor
het herstel der Coalitie iets te doen beteekent,
dat zij niet inzien, dat zij iets hebben goed
te maken, dat zij ook niet van plan zijn, hun
anti-papistische tendenzen te laten varen. En
zoolang dat niet het geval is, zien we met
den besten wil ter wereld geen weg, die naar
hernieuwing van het bondgenootschap leidt.
Men kan dat betreuren, men kan ach en wee
roepen over het feit, dat daarmee het voeren
van een christelijke politiek tot de onmogelijk
heden behoort, men kan voor de politieke
feiten de oogen niet sluiten. Zelfs al zouden
onze leiders het willen, het katholieke volk
zou het niet dulden, dat we met een partij
in zee gingen die zoo pas aan het Opperhoofd
der Katholieke Kerk de grofste beleediging
had toegevoegd en die geen waarborgen had
gegeven dat in het vervolg dergelijke belee-
digingen van haar niet meer hoeven te worden
verwacht.
De christelijk-historischen hebben thans
bijna een jaar den tijd gehad om tot bezinning
te komen. Die tijd heeft hun geen raad
gebracht. Veeleer krijgt men den indruk, dat
ze meer en meer in net anti-papisme ver
starren, dat zij er geheel van doorzuurd raken.
Het duurt nog bijna drie jaren eer nieuwe
verkiezingen het Kabinet-De Geer den levens
draad zullen afsnijden. Tot dan is een nieuwe
oriënteering niet urgent, maar we kunnen ons niet
voorstellen dat die nieuwe verkiezingen zouden
kunnen worden ingegaan, zonder dat den
kiezers is duidelijk gemaakt, wat hun daarna
staat te wachten.
Drie jaarook wij hebben dus geen haast,
maar in die tijdsperiode zal toch de nieuwe
oriënteering dienen te worden voorbereid.
Wat het wachtwoord worden zal, we weten
het niet, maar we gelooven, dat het een
groot percentage onzer kiezers uit het hart
gegrepen zou zijn, wanneer noch links noch
rechts we ons bonden, maar met een eigen
regeeringsprogram voor een vierjarige periode
de medewerkers namen waar ze slechts te
krijgen zijn.
Onze volstrekte zelfstandigheid kan onzen
invloed naar buiten, onze kracht naar"binnen
slechts ten goede komen.
(Vervolg der agenda voor de vergadering van den
Partijraad op 22 en 28 October).
8. Hernieuwde opening der vergadering door
den Bondsvoorzitter.
9. Voorstel van de R-K. Rgkakieskringorga-
nisatie, luidende
„De Partijraad oefene ter bevoegder plaatse den
noodigen aandrang uit, opdat artikel 123 van het
Indische Begeeringereglement worde gewijzigd of
gesohrapt".
Praeadviea van het Bondsbestuur.
Het Bjndsbastuur verwijst naar pant 19 dezer
agenda
10. Voorste! van de R-K Rijkskieskringorga-
niB»tie Heider, luidende:
Ds Partgrand bevordere, dat er ten spoedigste
tot s'and komi eene wettelijke regeling der
Werkloosheid b verzekering".
Praeadvies van het Bondsbestuur
Wettelijke voorziening ten aanzien der gevolgen
v«n t g. normale werkloosheid is in voorbereiding
De Partijraad zon het Partijbestuur iu overweging
kuunen geven de behanieling, ook der zg
abnormale werklooaheii, zooals die thans heerscht,
in het kader vai het gebeele vraagstuk der werk
loosheid voor te bersiden.
11. Voorstel der R.-K. Rjjkskieskringorgani-
satie Helder, luidende
„Da Par ij^aad benoeme eene studiecommissie
om te onderz eken de mogelgkhaid van wijziging
der Wet op liet L O ten aanzien van het maximum
aantal leeriiog'n voor da vaste leerkrachten, met
dien verstande, dat het vastgestelde maximum
worde verminderd".
Praeadviea van hst Bondsbestuur
Dit vraagstnk is in studie bij de Staataoommiasie-
Rutgers tot wijziging der L. O.wet. Het Bonds
bestuur adviseert de resultaten van het werk dier
Commissie af te wachten.
12 Voorstel der R-K. Rgkskieakringorgani-
satie Helder, luidende
„Da Partgraad late in een studiecommissie
onderzoeken de mogelijkheid tot afsoheffiug der
ForensenbeluBting voor de belastingplichtigen met
een inkomen beneden f 8000.
Praeadviea vaa het Bondsbestnur
Het in dit voorstel aangevoerde onderwerp is
nn klein, zg het belangrijk, onderdeel van
het geheele kelaatingvraacstnk. Het is inderdaad
hoogst gewenscht, dat het vraagstok der forensen-
belasting in zgu geheel een goede oplossing
verkrgge. Dat de Partijraad zich over de wensche
lgkheid uitspreekt, komt het Bondsbestnnr juist
voor. Echter meent het Bondsbestnnr een in
onderdeelen afdalende behandeling van een zoo
ingewikkeld onderwerp in den Patgraad te moeten
ontraden.
Bg het uitspreken der wenschelgkheid als boven
bedoeld, zon als vorm eene motie knnneu gekozen
worden, luidende
„De Partgraad enz.
gezien het voorstel der R-K. Rgkskieskring-
organisatie Helder in zake de foreneenbelasting
voor inkomens beneden f 8000.
gezien het praeadviea van het Bondsbestuur,
gehoord de daarover gevoerds besprekingen, spreekt
met nadrnk de wenschelgkheid uit, dat voor het
vraagstuk der forensen belasting in zgn geheelen
omvang een gcede oplossing worde verkregen,
noodigt allen, die tot de vervulling van dien
wensch kunnen bijdragen, uit, daaraan hunne
medewerking te willen verleenen, en gaat over
tot de orde van den dag
13 Voorstel van de R-K. Rijkskieskringorga-
nisatie Helder, luidende
„De Patijraud late in een stadieoommiesie
onderzoeken zoo spoedig mogelijk de moge
lijkheid van hnnrverlaging der met Rijkssubsidie
gebouwde wonigen van woningbouwverenigingen
door het verlagen van den rentevoet der voor-
sohotten en verlenging der eflossingstermgnen,
waardoor verlaging der annoï eiten of geheele of
gedeeltelijke kwijtschelding der voorschotten
mogelijk wordt."
Praeadvies van het Bondsbestnnr
Het mag bekend worden geacht, dat het pro
bleem in dit voorstel naar voren gebracht, de
aandaoht heeft der betrokken antoriteiten. Ook
de Vereeniging van Nederlandsche Gemeenten
heeft in den kring haro bemoeiïagen opgenomen.
Het Bondsbestnur ontkent geenszins het groote
belang der zaak voor de bij dit vraagstuk betrok
ken personen. Evenwel meent het Bondsbestnnr,
dat dit onderwerp niet ligt binnen het kader van
die groote vraagstukken, waaraan de Pattgraad,
krachtens zgn doel en op grond van eigen samen
stelling. zgn aandaoht allereerst zal moeten wgden.
14 Voorstel der R-K. Rgkskieskringorganisatie
Haarlem, luidende
„De Partijraad dringe er bg de Regeering op
aan, dat de foreneenbelasting zoodanig worde
herzien, dat ze meer dan thans beantwoordt aan
hare oorspronkelijke bedoeling".
Praeadvies van het Bondsbestuur
Het Bondsbestuur verwijst naar het praeadvies
onder punt 12 dezer agenda.
(Wordt vervolgd).
Het eindverslag der der commissie van rappor
teurs uit de Tweede Kamer overhet Nederlandsch-
Belgieoh verdrag is uitgebracht.
Gent, de hoofdstad van Oost-Vlaanderen, Zon
dag, evenals onlangs ook haar zusterstad Brngge,
heeft gedaan, onder groote belastelling in open-
luoht een toewijdingsdag aan het H.Hart gehouden.
Na de Pontifioale-mis, opgedragen door mgr.
van Reokem, wgbissohop van Gent, defileerde
gedurende ongeveer twee aren een stoet, waarin
ontelbare Katholieke vereenigingen Gent en om
geving meestapten.
Vervolgens werd bg de St Annakerk een H.
Hartbeeld onthuld.
Bg vele duizenden waren de Katholieken opge
komen, om deze plechtigheden bij te wonen, die
begunstigd werden door praohtig weer.
De Chineesche gedelegeerde bg den volkenbond
heeft in een in een interview met de „Daily
News" verklaard, dat het ontwakend Chineesche
Volk niet langer onder het juk van het buitenland
wil dienen. Indien de buitenlandsohe volken voort
gaan de sonvereiniteit van China te sohenden,
zal Chiua voor zijn vrijheid moeten vechten.
Zoowel te Huist als te Graauw (het Jagertje)
is een getal van typhus ceoonatateerd.
De Gezondheidscommissie, gevestigd te Hnlst
dringt er in verband hiermede bg het pnbliek
met den meesten klem op aan
„le. alle drinkwater en melk nitslnitend
gekookt te gebruiken
2e. vaatwerk, potten, pannen en tafelgerief
om te wassohen met gekookt warm water, waaraan
soda is toegevoegd en daarna om te spoelen met
gekookt water
8e. geen ongeschild fruit of ongekookte groenten
te gebruiken
4e. in alle opziohten de grootst mogelijke
zindelijkheid in acht te nemen".
Weest vooral zindelijk op lichaam, kleeding en
woning, zoo maant de commissie ieder aan.
Mogen deze nuttige wenken door ieder zonder
nitzondering worden ter harte genomen. Vooral
na de suikercampagne zoovelen uit diverse plaatsen
tezamen brengt, mag met het dreigend typhus-
gevaar voor oogen niets worden verzuimd, wat
de verbreiding dezer zoo terecht gevreesde ziekte
kan voorkomen.
De R-K. Werklieden-Standsorganieatie had
tegen Dinsdagavond j.l. een algemeene vergadering
belegd.
De opkomst hoewel niet zoo groot; als we
dat hier gewoon zijn was bevredigend.
Na opening braoht de voorzitter dank aan hen,
die aan den oproep van het bestuur hadden ge
hoor gegeven en Zondag j.l. aan de generale H.
oommanie hadden deelgenomen. Hij voegde
daaraan den wensch toe, dat de opkomst een
volgende maal nog grooter zon mogen zgn. Men
houde steeds voor oogen, aldus spr., dat wij als
katholieken, ook geestelijke belangen te be
hartigen hebben. Spr. richtte ook enkele vriende
lijke woorden tot de redactie van „De Zeeuwsche
Koerier", die, tot spreker's groote voldoening,
door haar tegenwoordigheid op deze vergaderine
blgk gaf, met de organisatie te sympathiseeren
en haar streven te willen steunen.
De notulen der vorige vergadering werden alsdan
voorgelezen en onveranderd goedgekeurd.
Ingekomen was een mededeeÜDg van het hoofd
bestuur, dat van 30 October tot 2 November voor
bestunrsledeo en leden der organisatie een retraite
was georganiseerd te Seppe. De kosten zooden
f6,50 per deelnemer bedragen, welke in het
retraitenhnis zonden worden voldaan. De datum
was zoo gekozen, dat er zoo weinig mogelijk
behoefde te worden verlet, daar de Maandag
(Allerheiligen) voor de meesten toch een vrjjedag
was. Vooral de bestuursleden der organisatie
werden dringend tot deelneming nitgenoodigd,
daar zij leiding moesten geven en van hun voor
beeld veel invloed kan nitgaan.
De voorzitter ondersteunde den oproep van het
hoofdbestanr en hoopte, dat velen hieraan gevolg
mochten geven, al is het, zei spr., in deze streek
met het oog op de suikercampagne voor verschil
lenden zeer moeilijk.
Ook de geestelijke adviseur, kapelaan A. Ans-
sems, onderstreepte nog een het nnt eener retraite
en voegde hieraan de mededeeling toe, dat ieder,
die znlks wensohte, hiervoor uit het te Westdorpe
bestaande retraitenfonds f 10 kon nitgekeerd
krijgen Tot verdere inlichtingen zou men spr.
steeds gaarne bereid vinden.
De voorzitter stelde dan aan de orde de benoe
ming eener commissie voor „Herwonnen Levens
kracht". Tot dasverre, aldus spr., moest de orga
nisatie der inzamelingen, speldjesverkoop e d.
steeds door één persoon geschieden, wat te veel
werk geeft. Een oommissie kan de werkzaamheden
verdeelen en het werk zoodoende ook beter doen.
Op nitnoodiging van den voorzitter verklaarden
de seoretaris alsmede de R. Vervaek, H. Govaert,
M. Wegnen en O. Thomas zich bereid in bedoelde
oommissie zitting te nemen.
De voorzitter sprak dan een welkomstwoord
tot den heer Geerts uit Hnlst, die voor het eerst
na zgn vestiging in Zeeuwsoh-Vlaanderen als
vrijgestelde hier kwam spreken, en wien spr.
thans het woord verleende.
Op duidelijke wgze stelde de heer Geerts dan
de valsche vrijheid aan de kaak, door liberalisme
en socialisme gepredikt. Deze stelsels hebben den
tijd voorbereid, waarin we thans leven en waarin
de macht is komen te heersohen inplaats van het
recht. Wij katholieken, aldns spr., hebben den
dnren plicht mede te werken om het evenwioht
GroBBier: F. DE SMET, Oostburg.
te herstellen. Helaas, zegt spr. zijn in onze
gelederen nog niet allen genoeg hiervan door
drongen. Bg velen onzer ontbreekt de daad.
Spr. hekelt dan in Boherpe bewoording de
brutaliteit van een socialistisoh bestuurlid van
een der openbare liohamen in deze omgeving,
die zooals dat meer bij socialisten pleegt voor
te komen zijn fanotie, zegt spr., gebruikte om
propaganda te maken voor zgn partg door op te
komen voor de zedelijkheid, iets, waartoe die
persoon onder de geheven omstandigheden zeer
zeker het reoht miste. De socialisten, aldns spr.,
verstaan zeer zeker de knnst om de menechen
met woorden te begoochelen maar hnn daden zgn
daarmee allerminst in overeenstemming. Het
socialisme leert de mensohen aanleunen op open
bare lichamen en tracht ze te maken tot slaven
van den Staat. De Staat moet voor alles zorgen.
Wg katholieken moeten ons daartegen verzetten
en onze menschen opvoeden in eigen bnlp. Wg
moeten streven naar een katholieke maatschapf-g.
Zelfhulp sluimert in de ziel van elk reohtgeaard
Roomech arbeider. De zucht om in het bezit te
komen van een eigeD stuk grond, een eigen huis
moeten wg bevorderen. Spr. wgst dan op de
bonding der socialisten die den distributietijd
liefst had b°stendigd gezien. Het ministerie Roys
de Beerenbronck heeft ons echter gelukkig onze
vrijheid van handplen terug gegeven. In West
dorpe, aldns spr., zijn van gemeentewege woningen
gebouwd. Volgens de socialistische leer zonden
deze woningen den arbeider moeten worden
verhuurd. Uw Roomsche afgevaardigden echter,
zegt spr., hebben alles gedaan om te bewerken,
dat die woningen door den arbeider in eiqendom
konden worden verkregen. Zg hebben daardoor
getoonde te zgn mannen van de daad. Wij
wen8chen een vrijen arbeidersstand.
Hoe beter katholiek men is, hoe sterker de
drang naar zelfhulp.
Spr. wijst er dan op dat voor het hervormen
der maatsohappjj in Christus bfgoccen mo< t worden
bij het huisgezin. Daar moeten de menschen ge
kweekt worden, die straks de katholieke beginselen
naar bniten zullen nitdregen.
De mensch zoo betoogt spr. verder, ia van
nature een sooiaal wezen. Als zoodanig is hg in
den strgd om een beter bestaan aangewezen op
de hulp van aöderen. Wjj moeten elkaar helpen
en steunen. Hoe meer de Katholieke beginselen
doordringen, hoe krachtiger de steun zal worden.
Spr. komt dan tot de coöperatie-gedachte. Hg
toont met voorbeelden uit ae praktijk het voordeel
der ocöperatie aan en spoort krachtig aan tot
medewerking om ook in Westdo'-pe te. komen
tot een soliede ocöperatie. Spr. betoogt voorts,
dat de coöperatie bijdraagt tot het Boheppen van
gezonder toestanden in den middenstand.
Wat de steenkoleoverzorgiog betreft stelt spr.
de vergadering gernst. Da toestand op brand
stoffen gebied is nijpend. Er zal echter voor kolen
worden gezorgd tegen den geldenden prjjs.
Ten slotte bespreekt spr. het peravraagetuk.
Als we, aldns spr., in Zeenwsch-Vlaanderen het
Roomsch maatschappelijke leven willen bevorderen,
hebben we daarbij de hnlp noodig van de
gewestelijke Roomsche pers. Daarom, zogt epr.,
hoop ik, dat, als straks een beroep op U zal
worden gedaan om Uw Roomsche oourant te
steanen, allen zullen medewerken om door de
Roomsche pers te komen tot kraohtig Roomsch
sociaal leven, wat niet alleen in Uw belang is
doch ook in het belang van geheel Roomsch
Zeenwsch-Vlaanderen. Er is in Zeenwsch-
Vlaanderen veel achterstand in te halen. Die kan
worden ingehaald als men meewerkt om de
Roomsche;pers te brengen in bet Roomsche gezin.
Dan zullen ook in Zeenwsoh-Vlaanderen de nood
zakelijke hervormingen kannen worden tot stand
