Mo. 3068
Dinsdag 17 Augustus 1926
40ste Jaargang
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
De schudYlek uitgewischt
VERSCHIJNT ELKEN DINSDAG- EN VRIJDAGAVOND -
POSTREKENING Nd. 52419.
Tot het aanoemen van advertentiën voor
dit bied ie eveneens gerechtigd bet
„Centraal Nedarlandsch Advertentie-Bureau"
Papesiraat 26, Den Haag.
PTe-uiilleton.
Melkbesluit (Warenwet.)
Ds R.-K. Volkspartij.
Buitenland.
Voornaamste nieuws.
Nijverheid en Handel.
Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Zeenwsch-Vlaanderen.
DE ZEEUWSCHE KOERIER
Abonnementsprijs 1.25 per 3 maanden,
of 4.50 per jaar, bij vooruitbetaling -
Advertentiën 20 cent per regelbij contract lager
Bureaux van Redactie en Administratie
OOSTKADE 218, SAS-VAN-GENT
Telefoon 15 Telegramadres: Koerier
ZEER KOOPKRACHTIGE
LEZERSKRING
ITSTEKEND GESCHIKT
VOOR PUBLICITEIT
Naar aanleiding van de vraag, of het „toelaat
baar te aohten is, dat Roomsoh-Katholieken zich
politiek organiseeren in de R.-K. Volkspartjj",
welke vraag kortgeleden door het bestuur van
den kieskring Noord-Holland van de R -K. Volks
partij aan Z, D. H den Bisschop van Haarlem
was gesteld, is door Monseigneur Callier in aan
sluiting op een vorig schrijven van Z. D. H
hetwelk door bedoelden kieskring niet duideljjk
werd geacht, thans het volgende geantwoord
Mijne Heeren I
Ons schrijven van 8 Juli was Onses inziens
seer duidelijkde landen waarheen wij daarin
verwezen, zijn Kath. landen, waar een dergelijke
scheuring onder de Kath. altijd is gemotiveerd
met zuiver politieke redenenin Frankrijk zelfs
ondanks de waarsohnwing van Pans Leo XIII.
Die mensohen achtten zioh ook goed Katholiek,
en de gesohiedenis heeft bewezen welke schade
zjj tooh aan de Kath. zaak en aan de H. Kerk
hebben toegebraoht.
Toen wij das daarnaar verwezen, koesterden
wg de hoop, dat gij daarin een rechtstreeks ant
woordt zoudt zien, niet door woordeD,
maar door de feiten zelf gegeven. Na wij
in die hoop zjjn teleurgesteld, geven wij thans
onomwonden de verklaring, dat gjj door Uw
sohenring straks verantwoordelijk znlt staan voor
de gevolgen, als onze verzwakte Kath. partij niet
meer in staat zal zjjn om krachtig onza Kath.
belangen te verdedigen.
Uw dienaar in O. H.
A. J. CALLIER
Bisschop van Haarlem
Bjj Kon. beslnit is met ingang van 16 Augustas
de verblijf- en verbruiksbelasting op de vreem
delingen in België verhoogd: van 10 op 20 prooent
voor den huurprjjs van kamers en appartementen
en van 10 op 15 procent voor volledig pension.
Uitzonderingen worden gemaakt voor Balgaren,
Fransohen, Luxemburgers, Grieken, Italianen,
Polen, Porlugeezen, Roemenen, Tsjeohen en
Zuid-Slaviëre.
O—-
2)
Onder andere omstandigheden zoa ik niet
aarzelen, om morgen aan den dag naar bniten te
rijden, ten einde mjjn onden vriend te bezoeken.
Maar wat mgnheer Dubois mg vertelde, heeft mg
tooh eenigszins afgeschrikt. Het is missohien
beter, dat ik tevoren aan Monthiers sohrjjf, om
mgn komst aan te kondigen. Dan zal ik mg eerst
alleen naar hem begeven, om te zien wat er in
den loop der jaren van mgn goeden Bernard
geworden is.
Het werd al donker, toen het rjjtnig met
mevronw Vasselin en Sabina, de dochter en de
kleindochter van Bernard Monthiers, hnn woon
plaats naderde. Voordat de straatweg van de
bosohrjjke hoogten naar het dal liep, waar de
fabrieken van Montsombre lagen, zag men aan den
rechterkant op een vlakke plek een huisje liggen,
door welks ramen lioht soheen. Het was een
beruchte en daarom door fatsoenlijke mensohen
vermeden herberg, die bjj voorkeur werd bezocht
door de buitenlandsohe werklui van Montsombre
en door andere gelijkgezinden.
Toen de équipage voorbijreed, sloeg mevrouw
Vasselin een zegevierenden blik in die riohting.
De philantropisohe pogingen van haar vader
waren in haar oog altijd afsohuweljjk geweest.
Vooral de vroegere gevangenen uit het buitenland
verwekten in haar afschuw en vrees, omdat zjj
volstrekt geen bekeerlingen in hen zag, maar
veeleer van hen alle mogeljjke misdaden en be
driegerijen verwaohtte. Zg had daarom geen rust
gehad, voordat haar vader deze mensohen den
dienst opzegde, wat daags tevoren was gebeurd.
Wie op dien avond een blik had geworpen in
de gelagkamer van den „Rooden Haan" zoo heette
de bg het bosoh gelegen herberg, zou de vrees
van mevrouw Vasselin zeker niet overdreven
hebben genoemd. De mannen, die daar het
waren er ongeveer twintig bg het lioht van
De Belgische regeering besloot, de ambtenaren,
die na 1 Augustas 1914 in staatsdienst benoemd
zjjn, op wachtgeld te stellen voor een bepaalden
tjjd. Onder heQ zal een aantal ambtenaren en
beambten gekozen worden, die in dienst zouden
big ven ter vervanging vau ambtenaren en beambten
die sedert 1 Augustas 1914 overleden, zijn ontslag
namen of op pensioen gesteld werden.
Men berekent de bezainiging, die voort zal
vloeien uit de toepassing van dezen maatregel
vermoedelijk begin September op meer dan
100 millioen.
Naar de Brusseleohe redaotenr van „De Maas
bode" meldt, is de regeering voornemens den
invoer van wit brood uit Nederland te verbieden.
Da Belgische Moniteur bevatte Zaterdagmorgen
het Koninklijk Beslnit, waarbij de sinds lang
aangekondigde belasting op vreemde automobielen
en motoren, die naar België komen, geregeld wordt
Volgens dit beslnit hebben vreemde antomobielen
die in België verblijven 10 frans per dag te
betalen, motorfietsen 4 franc per dag. De belasting
is betaalbaar vóór het verlaten van het land en
de maatregel is 16 Augustus in werking getreden.
De groote processie van O. L. V. te Antwerpen
zal op Zondag a.s. 22 Angastns te 11 aren v.m.
uittrekken.
Om kwart voor twaalf in de naoht van Zondag
op Maandag zgn op 400 meter van de Gare de
Lyon te Parjjs een passagierstrein en een goederen
trein op elkaar geloopen. Twee reizigers werden
gedood en een veertigtal gewond.
Melk, voor mensoheljjk gebruik bestemd, mag
niet afkomstig zjjn van dieren, die ljjden aan
uierontsteking, darmontsteking, waarbjj hevige
diarrhee optreedt; baarmoederontsteking, gepaard
met herhaaldelijk optredende uitvloe:ïogen, tuber
culose, waarbij de smetstof van deze ziekte wordt
nitgesoheiden (open tnberonlose), wonden, waarbjj
de uier, de tepel of de melk met etter of andere
nitde wond af komstige stoffen ernstig verontreinigd
kunnen worden. Gezondheidsraad
(S 1 o t.)
De resultaten van den vischhandel waren
over het algemeen zeer matig. In het voorjaar
van 1925 was de garnalenhandel tamelijk, doch
in den zomer sleoht, doordat Frankrijk bjjna geen
garnalen afnam. Alleen België gebruikte er veel,
dooh wegens den grooten aanvoer waren de prjjzen
laag. In den herfst bleven de garnalen spoedig
achter, doch werd vroeg sardjjn gevangen, die
een slecht brandende petroleumlamp zaten,
boezemden volstrekt geen vertrouwen in. Bjjna
allen hadden ruwe geziohten, waarop de ondeugd
te lezen lag.
De meeste gasten waren buitenlanderaer
bevonden zioh sleohts enkele personen nit die
streek onder. De eersten spraken gewoonlijk
sleohts gebroken Fransoh, zij maakten zich echter
wederkeerig verstaanbaar door talrjjke uitdruk
kingen uit de dieventaal, die immers langzamer
hand een internationale beteekenis hebben ge
kregen. Eenigen speelden kaart, de anderen be
spraken de ondervonden dienstopzegging en
uitten hnn groote verontwaardiging daarover.
TerwgT de waardin de gasten bediende, niet
zonder voor ieder glas foezel onmiddellijk betaling
te verlangen, stond haar man achter het buffet.
Vóór dezen stond een eigenaardig wezen. Op de
gestalte van een jongen zat een bnitengewoon
groot hoofd met een gezicht van een grijsaard,
waarvan de uitpuilende oogen gewoonlijk onwijs
voor zich nitstaardeD, maar soms, zooals nn, sluw
flikkerden, terwgl de waard weigerde hem nog
een tweede glas brandewijn te geven.
Ga weg, dikkopriep de eigenaar van de
herberg boos Anders gooi ik je de deur uit!
De ongelukkige idioot, die in den heelen omtrek
altgd „dikkop" werd genoemd, heette eigenlijk
Jean Delamarre en was ongeveer twintig jaar
ond. Hg had reeds als klein kind zgn onders
verloren, van welke de vader aan delirium tremens
was gestorven en de moeder aan de tering. De
„dikkop" hoedde het vee, hakte hout en bewees
andere kleine diensten aan de boeren, alles tegen
een karig loon; maar liefst bedelde hg. Hg was
eigenlijk geen volslagen idioot, maar kon zioh
tamalgk goed verstaanbaar maken en verstond
ook alles, wat men tegen hem zei. Als hg eenig
geld in zjjo zak had, kooht hg er bg voorkenr
brandewijn voor. Maar zoodra hg sterken drank
had gebruikt, werd hg valsoh en boosaardig vaak
maakte hg het den mensohen brutaal lastig, zoodat
iedereen hem altgd zooveel mogeljjk uit den weg
ging.
Toen de waard hem niets meer wilde geven,
ging hg naar een tafel en ?ei tegen een van de
daar zittende mannen, terwgl hg op diens glas
wees „Laten drinken
De toegesprokene, een Pool genaamd Mathias
naar België en Frankrijk geëxporteerd werd.
De rookerjj kon niet loonend worden gedreven,
alleen de handel in versche visch was dit in den
aanvang van het jaar.
Door een visohhandelaar te Breskens werden in
1925 verzonden224,445 K G. garnalen lioht
gezonten en ongepeld. Naar Dnitsohland vanuit
Vlissingen en Ostende 68.620 K G. sardgn, naar
België per vraohtauto 7000 K G. en naar het
binnenland 15,000 K G. voor rookers en venters.
In het voorjaar werd gerookt 6000 K G. sprot
en 2000 K.G. bokking.
De omzet beliep ongeveer wegens garnalen
f 56,000 sardgn f 7000, gerookte sprot f 2000,
bokking f 800 en andere visohsoorten f 2000,
totaal f 67,800, waarbg nog te rekenen ruim
f 1500 wegens zout.
Het door de provincie in de vaart brengen van
een boot voor zwaar vervoer in den dienst tnssohen
Vlissingen en Breskens wordt voor de vissoherjj
te Breskens als een levensbelang beschouwd,
vooral ook omdat de vloot door het plaatsen van
motoren in oapaoiteit voornit gaat en dan, met
name voor sprot zal kannen worden medegedongen
met -Ostende en IJmaiden, vooral indien het
mogelgk zon worden die visch ter plaatse in
waggon te laden.
De Ter Neuzensclie Scheepsbouw
maatschappij, in den loop van het jaar gesticht,
had op hare werf voor ijzeren sohepen voortdurend
werk met nienwbonw en reparatie. Plannen zgn
gevormd om daaraan een dok te verbinden,
waardoor deze onderneming door de plaatselijke
gesteldheid zeer eoonomisoh in de gelegenheid is,
daar de sohepen er met kanaalpeil binnen kunnen
varen en het dok, nadat de denren gesloten zjjn
zonder inwerkingstelling van eeuige kraohtinstal-
latie langs een rioleering naar een lager gelegen
waterleiding kan leegloopen.
Op de werf voor houten sohepen te Graauw
werden in het afgeloopen jaar twee nienwe
vissohersvaartnigen gemaakt voor België Het
reparatiewerk was niet druk en wegens de oon-
onrrentie de verdiensten gering.
De algemeens toestand van den landbouw
in Zeeuwsch-Vlaanderen was gemiddeld
genomen minder gnnstig dan het vorige jaar.
Wegens den zaohten winter hadden de halm
gewassen niet geleden,en bg gematigde temperatuur
in het voorjaar konden zg flink ontwikkelen.
De minder goede strnotnnr van den bodem gaf
voor de zomervrnohten meer arbeid ter bezaai!og
van den bodem, evenwel kon alles op tjjd worden
gezaaid en kwam bjjna zonder uitzondering praohtig
boven. De halmgewassen bestonden nit tarwe,
gerst, haver en rogge.
Volledig kwamen deze gewassen tot ontwikkeling,
gaven voldoende besohot, dooh de vele regen in
den oogsttjjd deden het graan op enkele uitzonde
ringen na sohieten, waardoor de kwantiteit minder
werd en tegen lagere marktprijzen dan het vorig
jaar moest worden geleverd.
De penlvrnohten bestonden uit erwten, veld-
boonen en brnine boonen.
Zarap, stootte hem minaohtend weg.
Nu werd de idioot woedend en riep: „Wil mgn
geld terngGeef mg den frank terng, dien ik je
geleend heb
In plaats van eenig antwoord gaf Zarap hem
een schop, waarop de idioot zgn vuisten balde en
naar hem toe wilde stormen. De andere gaf hem
eohter een stomp, pakte hem toen beet en sleepte
hem naar de denr, om het nietige liohaam van
den idioot met een Hinken zwaai naar bniten te
gooien. Alsof er niets gebeurd was, keerde hg
toen naar zgn plaats aan de tafel terng. Men
hoorde, hoe de „dikkop" nadat hg met moeite
opgestaan was, luid gillend wegliep, maar niemand
lette daarop.
Niet lang daarna kwamen er nienwe gasten in
de herberg. Het waren twee Italianen. Aan den
eersten Silvio Rani, zag men dadeljjk, dat hg nit
het Zniden kwam, terwgl Domenioo Sampi even
goed voor een Fransohman als voor een Dnitsoher
kon doorgaan. Deze was een nog tameljjk jonge
man met niet onaangename gelaatstrekken, die er
volstrekt niet als een misdadiger nitzag. Zijn
heele optreden toonde, dat hg vroeger een betere
opvoeding had gehad ook sprak hg niet sleohts
Italiaansoh, maar ook vloeiend Fransoh, al was het
dan ook met een bnitenlandsoh aooent.
Toen die twee voor de herberg waren gekomen,
keek Sampi door de troebele rniten naar binnen.
Nn hield hij zgn kameraad, die al naar de deurknop
greep, aan zgn arm tegen.
Wat heb je vroeg deze.
Die verwensohte Caroagnenx zit al weer bg de
onzen. Ik vertrouw dien kerel niet, hg is bepaald
een spion.
We behoeven immers niets te zeggen, wat hg
niet mag hooren.
Je hebt gelijk, gaf Sampi toe. Wg hebben
niets meer te overleggen. Dat wij ons niet laten
wegjagen, als afgeranselde honden, is ons goed
reoht. Wg willen heengaan, maar niet zonder
vooraf den geldzak van den waardigen mgnheer
Monthiers een beetje liohter te hebben gemaakt.
Dat is een vergoeding die hij ons schuldig is.
Wg tweeën zgn het nn eens. Met Zarap heb ik
al afgesproken en er zgn vlug een paar betrouw
bare kameraden in het vertrouwen genomen. Als
wij nu den toon aangeven, zullen de anderen
graag instemmen.
De erwten waren vrjj goed in kwantiteit, dooh
de kwaliteit liet veel te weoechen en de prijzen
waren gemiddeld 20 pCt. lager dan het vorig jaar.
De gevreesde luis in de boonen kwam sporadisoh
voor, kwantiteit en kwaliteit waren middelmatig,
dooh ook de marktprijs, vooral van brnine boonen,
in vergelijking met vorig jaar ruim 25 pCt. minder.
De knolgewassen bestonden nit suikerbieten,
aardappelen en nien. Niettegenstaande de minder
goede strnotnor van den bodem, de voortdnrende
regen in den zomer, het meerdere vnil, dos de
meerdere arbeid tot vernietiging daarvan, gaven
bieten een gemiddelde opbrengst en een flink
suikergehalte. De speculatieve fabrieken, dank zjj
de oonourrentie, gaven een flinken prijs, gemiddeld
f20 per 1000 K G. netto.
Hoewel nog niet ten volle verrekend is het wel
haast zeker dat de coöperatieve, wegens daling
der suikerprijzen, hier ver beneden blijven.
De aardappelen hadden wegens ziekte geleden
en veilig msg worden aangenomen dat ruim
80 pCt. aan zieke knollen op het land bleef. De
prijs was nauwelijks middelmatig.
De uien gaven middelmatig beschot. Kwaliteit
en prijs was beneden het middelmatige.
De overige gewassen bestonden nit koolzaad,
vlas, papavers, mosterdzaad en karwei.
Het koolzaad had een mooien bloeitjjd, eveneens
de karwei. Het dorsohen kon regelmatig plaats
vinden, de kwaliteit was voldoende, de prjjzen
zeer dalende en de kwantiteit gemiddeld.
Het vlas was voldoende ontwikkeld, bleef
tengevolge der regeDS in den bloeitjjd in kwaliteit
beneden het middelmatige, werd meerendeels op
het veld tegen te hooge prjjzen verkocht en zal
voorzeker bjj daling' der prjjzen en daling van
den frank den koopers een strop bezorgen.
Papavers en mosterdzaad werden, wat de eerste
vrucht betreft, meer uitgezaaid. Kwaliteit en
kwantiteit viel bjj beide niet mede.
De huur- en koopwaarde der landerjjen bleef
steeds stationnair en vrjjwel te hoog in verhonding
der dalende prjjzen van de prodnoten.
Kunstmeststoffen worden in massa's bjj icsohrjj-
vingen en onder A H.V. aangekocht. De aankoops-
prjjzen zjjn in evenredigheid der prodnoten te
hoog, deze gaan nog niet met de producten in
gelijken dalenden tred.
Groententeelt bleef als vorige jaren rondom de
groote plaateen waar te nemen; meerdere aanstalten
worden gemaakt en kan bjj voldoenden afzet
rendeerend worden genoemd.
De paardenfokkerjj, bjj velen «en geliefkoosde
sport, verliest door de weinige kooplust haar
grootste bekoring. De jonge paarden kannen,
behoudens een enkele uitzondering, voor slacht-
prjjzen worden ver kooht.
De prjjzen zgn abnormaal laag. DuitsohlaDd en
België, onze vroegere afnemers, bleven, dank zjj
de valnta, de mindere koopkraoht en de boogere
invoerrechten, bgna geheel achterwege. Bljjft de
toestand bestendigd zooals op het oogenblik, dan
is het te voorzien dat de fokkerjj spoedig een-
zienljjk verminderd zal worden en voor de velen
Het is te hopen, dat de mannen van hier niet
den boel in de war znllen staren.
Och wat, dat zonden die enkelen knnnen
probeeren, die onvoorwaardelijk van den onde
honden, zooals Cabns, B&rbazeilleen Lanoemotit, die
modeljoDgen, op wien Monthiers verbazend gek
sohjjnt te zjjn. In het ergste geval znllen hen een pear
revolverschoten worden nagestaard. Je zalt zien,
dat alle overigen met veel pleizier aan de groote
oprniming mee znllen doen.
Denk je, dat wjj in de geldkast van den onden
man een flinke som zullen vinden.
Wees maar doodgernst, dat weet ik beslist.
Wjj zullen daar spoedig oprniming hebben ge
houden, om dan vliegensvlug te verdwjjnen. Als
men in Ronaan of Saint-Etienne iets van ons
heldenfeit hoort, zjjn wij al lang over de greDzen.
Afgesproken. Maak alles maar in orde, jij hebt
den slimsten kop van ons allen, antwoordde Rani.
Ik verheng me kolossaal op de geschiedenis. De
onwe en zjjn verwaande dochter, die hem tegen
ons heeft opgestookt, zullen eens ondervinden,
dat wjj ons niet straffeloos laten trappen
Hij riohtte zioh erbjj op en balde zjjn vnisten
in de riohting van Montsombre.
Sampi klopte hem voldaan op zjjn schouder,
toen gingen beiden de herberg binnen.
II.
De zon was in het Westen ondergegaan, nadat
haar laatste stralen nog eenigen tjjd de begroeide
hoogten hadden vergald, die tnssohen het dal en
de fabrieken van Montsombre lagen. Het sloeg
aoht nnr en de werklui verlieten de werkplaateen,
om zioh huiswaarts te begeven.
Midden door het dal stroomde een kleine rivier.
Een gedeelte van haar wateren werd ginds boven
afgeleid, om dan drijfkracht te verschaffen voor
versohiilende machines. Op den reohterover lagen
de werkplaatsen en versohiilende kleine hnisjes,
waarin Gabas, de opziohter der fabriek en nog
eenige bevoorrechte onderhoorigen woonden. Op
den linkeroever stond het heerenhnis, dat door
mooie tuinen en plantsoenen was omgeven. Een
brug vormde de verbinding tnssohen de beide
oevers.
(Wordt vervolgd).
