De Zeeuwsche Koerier
Vrijdag 26 Maart 1926.
Tweede Biad.
Uv Lippen
PUROL
Geschiedenis van Westdorpc.
van
40e Oaargang. No. 3027
Gemengd Nieuws.
UIT HET BINNENLAND.
Behoud Tan Natnnrschoon.
Eind alt eon trein gevallen.
De dankbare inbreker.
Ingezonden Mededeeling
(10)
MIJNHARDT's
Hoofdpijn-Tabletten 60 ot.
Laxeer-Tabletten 60 ot.
Zenuw-Tabletten 75 ot.
Staal-Tabletten 90 ot.
Maag-Tabletten 75 ot.
UIT HET BUITENLAND
Een club voor jonggetronwden.
Een kond voorjaar.
Een rechterlijke dwaling.
Zaiveringsplannen van den gonvernenr van
New-York.
Het Witte Huis ia gevaar.
ArgeDtiJasche valscb-m nterij.
Brotale roof.
De oplichter Schob.
Vronwinklaediog te lichte bagage.
Ingezonden Mededeeling
(9)
S o t t o r n ij.
De keerzijde.
De kleine koopman.
Hartelijk.
Duidelijk.
Hoe mooi 't was.
Gemeen.
Moeilijk probleem.
Goedkoop costnnm.
t
De besturen van de A. N. W. B Toeristen
bond voor Nederland en van de Vereeniging tot
Behond van Natuurmonumenten in Nederland
hebbeen een adres gericht tot den Minister van
Fmauoiéo, vergezeld van een uitvoerige nota van
Toelichting, waarin zjj allereerst adhaesie betuigen
aan de tot den minister van Binnenlandsche
Zaken gerichte nota van den Boeohraad en waarin
wordt voorgesteld bijzondere fiscale bepalingen
te maken ten opzichte van landgoederen en
bossohen, op welker behond nit een oogpunt van
algemeen belang in het bjjzonder prijs moet worden
gesteld en waarvan het voortbestaan door een
vrijwillige overeenkomst van den eigenaar met
den Staat verzekerd zon kunnen wordenom
vervolgens de redenen niteen te zetten, waarom
ig het wenschelgk achten, zoodanige regeling
uit te breiden tot andere terreinen, die om redenen
van natuur- of landsohapsschoon of wel uit een
nataarhistorisch oogpnnt van belang zjjn te
achten
Met den trein, die te 4 uur 26 nit Den Bosch
vertrekt, reisde Vrijdag de vrouw van den ploeg
baas J. met drie harer kinderen. Een dezer, een
11-jarige jongen, lennde tegen het portier om
een ballonnetje bniten het raam op te laten. Op
een gegeven oogenblik ging het portier open en
viel de kleine, even voor de trein te Gefïsn zon
stoppen, nit den trein op het nevenspoor. Ernstig
aan het hoofd verwond werd de kleine door het
personeel van de inmiddels toe stilstand gebraohten
trein opgenomen en naar Geffan vervoerd. Een
toevallig in den trein aanwezig geneesheer ver
leende de eerste hnlp.
Een Dnitsch inbreker, die onlangs te Lochern,
„werkte" en daarna door de rechtbank te Zatphen
tot zes maanden gevangenisstraf werd veroor
deeld, moest, eer hjj zgn straf kon ondergaan,
geopereerd worden. Daartoe werd hg opgenomen
in de Rijksklinieken te Utrecht en toen hg bjjna
hersteld was, wist hg met behulp van derden
te ontkomen.
Te Utreoht is eenige dagen later een brief van
hem ontvangen met de mededeeling dat hg weer
veilig in Polen zat en bedankte voor de in de
kliniek ondervonden behandeling.
Bg Apoth. en Drogisten
(Naar aanteekeningen, verzameld door den heer
R. Hamerlinok, Westdorpe.)
XXI.
In 1732 riepen de ingezetenen weder de hnlp
der Groot-ingelanden in. Pieter de Jonge en Jan
Wiemeersch, beiden gezworenen van den polder,
begaven zioh naar den Commandenr van Sas-van-
Gent en, op raad van dezen, richtte de penning
meester van den polder een rfquest aan de heeren
Staten van Zeeland. Dit reqneBt schijnt geen
omiddelljjk gevolg te hebben gehad en later is er
waarschijnlijk andermaal een request ingediend
want eerst in 1646 werd van genoemde Staten
tot wederopzeggens toe de toestemming verkregen
om een eigen priester te mogen onderhouden.
Deze toestemming scheen verleend te worden
omdat er toenmaals een groot garnizoen in onzen
polder was ingekwartierd en men zoodoende de
katholieke soldaten in de gelegenheid wilde stellen
de H H. Diensten bij te wonen
Op den 18den Februari 1746 werd dan door
den Bissohop van Gent als priester naar onze
gemeente afgezonden de Eerw. heer Jacobns de
Decker. Doopen. trouwen, begraven, geschiedden
van na af in den Polder. De lijken werden ter aarde
besteld op een begraafplaats, gelegen rechts langs
den ingang van het nienwe of kerkpad, op de
hoeve tegenwoordig (d.i. tijdens het leven van den
heer HamerlinckRed.) bewoond door de
kinderen Steyaerd. De namen van hen, die daar
begraven zijn, kan men vinden in een register
van den Burgerlijken Stand, aangelegd door
genoemden pastoor en thans nog in het bezit van
de gemeente.
Het hms, dat bg de kerk stond, schijnt vroeger
het gemeentehnis te zijn geweest, want wij lezen,
dat in November van het jaar 1748 gekooht
werden 7 van de twaalf deelen van kerk en hnis
of 'f huis van de gemeente. Sinds werd het hnis
voor pastorie gebrnikt.
De Eerw. heer Jac de Decker werd in het jaar
1764 benoemd tot pastoor te Verrebroek en dewijl
de kerkelijke benefioiëa daar veel grooter weren,
is hg in datzelfde jaar nog derwaarts vertrokken.
Zoo zou Westdorpe weer zonder priester moeten
voortleven. Daarom wendden de ingezetenen zich
met een request, dat wjj hieronder laten volgen
tot de Staten-Generaal der Ver. Nederlanden, een
request, dat ait geschiedkundig oogpnnt van veel
belang is voor onze gemeente.
Bedoeld reqnest luidde als volgt
8 November 1764.
Een handig ondernemer heeft te Trenton bij
New-York een organisatie op touw gezet, welke
de „eerste jaar-dab" wordt genoemd.
De olab zal jonggetrouwden in het eerste jaar
van hnn echt behulpzaam zgn voornamelijk om
de misverstanden, welke meest in het eerste
jaar zioh plegen te openbaren, uit den weg te
raimen
De stichters van deze clnb hebben plannen in
alle groote steden van Amerika eigen clubgebouwen
op te richten met eigen sohoien, waarin de jonge
echtelieden klaar gemaakt znjlen worden voor
alle plichten mede de opvoeding der kinderen,
welke zioh in het latere huwelijksleven voortdoen.
Volgens onderzoekingen welke door Engelsohe
meteorologen zgn uitgevoerd, znllen dit voorjaar
de winden vooral nit den Oostelijken en Noord-
Oostelijken hoek waaien.
We kannen dus rekenen, aldus de weer-oorres-
pondant der „Daily Cron dat we gedurende de
eerstvolgende weken veel kond weer zullen krggen.
Twee sohaapherders, zoo vertelt de „Daily
Telegraph", in een klein dorp van het Spaanschn
district Tarancon, hebben twaalf jaar onsohnldig
dwangarbeid verrioht. In 1910 werden de mannen
aangehouden, in verband met de verdwijning van
een zekeren Grimaldos Toen er onder de dorpe
lingen geruchten gingen, dat Grimaldos wel ver
moord zon zijn door de genoemde schaapherders
en dat de moordenaars zijn ljjk hadden opgeruimd,
werden dezen aangehouden, dooh moesten later
weer vrij gelaten worden omdat er geen bewijzen
wareD, dat Giimfildos inderdaad dood was.
Od aandringen van familieleden van Grimaldos
werd evenwel een andere reohter benoemd, die
de verdwijning aan misdadig opzet toeschreef.
De schaapherders werden in heohtenis genomen
en hoewel zg aanvankelijk hnn onsohnld hard
nekkig staande hielden, werd hnn ten slotte een
bekentenis afgedwongen. Zg verklaarden toen
dat zg den man hadden gedood en zgn lijk ver
brand. Een veroordeeling tot achttien jaar dwang
arbeid volgde.
Van die achttien jaar zgn er na twaalf om
En thans bljjkt, dat de reohter heeft misgetast.
Kort geleden vroeg de priester van een dorpje,
dicht bij de plaats waar zioh dit alles heeft afge
speeld aan zgn ambtgenoot van die plaats om
een uitreksel van hét doopregister van een man
die wilde tronwen. Tot groote ontsteltenis van
den laatstgenoemden priester bleek toen, dat de
vermiste Grimaldos nog leefde en wel op zeer
geringen afstand van de plaats, vanwaar hg
indertijd verdween. Bg onderzoek werd hg onmid
dellijk herkend.
Deze ontdekking heeft begrgpeljjkerwjjs groote
opsohndding in het district verwekt. En degenen
die eertgds hebben aangedrongen op vervolging
van de twee sohaapherders, doen nn alle moeite
om den psendo-vermoorde gestraft te krggen
voor diens gedrag, waardoor hjj voor het vonnis
verantwoordelijk is.
Alfred Smith, de gonvernenr van den Staat
New-York heeft in een speciale boodsohap aan
het wetgevende lichaam van dezen Staat de
aandacht gevestigd op de misdadengolf, waarvan
de Vereenigde Staten hebben te Ijjden.
De gonvernenr wecscht een oommissie te
benoemen, die de oorzaken van dezen toestand
zal nagaan, vooral daar de Staat New-York
volgens hem een voorbeeld moet zgn.
Volgens door den heer Smith samengestelde
Aan de Hoogmogende Heeren
Staten-Generaal der Vereenigde
Nederlanden.
„Geven met alle schuldige onderdanigheid
te kennen de Roomsgesinde inwoonders en
opgesetenen in den Antrisohen Polder, ge
legen in Staats-Vlaanderen, cort onder de
vesting Noort-Oost van 't Sas van Gent en
formeerende door het zeewater en omloopende
Kreke van Canisvliet een eylantje, dat bij
resolutie van de Ed Moogende heeren Raden
van Staten in dato 9 Februari 1746 geper
mitteerd geworden sjjnde, dat alle son- en
heilige dagen door een eigen Rooms priester
in de gemelde polder den Rooms-oatholjjken
godsdienst verrioht mogt worden, vervolgens
door den toenmaligen commandant van 't Sas
van Gent, Smissaert, daertoe is geadmitteert
geworden der persoon van Jacques de Decker
volgens aote in dato 21 Febrnari 1746, welke
Jacques de Deoker dan ook 't sedert dien
tjjd tot nn toe da gemelde godsdienst in de
voornoemde polder sonder eenige verhinde-
ringe waargenomen heeft
Dan dat de voornoemde Jac. de Decker
onlangs sjjnde geroepen tot pastoor der
kerke te Verrebroeck in den lande van
Waes, die beroepinge als seer voordeelig
sjjnde ook heeft aangenomen en mitsdien
ook binnen korten tjjdt derwaarts vertrekken
sal, waardoor de supplianten vervolgens
verstekeDS aller eijn van de gelegendheid
om in de polder, die ey bewonen, ter kerke
te konnen gaen. Dat wel de waarheid is dat
de genoemde vergunning in de voorseyde
polder door een eigen priester den dienst te
worden waargenomen in den jaere 1746
speciael is geschiet ter oorsake van bet sterk
garnisoen, dat zioh toenmaals en naderhant
aldaar bevonden heeft dooh dat het mede
een waarheid is dat ofschoon soodanig sterk
garnisoen aldaer niet en meer is eohter den
supplianten voorseyden priester tot hiertoe
is getollereert en dat het garnisoen van
Axel alwaer geen Roomsoh priester binnen
de stadt of het Mlant gevonden wordt
continneel in de geme ie polder den Roomsohen
godsdienst komer t rjwonen bjj gebreke ven
welke gelegenheid sjj naer den Overslag of
Koewaoht op den Oostenrjjksohen bodem
sonden moeten gaen 't gene desertatie ia de
militie van den Staet sonde konnen ver-
oorsaeken en ter preveniering van 't welke
den Luitenant Colonel Saint Amant ook
expreeseljjk heeft geordonneert dat de
Roomsgesinde van sjjne compagnie binnen
statistieken, werden in 1922 in de Vereenigde
Staten 950U personen vermoord, in 1923 10,000,
in 1924 11,000.
In vele Amerifraacsohe steden worden meer
moorden bedreven dan in geheel Groot Brittann e
Zoo hadden er te Chicago, een p'ad van bjjna 3
millioen inwoners, in 1923 889 zelfmoorden plaats,
terwijl in Engeland en Wales met een bevolking
van 88000,000 150 gevallen van dergeljjken"
eard voorkwamen. In hetzelfde jaar werden te
New-York 262 personen vermoord, te Londen 43
De gevangenissen kunnen het aantel arrestanten
niet meer herbergen, hetgeen bcgrgpeljjk is als
noen bjjv. kennis neemt van het feit, dat te
Philadelphia op één dag bjj een razzia door de
politie duizend personen werden gearresteerd.
Volgens een mededeelicg van h*t Departement
der openbare gebouwen te Washington dreigt
het dak van het Witte Huis in te storten. De
reparatiekosten worden geschat op 500,000 dollar.
De „New-York Herald" verneemt uit Buenos
Aires, dat in de Argentijeche provincie Mendoza
een groote zwendel met valeche bankbiljetten is
octdekt.
In den staat Mendoza is twetëlei papiergeld
in omloop, dat van den Argentijnschen staat en
voorts zoogenaamde schatkistbiljetten van de
provinciale regeering, die in dollars genoteerd
rjjn. Er is nu een geheime drukkerij ontdekt die
8600 biljetten vafl 500 pd. st. heeft nagemaakt
en voor het grootste deel ook reeds uitgegeven.
De vervalecbing is zeer fraai uitgevoerd.
De hoofdsohnldigen zijn in hechtenis.
Uit New-Y rk wordt gameld
Een brntale bandietenetreek heeft groote schade
gebracht voor de regeering van Bahamas. Terwijl
de leidende autoriteiten en residenten van Nassau
een bal bijwoonden, hebben bandieten de geld-
kelders van de regeering opgeblazen en zioh buit
gemaakt van 45,000 dollar.
De internationale opliohter Schwob, die reeds
bjjna 25 jaar door de politie van Europa en
Amerika werd gezocht, is dezer dagen gearresteerd
De man werd het laatst van Berlijn nit ver
volgd, wjjl hjj zich daar aan obèque-vervalechingen
en bedrog tot een som van een millioen gond
mark had sohnldig gemaakt.
Het veiligheidsbureau van Weenen ontving
bericht van de Berlijnsche recherche omtrent de
vlncht van Schwob, wiens spoor naar de Oosten-
rjjksohe hoofdstad leidde. De Weensche politie
constateerde, dat de onder den naam van George
Martens gezochte zwendelaar niemand anders
was dan de vroegere juwelier Armand Schwob.
Nadat hg te Berlijn hal „gewerkt", waar o a
een slachtoffer 205,000 gondmark aan hem ver
loor, was de opliohter naar Weenen Nsustadt
gekomen, waar hij zjjn correspondentie afwikkelde.
Daarna vertrok hjj naar MUichen.
Schwob, van een goede familie te Bazel af
komstig, was reeds vroeg lichtzinnig. Herhaaldelijk
moest zgn vader groote sommen storten om zjjn
zoon nit de handen van bet gereoht te honden
Na een vriend, die verscheidene millioenen geërfd
had, op flinke wjjze te hebben geplakt beproefde
Schwob zgn „geluk" te Londen, Parijs en Ame
rika, waar hjj jarenlang bedrog in grooten stjjl
pleegde. Te Parjjs werd hij tot 5 jaar tuohthuis
straf veroordeeld, maar hg heeft ze niet uitge
zeten, wjjl hg niet te vinden was.
In het jaar 1905 dook Schwob te Weenen op,
waar hjj o.a. verscheidene jnweliers voor honderd-
dnizend kronen afzette.
Zjjn internationaal zondenregister zal nn wel
Axel garnisoen houdende, in den gemelden
polder ter kerke moeten gaan, zooals bljjkt
bjj attestatie in dato 27 Maart 1764 onder
letter B hiernevens ge voegt, zooals ook
't detachement, 't welk ter bewaring van
den gemelden polder werd gesonden mede
aldaer hnnne godsdienst verrioht. Geljjk het
al verder een waerheit is, dat de supplianten
wanneer sjj hunnen particulieren Rooms
priester missen en te Sas van Gent ter
kerke willen gaen daervoor seer dikwjjls
versteken snllen bljjven als konnende to Sas
van Gent niet komen sonder over te varen
het Sant Canaal van de stad sijnde eene
water dat van ebbe en vloet met eene
swaren stroom loopt 't welk bjj storm en
ijsgang sonder gevaer niet te passeeren en
is geljjk bljjkt nit de attestatie van den
Magistraet van Westdorpe, hier nevens
gevoegt letter C behalven dat sjj daardoor
ook dikwjjls snllen worden belet van het
genot der leste kerkgerechten in cas van
siektens als anderssins 't welk ten uitersten
smerteljjk sonde vallen aan de supplianten,
welke altjjd sorge hebben gedragen, dat
't garnisoen in den polder, dien sjj bewonen,
gratis is bedient geworden en ook als trouwe
onderdanen alle lasten gewilligljjk hebben
gedragen zooals sjj ook van hnnne kerksohnre
en pastorswoning het drie en dertig jarig
ooilatera*! aan den lande hebben betaelt als
bljjkt bjj quitantie hiernevens letter D over-
gelegt en ook nog gedurende den tjjd dat
zjj hunnen particnlieren Rooms priester
hebben gehad aan de Roomsch Catholyke
gemeente binnen 't Sas van Gent jaarlijx
voldaen een somma van negentien ponden
vlaam8ch tot goedmakinge aan 't vermis
't gene de laets gemelde mogten hebben
wegens de soo genoemde stniver poortgeit,
welke de supplianten des Sondags te Sas
van Gent b'nnen gaende of daar passeerende
sonden moeten betalen bljjkenst contract
daervan sjjnde hier nevens letter E overgelegt,
dan welke betaling in cas de Roomsche
kerkdienst in den polder komt op te honden
mede komt te oesseeren tot merkeljjke
prejudicie van die van Sas van Gent alsoo
gemelde vermis in verre na de voorschreven
19 ponden vlaams niet kan bedragen behalve
dat het te dnohten is, dat veel irgesetenen
in cas sjj hnnne kerkdienst missen en
dikwjjls wanneer de overkomst van eenen
pastor nit 't Sas van Gent door onweer en
ijsgang onmogelijk is van 't genot der laetste
kerkgerechten versteken sonden sjjn sig na
voldoende zgn, om hrm voor de rest *"an zjjn
leven van zorg voor ooderhond te onth»ff«n.
De vervoermeatpcbappjj Wersoott Express Cy.
en NewYjrk Transports Cy. hebben machtiging
gevraagd om de bagage-tarievfn te mogen ver-
hoogen, omdat aldus de motiveeriog de
vrouwen tegenwoordig zoo weinig kleeren dragen,
dat zjj een serie toiletten en linnergoed in een
klein valies kunnen bergen
De vrouwenmode berooft de trausportmaat-
schappijen van groote inkomsten, we-ke zij vroeger
nit verboer van demesstoff n trokken.
Men vraagt zich rchter af, of de posterijen
pp haar benrt ook niet een verhooging der tarieven
zullen eisch*n. V*'h alt men niet van een tooneel-
speelster, die weigerde op te treden, wjjl zjj een
aangeteekende brief verwachtte, waarin haar
costnum zat.
springen bjj gnnr weer vaak stak of
worden rnw en schraal. Dit ie spoedig
te \erzach'en en te genezen door
Doos 30 c^nt
Dien Jansen moet je vragen om geld te leen.
Die kan niets obthonden.
Dat heb ik gemerkt. Na maant hjj mij overal
waar hjj mjj ziet, ofschoon ik hem het geld al
lang heb teroggegrven.
Pa, geef mij eens een kwartje?
Waarvoor
Bniten staat een bedelaar, dien ik graeg een
dubbeltje zon willen geven.
Die vronw heeft verstand voor twee.
Dan had jjj ze moeten tronwen.
KnechtMevrouw, mjjnheer Iaat vragen of
mevrouw bijna gereed is
Mevronw: Mjjn hemel ik heb al een nar
geleden gezegd, dat ik binnen vgf minnten
klaar ben.
Dame die te laat voor een concert komt tot
den suppoostOch laat mjj er nog in
Snppoost't Spijt me, deme, maar ik mag de
deur niet open doen, anders loopt het publiek weg.
Wat doe je met die groote meloenen
O, m'n schoonmoeder zei dat ze baar halve
leven raf voor een meloen, en nn zal ik er haar
twee staren.
Agent: Man wat maak jjj voor spectakel voor
dit hnis
ManIk won graag naar binnen, maar de
waardin heeft mij de denr uitgegooid.
Agent: Ga dan naar hnis I
Man: Ja, dat wou ik juist, maar de waardin is
m'n vrouw.
LizeZeg weet je geen ac riig idee voor een
bal-maique costume?
Bets: Zeker, ga als de „morgenstond", dan
heb je verder geen costume noodig, want je hebt
gond genoeg in je mond.
elders op O >3tenrjjx3Ghen bodem metterwoon
snllen begeven tot merkeljjke vermindering
van 's lants pachten.
En naardien de supplianten bjj ondersoek
bevonden hebben dat sedert 't Sas van Gent
bevorens de polder welke de supplianten
bewonen in den jaere 1644 onder 't gebiet
van Uwe Hoog Mogende is gebracht, de
gemelde polder altoos vrjjdom in 't stnk van
Religie heeft gebraobt soo als bljjkt nyt een
aote van Uw Hoog Mogende in dato 21 JnDi
1644 hier nevens letter F overgelegt waerbjj
ook geljjke vrjjdom aan de bedjjkers van den
polder Stoppeldijk is verleent geworden en
welke polder alsnog van die vreydom jouieseert,
hebben ook een eygen priester in soo
genaemde Boschoapelle voor hun dienst doende.
Soo gebroyken d« supplianten de vrjjheit
sich te keeren tot Uwe Hoog Mogende seer
- onderdanigljjk versoekende, dat het Uwe Hoog
Mogende gunstig behagen mag aen de sup
plianten in navolging van den polder van
Stoppeldijk mede te permitteeren bjj conti
nuatie een eigen Rooms priester te mogen
hebben, die onder hnn den kerkdienst verrioht
en van wien sjj in cos van siekten de laetste
kerkgerechten konnen ontfangen en dat ver
volgens voor en in plaatse van hnnne naar
elders beroepen priester de voornoemde
Jerques de Decker een ander werolyk
Roomech priester door den Bisschop van
Gent ingevolge Uw Hoog Mogende Resolntiën
op dat subject genomen, benoemt meg worden
om in den Polder de Rooms oatholieke te
bedienen soo als de gemelde de Decker tot
biertoe heeft gedsen en dat aan de nieuwen
te benoemen priester daertoe mag worden
verleent de noodige admissie in forma,
't Welk doende etc.
w. g. J. C. van den Kerkhof.
Dit request werd door de Staten Generaal,
na inwinning van advies bij den B&llien te
Sas van Gent, opgezonden aan den Raad van
Staten Hierop volgde de resolutie, dat „na
het afsterven of vertrekken van Jacques de
Deoker in den Antrisohen polder geen priester
aldaer mag fnngeeren maer sal deselve plaats
geensints worden geremplaceert en sal de
selve polder als voor desen is geweest en
conform de vastgestelde bepalingen omtrent
het admitteren van de Roomsche kerken, sal
bljjven sonder een Roomsche kerk en sonder
dat den dienst aldaer door eenig priester of
oapellaan, wie hjj sjjn mag, zal mogen worden
gedaen of waergenomen".
(Slot vervolgd).
